Çoğu zaman çelik ya da çelikle pekiştirilmiş beton (betonarme) boruların uç uca eklenmesiyle oluşan boruhatları, sıvı ve gazların bir...
Çoğu zaman çelik ya da çelikle pekiştirilmiş beton (betonarme) boruların uç uca eklenmesiyle oluşan boruhatları, sıvı ve gazların bir yerden bir yere taşınmasında en elverişli sistemdir. Eklenen borular yüzlerce, hatta binlerce kilometrelik uzun bir yol oluşÂturduğu için bu aktarma düzenine boruhattı, boruyolu ya da aynı anlamdaki İngilizce pipetine teriminin Türkçe okunuşuyla paypÂlayn denir. Boruhattının yapımında kullanılaÂcak gerecin seçiminde en mühim iki etken, taşınacak ürünün niteliği ile ürünün bu kanalÂda ilerleyebilmesi için lüzumlu olan basınçtır. Mesela tarlaları sulamak ya da pissuları boşaltmak için döşenen düşük basınçlı boru-hatlarında betonarme ve plastik borular kulÂlanılabilir. Oysa ürünün yüksek tazyik altında taşındığı petrol ve naturel gaz boruhatları, patlama ya da kırılmaları önlemek için, daima çelikten yapılır. Boruların çapı da kullanım amacına gore 5 santimetreden birÂkaç metreye kadar değişmiş olur.
Bugün mevcud boruhatlarının büyük bölüÂmü ham petrolün ve arıtılmış petrol ürünleriÂnin aktarılması için döşenmiştir. Bundan dolayı petrol ve naturel gaz, bulunmuş olduğu yataktan tüketiciye ulaşıncaya kadar çok uzun bir yol izler. Kuyudan çıkarılan ham petrol ile naturel gazın ilkin işlenmek suretiyle rafinerilere (arıtımevle-rine), burada işlenen ürünlerin de bir çok kez yükleme limanlarına, depolama tanklarına ve yapınak ya da ev benzer biçimde tüketim merkezlerine taşınması gerekir. Ham petrolü ya da benzin, mazot benzer biçimde bir petrol ürününü demiryolu, karayolu ve denizyolu üstünden tankerler ya da varillerle taşımanın maliyeti çok yüksektir. Bu yüzden, hatların döşenmesindeki yatırım giderlerinin fazlalığına rağmen boruhattıyla taÂşıma en ekonomik yol sayılır.
Yeni bir petrol ya da naturel gaz kuyusu açıldığında, bu kuyu bir boruhattına bağlanır. Bir çok kez dağları aşarak gideceği yere ulaşan boruhattının içinde sıvının ya da gazın tertipli olarak akmasını sağlamak için ürüne belirli bir tazyik uygulamak gerekir. Bunun için, hat süresince bir takım pompalama ya da sıkıştırma (kompresör) istasyonu kurulur. ürün tüketiÂciye ulaştığında da basıncı kullanım için geÂrekli olan düzeye düşürülür.
Kaynak: Temel Britannica
YORUMLAR