ÇEMBER a. (fars. çember). 1. Mat Her noktası merkez denilen bir iç noktaya eşit uzaklıkta bulunan kapalı düzlemsel eğri. 2. Bu biçim...
ÇEMBER
a. (fars. çember).
1. Mat Her noktası merkez denilen bir iç noktaya eşit uzaklıkta bulunan kapalı düzlemsel eğri.
2. Bu biçimdeki şey: Bir şeyin çevresini çemberle çevirmek.
3. Bir şeyi sarmak, sağlamlaştırmak için çevresine sarılan metal ya da tahta şerit.
4. Evlatların bir sopayla önlerinde yuvarlayarak oynadıkları tekerlek biçimindeki oyuncak.
5. Ed. Tekdüzeliğiyle bir kimsenin özgürlüğünü sınırlayan şey Günlük yaşamın çemberinden kurtulmak.
6. Bir şey (soyut) çemberi, bir kimseyi saran yoğun bir duyguyu belirtir: Çekince çemberi. Korku çemberi. Mutluluk çemberi
7. Yörs. Büyük yazma, yemeni: Oyalı çember
8. Çember çevirmek, çemberle oynamak. ll Bir şeye çember geçirmek, onu çemberle kuşatmak. ll Düşmanı çembere, çember içine almak, çevresini kuşatmak, sarmak.
—Ambal. Çember bandı, bir ambalajı çemberlemede, sağlamlaştırmada, kapatmada kullanılan, ince ve dar, metal, plastik ya da tekstil şerit.
—Coğ. Kutup çemberi, 66° 34' şimal (şimal kutüp çemberi) ya da cenup (cenup kutup çemberi) enlemlerinden geçen ve ekvatora paralel uzanan iki ufak çemberin her birine verilen ad.
—Denize. Armadora çemberi, direklerin güverteye yakın bölümlerinde, selviçelerın bağlandığı çelikleri taşıyan çember. ll Bumba ıskota çemberi, yelkenli bir gemide, bumbanın ıskota cundasına geçirilmiş ayça biçiminde metal parça (Bumba bu çember içinde serbestçe dönerek yelkenin kolayca sarılmasını sağlar.)
—Fıçıc. Fıçının tahtalarını tutan, tahta ya da madeni kasnak.
—Folk. Büyücülerin, fena ruhları çağırmak için değnekleriyle çizdikleri daire. (Hiçbir görünür iz bırakmayan bu daire, kömürle ya da herhangi bir boyarmaddeyle meydana gelen esrarengiz çemberden farklıdır.)
—Geleneks. gıy. Başa ya da boyuna bağlanan kare biçimli büyük yazma, yemeni. (Kenarları çeşitli oyalarla bezenip hanım başörtüsü olarak kullanılır Kırsal kesimde erkekler, teri emmesi için üçgen biçiminde katlayıp boyunlarına ya da alın çatkısı biçiminde başlarına bağlarlar.) ll Hanımefendilerin saçlarını toplamak için kullandıkları, bir şakaktan ötekine uzanan hilal biçimli, metal, plastik vb. malzemeden yapılmış süs eşyası.
—Gökbil. Çember devinimi, çember çizen devinim. ll Çember küresi, gökbilim dairelerini gösteren (ufuk, boylam, ekvator ve tutulum), birçok metal, ağaç ya da karton çember bir araya getirilerek oluşturulan küre. (Ptolemaios'un ve Kopernik'in çember küreleri benzer biçimde çok büyük olanlar gözlem yapmada kullanılırken, ötekilerden yalnızca pedagoji ya da süsleme araçları olarak yararlanılıyordu.)
—inş. Birbirine kamalanarak baca kürsüsünü çevreleyen dört merteğin oluşturdu^ ğu çerçeve. ll Bir baca borusunu, bir kirişi, bir çatkı öğesini çevreleyen, yassı, metal dönem.
—Jeod.ve Topogr Yatay ya da düşey açıları ölçmeye yarayan, yalnız bir çember kadranla donatılmış jeodezi ve topografya aygıtları ailesi.
Azimut çemberi, jeodezide, birinci aşama üçgenlerinin yatay açılarını ölçmeye (% 2'lik bir duyarlılıkla) yarayan, çok duyarlı temel ölçü aygıtı. (Azimut çemberi teodolitle aynı ilkeye gore çalışır sadece bir tek yatay çember ihtiva eder.)
Başucu çemberi, yalnız ufuk düzleminin üstündeki gökcisimlerinin yüksekliklerini ölçmeye yarayan gökbilim aygıtı.
Doğrultu çemberi, topografyada ufak üçgenleme işleminde yatay açıları ölçmeye, doğrultuları denetlemeye ve belirlemeye (ortalama 1 santigrad duyarlılıkla) yarayan, yatay bir çemberle donatılmış dürbünlü aygıt
Yansıma çemberi, sekstantan yalnızca, 60°Tik çemberin yerini tam bir çemberin almasıyla ayrılan aygıt. (Yansıma çemberi temel olarak, denizde, yataya yakın bir düzlemde yer edinen belli iki doğrultu arasındaki açıyı ölçmeye yarar.)
—Metalürj. Bir kupol fırınının çeperinde, tüyerlerin üstünde, izabe cürufu ve metal malzemeden oluşmuş halka biçiminde birikinti.
—Sil. Eskiden bronz toplarda, ağız ile falya çanağı içinde namluyu saran çerçeve. ll Top namlusunu kuvvetlendiren metal halka. ll Sevk çemberi, mermi kovan yatağı üzerine geçirilen ve mermiye dönü vermek için yivlere iyice oturarak gaz kaçaklarını önleyen, bakır, tombak ya da sinterlenrniş çelikten halka ll Tekerlek çemberi, 1914-1918 Bange toplarının, atış esnasında geri tepmesini sınırlamak ve yumuşak toprağa gömülmesini önlemek için, tekerleklerine takılan ve segmanlarla birleştirilmiş levhalardan oluşan düzenek.
—Sirk. Hokkabaz gereci. ll Akrobatların ya da hayvanların içinden atladıkları halka.ll Hanım at cambazının pistin çevresinde dönerken atını bir sıçrayışta içinden atlatarak yırttığı kâğıt gerili halka
—Spor. Ahşap, cam ya da pleksiglas dikey bir levhanın 3,05 m yüksekliğine, yatay olarak tespit edilmiş ve ağla donatılmış, 45 santimetre çapında demir bir halkadan oluşan basketbol kalesi.
—Teknol. Silindir biçimli hacimlerde ve depolarda yapı elemanı olarak kullanılan metal ya da öngerilmeli beton silindir. ll Çember sökmek, bir borunun, bir milin, bir kazığın gergisini çıkarmak.
♦ sıf.
1. Çember biçiminde olan.
2. Çember sakal, yüzün her iki yanını çepeçevre kuşatan, yuvarlak kesilmiş sakal
—Denize. Çember kayık, kıç taraf' yuvarlak kayık.
—inş. ve Bayınd. Çember donatı, öngerilmeli betonla meydana gelen ya da betonarme yapı öğelerinde çekme kuvvetlerim silindir biçiminde bir dönem içine almak için yuvarlak olarak yerleştirilen halat ya da.donatı. (Betonarmede çembeı donatılar lanarak ya da üst üste bindirilerek kendi üstlerine sarılmış olur Öngerilmeli betonda ise çember donatı, gerçekte belirli bir uzunluk süresince üst üste binen iki yarım çemberden oluşur. Böy- lece halatların uçları çıkarılarak öngerilme bağlanır.)
—Ölçbil. Çember kadran, bir ölçü aygıtının açısal bölmelerini taşıyan metal ya da cam çember.
—ANSİKL. Geom. Çemberin bu tanımı aşağıda verilen eski tanımdan pek değişik değildir: tüm noktaları merkez denen bir O noktasından eşit uzaklıkta bulunan, düzlemsel, kapalı eğri.
Kaynak: Büyük Larousse
BAKINIZ
Daire ve çember nedir?
Çember niçin 360 derecedir?
Çember ve Daire
çember
bir düzlemde, merkez adında olan bir noktadan durağan(durgun) uzaklıktaki tüm noktaların oluşturduğu eğri.
Düzlemde bir (.x, y) noktasının, kartezyen koordinat sisteminin başlangıç noktasına uzaklığı, Pythagoras teoremine gore, Vx2+ y2 olarak verilir. Böylece, merkezi başlangıç noktasında bulunan ve merkezden uzaklığı r olan noktaların oluşturduğu (yarıçapı r olan) bir çemberin üstündeki noktaların (x,y) koordinatlar, bu çemberin denklemi olan x2+ y2 - r2 denklemini sağlar. {xı, yi) ve (x2, y2) noktaları arasındaki uzaklık V(xj- xi) + (yı - yi)1 olarak verildiğinden, merkezi (h, k) olan r yançaplı bir çemberin denklemi de (x - h)2 + (y - k)r2 biçimindedir.
İkinci dereceden x2 + y2 + 2ax + 2by + c = 0 genel çokterimli denklemi, {x + a)2 + (y +b)2 = a2 + b2- c biçimine sokulabilir. Bu denklemin, merkezi (h, k) noktasındaki r yançaplı çemberi göstermesi için, h = - a,k= -b ve r2-a2 + tf-c koşullannın sağlanması gereklidir. Gerçek bir r kıymeti için, a2 + b2-c = 0 olmalıdır; bu şart sağlanıyorsa, yukarda verilen genel ikinci dereceden denklem, merkezi (-a+-b) noktası, yançapı da Va2 +b2 c olan çemberlerin denklemidir.
Bir çemberle içinin birleşiminden oluşan kapalı bölge, daire olarak adlandınlır. Daire teriminin kimi zaman çember anlamında kullanıldığı da görülmektedir.
Çember, bir dik dairesel koninin (tabanı bir daire olan, tepesi de daire merkezinden çıkılan dikme üstünde bulunan koni) bir düzlemle arakesiti olarak elde edilmiş, bundan dolayı de konikler olarak adlandırılan ve çember, elips, parabol, hiperbolü içeren eğriler grubuna girer.
Yançapı r olan bir çemberin çevre uzunluğu 2 n r değerine eşittir. Burada n ile gösterilen 3,1415926535... sayısı irrasyonel ve aşkın (transandantal) bir sayıdır, bir başka deyişle, iki tamsayının oranı olarak ifade edilmeyen ve hiçbir cebirsel denklemin kökü olmayan bir sayıdır (bak. pi). Yarıçapı r olan bir çemberin sınırladığı alan (dairenin alanı) ise n r2 olarak verilir.
bir düzlemde, merkez adında olan bir noktadan durağan(durgun) uzaklıktaki tüm noktaların oluşturduğu eğri.
İkinci dereceden x2 + y2 + 2ax + 2by + c = 0 genel çokterimli denklemi, {x + a)2 + (y +b)2 = a2 + b2- c biçimine sokulabilir. Bu denklemin, merkezi (h, k) noktasındaki r yançaplı çemberi göstermesi için, h = - a,k= -b ve r2-a2 + tf-c koşullannın sağlanması gereklidir. Gerçek bir r kıymeti için, a2 + b2-c = 0 olmalıdır; bu şart sağlanıyorsa, yukarda verilen genel ikinci dereceden denklem, merkezi (-a+-b) noktası, yançapı da Va2 +b2 c olan çemberlerin denklemidir.
Bir çemberle içinin birleşiminden oluşan kapalı bölge, daire olarak adlandınlır. Daire teriminin kimi zaman çember anlamında kullanıldığı da görülmektedir.
Çember, bir dik dairesel koninin (tabanı bir daire olan, tepesi de daire merkezinden çıkılan dikme üstünde bulunan koni) bir düzlemle arakesiti olarak elde edilmiş, bundan dolayı de konikler olarak adlandırılan ve çember, elips, parabol, hiperbolü içeren eğriler grubuna girer.
Yançapı r olan bir çemberin çevre uzunluğu 2 n r değerine eşittir. Burada n ile gösterilen 3,1415926535... sayısı irrasyonel ve aşkın (transandantal) bir sayıdır, bir başka deyişle, iki tamsayının oranı olarak ifade edilmeyen ve hiçbir cebirsel denklemin kökü olmayan bir sayıdır (bak. pi). Yarıçapı r olan bir çemberin sınırladığı alan (dairenin alanı) ise n r2 olarak verilir.
: Ana Britannica
Çember
Düzlemde durağan(durgun) bir noktadan eşit uzaklıktaki noktalar kümesi. Durağan(durgun) noktaya "merkez", eşit uzaklığı ifade eden ve negatif olmayan gerçek sayıya "yarıçap" denir. Çember, muntazam kapalı bir eğridir. Çemberin değişik iki noktasını birleştiren doğru parçası "kiriş", merkezden geçen kiriş ise "çap" adını alır.
DEVAMI
Düzlemde durağan(durgun) bir noktadan eşit uzaklıktaki noktalar kümesi. Durağan(durgun) noktaya "merkez", eşit uzaklığı ifade eden ve negatif olmayan gerçek sayıya "yarıçap" denir. Çember, muntazam kapalı bir eğridir. Çemberin değişik iki noktasını birleştiren doğru parçası "kiriş", merkezden geçen kiriş ise "çap" adını alır.
DEVAMI
çember
isim, matematik Farsça çenber
1 . Merkez denilen durağan(durgun) bir noktadan aynı uzaklık ve düzlemdeki noktalar kümesinin oluşturduğu kapalı eğri.
2 . matematik Bu biçime getirilmiş katı cisimlerin çevresi: "Kalbur çemberi."- .
3 . Evlatların çevirip arkasından koştukları tekerlek biçiminde oyuncak.
4 . Sandık, denk, fıçı vb.nin dağılmaması için üstlerine geçirilen dayanıklı bir cisimden dönem.
5 . Yazma, yemeni, baş örtüsü: "Çemberimde gül oya / Gülmedim doya doya."- Halk türküsü.
6 . mecaz Aşılması, çözümü güç durum.
7 . spor Basketbolda içinden topun geçmesiyle sayı kazanılan ağlı demir halka.
isim, matematik Farsça çenber
1 . Merkez denilen durağan(durgun) bir noktadan aynı uzaklık ve düzlemdeki noktalar kümesinin oluşturduğu kapalı eğri.
2 . matematik Bu biçime getirilmiş katı cisimlerin çevresi: "Kalbur çemberi."- .
3 . Evlatların çevirip arkasından koştukları tekerlek biçiminde oyuncak.
4 . Sandık, denk, fıçı vb.nin dağılmaması için üstlerine geçirilen dayanıklı bir cisimden dönem.
5 . Yazma, yemeni, baş örtüsü: "Çemberimde gül oya / Gülmedim doya doya."- Halk türküsü.
6 . mecaz Aşılması, çözümü güç durum.
7 . spor Basketbolda içinden topun geçmesiyle sayı kazanılan ağlı demir halka.
çember ingilizcesi
1. circle.
2. hoop, band, strap (of a barrel, crate, trunk, etc.).
3. hoop (a child´s toy).
4. rim (of a wheel).
5. basketball basket, hoop.
6. mil. encirclement.
7. large, printed kerchief.
8. circular, round.
- çevirmek to roll a hoop.
- geçirmek /a/ to hoop, band, or strap (a barrel, crate, trunk, etc.).
- içine almak /ı/ mil. to encircle.
- kayık a boat with a round stern.
- sakal beard which encircles the face from temple to temple (A wearer of this beard keeps his cheeks and the upper part of his chin closely shaven.).
- uzunluğu math. circumference.
1. circle.
2. hoop, band, strap (of a barrel, crate, trunk, etc.).
3. hoop (a child´s toy).
4. rim (of a wheel).
5. basketball basket, hoop.
6. mil. encirclement.
7. large, printed kerchief.
8. circular, round.
- çevirmek to roll a hoop.
- geçirmek /a/ to hoop, band, or strap (a barrel, crate, trunk, etc.).
- içine almak /ı/ mil. to encircle.
- kayık a boat with a round stern.
- sakal beard which encircles the face from temple to temple (A wearer of this beard keeps his cheeks and the upper part of his chin closely shaven.).
- uzunluğu math. circumference.
ÇEMBERLEME
a. Çemberlemek eylemi.
—Ambal. Birkaç eşyayı, bir ambalajı gerilmiş bir ip ya da çember bantla iki ucunu bağlayarak sarma işlemi. (Çemberleme, ağaç ya da karton sandıkları sağlamlaştırmaya, değişik ürünleri direkt ambalajlamaya, yükleri kümeleme ya da paletlemeye ve taşıma esnasında kolay istiflemeye yarar.)
—Metalürj. Bir dökümhane kalıbının çeşitli kısımlarını bir arada tutmaya yarayan yumuşak çelikten kuşakları birleştirme.
ÇEMBERLEMEK
g. f. Bir şeyi çemberlemek, onu çember biçimine getirmek; çemberle kuşatmak.
♦ çemberlenmek edilg f. Çemberlemek eylemine mevzu olmak.
♦ çemberletmek ettirg. f Bir şeyi çemberletmek, çemberle kuşatılmasını, çember getirilmesini sağlamak.
ÇEMBERLEŞTİRME
a. Uz. havc. Bir uzay aracının, başlangıçta eliptik olan yörüngesini, çember biçimine sokmak için yapmış olduğu manevra. (Yer'in bir suni uydusunun ekvatordan 36 000 km yükseltide yereksenli bir yörüngeye yerleşmesinin son evresinde ya da çembersel bir yörünge çizen bir uzay aracıyla buluşma esnasında bu manevrayı yapmak zorunludur.)
ÇEMBERLEŞTİRMEK
g. f. Uz. havc. Bir yörüngeyi çemberleştirmek, yörüngeye çembersel bir şekil vermek.
ÇEMBERLİ
sıf. Çemberi olan şey için kullanılır: Demir çemberli fıçı.
Kaynak: Büyük Larousse
Daire ve çember nedir?
Çember niçin 360 derecedir?
Çember ve Daire
YORUMLAR