Hastalıkların,özellikle kronik hastalıkların hemen hepsinin belirtisiz ya da günlük yorgunluk ve sıkıntılara bağlı olduğu düşünülen h...
Hastalıkların,özellikle kronik hastalıkların hemen hepsinin belirtisiz ya da günlük yorgunluk ve sıkıntılara bağlı olduğu düşünülen hafif belirtilerle seyrettiği bir dönem vardır.Organların rezerv kapasitelerinin kullanıldığı bu dönemin sonucunda kalıcı hasar ve rezervin tükenmesi ile birlikte de ağır belirtiler ortaya çıkar.Bu noktadan sonra çözümler çok daha pahalı ve zordur. Daha sonra ortaya çıkacak bir hastalığın ya da var olan riskin erken tanısı, uygulanacak check-up(genel sağlık tarama) programları ile mümkündür.
Check-up kimlere uygundur?
-Bir spor dalında faaliyet göstermek ya da bir egzersiz programına katılmak isteyenler bu çalışmalara başlamadan önce,
-Ailesinde diabet, koroner kalp hastalığı, hipertansiyon, yüksek kolesterol hikayesi bulunan kişiler,
-Sağlıklı yaşamın insanın en değerli varlığı olduğunun bilincinde olan herkes.
Check-up programı neleri içermelidir?
Check-up programları kişinin yaş grubuna ve cinsiyetine göre düzenlenmiş,glukoz metabolizması, karaciğer fonksiyonu, böbrek fonksiyonu,ürogenital sistem,kalp ve damar sistemi, kemik ve kas sistemi, tiroid fonksiyonu, romatizmal hastalıklar, prostat bezi(erkekler için), mide ve barsak sistemi, hematolijik sistem hakkında bilgi vermek üzere seçilmiş laboratuvar testlerini içerir.
Ancak sadece kan ve idrar testleri tüm cins ve yaş grupları için yeterli olmayabilir. EKG,Efor test ve EKO (Ekokardiyografi) ile kardiyak fonksiyon, renkli Doppler Ultrasonografi ile karın içi organlar, tiroid, jinekolojik sistem, mammografi ile meme hastalıkları ile ilgili ayrıntılı bilgiler elde edilebilir.
Efor testi (Treadmill egzersiz testi) koroner arter hastlıklarının tanısı yanında spor yapmak isteyen kişilerde efor kapasitesi tayini, efora tansiyon ve nabız cevabının gözlenmesinde de kullanılır.
Kadınlar için meme tarama programı (meme ultrasonografi+mammografi) için başlangıç yaşı 35-40'tır. Hasta yüksek risk grubunda ise tarama 10 yıl önce başlamalıdır. Birinci derece akrabalarında(büyükanne,anne,teyze veya kızkardeşlerden)meme kanseri bulunan hastalar yüksek risk grubundadır. Bunun dışında kadınlar ayda en az bir defa kendilerini elle muayene ederek memede kitle varlığını araştırmalıdırlar.
Menopozal-postmenapozal dönemdeki kadınların şikayeti olmasa bile rahim ve yumurtalık kanseri taraması amacı ile transvajinal ultrasonografi yapılmalıdır.Transvajinal ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıklar ayrıntılı şekilde incelenebilir.
Laboratuvar ve görüntüleme testlerinin yanında hekim muayenesi de Check-up'ın ayrılmaz bir parçasıdır.
Hangi aralıklarla Check-up yaptırmalı?
Günümüzde herkesin yılda en az bir kez Check-up yaptırması öneriliyor.
Check-up uygulamasında sabah aç karına alınan kan ve idrar örneklerinde testler aynı gün çalışılmakta, Ultrasonografi, Mammografi, Efor test ve EKO işlemleri tamamlanıp sonuçlar genel sistemik muayeneniz ile birlikte hekimlerimiz tarafından yorumlanarak gerekli uyarı ve önerilerde bulunulmaktadır.
Opr.Dr. Şaban Coşkun
Kan testi ile check-up arasındaki fark nedir?
Hard Truck 18 Wheels of Steel oyununda "sd check" hatası alıyorum, çözümü nedir?
Erkeklerde üroandrolojik Check-up
Check-up, bir başka deyimle, periyodik genel sağlık kontrolü, hiçbir şikayet ve hastalığı olmasa da tüm kişilere en az yılda bir düzenli olarak yapılması gereken bir tarama yöntemidir.
NEDEN YAPTIRMALISINIZ ?
Modern tıp hastalık ortaya çıkmadan önce gerekli önlemleri alarak kişinin sağlıklı kalmasını sağlamayı amaçlar.Çünkü hastalık ortaya çıktıktan sonra hem tedavisi çok daha pahalıdır hem de sağlık artık bir kez bozulmuş olur. İşte bu nedenle, hiç şikayeti olmasa da her insanın belirli periyodlarla doktora başvurarak genel sağlık kontrolünden geçmesi gerekir. Bu periyodlar yaşa ve kişinin genel durumuna göre değişebilir.
Çağımızın hastalıları olan koroner arter hastalıkları, kanser, hipertansiyon ve pek çok diğer hastalıkta erken ve doğru tanı, hem yaşam süresi, hem de kalitesi açısından son derece büyük önem taşır.Ayrıca hiçbir belirti vermeden ve hastada hiçbir şikayete neden omadan yıllarca sinsice seyreden, öte yandan beyin, kalp, böbrekler gibi hayati organlara da zarar veren hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve diyabet gibi hastalıklarda da yine erken teşhisin ve düzenli tedavinin önemi büyüktür. Önemsiz olduğunu düşündüğünüz bir belirti bile çok önemli bir hastalığın habercisi olabilir.
NEREDE YAPTIRILIR ?
Toplumumuzdaki yanlış algılamalardan biri de, kişinin bir laboratuvara başvurup sadece kan örneği vererek, sonuçlarını bir liste halinde aldığı zaman check-up yaptırmış olduğunu sanmasıdır. Oysa ki, doktor muayenesi bulunmayan bir işlem, ciddi bir check-up sayılamaz. Hekim, kişiyi ilk gördüğü andan itibaren dış görünüşünde bile bazı hastalıklar hakkında ipucu elde edebilir.
Hastanın şikayeti, hikayesi, özgeçmişi, soygeçmişi ve alışkanlıklarına ilişkin bilgiler, bir hastalık hakkında tanıya ulaşmakta büyük önem arz eder. Hekim muayenesinde elde edilecek fiziki bulgular, yapılacak laboratuvar tetkikleri, radyoloji tetkikleri, ultrasonografi, tomografi gibi ileri tıbbi görüntüleme yöntemleri teşhisin kesinleşmesine yardımcı olur. Bu nedenlerle check-up'ın tam teşekküllü bir sağlık kuruluşunda yapılması gerekir.
CHECK-UP YAPTIRMADAN ÖNCE NASIL HAZIRLANACAKSINIZ?
Cinsiyete, yaşa ve yaşam biçimine bağlı olarak (sigara, içki tüketimi gibi) değişik check-up paketleri yapılmaktadır.
Kalp Akciğer Radyografisi : Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçlı kullanılan yöntemdir.
Tüm Batın Ultrasonografisi : Karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, mesane ve prostat değerlendirmesine yardımcı olur.
Bilateral Mamografi : Meme hastalıklarının tanısında kullanılan bir tarama yöntemidir.
Elektrokardiyografi(EKG) : Koroner kalp hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır.
Eforlu Elektrokardiyografi : Belirli bir egzersiz programı çerçevesinde kalp atım düzeninin değerlendirilmesi için uygulanır.
Hematolojik İncelemeler : Lökosit Sayısı(WBC), Notrofil(NEU), Lenfosit (LYM), Monosit(MONO), Eozinofil(EOS),Bazofi(BAZO),Eritrosit Sayısı(RBC), Hemoglobin(HBG), Hematokrit(HCT,MVC,MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı(PLT), MPV : Bu bir test değil test panelidir. Anemi(kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyonlara karşı vücudun reaksiyonunun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir.
Sedimentasyon Hızı : Enfeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
BİYOKİMYASAL İNCELEMELER
Açlık Kan Şekeri : Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır.
Alkali Fosfataz, SGOT(AST), SGPT(ALT), Gamma -GT, Kalsiyum: Bu testler ve aralarındaki ilişkiler değerlendirilerek;karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve tedavisinin izlenmesinde ,alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve bazı kas hastalıklarının tanısında kullanılır.
Kalsiyum: Kemik yoğunluğu ve gelişiminin izlenmesinde yardımcı olur.
Kolestrol,HDL Kolestrol,Trigliseridler: Koroner kalp hastalıklarını risk faktörü olarak değerlendirilen bu testlerin kan değerleri ve birbirleriyle ilişkileri;risk derecelendirilmesi,tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük önem taşır.
Kreatinin:Böbrek filitrasyon fonksiyonunun izlenmesi,böbrek hastalıklarının tanımlaması ve gut hastalığının izlenmesinde yararlanılan test grubudur.
SGOT(AST),SGPT(ALT): Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve bazı kas hastalıklarının tanısı için.
ürik Asit,üre Azotu(BUN): Gut hastalığının izlenmesinde yararlanılmaktadır.
HbsAg:Hepatit B diye adlandırılan karaciğerde ciddi hasara neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.
İdrar tam analizi: İdrar analizinde görülen değişimler;böbrek hastalıklarının tanı ve izlenmesinde idrar yolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların saptanmasında yardımcı olur.
Dışkıda gizli kan: Gastrointestinal sistem,özellikle barsak kanamalarını gösterir.
Muayene: Testlerden önce Check-Up koordinatörü (Dahiliye Uzmanı) sizi muayene eder.Tetkikler sonuçlandıktan sonra uzman hekim sonuçları size yorumlar,tavsiyelerde bulunur ve bir rapor hazırlayarak sonuçlarınız size teslim edilir.
NEDEN YAPTIRMALISINIZ ?
Çağımızın hastalıları olan koroner arter hastalıkları, kanser, hipertansiyon ve pek çok diğer hastalıkta erken ve doğru tanı, hem yaşam süresi, hem de kalitesi açısından son derece büyük önem taşır.Ayrıca hiçbir belirti vermeden ve hastada hiçbir şikayete neden omadan yıllarca sinsice seyreden, öte yandan beyin, kalp, böbrekler gibi hayati organlara da zarar veren hipertansiyon, kolesterol yüksekliği ve diyabet gibi hastalıklarda da yine erken teşhisin ve düzenli tedavinin önemi büyüktür. Önemsiz olduğunu düşündüğünüz bir belirti bile çok önemli bir hastalığın habercisi olabilir.
NEREDE YAPTIRILIR ?
Toplumumuzdaki yanlış algılamalardan biri de, kişinin bir laboratuvara başvurup sadece kan örneği vererek, sonuçlarını bir liste halinde aldığı zaman check-up yaptırmış olduğunu sanmasıdır. Oysa ki, doktor muayenesi bulunmayan bir işlem, ciddi bir check-up sayılamaz. Hekim, kişiyi ilk gördüğü andan itibaren dış görünüşünde bile bazı hastalıklar hakkında ipucu elde edebilir.
Hastanın şikayeti, hikayesi, özgeçmişi, soygeçmişi ve alışkanlıklarına ilişkin bilgiler, bir hastalık hakkında tanıya ulaşmakta büyük önem arz eder. Hekim muayenesinde elde edilecek fiziki bulgular, yapılacak laboratuvar tetkikleri, radyoloji tetkikleri, ultrasonografi, tomografi gibi ileri tıbbi görüntüleme yöntemleri teşhisin kesinleşmesine yardımcı olur. Bu nedenlerle check-up'ın tam teşekküllü bir sağlık kuruluşunda yapılması gerekir.
CHECK-UP YAPTIRMADAN ÖNCE NASIL HAZIRLANACAKSINIZ?
- Hamileyseniz veya bu konuda şüpheniz varsa, işlemlere başlamadan önce mutlaka bildirin.
- Daha önce yapılmış test ve tetkik sonuçlarınız varsa beraberinizde getirin.
- Randevu gününde mutlaka aç gelin (8-12 saatlik bir açlık yeterlidir.)Bu arada bir şey yemeyin, su dışında hiçbir şey içmeyin ve sigara kullanmayın.
- Eforlu EKG için, koşuya uygun bir ayakkabı, çorap ve eşorfman ihtiyacınız olacaktır.
- Dışkıda yapılan testler için, küçük ve temiz bir kap içinde az miktarda dışkı gerekmektedir.(Mümkünse o sabahın dışkısı olmalı. Değilse kurumamış olmalıdır.)
- İki gün süre ile kırmızı et, brokoli ve turp gibi sebzeler yememiş olmanız tavsiye edilir.Aksi takdirde bazı testlerin tekrarlanması istenebilir.
- C vitamini kullanılıyorsa, miktarı günde 250 mg.'ı geçmemelidir.
- Demir içeren ilaçlar kullanılıyorsa, en az iki gün önceden kullanımı kesilmelidir.İdrar örneği hastanede de verilebilmektedir.Ultrasonografi için aç olunması ve mesanenin dolu olması gerektiğinden idrar örneğinizi ultrasonografi sonrasında vermeniz uygun olacaktır.
Cinsiyete, yaşa ve yaşam biçimine bağlı olarak (sigara, içki tüketimi gibi) değişik check-up paketleri yapılmaktadır.
- KARDİAK CHECK-UP
- 45 YAŞ üSTü ERKEK
- 45 YAŞ üSTü KADIN
- MEME CHECK-UP
- NÖROLOJİK CHECK-UP
- PROSTAT CHECK-UP
- 45 YAŞ ALTI ERKEK
- 45 YAŞ ALTI KADIN
- EKO CHECK-UP
Kalp Akciğer Radyografisi : Akciğer hastalıklarını ön tarama amaçlı kullanılan yöntemdir.
Tüm Batın Ultrasonografisi : Karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, mesane ve prostat değerlendirmesine yardımcı olur.
Bilateral Mamografi : Meme hastalıklarının tanısında kullanılan bir tarama yöntemidir.
Elektrokardiyografi(EKG) : Koroner kalp hastalıkları veya ritm bozuklukları teşhisi amacı ile uygulanmaktadır.
Eforlu Elektrokardiyografi : Belirli bir egzersiz programı çerçevesinde kalp atım düzeninin değerlendirilmesi için uygulanır.
Hematolojik İncelemeler : Lökosit Sayısı(WBC), Notrofil(NEU), Lenfosit (LYM), Monosit(MONO), Eozinofil(EOS),Bazofi(BAZO),Eritrosit Sayısı(RBC), Hemoglobin(HBG), Hematokrit(HCT,MVC,MCH, MCHC, RDW, Trombosit Sayısı(PLT), MPV : Bu bir test değil test panelidir. Anemi(kansızlık), lösemi, çeşitli infeksiyonlara karşı vücudun reaksiyonunun ölçülmesi, kan hücrelerinin özelliklerinin değerlendirilmesi ve bazı kan hastalıklarının tanısı için kullanılan testlerdir.
Sedimentasyon Hızı : Enfeksiyon ve iltihabi hastalıkların göstergesidir.
BİYOKİMYASAL İNCELEMELER
Açlık Kan Şekeri : Şeker hastalığının tanısı veya tedavisinin izlenmesi için yapılır.
Alkali Fosfataz, SGOT(AST), SGPT(ALT), Gamma -GT, Kalsiyum: Bu testler ve aralarındaki ilişkiler değerlendirilerek;karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve tedavisinin izlenmesinde ,alkol tüketiminin yaptığı hasarın değerlendirilmesinde ve bazı kas hastalıklarının tanısında kullanılır.
Kalsiyum: Kemik yoğunluğu ve gelişiminin izlenmesinde yardımcı olur.
Kolestrol,HDL Kolestrol,Trigliseridler: Koroner kalp hastalıklarını risk faktörü olarak değerlendirilen bu testlerin kan değerleri ve birbirleriyle ilişkileri;risk derecelendirilmesi,tedavi planı ve izlenmesinde çok büyük önem taşır.
Kreatinin:Böbrek filitrasyon fonksiyonunun izlenmesi,böbrek hastalıklarının tanımlaması ve gut hastalığının izlenmesinde yararlanılan test grubudur.
SGOT(AST),SGPT(ALT): Karaciğer ve safra yolları ile ilgili hastalıkların ayırıcı tanısında ve bazı kas hastalıklarının tanısı için.
ürik Asit,üre Azotu(BUN): Gut hastalığının izlenmesinde yararlanılmaktadır.
HbsAg:Hepatit B diye adlandırılan karaciğerde ciddi hasara neden olan virüsün tanımlanması amacıyla kullanılmaktadır.
İdrar tam analizi: İdrar analizinde görülen değişimler;böbrek hastalıklarının tanı ve izlenmesinde idrar yolu enfeksiyonlarının ve bazı kötü huylu hastalıkların saptanmasında yardımcı olur.
Dışkıda gizli kan: Gastrointestinal sistem,özellikle barsak kanamalarını gösterir.
Muayene: Testlerden önce Check-Up koordinatörü (Dahiliye Uzmanı) sizi muayene eder.Tetkikler sonuçlandıktan sonra uzman hekim sonuçları size yorumlar,tavsiyelerde bulunur ve bir rapor hazırlayarak sonuçlarınız size teslim edilir.
(alıntıdır)
YORUMLAR