Divan edebiyatı nazım türlerinden beyit nedir? Beyit özellikleri, örnekleri, açıklaması ve hakkında bilgi. BEYİT : Beyit iki mısranın mana...
Divan edebiyatı nazım türlerinden beyit nedir? Beyit özellikleri, örnekleri, açıklaması ve hakkında bilgi.
BEYİT :
Beyit iki mısranın mana bakımından birbirlerini tamamlamalarından, şu demek oluyor ki bir söz (tümce) meydana getirmelerinden doğmuş iki mısralık bir nazım birimidir. Bir nazım türü değildir.
Eskiden bir sürü nazım şekilleri, beyit dediğimiz ikişer mısralık bölümlerin alt alta sıralanmasıyla meydana getirilirdi. Beyit, bir manzumenin ikişer mısralık bölümlerinden herbirinin adıdır. Bu iki mısralık bölüm, manzumeye bağlı kalmış olduğu sürece beyit ismini taşır. Beyit, manzumeden ayrılıp bağımsız duruma erişince, adım değiştirir.
Gazel ve kaside benzer biçimde manzumelerde beyit, matla olduğu vakit, mısraları kendi aralarında kafiyelenir. Matla olmadıkça, her beytin ilk mısrası boşta kalır, ikinci mısraların hepsi birbirleriyle kafiyelenir. (Alt taraftaki örneğe bu bakımdan da bakılmalıdır).
Divan Edebiyatı nazımlarında mevzu birliği olmadığı için, genel olarak her beyit bağımsız bir his ve fikir sözü (cümlesi) dir. Şu demek oluyor ki söz bir beyit içinde tamamlanmak zorundadır.
Şu mesela ikişer mısralık her kısımı birer beyittir:
Bir nîm neş’e say bu cihânın baharını
Bir sâgar-i keşideye tut lâlezârım
Bir dem mi var ki âh ederek anmaya gönül
Ey serv-kad seninle geçen rüzgârını
Şevk-i tamâm va’de-i ferılâyı dinlemez
Reşk ana kim cihanda bugün buldu yârını
İran zemine tuhfemiz olsun bu nev-gazel
İr görsün Isfahana Stanbul diyârını
Düşmen ne denlû saht ise de şâd ol ey Nedîm
Seng üzre gösterir zer-i kâmil ayârını
Nedim
Divan edebiyatında en mühim nazım birimi beyittir. Bir sürü nazım türleri beyitlerden meydana gelir. Mesela gazel, kaside, terkib-i bent, terci-i bent, kıt’a benzer biçimde nazım türleri beyit birimiyle düzenlemiştir.
YORUMLAR