Dört halife döneminde yaşanmış olan vakalar nedir? DÖRT HALİFE DÖNEMİ Hz. Muhammed vefat edince Müslümanların başına sırasıyla ...
Dört halife döneminde yaşanmış olan vakalar nedir?
DÖRT HALİFE DÖNEMİ
Hz. Muhammed vefat edince Müslümanların başına sırasıyla Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali geçti. İşte bu döneme dört halife periyodu (Hulefa-i Raşidin ) denir.
1. HZ. EBU BEKİR DÖNEMİ (632-634)
· Suriye Seferi: Usame Bin Zeyd komutasında bir orduyu Suriye ‘ ye göndermiş, bu yöredeki kabileler egemenlik altına alınmıştır. * Böylece Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında da İslamiyet'in enerjisini devam ettirdiği kanıtlanmıştır.
· Ayaklanmalar ve Yalancı Peygamberler: Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında Arabistan‘ da, İslamiyet'in tam yerleşememesi, halkın zekat vermek istemeyişi, kabile yaşamını sürdürmek ve devlet otoritesi altına girmek istememek sebeplerinden dolayı ayaklanmalar olmuş, ve yalancı peygamberler türemişti. Yalancı peygamberler sorununu çözmek amacıyla, Halit Bin Velid komutasında bir ordu Yemen'e gönderilmiş, yalancı peygamberler ortadan kaldırılarak, bir tehlikeden kurtulunmuştur. Ayaklanmalar ve Zekat problemi çözüme kavuşturulmuştur.
· Kur'an' ın Kitap Haline Getirilmesi: Hz.Muhammed döneminde Kur'an ayetleri, hafızlar tarafınca ezberleniyor, vahiy katipleri tarafınca deri, tahta, düz kemik, taşlar üstüne yazılıyordu. Sadece, savaşlarda hafızların ölmesi, ve yazılı ayetlerin malzemelerini korumadaki güçlükler sebebiyle, bir kurul oluşturulmuş ve Kur'an kitap haline getirilmiştir.
· Irak Savaşları: Halit Bin Velid komutasındaki ordu, Irak'a gönderilerek , Hire bölgesi yakalanmış, Fırat nehri çevresindeki kabileler İslamiyet'i kabul etmişlerdir.
· Yermük Savaşı ( 634 ): Müslümanların Suriye ve Filistin'e doğru hareket ettiğini öğrenen, Bizans İmparatoru Herakliyus, toplamış olduğu ordu ile Suriye'ye doğru hareket etmiş, Yermük Irmağı kenarındaki savaşı, Müslümanlar kazanmışlardır. * Müslümanların Bizans'a karşı ilk büyük zaferidir. * Suriye kapıları, Müslümanlara açıldı.
Değerlendirme :
- · Hz. Ebubekir, Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında dağılma tehlikesi geçiren İslamiyet' i toplamış
- · Devlet otoritesini tekrardan elde etmiş
- · Kur'an'ı kitap haline getirmiş
- · İslamiyet'in ilk kez Arap yarımadası haricinde Suriye,Filistin ve Irak'ta yayılmasını elde etmiştir.
- · Yalancı peygamberlerle savaşım edildi.
Hz. Ebu Bekir ölmeden ilkin Hz. Ömer'in halife olmasını istemişti. O'nun ölümü ile Hz. Ömer ikinci halife oldu. Hz. Ömer sürecinin mühim vakaları şunlardır.
1. Irak, İran ve Horasan' daki Fetihler :
· Köprü Savaşı ( 634 ) ( Sasaniler- Müslüman Araplar ) : Müslümanların , Kufe civarlarında Fırat nehri üstünde bir köprü kurarak , Sasanilere saldırması ile süregelen savaşı Müslümanlar kaybettiler. * İlk fetihler sırasındaki en ağır yenilgi olarak kabul edilir. Sadece Sasanilerdeki karışıklıklar üstüne Sasani ordusu çekilmiş, Araplar Fırat'ı geçip, Dicle'ye kadar ilerlemişlerdir.
· Kadisiye Savaşı ( 636 ) ( Sasaniler - Müslümanlar ) : Meydana getirilen bu savaşı Müslümanlar kazanarak, İran'ın iç bölgelerine kadar ilerlediler. Sasanilerin merkezi Medain ele geçirildi. ( 637 ) Neticeleri : Irak ve Batı İran Arapların eline geçti. Irak'ta Basra ve Kufe kentleri kurularak Müslümanlar buralara yerleştirildiler. Yukarı Mezopotamya fethedildi (639 ).
· Nihavend Savaşı ( 642 ) ( Sasaniler-Müslümanlar) : Meydana getirilen savaşı, Müslüman Araplar kazanmışlar, İran kentlerini ele geçirmişlerdir. Hz.Ömer'in son zamanlarında İran'ın tamamı fethedilmiştir.
· Horasan' ın Kurtarılışı ( 644 ) : İran'ın doğusunda Merv' e çekilmiş olan Sasani Hükümdarı III.Yezdcerd' in toparlanmasına fırsat vermemek ve bölgeyi fethetmek amacıyla meydana getirilen sefer sonucu Horasan yakalanmış, böylece Ceyhun nehrine kadar sınırlar genişlemiştir.
2. Bizans Topraklarındaki Fetihler :
· Suriye'deki Fetihler : Bu yöndeki fetihlere devam edilerek, Şam, Humus, Harran, Filistin, Halep sınırlar içine alındı. Suriye'nin fethinden sonrasında Kudüs'e yönelindi.
· Kudüs'ün Kurtarılışı : Kudüs haricinde tüm Filistin'i fetheden Müslüman Araplar, Kudüs'e yöneldiler. Kudüs halkının Bizans'tan yardım isteği ile gönderilen Bizans kuvvetleri “ Ecnadeyn “ denilen yerde yenilgiye uğratıldı. ( 636 ). Bu zaferden sonrasında, Kudüs kuşatmaya alındı. Kudüs Patriğinin kenti Hz.Ömer'e teslim edeceğini bildirmesi üstüne, Hz.Ömer Kudüs'e gelmiş olarak kenti teslim aldı. * Böylece Kudüs, savaşılmadan ele geçirildi.
· Mısır' ın Kurtarılışı : Mısır' ın ekonomik durumunun zenginliği ve Bizans'tan gelebilecek tehlikelere açık olması sebebiyle, bölgenin fetih edilmesi gerekiyordu. Amr bin As komutasındaki ordu, Mısır' a önem vererek , Babylon ( Babilon ) ( 641) ve İskenderiye kentini ( 642 ) ele geçirdi. Kahire civarlarında ordu şehir olarak “ Fustat “ kenti kuruldu.
3. Devlet Örgütlenmesi :
Devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim - siyasal - ekonomik - askeri alanlarda örgütlenilmeyi mecburi hale getirmiştir.
- · İlk kez Tertipli ordu kuruldu. Askerlere maaş bağlandı.
- · Suriye ve Filistin' de ordugahlar oluşturuldu.
- · Orduya ilişik kayıtların tutulması amacıyla ilk kez ordu divanı oluşturuldu.
- · Devletin mühim sorunlarının görüşüldüğü meclis oluşturuldu.
- · Müslüman olmayanlardan “ Haraç “ vergisi ( Toprak ) alınmaya başladı.
- · İlk kez “ Beytü'l-Mal ( Devlet Hazinesi) oluşturuldu.
- · ülke yönetim birimlerine ayrıldı.
- · Valiler ve Halife'ye bağlı olarak Kadılar atandı.
- · İlk kez hakkaniyet işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve hakkaniyet işleri birbirinden ayrıldı.
- · Hicret başlangıç alınarak, Hicri takvim uygulamaya konuldu.
Değerlendirme :
- · Yaşamı süresince mütevazi bir yaşam sürmüş, hakkaniyet ve doğruluktan ayrılmamıştır.
- · İslamiyet'in en parlak dönemlerindendir.
- · Arabistan haricinde büyük fetih hareketleri yapılarak, Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin, Mısır ele geçirilmiştir.
- · Devletin yönetim, askeri, hakkaniyet, siyasal alanlarında örgütlenmesini gerçekleştirmiştir.
1. İran'daki Fetihler: Ceyhun ırmağı ile, Hazar nehri arasındaki Toharistan'a ordu gönderilmiş, bölgede geniş bir alan fethedilmiştir.
2. Kafkasya'da Fetihler: 652 ‘de Kafkasları aşıp, Hazar Hanlığına sefer düzenlenmiş, Belencer tahrip edilmiştir. IX. yy. sonlarına kadar Hazarlarla, Arapların mücadelesi sürmüş, Kafkas dağları iki taraf içinde sınır olmuştur.
3. Afrika‘da Fetihler: Bizanslılar 645‘te, İskenderiye' yi ele geçirdilerse de, şehir geri alınmıştır ( 646 ). Trablus ve Libya alındı.
4. İlk Deniz Savaşları ve Akdeniz Fetihleri:
- · Suriye valisi Muaviye tarafınca ilk İslam birliği oluşturuldu.
- · Stratejik konumu sebebiyle ilk Kıbrıs'a sefer düzenlenmiş ve Kıbrıs vergiye bağlanmıştır(649). 653‘teki seferle, Müslümanlar Kıbrıs'a yerleşmeye başlamış ve Kıbrıs çekince olmaktan çıkmıştır.
- · 655‘te, Bizans'la ilk deniz savaşı yapılmış, Bizans yenilgiye uğratılmıştır.
- · Girit, Malta ve Rodos adalarına seferler düzenlenmiştir.
6. Yönetimi: Kendi soyundan olan Emevileri kayırması ve koruması, onları mühim görevlere getirmesi, hoşnutsuzluğa yol açmış, Mısır, Kufe, Basra ve Şam' da ayaklanmalar çıkmıştır.
7. Öldürülmesi: Mısır, Kufe ve Basralılardan oluşan isyancı bir gurup, Medine'ye gelmiş olarak Valilerin değiştirilmesine destek olunmasını, Hz.Ali, Talha ve Zübeyr'den istemişler, sadece destek bulamamışlardır. Bunun üstüne Hz. Osman'ın evini kuşatarak, Halifelikten çekilmesini istemişler, Hz. Osman reddedince öldürülmüştür.
- · İlk kez bir halife isyan sonucu öldürülmüştür.
- · Müslümanlar içinde görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır.
4.HZ. ALİ DÖNEMİ (656-661 )
Hz. Osman' ın öldürülmesiyle, karışıklıklar başladı. Hz.Ali, kendi taraflarının ısrarı üstüne halifeliği kabul etti. Sadece Emevi soyundan gelenler, Hz. Osman'ın öldürülmesinde, onun da görevi olduğu nedeni öne sürülerek, Hz. Ali'nin halifeliğini tanımadılar.
Hz. Ali, kargaşalık ve isyanlara yol açan, Hz. Osman döneminde atanmış valileri görevden aldı.
1. Cemel Vak'ası ( Deve Vakası ) ( 656 ) : Hz.Ali'nin halifeliğini tanımayan, Hz. Muhammed'in eşi Hz. Ayşe ve onun yanında yer edinen Talha ve Zübeyr, savaşım etmek ve kuvvet toplamak için Irak'a gittiler. Hz. Ali barışçı girişimlerinden netice alamadı. İki taraf, Kufe civarlarında savaştılar. Harp'ın en şiddetli bölgesi Hz.Ayşe'nin binmiş olduğu " Asker " adlı devenin etrafıydı. Bunun için bu vakaya " Deve Vakası " denilmiştir. Harpte Talha ve Zübeyr öldü. Hz. Ayşe'nin Medine'ye dönmesi sağlandı. Tutsak alınan Basra'lılar özgür bırakıldılar. Bu vaka, Müslümanlar arasındaki ilk büyük savaştır. Hz. Ali bu vakadan sonrasında Medine'ye dönmemiş, Irak'ın merkezi olan Kufe'ye yerleşmiştir.
2. Sıffin Savaşı ve Yargıcı Vakası ( 657 ): Emevi soyundan olan Şam valisi Muaviye, Hz. Ali'nin halifeliğini tanımamaktaydı. Mısır valisi Amr-ibn-ül As 'ın da desteğini alarak , Hz. Ali ile Sıffin ovasında karşı karşıya geldi. Harp Hz. Ali'nin lehinde gelişirken, Muaviye askerleri mızraklarının ucuna Kur'an ayetlerini taktılar. Bu durumda Hz.Ali taraftarları harbe devam etmediler. Halifelik anlaşmazlığının, Kur'an hükümleri esas alınarak, iki tarafın seçeceği yargıcı kurulu tarafınca çözülmesi kararlaştırıldı. Sadece, Muaviye'nin hakemi Amr İbn-ül-As, Ali'nin hakemi Ebu Musa El-Eş'ari' yi kandırdı. Hile ile halifelik Muaviye'ye geçti. Bu Vaka İslam dünyasının bölünmesine yol açtı. Hz. Ali taraftarlarına Şii, Muaviye'den yana olanlara Emevi, her iki tarafı da tanımayanlara Hariciler denildi.
3. Nehrevan Savaşı ( 658 ): Hz. Ali güçleriyle , hariciler içinde meydana getirilen muharebede, Hariciler yenildiler ise de varlıklarına son verilememiştir.
4. Hz. Ali 'nin Öldürülmesi ( 661 ): Hariciler, İslam dünyasındaki karışıklıklara niçin olduklarını düşündükleri, Hz. Ali, Muaviye ve Amr İbn ül As ' ı öldürmeye karar verdiler. Hz. Ali , zehirli bir kılıçla yaralanarak öldürüldü.
Değerlendirme :
- Hz. Ali iç vakalarla uğraşmak zorunda kaldığından, birliği sağlayıp dış fetihlere girişememiştir. Bu yüzden periyodu fetihsiz geçmiştir.
- Emevi soyu, iktidarı kaybetmemek için Hz. Ali'nin halifeliğini tanımamıştır.
- Bu zamanda İslam dünyasında, ayrılıklar baş göstermiştir.
Sebep: iç başlık
2. Bayezid döneminde yaşanmış olan mühim vakalar nedir?
Dört halife döneminde neler yapılmıştır?
Ulusal savaşım döneminde yaşanmış olan vakalar nedir?
Diyorum ki vakalar hani vaka 4 Halife periyodu anladınız mı?? ://
HZ OSMAN HZ EBUBEKİR
dört halifenin dönemden siyasal vakalar tüm ödev yapıyoruz bide tenk yapmasınan sorlanıyoz tarih ödev şu demek oluyor ki cokk zor şu demek oluyor ki hemende araştıryorlar hemden cook ödev verdiler bunun yazanan haticenur avcı...d
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
DÖRT HALİFE DÖNEMİ
Hz. Muhammed vefat edince Müslümanların başına sırasıyla Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali geçti. İşte bu döneme dört halife periyodu (Hulefa-i Raşidin ) denir.
1. HZ. EBU BEKİR DÖNEMİ (632-634)
· Suriye Seferi: Usame Bin Zeyd komutasında bir orduyu Suriye ‘ ye göndermiş, bu yöredeki kabileler egemenlik altına alınmıştır. * Böylece Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında da İslamiyet'in enerjisini devam ettirdiği kanıtlanmıştır.
· Ayaklanmalar ve Yalancı Peygamberler: Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında Arabistan‘ da, İslamiyet'in tam yerleşememesi, halkın zekat vermek istemeyişi, kabile yaşamını sürdürmek ve devlet otoritesi altına girmek istememek sebeplerinden dolayı ayaklanmalar olmuş, ve yalancı peygamberler türemişti. Yalancı peygamberler sorununu çözmek amacıyla, Halit Bin Velid komutasında bir ordu Yemen'e gönderilmiş, yalancı peygamberler ortadan kaldırılarak, bir tehlikeden kurtulunmuştur. Ayaklanmalar ve Zekat problemi çözüme kavuşturulmuştur.
· Kur'an' ın Kitap Haline Getirilmesi: Hz.Muhammed döneminde Kur'an ayetleri, hafızlar tarafınca ezberleniyor, vahiy katipleri tarafınca deri, tahta, düz kemik, taşlar üstüne yazılıyordu. Sadece, savaşlarda hafızların ölmesi, ve yazılı ayetlerin malzemelerini korumadaki güçlükler sebebiyle, bir kurul oluşturulmuş ve Kur'an kitap haline getirilmiştir.
· Irak Savaşları: Halit Bin Velid komutasındaki ordu, Irak'a gönderilerek , Hire bölgesi yakalanmış, Fırat nehri çevresindeki kabileler İslamiyet'i kabul etmişlerdir.
· Yermük Savaşı ( 634 ): Müslümanların Suriye ve Filistin'e doğru hareket ettiğini öğrenen, Bizans İmparatoru Herakliyus, toplamış olduğu ordu ile Suriye'ye doğru hareket etmiş, Yermük Irmağı kenarındaki savaşı, Müslümanlar kazanmışlardır. * Müslümanların Bizans'a karşı ilk büyük zaferidir. * Suriye kapıları, Müslümanlara açıldı.
Değerlendirme :
- · Hz. Ebubekir, Hz. Muhammed'in ölümünden sonrasında dağılma tehlikesi geçiren İslamiyet' i toplamış
- · Devlet otoritesini tekrardan elde etmiş
- · Kur'an'ı kitap haline getirmiş
- · İslamiyet'in ilk kez Arap yarımadası haricinde Suriye,Filistin ve Irak'ta yayılmasını elde etmiştir.
- · Yalancı peygamberlerle savaşım edildi.
Hz. Ebu Bekir ölmeden ilkin Hz. Ömer'in halife olmasını istemişti. O'nun ölümü ile Hz. Ömer ikinci halife oldu. Hz. Ömer sürecinin mühim vakaları şunlardır.
1. Irak, İran ve Horasan' daki Fetihler :
· Köprü Savaşı ( 634 ) ( Sasaniler- Müslüman Araplar ) : Müslümanların , Kufe civarlarında Fırat nehri üstünde bir köprü kurarak , Sasanilere saldırması ile süregelen savaşı Müslümanlar kaybettiler. * İlk fetihler sırasındaki en ağır yenilgi olarak kabul edilir. Sadece Sasanilerdeki karışıklıklar üstüne Sasani ordusu çekilmiş, Araplar Fırat'ı geçip, Dicle'ye kadar ilerlemişlerdir.
· Kadisiye Savaşı ( 636 ) ( Sasaniler - Müslümanlar ) : Meydana getirilen bu savaşı Müslümanlar kazanarak, İran'ın iç bölgelerine kadar ilerlediler. Sasanilerin merkezi Medain ele geçirildi. ( 637 ) Neticeleri : Irak ve Batı İran Arapların eline geçti. Irak'ta Basra ve Kufe kentleri kurularak Müslümanlar buralara yerleştirildiler. Yukarı Mezopotamya fethedildi (639 ).
· Nihavend Savaşı ( 642 ) ( Sasaniler-Müslümanlar) : Meydana getirilen savaşı, Müslüman Araplar kazanmışlar, İran kentlerini ele geçirmişlerdir. Hz.Ömer'in son zamanlarında İran'ın tamamı fethedilmiştir.
· Horasan' ın Kurtarılışı ( 644 ) : İran'ın doğusunda Merv' e çekilmiş olan Sasani Hükümdarı III.Yezdcerd' in toparlanmasına fırsat vermemek ve bölgeyi fethetmek amacıyla meydana getirilen sefer sonucu Horasan yakalanmış, böylece Ceyhun nehrine kadar sınırlar genişlemiştir.
2. Bizans Topraklarındaki Fetihler :
· Suriye'deki Fetihler : Bu yöndeki fetihlere devam edilerek, Şam, Humus, Harran, Filistin, Halep sınırlar içine alındı. Suriye'nin fethinden sonrasında Kudüs'e yönelindi.
· Kudüs'ün Kurtarılışı : Kudüs haricinde tüm Filistin'i fetheden Müslüman Araplar, Kudüs'e yöneldiler. Kudüs halkının Bizans'tan yardım isteği ile gönderilen Bizans kuvvetleri “ Ecnadeyn “ denilen yerde yenilgiye uğratıldı. ( 636 ). Bu zaferden sonrasında, Kudüs kuşatmaya alındı. Kudüs Patriğinin kenti Hz.Ömer'e teslim edeceğini bildirmesi üstüne, Hz.Ömer Kudüs'e gelmiş olarak kenti teslim aldı. * Böylece Kudüs, savaşılmadan ele geçirildi.
· Mısır' ın Kurtarılışı : Mısır' ın ekonomik durumunun zenginliği ve Bizans'tan gelebilecek tehlikelere açık olması sebebiyle, bölgenin fetih edilmesi gerekiyordu. Amr bin As komutasındaki ordu, Mısır' a önem vererek , Babylon ( Babilon ) ( 641) ve İskenderiye kentini ( 642 ) ele geçirdi. Kahire civarlarında ordu şehir olarak “ Fustat “ kenti kuruldu.
3. Devlet Örgütlenmesi :
Devletin geniş bir coğrafi bölgeye yayılması, yönetim - siyasal - ekonomik - askeri alanlarda örgütlenilmeyi mecburi hale getirmiştir.
- · İlk kez Tertipli ordu kuruldu. Askerlere maaş bağlandı.
- · Suriye ve Filistin' de ordugahlar oluşturuldu.
- · Orduya ilişik kayıtların tutulması amacıyla ilk kez ordu divanı oluşturuldu.
- · Devletin mühim sorunlarının görüşüldüğü meclis oluşturuldu.
- · Müslüman olmayanlardan “ Haraç “ vergisi ( Toprak ) alınmaya başladı.
- · İlk kez “ Beytü'l-Mal ( Devlet Hazinesi) oluşturuldu.
- · ülke yönetim birimlerine ayrıldı.
- · Valiler ve Halife'ye bağlı olarak Kadılar atandı.
- · İlk kez hakkaniyet işlerinde kadıların görevlendirilmesiyle, yönetim ve hakkaniyet işleri birbirinden ayrıldı.
- · Hicret başlangıç alınarak, Hicri takvim uygulamaya konuldu.
Değerlendirme :
- · Yaşamı süresince mütevazi bir yaşam sürmüş, hakkaniyet ve doğruluktan ayrılmamıştır.
- · İslamiyet'in en parlak dönemlerindendir.
- · Arabistan haricinde büyük fetih hareketleri yapılarak, Irak, İran, Horasan, Suriye, Filistin, Mısır ele geçirilmiştir.
- · Devletin yönetim, askeri, hakkaniyet, siyasal alanlarında örgütlenmesini gerçekleştirmiştir.
1. İran'daki Fetihler: Ceyhun ırmağı ile, Hazar nehri arasındaki Toharistan'a ordu gönderilmiş, bölgede geniş bir alan fethedilmiştir.
2. Kafkasya'da Fetihler: 652 ‘de Kafkasları aşıp, Hazar Hanlığına sefer düzenlenmiş, Belencer tahrip edilmiştir. IX. yy. sonlarına kadar Hazarlarla, Arapların mücadelesi sürmüş, Kafkas dağları iki taraf içinde sınır olmuştur.
3. Afrika‘da Fetihler: Bizanslılar 645‘te, İskenderiye' yi ele geçirdilerse de, şehir geri alınmıştır ( 646 ). Trablus ve Libya alındı.
4. İlk Deniz Savaşları ve Akdeniz Fetihleri:
- · Suriye valisi Muaviye tarafınca ilk İslam birliği oluşturuldu.
- · Stratejik konumu sebebiyle ilk Kıbrıs'a sefer düzenlenmiş ve Kıbrıs vergiye bağlanmıştır(649). 653‘teki seferle, Müslümanlar Kıbrıs'a yerleşmeye başlamış ve Kıbrıs çekince olmaktan çıkmıştır.
- · 655‘te, Bizans'la ilk deniz savaşı yapılmış, Bizans yenilgiye uğratılmıştır.
- · Girit, Malta ve Rodos adalarına seferler düzenlenmiştir.
6. Yönetimi: Kendi soyundan olan Emevileri kayırması ve koruması, onları mühim görevlere getirmesi, hoşnutsuzluğa yol açmış, Mısır, Kufe, Basra ve Şam' da ayaklanmalar çıkmıştır.
7. Öldürülmesi: Mısır, Kufe ve Basralılardan oluşan isyancı bir gurup, Medine'ye gelmiş olarak Valilerin değiştirilmesine destek olunmasını, Hz.Ali, Talha ve Zübeyr'den istemişler, sadece destek bulamamışlardır. Bunun üstüne Hz. Osman'ın evini kuşatarak, Halifelikten çekilmesini istemişler, Hz. Osman reddedince öldürülmüştür.
- · İlk kez bir halife isyan sonucu öldürülmüştür.
- · Müslümanlar içinde görüş ayrılıkları ortaya çıkmıştır.
4.HZ. ALİ DÖNEMİ (656-661 )
Hz. Osman' ın öldürülmesiyle, karışıklıklar başladı. Hz.Ali, kendi taraflarının ısrarı üstüne halifeliği kabul etti. Sadece Emevi soyundan gelenler, Hz. Osman'ın öldürülmesinde, onun da görevi olduğu nedeni öne sürülerek, Hz. Ali'nin halifeliğini tanımadılar.
Hz. Ali, kargaşalık ve isyanlara yol açan, Hz. Osman döneminde atanmış valileri görevden aldı.
1. Cemel Vak'ası ( Deve Vakası ) ( 656 ) : Hz.Ali'nin halifeliğini tanımayan, Hz. Muhammed'in eşi Hz. Ayşe ve onun yanında yer edinen Talha ve Zübeyr, savaşım etmek ve kuvvet toplamak için Irak'a gittiler. Hz. Ali barışçı girişimlerinden netice alamadı. İki taraf, Kufe civarlarında savaştılar. Harp'ın en şiddetli bölgesi Hz.Ayşe'nin binmiş olduğu " Asker " adlı devenin etrafıydı. Bunun için bu vakaya " Deve Vakası " denilmiştir. Harpte Talha ve Zübeyr öldü. Hz. Ayşe'nin Medine'ye dönmesi sağlandı. Tutsak alınan Basra'lılar özgür bırakıldılar. Bu vaka, Müslümanlar arasındaki ilk büyük savaştır. Hz. Ali bu vakadan sonrasında Medine'ye dönmemiş, Irak'ın merkezi olan Kufe'ye yerleşmiştir.
2. Sıffin Savaşı ve Yargıcı Vakası ( 657 ): Emevi soyundan olan Şam valisi Muaviye, Hz. Ali'nin halifeliğini tanımamaktaydı. Mısır valisi Amr-ibn-ül As 'ın da desteğini alarak , Hz. Ali ile Sıffin ovasında karşı karşıya geldi. Harp Hz. Ali'nin lehinde gelişirken, Muaviye askerleri mızraklarının ucuna Kur'an ayetlerini taktılar. Bu durumda Hz.Ali taraftarları harbe devam etmediler. Halifelik anlaşmazlığının, Kur'an hükümleri esas alınarak, iki tarafın seçeceği yargıcı kurulu tarafınca çözülmesi kararlaştırıldı. Sadece, Muaviye'nin hakemi Amr İbn-ül-As, Ali'nin hakemi Ebu Musa El-Eş'ari' yi kandırdı. Hile ile halifelik Muaviye'ye geçti. Bu Vaka İslam dünyasının bölünmesine yol açtı. Hz. Ali taraftarlarına Şii, Muaviye'den yana olanlara Emevi, her iki tarafı da tanımayanlara Hariciler denildi.
3. Nehrevan Savaşı ( 658 ): Hz. Ali güçleriyle , hariciler içinde meydana getirilen muharebede, Hariciler yenildiler ise de varlıklarına son verilememiştir.
4. Hz. Ali 'nin Öldürülmesi ( 661 ): Hariciler, İslam dünyasındaki karışıklıklara niçin olduklarını düşündükleri, Hz. Ali, Muaviye ve Amr İbn ül As ' ı öldürmeye karar verdiler. Hz. Ali , zehirli bir kılıçla yaralanarak öldürüldü.
Değerlendirme :
- Hz. Ali iç vakalarla uğraşmak zorunda kaldığından, birliği sağlayıp dış fetihlere girişememiştir. Bu yüzden periyodu fetihsiz geçmiştir.
- Emevi soyu, iktidarı kaybetmemek için Hz. Ali'nin halifeliğini tanımamıştır.
- Bu zamanda İslam dünyasında, ayrılıklar baş göstermiştir.
2. Bayezid döneminde yaşanmış olan mühim vakalar nedir?
Dört halife döneminde neler yapılmıştır?
Ulusal savaşım döneminde yaşanmış olan vakalar nedir?
YORUMLAR