Eklem Yapısı ve Türleri Kemikler, yan yana ve uç uca geldiklerinde görevlerine ve hareket durumlarına bakılırsa aralarında bağlantılar yapar...
Eklem Yapısı ve Türleri
Kemikler, yan yana ve uç uca geldiklerinde görevlerine ve hareket durumlarına bakılırsa aralarında bağlantılar yaparlar. Bu bağlantılara eklem denir. Eklemler hareket derecesine bakılırsa üç bölümde incelenir: Oynamaz Eklemler
Kafatası şeklinde iskeletin hareket etmeyen kısımlarındaki kemiklerde görülür. Kemikler, çok sıkı şekilde birbirine testere dişi şeklinde girinti ve çıkıntılarla bağlıdır. Az Oynar Eklemler
Hareketleri sınırı olan olan eklemlerdir. Omurların eklemleri bu tiptir. Omurlar birbiri üstüne direkt doğruya binmezler, aralarında fibröz kıkırdaktan yapılmış yastıklar (diskler) vardır. Bununla beraber omurlar birbirleriyle ligamentler (kirişler) vesilesiyle bağlanmıştır. Kaburgaların göğüs kemiği ile yapmış olduğu eklem de az oynar ekleme örnektir. Omurlarda disklerin kaymasıyla bel fıtığı denen omurga hastalıkları oluşur.Oynar Eklemler
Genellikle vücudun hareket görevini üstüne almış kemikler içinde görülen tam hareketli eklemlerdir. Bu eklemlerde, iki kemikten birinin çıkıntısı ile ötekinin girintisi birbirine uyacak şekildedir. İki kemiğin içinde sinoviyal boşluk olduğundan kemiklerin özgür hareket etmesi sağlanır.. Eklem kıkırdakları kemiklerin uçunu örterek hem onlara uçlarda düzgünlük verir; hem de kısmen esneklik kazandırır. Sinoviyal boşluğu içten saran sinoviyal zar vardır. "Sinoviyal zar", kan ve lenf damarların-dan sinoviyal sıvıyı (eklem sıvısı) süzmeye yarar. Bu sıvı eklemlerin ıslak olmasını sağlar. İleri yaşlarda eklem katılaşmaları bu süzme görevinin bozukluğundan olur. Eklemleri oluşturan kemikler birbirlerine ligamentler ve kısmen kaslarla bağlanır. Eklemlerin üstünde eklemi sakınan eklem kapsülü bulunmaktadır. Eklem Hareket Türleri
Eklem hareketleri kayma (gliding), açısal (angular), rotasyon ve sirkumsiksiyon olmak suretiyle 4 tür hareket vardır. Bu hareketler genel olarak (az ya da çok) bir arada, kombine olarak ortaya çıkarlar. Kayma Hareketi
(gliding) : Eklem yüzeyleri bir birisi üstünde rotasyon ya da açısal hareket olmadan kayar ya da hereket eder. Tüm hareketli eklemlerde bir miktar kayma vardır. Fakat karpal ve tarsal kemiklerin çoğunda bir tek kayma hareketi vardır.Açısal Hareket
(angular) : Uzun kemikler içinde fleksiyon / ekstansiyon (öne / arkaya), adduksiyon / abduksiyon (sağa / sola) hareketleridir. Ginglimoid eklemler bir tek fleksiyon / ekstansiyona izin verir. Abduksiyon /adduksiyon, fleksiyon / ekstansiyon ile kombinedir ve kalça omuz, el bileği şeklinde hareketli eklemlerin çoğunda görülür. Dönme Hareketi
(Rotasyon) : Durağan bir aks çevresinde meydana getirilen hareket. Atlanto-aksiyel eklemde rotasyonun aksı ayrı bir kemiktir (odontoid çıkıntı). Omuz kendi longitüdinal aksı çevresinde (aksa dik) döner. Elin pronasyon / supinasyonunda ise dirsek, longitünal aksa paralel döner.Konik Hareket
(sirkumdiksiyon): Kemik başı eklem kavitesindeyken, distal kemik konik hareketlerle çember çizer. Omuz ve kalça ekleminde görülür.
YORUMLAR