Elektrik tellerine temas halinde yerde yatarken bulunan kişide, elektrik çarpması düşünülmelidir. Kimi zaman kazazede bayılmadan ilkin kablo...
Elektrik tellerine temas halinde yerde yatarken bulunan kişide, elektrik çarpması düşünülmelidir. Kimi zaman kazazede bayılmadan ilkin kablodan ayrılmayı başarmış olabilir. Elektirik Çarpmasının Vücuttaki Tesirleri
İnsan vücuduna temas ederek kısa dönem meydana getiren ve bu yolla toprağa geçen elektrik akımı, ELEKTRİK ŞžOKUNA niçin olur. Elektrik çarpması, bir tek elektrik akımına doğrudan temasla olmaz, yüksek gerilimin bulunmuş olduğu tellere yaklaşmak da aynı etkiyi gösterir. Elektrik akımına temas eden yerdeki geçirgenlik, akımın sertliğini de etkisinde bırakır beyindeki solunum merkezi etkilenecektir.Elektirik Çarpmasının Emareleri
Solunum felci,ödemi, düzensiz kalp atımı ya da durması. Kaslarda titreme, şuur kaybı,sinirlerde nüzul ve morarma.Kazazeden in kurtarılması
Yapılması ihtiyaç duyulan ilkyardım 3 aşamaya ayrılabilir:1 - Ortamın güvenli hale getirilmesi:
Vaka yerine ilk gelen kişiler için öncelik, daha çok kişinin akım ile temas etmesine engel olacak tedbirleri alıp çevre güvenliğini sağlamak olmalıdır. Bir süre sonra ise şalterden ya da sigortadan elektrik akımı kesilmeli, bu yapılamıyorsa elektrik membaı ile kazazedenin teması iletken olmayan (yalıtkan) bir cisim kullanılarak kesilmelidir.
Mesela; tahta bir kutu, plastik ya da dokuma pas-pas, telefon rehberi ya da kalınca bir gazete yığını şeklinde kuru, yalıtkan nesneler üstünde durarak yer ile temas etmeden bir süpürge, tahta iskemle ya da tabureyle, kazazedenin elektrikle temas halindeki uzvunu elektrik membaı olan nesneden ya da duruma gore, membaı kazazededen ayırmaya çalışılmalıdır. Ya da kazazede, ayaklarına ya da kollarının altından gövdesine dolanacak bir ip yardımıyla, asla temasta bulunmadan çekerek elektrik akımından uzaklaştırılabilir. Mutlak zorunluluk halinde ise kazazede kuru ve bolca elbisesinden tutulup çekilerek uzaklaştırılabilir. Fakat bu son bir çare olarak yapılmalıdır.
Elektrik akımının kesilmiş olduğundan mutlak güvenilir olunmadan kazazedenin vücuduna temas edilmemeli ve iletken zemine ya da malzemeye basılmamalıdır.
Kesinlikle nemli ve ıslak cisimler ya da metalik bir aletle elektrik kaynağını uzaklaştırmaya çalışmamalıdır. Akım kesilmeden kazazedenin ve akımın bulunmuş olduğu mıntıkaya yaklaşılmamalıdır. Bu mevzuda TEDAŞž yada İtfaiye yetkililerinden yardım istenmelidir.
Yüksek voltaj sebebiyle meydana gelen kazalarda ise kesinlikle akım kesilmelidir. Resmi yetkililerden elektrik akımının kesildiğini ve gerekiyorsa, izole edildiğini öğrenmeden kazazedeye yaklaşılmamalıdır.
Minimum 18-20 metrelik bir güvenlik mesafesi aşılmamalı ve çevredekiler de yaklaştırılmamalıdır. Bu husus, bilhassa tren ve tramvay elektrik hatlarındaki hasarlarda dirimsel ehemmiyet taşır.
• Yaralanmalar için Acil yardım (112)
• Elektrik akımının kesilmesi için Elektrik Arıza (186)
• Kurtarma yapılması gerekiyorsa İtfaiye (110) servisleri aranmalıdır.2 - Kazazedenin dirimsel fonksiyonlarının değerlendirilmesi ve kalp-solunumun tekrardan canlandırılması:
Akımından uzaklaştırılmış kazazedenin ilk olarak şuur şartları değerlendirilir, vücudunu sıkan kemer, kravat vb çıkarılır ya da gevşetilir.
Şuur kapalı ise ağız içi denetim edilir. Kazazedenin ağzında takma diş, yabancı cisim var ise çıkarılmalıdır. Bir süre sonra solunumu denetim edilip, durmuş ise hemen yapay solunuma başlanmalıdır, peşinden dolaşım kontrolü yapılmalıdır, kalp durmuş ise en kısa sürede dış kalp masajına başlanmalıdır (NOT: Bu müdahalelerin uygulamalı ilkyardım eğitimi almamış kişiler tarafınca yapılması sakıncalıdır).
Temel yaşam desteği; solunum ve dolaşım yeniden başlayıncaya, sıhhat görevlileri gelinceye ya da bitkinlikten tükeninceye kadar devam ettirilmelidir.
Solunum ve dolaşımı var şuuru kapalı ise durağan yan yatış pozisyonu verilmelidir.3 - Elektrik yanıkları ve düşmelere bağlı yaralanmalarda yapılacak ilkyardım:
Olası bir kafa ya da boyun yaralanması var ise, omuriliğin korunması için hastanın hareket ettirilmemesi için azami çaba gösterilmelidir.
Daha ileri bir yaralanmayı önlemek için hastanın yanan giysisi, ayakkabıları ve kemeri çıkartılmalıdır.
• Vücuduna yapışmış durumda bulunan giysiler çıkartılmamalıdır
• Yanık bölgesinde bilezik, künye, yüzük var ise kesilerek çıkarılmalıdır
• Yanık üstüne yoğurt, salça, diş macunu sürülmemelidir
• Hastayı vakit kaybetmeden hastaneye götürülmelidir
• Yanık yerine hiç bir zaman yağ, krem, diş macunu, kolonya, pudra şeklinde maddeler uygulanmamalıdır
• Temiz bir sargı beziyle yanık yerinin üstü tam olarak kapatılmalıdırElektirik Çarpmasından Korunma
Elektrik kazalarının oluş sebepleri alt taraftaki şeklinde sıralanabilmektedir:
• Elektrik enerjisi hakkında kafi bilgilere haiz olmamak
• Elektrik devresinde kafi yalıtımın olamaması, ya da dış etkenlerle zaman içinde yalıtma hususi durumunu kaybetmesi
• Elektrik işlerinde çalışanların kendilerine çok fazla güvenmesi, risk alması
• Elektrik işlerinde çalışanların işlerini benimsememesi
• Acelecilik ve dikkatsizlik
• Görevi haricinde bilgisi olmadığı halde vakaya müdahale etmek
• İş disiplinine uymama
• Koruyucuların kullanılmaması
• Üretimde kaliteli araç-gereç kullanılmaması
• Lüzumlu periyodik muayenelerin zamanında yapılmaması
İşyerlerinde elektrik kazalarından korunmak için şu hususlara uyulması gerekir :
1. Yükümlü kalmadıkça enerji altında çalışmayınız. Elektrik devresinde emek vermeye başlamadan ilkin enerjiyi kesiniz. Siz çalışırken sizden habersiz enerji verilmemesi için tüm tedbirleri alınız.
2. Enerji altında çabalama mecburiyeti var ise
a. Kauçuk ya da lastik pabuç giyiniz. Ayakkabılarınızın ıslak olmamasına dikkat ediniz.
b. Yalnız sağ elinizi kullanarak çalışınız.
c. Tüm dikkatinizi işinize veriniz.
3. Elektrik kazalarında zaman kaybetmeden yetkili kişiye haber veriniz.
4. Elektrik devresi çalışırken duman, yanık kokusu şeklinde anormal bir farklılık hissederseniz hemen enerjiyi kesiniz.
Uzman kişiler tarafınca elektrikli ve elektronik ev aletleri belli başlı aralıklarla denetim edilmeli periyodik bakımları yapılmalıdır.
Elektrik kablo ve prizleri çocuklardan uzak tutulmalı, sigortalar düzgüsel dirençte bağlanmalı, ev araçları onarım amacıyla açılmamalı, insanoğlu elektrik ve tehlikeleri mevzusunda uyarılmalı bilgilendirilmelidir.
Evlatların elektrik yanıklarından korunması için; prizlerin kapaklı olması, çocuk uyanıkken ütü yapılmaması, kordonların açıkta bırakılmaması, çamaşır makinesi, buzdolabı şeklinde cihazların topraklı prizde çalıştırılması, banyoya evlatların yalnız girmemesi ve su ısıtıcılarının evlatların ulaşabileceği yerde olmaması şeklinde önlemler alınmalıdır.
Tüm elektrikli ev aletlerini sudan uzak tutmak çok önemlidir. Elektrikli bir cihaza dokunurken ellerin ıslak olmadığından güvenilir olunmalıdır. Vücudunun herhangi bir yeri ile elektrik iletkenine temas halinde olan bir şahıs, toprağa ya da suya aynı anda temas edecek olursa, vücut, elektrik için çok ideal bir iletim yolu haline gelir. Bu şekilde bir durumda elektrik, vücut üstünden toprağa akacaktır. Bu sebeple elektrikli aletleri sudan uzak tutmak gereklidir.
Elektrikli bir alete dokunmadan ilkin ellerin kuru olması ve sudan uzak yerde durulması önemlidir.
Başka bir mühim nokta da, elektrik yüzünden çıkan yangınlarda su yerine yangın söndürücü kullanmaktır. Bununla birlikte mevcut şebekeye eklenecek konutlarda ve işyerlerinde, toprak kaçak akım koruma cihazları kullanılarak oluşabilecek negatif bir vaziyet engellenebilir. Güç hatlarında çalışanların yalıtkan botlar, sert şapkalar, plastik eldivenler ve hususi yalıtımlı aletler kullanımı gereklidir.
Yüksek gerilim taşıyan nakil hatları, bilhassa yağışlı havalarda akım atlamasına niçin olabileceğinden bunlara yaklaşmak oldukça tehlikelidir.
İş Güvenliği Yönetmeliği Madde 6'ya gore gerilim kademeleri alt taraftaki şekilde kabul edilmiştir:
Ufak gerilim .......................................................... 0 - 50 V'a kadar
Alçak gerilim ............................................................ 50 - 1.000 V arası
Orta gerilim .............................................................. 1.000 - 35.000 V arası
Yüksek gerilim ........................................................ 35.000 - 170.000 V arası
Çok Yüksek Gerilim ............................................... 154.000 V'tan yukarısı
İş Güvenliği Yönetmeliği Madde 7'ye gore gerilim alt kısmındaki bir hatta yanaşılabilecek limit uzaklıkları (Akımın
atlama mesafesi) ise alt taraftaki şekilde kabul edilmiştir:
Gerilim Aralığı Azami Yaklaşma Mesafesi
50-3.500 V .............................................................................. 30 santimetre
3.500-10.000 V ...................................................................... 60 santimetre
10.000-50.000 V .................................................................... 90 santimetre
50.000-100.000 V .................................................................. 1,5 m
100.000-250.000 V ................................................................ 3 m
250.000-450.000 V ................................................................ 4,5 m
Gerilim alt kısmındaki bir hatta yukarıda belirtilen mesafelerden daha çok sokulmak tehlikelidir.
YORUMLAR