1)Element aynı tür atomlardan,bileşik değişik tür atomlardan oluşur. 2)Element,kendinden daha rahat maddelere ayrılamaz.Bileşik,kendini oluş...
1)Element aynı tür atomlardan,bileşik değişik tür atomlardan oluşur.
2)Element,kendinden daha rahat maddelere ayrılamaz.Bileşik,kendini oluşturan elementlere ayrılabilir.
3)Elementleri sembollerle,bileşikleri formüllerle gösteririz.
Bileşikler,ısı ve elektrik enerjisi ile kendisini oluşturan maddelere ayrıştırılabilirler.
Bir elementin tüm özelliklerini taşıyan en minik parçasına atom denir.Atomların içindeki parçacıklara atom altı parçacıklar denir.Atom proton,nötron ve elektron denilen taneciklerden oluşmuştur
Proton (p) :Atomun çekirdeğinde bulunmaktadır.(+) Elektrik yüküyle yüklüdür.
Nötron (n) :Atomun çekirdeğinde bulunmaktadır.Yüksüzdür.
Elektron (e) :Atom çekirdeğinin çevresinde belirgin yörüngelerde (enerji seviyelerinde)hareket eden taneciklerdir.
(-)Elektrikle yüklüdür.Elektronun hacmi protonun hacminin 1/1840 ‘ı kadardır.
Bir atomdaki proton sayısına atom numarası (Z) denir.
Proton sayısı = Atom numarası
Bir atomdaki proton sayısı ile nötron sayısının toplamına kütle numarası (A) denir.
Proton sayısı + Nötron sayısı = Kütle numarası
İyon : (+) ya da (-) yüklü atom ya da atom gruplarına iyon denir.
Etkisiz(yüksüz)atom : Elektrik yüküne haiz olmayan atomlara denir.Etkisiz atomlarda proton sayısı elektron sayısına eşittir.Proton sayısı=Elektron sayısı
· Yüksüz (yansız) bir atom elektron verirse (+) yüklü iyon oluşur.Buna Katyon denir.
· Yüksüz (yansız) bir atom elektron alırsa (-) yüklü iyon oluşur.Buna Anyon denir.
· Bir atom iyon haline ulaştığında kimyasal özellikleri ve elektron sayısı değişiyor.
· İyon yükü atomun sembolünün sağ üst köşesine yazılır.X+ ,Y-2 benzer biçimde.
Örnek : 11Na atomunun elektronlarının yörüngelere dağılımı şöyledir:
11 Na : 2e- 8e- 1e-
11 Na atomu son yörüngesindeki 1 elektronu verirse Na+ iyonu oluşur.
â–º İZOTOP ATOM : Atom numaraları aynı, nötron sayıları değişik (ya da kütle numaÂraları değişik) olan atomlara izotop atom denir.
* İzotop atomların kimyasal özellikleri aynı, fizyolojik özellikleri farklıdır.
• İzotop iyonlarda elektron sayıları değişik ise kimyasal özellikleri de farklıdır.
Tabloda verilen K, L, M ve N harfleriyle gösterilen elementlerden hangileri birbirinin izotopudur. (1992 - FL)
A. L-M B. K-N
C. K-M D. L-N
PERİYODİK CETVEL
Elementlerin kimyasal özelliklerine gore gruplar ve periyotlar halinde dizildiği tabloya “Periyodik cetvel ya da periyodik tablo denir.
Periyodik cetvel atom numaralarına gore hazırlanmıştır. Düşey sütunlara grup,yatay sütunlara periyot denir.
Atomların en dış kabuğundaki elektron sayısına “ değerlik elektronu “ denir.
Değerlik elektronu 3 ve daha az olan elementler metal,4 ve daha büyük olanlar ametal, 8 olanlar ise soy gazdır.
Tabiatta atomlar devamlı olarak karalı halde bulunmak isterler. Bu konuyu da elektron alıp ya da elektron vererek sağlarlar. Hidrojen dış enerji kabuğunu 2elektrona tamamlamak ister bu kurala DUBLET kuralı denir. Başka atomlar ise dış enerji seviyelerindeki elektron sayılarını 8’e tamamlamak ister bu kurala da OKTET kuralı denir.
Metallerin özellikleri :
1. Yüzeyleri parlaktır. Işığı yansıtırlar.
2. Isı ve elektriği iyi iletirler.
3. Esnektirler. Tel ve levha haline gelebilirler.
4. Oda koşullarında (25 °C ısı ve 1 atm tazyik) katı halde bulunurlar. (Cıva sıvı haldedir)
5. Ametallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.
6. Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar. Ama alaşım oluştururlar. (Cu+Zn=pirinç, Pb+Sn=lehim, Cu+Sn=tunç(bronz), Cr+Ni+Fe=paslanmaz çelik, Au+Cu=az kaliteli altın)
7. Erime ve kaynama noktaları yüksektir.
8. Son yörüngelerinde 1,2,3 elektron bulundururlar. Elektron vererek reaksiyonlara girdiklerinden bileşiklerinde (+) değerlik kazanırlar.
9. Tek atomlu molekül halinde bulunurlar.
10. Canlıların yapısında çok az bulunurlar.
Ametallerin özellikleri :
1. Yüzeyleri mattır. Işığı kırar ya da geçirirler.
2. Isı ve elektriği iletmezler. (Grafit hariç)
3. Kırılgandırlar. Tel ve levha haline gelemezler.
4. Oda koşullarında katı, sıvı ve gaz halinde bulunurlar.
5. Metallerle iyonik yapılı bileşikler oluştururlar.
6. Kendi aralarında kovalent yapılı bileşikler oluştururlar.
7. Erime ve kaynama noktaları düşüktür.
8. Son yörüngelerinde 4,5,6,7 elektron bulundururlar. Elektron alıp ya da ortaklaşa kullanarak reaksiyonlara girdiklerinden (+) ve (-) değerlik alabilirler.
9. İki atomlu molekül halinde bulunurlar.
10. Canlıların yapısında çok oranda bulunmaktadır
Soy gazların özellikleri :
1. Saydamdırlar. Işığı geçirirler.
2. Isı ve elektriği iletmezler.
3. Oda koşullarında gaz halinde bulunurlar.
4. Reaksiyona girmezler. Bu nedenle bileşik oluşturmazlar.
5. Erime ve kaynama noktaları oldukça düşüktür.
6. Son yörüngelerinde 8 elektron bulundururlar. Emin yapıya sahiptirler.(He 2 elektronludur)Tek atomlu molekül halinde bulunurlar.
YORUMLAR