Engelli bireylerin toplumdaki yeri ve önemi nedir? Engellilerin toplumdaki varlıklarını kabul etmek ve bunların hayatlarını kolay...
Engelli bireylerin toplumdaki yeri ve önemi nedir?
Engellilerin toplumdaki varlıklarını kabul etmek ve bunların hayatlarını kolay şekilde devam ettirebilmelerini sağlamak hükümetlerin ve mahalli yönetimlerin görevleridir. Bir ihtimal engellilerin bir kısmı eğitilerek mevcut ortama uyum göstermeleri sağlanabilir. Fakat eğitim almayanların durumu çok daha zor olsa gerek. Kaldı ki eğitilenler de bazen asla beklemedikleri sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Bu yüzden mahalli yönetimlerin ve ilgili kuruluşların bu mevzuda bazı önlemler alması ve lüzumlu çözüm yollarını bulması gerekir.
Engelliler şehrin sıkıntılı yaşamına, güç de olsa uyum sağlayabilir yada ayak uydurabilirler. Düşe-kalka, kazalar, hafifçe sıyrıklarla hayatlarını devam ettirebilirler. Fakat şurası unutulmamalıdır ki; alınacak olan bu önlemlerdeki amaç; onların hayatlarını kolaylaştırmak, tehlikelerden ve çarpmalardan korumak,başkasına muhtaç olmadan,özgürce diledikleri yere ulaşmak ve bunda mükemmeli yakalamaktır.
Ilk olarak şu bilinmelidir ki; görme engelliye rehberlik görevi meydana getiren ve onun gözü yerine kullandığı şey, elindeki bastonudur. Ve onlar bu bastonuyla kenar takip edeni yapmak suretiyle gideceği yeri ve yönü daha rahat bulabilmektedir. Yollarda ise izlemek suretiyle yanlarını bulmaya yarayacak şey kaldırım kenarlarıdır. Kaldırımın olmadığı yerlerde ise ev ya da bahçe duvarı yada değişik zemini takip ederler. Bu yüzden kent planlamaları yapılırken engelliler göz ardı edilmemelidirler.
Burada, görme engellilerle geçirdiğim on üç yıl süresince gözlemlediğim ve karşılaştığım sorunlardan bahsedilecektir. Bu sorunlardan, görme engelliler açısından en mühimleri ele alınmış ve bazı önlem ve çözüm yolları sunulmuştur. Bu tedbirler kısa, orta ve uzun vadeli programlarla ele alınmalıdır.
Bu tedbirlerin alınması için valilik yada kaymakamlık, belediye başkanlığı, trafik müdürlüğü, kara yolları müdürlüğü, deniz işletmeleri ve demiryolları işletmelerine hem ayrı ayrı görevler düşmekte hem de koordineli bir halde emek harcamaları gerekmektedir.
Bu problemler ve alınması ihtiyaç duyulan tedbirler şunlardır:
1- Ağaçların , elektrik direklerinin, trafik levhalarının dikilmesinde belirli bir standart getirilmelidir. Bunların dikilmesi görme engellilerin ve ortopedik engellilerin yürümelerine engel olacak şekilde olmamalıdır:
a- Bunlar yol tarafındaki kaldırım kenarına aynı aralıklarla ve aynı hizada dikilmelidir. O şekilde ki görme engelli bir şahıs hangi kaldırıma çıkarsa çıksın karşısına çıkacak olan bu engellerin hep aynı bulunduğunu bilmeli ve ona nazaran hareket etmelidir. Eğer kaldırımın ortasına dikilmesi gerekiyorsa, kaldırımın yol tarafındaki kenarında bir kişinin ya da tekerlekli bir sandalyenin geçebileceği kadar boşluk bırakılmalıdır. Bebek otomobili taşıyanların da aynı sıkıntıyı yaşadıkları unutulmamalıdır. Ek olarak kaldırım kenarına aynı hizada dikilen ağaç ve direklerin bulunmuş olduğu kısım, bir hat süresince görme engellinin kenar takip edeni yapabileceği şekilde yükseltilebilir. En ergonomik çözüm de bu olsa gerektir.
b- Ağaçların alt dalları görme engellinin kafasına çarpmaması için kesilmelidir.
c- Ağaç gövdelerinin etrafı geniş çemberlerle çevrilmelidir.
d- Trafik levhaları görme engellilerin kafasına çarpacak şekilde alçak dikilmemelidir.
e- Araçların çıkışını engellemek için kaldırım kenarlarına dikilen beton mantarlar, çok kısa olduğundan görme engellilerin ayağının takılıp düşmesine sebep olmaktadır. Eğer dikilmesi gerekiyorsa bunlar daha sık ( bir engelli sandalyesi sığacak aralıklarla) ve mümkün mertebe yol kenarına yakın dikilmelidir.
f- Kaldırım kenarlarına mantar yada koruyucu zincir dikilmesi gerekiyorsa,dikilecek olan kısım baston takip edeni yapılabilecek şekilde (ör:3 santimetre) yükseltilmelidir.
2- Hem tekerlekli iskemle ile yürüyenlerin, hem de koltuk değneği ile yürüyenlerin kaldırıma daha kolay çıkabilmeleri için kaldırımın başlangıcında ve sonunda kesinlikle eğimler olmalıdır. Bu eğimler usulen değil, belirli standartlarda olmalıdır. Sadece bu eğimleri görme engellilerin de tanıyabileceği bir standarda sokmak gerekir. Kaldırımlar ve rampa başları yol seviyesinden minimum 3 santimetre. yüksek yapılmalıdır.
3- Esnafın kaldırımlarda mallarını sergilemesine kesinlikle izin verilmemeli ve bunu önleyici tedbirler alınmalıdır.
4- Araçların kaldırımlara park etmeleri kesinlikle önlenmeli ve bunun için lüzumlu tedbirler alınmalıdır.
5- Kaldırımlara kesinlikle araçların seyir halinde iken bile kaldırıma çıkamayacak şekilde lüzumlu engel konulmalıdır.
6- Su birikintilerini engellemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak için kaldırımlardaki çukurlar,bozukluklar giderilmelidir. Kaldırım yüzeyinin düz olmasına dikkat edilmelidir.
7- Yeni planlamalarda kaldırımlar oldukça geniş tutulmalıdır.(Minimum 2 metre)
8- Kaldırımlarda bodrum kat girişi yada merdiven boşlukları bulunmamalıdır. Mecburi ise bunların bulunmuş olduğu kısımların etrafı demir parmaklıklarla çevrilmelidir.
9- Dış kenarı boş ya da derin olan kaldırım (yada kaldırımın olmadığı yollarda), bu kenara duvar yada parmaklıklar yapılmalıdır.
10- Kaldırım olmayan yerlerde eğer araçların yollara park etmesi mecburi ise kesinlikle ters park ettirilmemelidir. Görme engelliler araçların ters park edilmesinden dolayı bilhassa kamyon, kamyonet şeklinde yüksek araçları bastonlarıyla fark edemediklerinden kafalarını çarpmaktadırlar.
11- Tüm trafik ışıklarına sesli sinyalizasyon takılmalıdır. Bilhassa trafiğin yoğun , nüfusun kalabalık olduğu yerlerde ses sinyalizasyonu kesinlikle bulundurulmalıdır. Trafik ışıklarından geçişler yada yaya geçitleri uzaktan gelmekte olan sürücünün görüşünü engelleyecek şekilde virajlara yapılmamalıdır. (Bu uzun vadeli bir öneridir. Trafik ışıklarına uyulmamanın yoğun yaşandığı yerlerde risk arzetmektedir. Sinyal sesine nazaran hareket eden görme engelliye , kurala uymayan sürücünün çarpma ihtimali yüksektir. Sinyaller yalnız trafik ışıklarının bulunmuş olduğu yaya geçitlerini göstermesi açısından kullanılabilir.)
12- Gidiş-gelişli yollar güvenlik bandıyla ayrılmalıdır. Bu itfaiye, ambulans şeklinde araçların güvenliği açısından mümkün değilse bile minimum dört şeritli yollarda kesinlikle uygulanmalıdır. Şundan dolayı trafik ışığı olmayan yerlerden geçen görme engelli, yolun geniş olması sebebiyle karşıya geçmekte zorlanmaktadır. Fakat güvenlik bandının olması halinde yolun yarısını geçerken sol tarafa dikkat ederek geçecek, güvenlik bandına vardığında de yolun sağ tarafına dikkat ederek geçebilecektir.
13- Yol ve kaldırım yapım çalışmalarında kesinlikle görme engellilerin fark edebileceği şekilde barikatlar yapılmalı, yapım emek harcaması biter bitmez çukurların üstü kapatılıp düzeltilmelidir. Bu şeklinde yerlerde engellilere destek olunması için uyarıcı levhalar bulunmalıdır.
14- Yolların zemini muntazam yapılmalı, kanalizasyon ve telefon mazgalları yolla aynı seviyede olmalıdır. Yollar emek verme için kazıldıktan derhal sonrasında kesinlikle eski haline getirilmelidir. Gene buralarda emek verme yaparken lüzumlu uyarıcı levhalar ve koruyucu engeller bulunmalıdır.
15- Yollarda bulunan kanalizasyon,telefon ve elektrik şeklinde şeylerin kapakları yol seviyesinde ve kesinlikle kapalı olmalıdır.
16- Geniş kaldırımlarda görme engellilerin takip ederek yürüyebileceği değişik zeminler olmalıdır. Ek olarak yaya geçitlerinin ve alt/üst geçit girişlerinin zemini değişik döşenmelidir. Bu zemin görme engelliyi alt/üst geçit merdivenlerine götürebilmelidir.
17- Belediye otobüslerinde:
3- Esnafın kaldırımlarda mallarını sergilemesine kesinlikle izin verilmemeli ve bunu önleyici tedbirler alınmalıdır.
4- Araçların kaldırımlara park etmeleri kesinlikle önlenmeli ve bunun için lüzumlu tedbirler alınmalıdır.
5- Kaldırımlara kesinlikle araçların seyir halinde iken bile kaldırıma çıkamayacak şekilde lüzumlu engel konulmalıdır.
6- Su birikintilerini engellemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak için kaldırımlardaki çukurlar,bozukluklar giderilmelidir. Kaldırım yüzeyinin düz olmasına dikkat edilmelidir.
7- Yeni planlamalarda kaldırımlar oldukça geniş tutulmalıdır.(Minimum 2 metre)
8- Kaldırımlarda bodrum kat girişi yada merdiven boşlukları bulunmamalıdır. Mecburi ise bunların bulunmuş olduğu kısımların etrafı demir parmaklıklarla çevrilmelidir.
9- Dış kenarı boş ya da derin olan kaldırım (yada kaldırımın olmadığı yollarda), bu kenara duvar yada parmaklıklar yapılmalıdır.
10- Kaldırım olmayan yerlerde eğer araçların yollara park etmesi mecburi ise kesinlikle ters park ettirilmemelidir. Görme engelliler araçların ters park edilmesinden dolayı bilhassa kamyon, kamyonet şeklinde yüksek araçları bastonlarıyla fark edemediklerinden kafalarını çarpmaktadırlar.
11- Tüm trafik ışıklarına sesli sinyalizasyon takılmalıdır. Bilhassa trafiğin yoğun , nüfusun kalabalık olduğu yerlerde ses sinyalizasyonu kesinlikle bulundurulmalıdır. Trafik ışıklarından geçişler yada yaya geçitleri uzaktan gelmekte olan sürücünün görüşünü engelleyecek şekilde virajlara yapılmamalıdır. (Bu uzun vadeli bir öneridir. Trafik ışıklarına uyulmamanın yoğun yaşandığı yerlerde risk arzetmektedir. Sinyal sesine nazaran hareket eden görme engelliye , kurala uymayan sürücünün çarpma ihtimali yüksektir. Sinyaller yalnız trafik ışıklarının bulunmuş olduğu yaya geçitlerini göstermesi açısından kullanılabilir.)
12- Gidiş-gelişli yollar güvenlik bandıyla ayrılmalıdır. Bu itfaiye, ambulans şeklinde araçların güvenliği açısından mümkün değilse bile minimum dört şeritli yollarda kesinlikle uygulanmalıdır. Şundan dolayı trafik ışığı olmayan yerlerden geçen görme engelli, yolun geniş olması sebebiyle karşıya geçmekte zorlanmaktadır. Fakat güvenlik bandının olması halinde yolun yarısını geçerken sol tarafa dikkat ederek geçecek, güvenlik bandına vardığında de yolun sağ tarafına dikkat ederek geçebilecektir.
13- Yol ve kaldırım yapım çalışmalarında kesinlikle görme engellilerin fark edebileceği şekilde barikatlar yapılmalı, yapım emek harcaması biter bitmez çukurların üstü kapatılıp düzeltilmelidir. Bu şeklinde yerlerde engellilere destek olunması için uyarıcı levhalar bulunmalıdır.
14- Yolların zemini muntazam yapılmalı, kanalizasyon ve telefon mazgalları yolla aynı seviyede olmalıdır. Yollar emek verme için kazıldıktan derhal sonrasında kesinlikle eski haline getirilmelidir. Gene buralarda emek verme yaparken lüzumlu uyarıcı levhalar ve koruyucu engeller bulunmalıdır.
15- Yollarda bulunan kanalizasyon,telefon ve elektrik şeklinde şeylerin kapakları yol seviyesinde ve kesinlikle kapalı olmalıdır.
16- Geniş kaldırımlarda görme engellilerin takip ederek yürüyebileceği değişik zeminler olmalıdır. Ek olarak yaya geçitlerinin ve alt/üst geçit girişlerinin zemini değişik döşenmelidir. Bu zemin görme engelliyi alt/üst geçit merdivenlerine götürebilmelidir.
17- Belediye otobüslerinde:
a- Durma düğmeleri bedensel engelli, kısa boylular ve çocuklar için kesinlikle aşağılarda ve oturma yerlerine yakın yerlerde olmalıdır.
b- Otobüs ve minibüslerdeki koltukların dizilişinde tek yada en fazla iki çeşit standart getirilmelidir. Şundan dolayı bu araçlara binen görme engelliler oturulacak yeri bulma ve koltuğun yönü mevzusunda zorlanmaktadırlar
c- Otobüsün hangi durağa geldiği ve sonraki durağın hangisi olduğu anonsla duyurulmalıdır. Bu hem görme engelliler için hem de şehrin yabancısı olanlar için kolaylık olacaktır.
d- Giriş kapılarına sesli sinyalizasyon konulması görme engellinin otobüse kolay binmesini ve inmesini elde edecektir.
e- Bilhassa ana arterler haricinde kalan bölgelerde kalan duraklarda, görme engellinin gelen otobüsleri kolayca tanıyabilmesi için bazı teknikler geliştirilebilir. Mesela Otobüs durağı ile otobüsler içinde, köprü otomatik geçiş sisteminde olduğu şeklinde elektronik bağlantı kurulabilir. Otobüs ve durağın 50-100 mt. Gerisine monte edilecek manyetik bir aygıt (alıcı-verici) yardımı ile durağa gelen otobüsün hangi yöne gittiğini gene durakta bulunan bir mini hoparlör ile seslendirilmeli. Böylelikle görme engellinin bineceği otobüsü daha kolay bulması sağlanmalıdır. Bu fazla harcama gerektirmeyen rahat bir yöntemdir. üstelik bu hizmetten yaşlı kişilerle, okur-yazar olmayan kişilerde faydalanabilir.
18- Otobüs Durakları görme engellilerin bastonlarıyla ve ayaklarıyla hissedebilecekleri şekilde zemini kaldırımdan değişik olmalıdır.
19- Tren, tramvay ve metroda görme engellinin, bineceği kapıyı kolayca bulabilmesi için kapılara sesli sinyalizasyon yapılmalıdır. Ya da aracın belirli bir yerde durması sağlanarak oluşturulan kapıya kadar olan bölümde zemin değişik olmalıdır. Mesela;zemin düz ise, istasyona yada durağa girişten ya da merdivenden inişten itibaren kapının önüne kadar olan kısım tırtırlı olabilir. Bu, görme engellinin değişik zemini takip ederek kapıyı kolay bulmasını elde edecektir.
20- Metroda sarı çizgi bastonla tanınabilecek şekilde tırtırlı ve 55-60 santimetre genişliğinde tutulmalıdır.
21- Vapurlarda yolcuların inip-binme yerlerinin her iki tarafına sesli sinyalizasyon konulmalıdır. Ek olarak ortopedik engellilerin rahat inip-binmeleri için mekanik olarak vapura yanaşan iskeleler yapılmalıdır.
22- Kalkacak yada yanaşacak olan vapurlar bir başka vapura değil kesinlikle iskeleye yanaşmalıdır.
23- Engelliler belediyeye ilişkin ulaşım araçları, vapurlar, trenler ve uçaklardan parasız, refakatçileri ise % 50 indirimli yaralandırılmalıdır.
24- Tüm bunlarla beraber trafik görevlileri, yol ve kaldırım yapım ve onarımında çalışanlar, vapur, metro, tren, belediye otobüsü çalışanları ile mevzuyla ilgili her insanın sık sık engellilerle ilgili eğitim seminerlerine katılmaları sağlanmalıdır.
25- En önemlisi toplumun engellilere karşı davranışları mevzusunda bilgilendirme proğramları hazırlanmalı ve tv, gazete ve broşürler vesilesiyle yayınlanmalıdır. Yukarıdaki uygulamaların bir bir çok bu şekilde başarıya ulaşabilir.
Hazırlayan :Ahmet üNüVAR
Sebep: İç başlık düzeni!
Medya ve basının toplumdaki yeri ve tesirleri nedir?
Kaba konuşan insanlara fena davranan kişilerin toplumdaki yeri nedir?
Güreş oyununun toplumdaki yeri nedir?
Bu ileti 'en iyi yanıt' seçilmiştir.
Engelliler şehrin sıkıntılı yaşamına, güç de olsa uyum sağlayabilir yada ayak uydurabilirler. Düşe-kalka, kazalar, hafifçe sıyrıklarla hayatlarını devam ettirebilirler. Fakat şurası unutulmamalıdır ki; alınacak olan bu önlemlerdeki amaç; onların hayatlarını kolaylaştırmak, tehlikelerden ve çarpmalardan korumak,başkasına muhtaç olmadan,özgürce diledikleri yere ulaşmak ve bunda mükemmeli yakalamaktır.
Ilk olarak şu bilinmelidir ki; görme engelliye rehberlik görevi meydana getiren ve onun gözü yerine kullandığı şey, elindeki bastonudur. Ve onlar bu bastonuyla kenar takip edeni yapmak suretiyle gideceği yeri ve yönü daha rahat bulabilmektedir. Yollarda ise izlemek suretiyle yanlarını bulmaya yarayacak şey kaldırım kenarlarıdır. Kaldırımın olmadığı yerlerde ise ev ya da bahçe duvarı yada değişik zemini takip ederler. Bu yüzden kent planlamaları yapılırken engelliler göz ardı edilmemelidirler.
Burada, görme engellilerle geçirdiğim on üç yıl süresince gözlemlediğim ve karşılaştığım sorunlardan bahsedilecektir. Bu sorunlardan, görme engelliler açısından en mühimleri ele alınmış ve bazı önlem ve çözüm yolları sunulmuştur. Bu tedbirler kısa, orta ve uzun vadeli programlarla ele alınmalıdır.
Bu tedbirlerin alınması için valilik yada kaymakamlık, belediye başkanlığı, trafik müdürlüğü, kara yolları müdürlüğü, deniz işletmeleri ve demiryolları işletmelerine hem ayrı ayrı görevler düşmekte hem de koordineli bir halde emek harcamaları gerekmektedir.
Bu problemler ve alınması ihtiyaç duyulan tedbirler şunlardır:
1- Ağaçların , elektrik direklerinin, trafik levhalarının dikilmesinde belirli bir standart getirilmelidir. Bunların dikilmesi görme engellilerin ve ortopedik engellilerin yürümelerine engel olacak şekilde olmamalıdır:
a- Bunlar yol tarafındaki kaldırım kenarına aynı aralıklarla ve aynı hizada dikilmelidir. O şekilde ki görme engelli bir şahıs hangi kaldırıma çıkarsa çıksın karşısına çıkacak olan bu engellerin hep aynı bulunduğunu bilmeli ve ona nazaran hareket etmelidir. Eğer kaldırımın ortasına dikilmesi gerekiyorsa, kaldırımın yol tarafındaki kenarında bir kişinin ya da tekerlekli bir sandalyenin geçebileceği kadar boşluk bırakılmalıdır. Bebek otomobili taşıyanların da aynı sıkıntıyı yaşadıkları unutulmamalıdır. Ek olarak kaldırım kenarına aynı hizada dikilen ağaç ve direklerin bulunmuş olduğu kısım, bir hat süresince görme engellinin kenar takip edeni yapabileceği şekilde yükseltilebilir. En ergonomik çözüm de bu olsa gerektir.
b- Ağaçların alt dalları görme engellinin kafasına çarpmaması için kesilmelidir.
c- Ağaç gövdelerinin etrafı geniş çemberlerle çevrilmelidir.
d- Trafik levhaları görme engellilerin kafasına çarpacak şekilde alçak dikilmemelidir.
e- Araçların çıkışını engellemek için kaldırım kenarlarına dikilen beton mantarlar, çok kısa olduğundan görme engellilerin ayağının takılıp düşmesine sebep olmaktadır. Eğer dikilmesi gerekiyorsa bunlar daha sık ( bir engelli sandalyesi sığacak aralıklarla) ve mümkün mertebe yol kenarına yakın dikilmelidir.
f- Kaldırım kenarlarına mantar yada koruyucu zincir dikilmesi gerekiyorsa,dikilecek olan kısım baston takip edeni yapılabilecek şekilde (ör:3 santimetre) yükseltilmelidir.
2- Hem tekerlekli iskemle ile yürüyenlerin, hem de koltuk değneği ile yürüyenlerin kaldırıma daha kolay çıkabilmeleri için kaldırımın başlangıcında ve sonunda kesinlikle eğimler olmalıdır. Bu eğimler usulen değil, belirli standartlarda olmalıdır. Sadece bu eğimleri görme engellilerin de tanıyabileceği bir standarda sokmak gerekir. Kaldırımlar ve rampa başları yol seviyesinden minimum 3 santimetre. yüksek yapılmalıdır.
3- Esnafın kaldırımlarda mallarını sergilemesine kesinlikle izin verilmemeli ve bunu önleyici tedbirler alınmalıdır.
4- Araçların kaldırımlara park etmeleri kesinlikle önlenmeli ve bunun için lüzumlu tedbirler alınmalıdır.
5- Kaldırımlara kesinlikle araçların seyir halinde iken bile kaldırıma çıkamayacak şekilde lüzumlu engel konulmalıdır.
6- Su birikintilerini engellemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak için kaldırımlardaki çukurlar,bozukluklar giderilmelidir. Kaldırım yüzeyinin düz olmasına dikkat edilmelidir.
7- Yeni planlamalarda kaldırımlar oldukça geniş tutulmalıdır.(Minimum 2 metre)
8- Kaldırımlarda bodrum kat girişi yada merdiven boşlukları bulunmamalıdır. Mecburi ise bunların bulunmuş olduğu kısımların etrafı demir parmaklıklarla çevrilmelidir.
9- Dış kenarı boş ya da derin olan kaldırım (yada kaldırımın olmadığı yollarda), bu kenara duvar yada parmaklıklar yapılmalıdır.
10- Kaldırım olmayan yerlerde eğer araçların yollara park etmesi mecburi ise kesinlikle ters park ettirilmemelidir. Görme engelliler araçların ters park edilmesinden dolayı bilhassa kamyon, kamyonet şeklinde yüksek araçları bastonlarıyla fark edemediklerinden kafalarını çarpmaktadırlar.
11- Tüm trafik ışıklarına sesli sinyalizasyon takılmalıdır. Bilhassa trafiğin yoğun , nüfusun kalabalık olduğu yerlerde ses sinyalizasyonu kesinlikle bulundurulmalıdır. Trafik ışıklarından geçişler yada yaya geçitleri uzaktan gelmekte olan sürücünün görüşünü engelleyecek şekilde virajlara yapılmamalıdır. (Bu uzun vadeli bir öneridir. Trafik ışıklarına uyulmamanın yoğun yaşandığı yerlerde risk arzetmektedir. Sinyal sesine nazaran hareket eden görme engelliye , kurala uymayan sürücünün çarpma ihtimali yüksektir. Sinyaller yalnız trafik ışıklarının bulunmuş olduğu yaya geçitlerini göstermesi açısından kullanılabilir.)
12- Gidiş-gelişli yollar güvenlik bandıyla ayrılmalıdır. Bu itfaiye, ambulans şeklinde araçların güvenliği açısından mümkün değilse bile minimum dört şeritli yollarda kesinlikle uygulanmalıdır. Şundan dolayı trafik ışığı olmayan yerlerden geçen görme engelli, yolun geniş olması sebebiyle karşıya geçmekte zorlanmaktadır. Fakat güvenlik bandının olması halinde yolun yarısını geçerken sol tarafa dikkat ederek geçecek, güvenlik bandına vardığında de yolun sağ tarafına dikkat ederek geçebilecektir.
13- Yol ve kaldırım yapım çalışmalarında kesinlikle görme engellilerin fark edebileceği şekilde barikatlar yapılmalı, yapım emek harcaması biter bitmez çukurların üstü kapatılıp düzeltilmelidir. Bu şeklinde yerlerde engellilere destek olunması için uyarıcı levhalar bulunmalıdır.
14- Yolların zemini muntazam yapılmalı, kanalizasyon ve telefon mazgalları yolla aynı seviyede olmalıdır. Yollar emek verme için kazıldıktan derhal sonrasında kesinlikle eski haline getirilmelidir. Gene buralarda emek verme yaparken lüzumlu uyarıcı levhalar ve koruyucu engeller bulunmalıdır.
15- Yollarda bulunan kanalizasyon,telefon ve elektrik şeklinde şeylerin kapakları yol seviyesinde ve kesinlikle kapalı olmalıdır.
16- Geniş kaldırımlarda görme engellilerin takip ederek yürüyebileceği değişik zeminler olmalıdır. Ek olarak yaya geçitlerinin ve alt/üst geçit girişlerinin zemini değişik döşenmelidir. Bu zemin görme engelliyi alt/üst geçit merdivenlerine götürebilmelidir.
17- Belediye otobüslerinde:
3- Esnafın kaldırımlarda mallarını sergilemesine kesinlikle izin verilmemeli ve bunu önleyici tedbirler alınmalıdır.
4- Araçların kaldırımlara park etmeleri kesinlikle önlenmeli ve bunun için lüzumlu tedbirler alınmalıdır.
5- Kaldırımlara kesinlikle araçların seyir halinde iken bile kaldırıma çıkamayacak şekilde lüzumlu engel konulmalıdır.
6- Su birikintilerini engellemek ve yürüyüşü kolaylaştırmak için kaldırımlardaki çukurlar,bozukluklar giderilmelidir. Kaldırım yüzeyinin düz olmasına dikkat edilmelidir.
7- Yeni planlamalarda kaldırımlar oldukça geniş tutulmalıdır.(Minimum 2 metre)
8- Kaldırımlarda bodrum kat girişi yada merdiven boşlukları bulunmamalıdır. Mecburi ise bunların bulunmuş olduğu kısımların etrafı demir parmaklıklarla çevrilmelidir.
9- Dış kenarı boş ya da derin olan kaldırım (yada kaldırımın olmadığı yollarda), bu kenara duvar yada parmaklıklar yapılmalıdır.
10- Kaldırım olmayan yerlerde eğer araçların yollara park etmesi mecburi ise kesinlikle ters park ettirilmemelidir. Görme engelliler araçların ters park edilmesinden dolayı bilhassa kamyon, kamyonet şeklinde yüksek araçları bastonlarıyla fark edemediklerinden kafalarını çarpmaktadırlar.
11- Tüm trafik ışıklarına sesli sinyalizasyon takılmalıdır. Bilhassa trafiğin yoğun , nüfusun kalabalık olduğu yerlerde ses sinyalizasyonu kesinlikle bulundurulmalıdır. Trafik ışıklarından geçişler yada yaya geçitleri uzaktan gelmekte olan sürücünün görüşünü engelleyecek şekilde virajlara yapılmamalıdır. (Bu uzun vadeli bir öneridir. Trafik ışıklarına uyulmamanın yoğun yaşandığı yerlerde risk arzetmektedir. Sinyal sesine nazaran hareket eden görme engelliye , kurala uymayan sürücünün çarpma ihtimali yüksektir. Sinyaller yalnız trafik ışıklarının bulunmuş olduğu yaya geçitlerini göstermesi açısından kullanılabilir.)
12- Gidiş-gelişli yollar güvenlik bandıyla ayrılmalıdır. Bu itfaiye, ambulans şeklinde araçların güvenliği açısından mümkün değilse bile minimum dört şeritli yollarda kesinlikle uygulanmalıdır. Şundan dolayı trafik ışığı olmayan yerlerden geçen görme engelli, yolun geniş olması sebebiyle karşıya geçmekte zorlanmaktadır. Fakat güvenlik bandının olması halinde yolun yarısını geçerken sol tarafa dikkat ederek geçecek, güvenlik bandına vardığında de yolun sağ tarafına dikkat ederek geçebilecektir.
13- Yol ve kaldırım yapım çalışmalarında kesinlikle görme engellilerin fark edebileceği şekilde barikatlar yapılmalı, yapım emek harcaması biter bitmez çukurların üstü kapatılıp düzeltilmelidir. Bu şeklinde yerlerde engellilere destek olunması için uyarıcı levhalar bulunmalıdır.
14- Yolların zemini muntazam yapılmalı, kanalizasyon ve telefon mazgalları yolla aynı seviyede olmalıdır. Yollar emek verme için kazıldıktan derhal sonrasında kesinlikle eski haline getirilmelidir. Gene buralarda emek verme yaparken lüzumlu uyarıcı levhalar ve koruyucu engeller bulunmalıdır.
15- Yollarda bulunan kanalizasyon,telefon ve elektrik şeklinde şeylerin kapakları yol seviyesinde ve kesinlikle kapalı olmalıdır.
16- Geniş kaldırımlarda görme engellilerin takip ederek yürüyebileceği değişik zeminler olmalıdır. Ek olarak yaya geçitlerinin ve alt/üst geçit girişlerinin zemini değişik döşenmelidir. Bu zemin görme engelliyi alt/üst geçit merdivenlerine götürebilmelidir.
17- Belediye otobüslerinde:
a- Durma düğmeleri bedensel engelli, kısa boylular ve çocuklar için kesinlikle aşağılarda ve oturma yerlerine yakın yerlerde olmalıdır.
b- Otobüs ve minibüslerdeki koltukların dizilişinde tek yada en fazla iki çeşit standart getirilmelidir. Şundan dolayı bu araçlara binen görme engelliler oturulacak yeri bulma ve koltuğun yönü mevzusunda zorlanmaktadırlar
c- Otobüsün hangi durağa geldiği ve sonraki durağın hangisi olduğu anonsla duyurulmalıdır. Bu hem görme engelliler için hem de şehrin yabancısı olanlar için kolaylık olacaktır.
d- Giriş kapılarına sesli sinyalizasyon konulması görme engellinin otobüse kolay binmesini ve inmesini elde edecektir.
e- Bilhassa ana arterler haricinde kalan bölgelerde kalan duraklarda, görme engellinin gelen otobüsleri kolayca tanıyabilmesi için bazı teknikler geliştirilebilir. Mesela Otobüs durağı ile otobüsler içinde, köprü otomatik geçiş sisteminde olduğu şeklinde elektronik bağlantı kurulabilir. Otobüs ve durağın 50-100 mt. Gerisine monte edilecek manyetik bir aygıt (alıcı-verici) yardımı ile durağa gelen otobüsün hangi yöne gittiğini gene durakta bulunan bir mini hoparlör ile seslendirilmeli. Böylelikle görme engellinin bineceği otobüsü daha kolay bulması sağlanmalıdır. Bu fazla harcama gerektirmeyen rahat bir yöntemdir. üstelik bu hizmetten yaşlı kişilerle, okur-yazar olmayan kişilerde faydalanabilir.
18- Otobüs Durakları görme engellilerin bastonlarıyla ve ayaklarıyla hissedebilecekleri şekilde zemini kaldırımdan değişik olmalıdır.
19- Tren, tramvay ve metroda görme engellinin, bineceği kapıyı kolayca bulabilmesi için kapılara sesli sinyalizasyon yapılmalıdır. Ya da aracın belirli bir yerde durması sağlanarak oluşturulan kapıya kadar olan bölümde zemin değişik olmalıdır. Mesela;zemin düz ise, istasyona yada durağa girişten ya da merdivenden inişten itibaren kapının önüne kadar olan kısım tırtırlı olabilir. Bu, görme engellinin değişik zemini takip ederek kapıyı kolay bulmasını elde edecektir.
20- Metroda sarı çizgi bastonla tanınabilecek şekilde tırtırlı ve 55-60 santimetre genişliğinde tutulmalıdır.
21- Vapurlarda yolcuların inip-binme yerlerinin her iki tarafına sesli sinyalizasyon konulmalıdır. Ek olarak ortopedik engellilerin rahat inip-binmeleri için mekanik olarak vapura yanaşan iskeleler yapılmalıdır.
22- Kalkacak yada yanaşacak olan vapurlar bir başka vapura değil kesinlikle iskeleye yanaşmalıdır.
23- Engelliler belediyeye ilişkin ulaşım araçları, vapurlar, trenler ve uçaklardan parasız, refakatçileri ise % 50 indirimli yaralandırılmalıdır.
24- Tüm bunlarla beraber trafik görevlileri, yol ve kaldırım yapım ve onarımında çalışanlar, vapur, metro, tren, belediye otobüsü çalışanları ile mevzuyla ilgili her insanın sık sık engellilerle ilgili eğitim seminerlerine katılmaları sağlanmalıdır.
25- En önemlisi toplumun engellilere karşı davranışları mevzusunda bilgilendirme proğramları hazırlanmalı ve tv, gazete ve broşürler vesilesiyle yayınlanmalıdır. Yukarıdaki uygulamaların bir bir çok bu şekilde başarıya ulaşabilir.
Hazırlayan :Ahmet üNüVAR
Yayınlanma Mayıs 2, 2007 ,
Çoğunuz bilmiyordur bir ihtimal fakat okulumuz geçtiğimiz haftalarda engelliler derneğinde engelliler tarafınca hazırlanan bir seminere çokça talebe ve öğretmenle Katıldı.
Seminere giderken hiçbirimiz gidilen seminerin içinde ne olduğunun ne kadar ciddi ve mühim bir mevzu bulunduğunu tahmin etmiyorduk, maalesef buradan da anlıyoruz ki gerçek den de cemiyet olarak Engelli sözü bizde mühim şeyler çağrıştırmıyor.Aslında açık konuşmak gerekirse seminere katılan bir çok talebe (bende dahil olmak suretiyle) “Oh oh 3 dersten yırttık,†şeklinde düşüncelerle salona girdi.
Öğrenciler seminer salonunda yerlerine yerleştikten sonrasında her insanın ilgisi, seminer için hazırlık meydana getiren, gözleri görme engelli olan bir görevliye yoğunlaştı. Doğal ki her insanın tepkisi nerede ise aynı oldu ve seminer salonunda sessiz fısıltılar dolaşmaya başladı “Ay yazık, Tanrı yardım etsinâ€. Doğal seminer başladı ve biz her dakika seminerin başındaki fısıltılarımız için rahatsız olduk. Şundan dolayı seminerde, Türk toplumunun engelliler hakkında kayıtsız kalmadığını sadece ne yapacağını da bilmediğini öğrenmiş ve anlamış olduk. Seminer devam ederken anladık ki engelliler kendilerine acınmasını istemiyor, onların da cemiyet içinde birer kişi olduklarının hatırlatılmasını, onlarında düzgüsel insanların toplumda ki başarılarını gerçekleştirebilecekleri bilincinin topluma kazandırılmasını ve engelli olmayanların engellilere ön ayak olmasını istiyorlar. Onlar aslında hep içimizde yaşıyorlar fakat biz görmezden geliyoruz. Görsek bile yalnız acıyarak onları rahatsız bakışlarımızın hedefi haline getiriyoruz. Ihmal etmeyin tamamımız potansiyel engelliyiz yarın nasıl sonuçlanacağı belli olmaz…
Kısaca engellilere acımanın engellilere bir yarar getirmeyeceğinden, onların hayatlarını daha da kolaylaştıracak çalışmalarda bulunulmamız, onların bireyliklerini desteklemekle beraber toplumdaki yerlerini, sağlam bir şekilde almalarını sağlamalı ve bunlar için lüzumlu işlerin yapmalıyız. Kısacası bilincimizi doğru bir halde oluşturmamız ve başkalarını bilinçlendirmemiz engellilerimiz için çok daha yararlı olacaktır.
BİZDENDE TAM OLARAK İSTEDİKLERİ BU ZATEN
Bilal Çetiner
KAYNAK:
Medya ve basının toplumdaki yeri ve tesirleri nedir?
Kaba konuşan insanlara fena davranan kişilerin toplumdaki yeri nedir?
Güreş oyununun toplumdaki yeri nedir?
YORUMLAR