Epistemoloji (Bilgi Felsefesi) : İnsan bilgisinin yapısını ve geçerliliğini inceleyen felsefe dalı. Bilgi felsefesi ile mantık içinde temel...
Epistemoloji (Bilgi Felsefesi) : İnsan bilgisinin yapısını ve geçerliliğini inceleyen felsefe dalı.
Bilgi felsefesi ile mantık içinde temel bir fark vardır. Mantık, geçerli usavurmanın biçimsel yapısını inceler ve geçerli çıkarımın ilkelerini ortaya koyar. Epistemoloji ise her türlü bilme ediminin yapısıyla ilgilenir. Epistemoloji, etik, toplumbilim ve din felsefesi benzer biçimde disiplinlerle devamlı haberleşme-iletişim halindedir.
Çoğu zaman bilen bir özne ile, malum bir özne arasındaki ilişki olarak incelenen bilgi sürecinin bu iki öğesine değişik mana ve ağırlıkların verilmesi tarih süresince değişik bilgi felsefesi anlayışlarını doğurmuştur. Daha çok nesneye ağırlık veren anlayışlar gerçekçi (gerçekçi) özneye ağırlık verenler ise idealist olarak nitelenir. Gerçekçi yaklaşım bilginin, nesnesinin dış bütün ülkelerce hakikaten var bulunduğunu, idealist yaklaşım ise bilginin, ağırlıklı olarak öznenin kurduğu ve gerçekte var olmayan nesnelere yöneldiğini savunur. Bilgi felsefesinin, bu karşıtlık içinde, ortaya çıkan temel problemi, dış dünyanın gerçekliğidir; bu tabloda bilgi felsefesi metafizikle yakın ilişki içindedir. Bilginin nesnesinin, gerçek olup olmadığı, bilgi içinde ne olduğunun dış gerçeklikte bir karşılığının bulunup bulunmadığı, bilmen dünya ile kendi başına, bilgiden bağımsız mevcud dünyanın birbirlerine ne, seviyede uyduğu, aynı temel problem etrafında irdelenen diğeri sorunlardır.
YORUMLAR