Girişik Birleşik Tümce Yan cümleciğin fiilimsi olduğu cümlelerdir. Örnek: âEvlatların sıhhatli büyümesi için çaba gösterilmeli.â cümles...
Girişik Birleşik Tümce
Yan cümleciğin fiilimsi olduğu cümlelerdir.
Örnek: âEvlatların sıhhatli büyümesi için çaba gösterilmeli.â cümlesinde âçaba gösterilmeliâ yüklemdir. Başka söz öbeği zarf tümlecidir. Bu tümleç içindeki âbüyümesiâ isim-fiili yan tümce yapmıştır. Fiilimsi hangi unsur içindeyse, görevi o öğeyle özdeştir. Bu tümcede zarf tümleci içinde olduğundan kendisi de zarf tümlecidir.
Örnek: âÇiçekleri koparan evlatları sonunda yakaladım.â cümlesinde âyakaladımâ yüklemdir. âÇiçekleri koparan çocuklarıâ nesnedir. Nesne içindeki âkoparanâ sıfat-fiili yan cümlecik yapmış, yan cümleciğin görevi de nesnedir.
Örnek: âKimsenin kalbini kırmadan görevini yapmış oldu.â cümlesinde âyaptıâ yüklem, âkimsenin kalbini kırmadanâ zarf tümlecidir. âKırmadanâ fiilimsi olduğundan yan cümleciktir.
Örnek: Kimi zaman yan cümlecik yüklemin içinde de olabilir.
Örnek: âKimsenin bilmediği, tenha güzel bir yerdi.â cümlesi bir ödat tamlaması olduğundan, olduğu benzer biçimde yüklemdir. Yüklem içindeki âbilmediğiâ sıfat-fiili ödat görevindedir. Kısaca yüklemin temel unsuru olan âyerâ isminin tamamlayıcı öğesi olduğundan yan cümleciktir.
Bir takım tümcelerde ise fiilimsi yüklem görevindedir.
Örnek: âRomancının görevi okuyucuyu aydınlatmaktır.â cümlesinde âaydınlatmaktırâ fiilimsisi, temel cümleyi oluşturduğundan tümcede yan cümlecik yoktur. Tümce rahat bir cümledir.
Bakınız : Birleşik Tümce
YORUMLAR