Girişik Birleşik Tümce Yan cümleciğin fiilimsi olduğu cümlelerdir. Örnek: “Evlatların sıhhatli büyümesi için çaba gösterilmeli.†cümles...
Girişik Birleşik Tümce
Yan cümleciğin fiilimsi olduğu cümlelerdir.
Örnek: “Evlatların sıhhatli büyümesi için çaba gösterilmeli.†cümlesinde “çaba gösterilmeli†yüklemdir. Başka söz öbeği zarf tümlecidir. Bu tümleç içindeki “büyümesi†isim-fiili yan tümce yapmıştır. Fiilimsi hangi unsur içindeyse, görevi o öğeyle özdeştir. Bu tümcede zarf tümleci içinde olduğundan kendisi de zarf tümlecidir.
Örnek: “Çiçekleri koparan evlatları sonunda yakaladım.†cümlesinde “yakaladım†yüklemdir. “Çiçekleri koparan çocukları†nesnedir. Nesne içindeki “koparan†sıfat-fiili yan cümlecik yapmış, yan cümleciğin görevi de nesnedir.
Örnek: “Kimsenin kalbini kırmadan görevini yapmış oldu.†cümlesinde “yaptı†yüklem, “kimsenin kalbini kırmadan†zarf tümlecidir. “Kırmadan†fiilimsi olduğundan yan cümleciktir.
Örnek: Kimi zaman yan cümlecik yüklemin içinde de olabilir.
Örnek: “Kimsenin bilmediği, tenha güzel bir yerdi.†cümlesi bir ödat tamlaması olduğundan, olduğu benzer biçimde yüklemdir. Yüklem içindeki “bilmediği†sıfat-fiili ödat görevindedir. Kısaca yüklemin temel unsuru olan “yer†isminin tamamlayıcı öğesi olduğundan yan cümleciktir.
Bir takım tümcelerde ise fiilimsi yüklem görevindedir.
Örnek: “Romancının görevi okuyucuyu aydınlatmaktır.†cümlesinde “aydınlatmaktır†fiilimsisi, temel cümleyi oluşturduğundan tümcede yan cümlecik yoktur. Tümce rahat bir cümledir.
Bakınız : Birleşik Tümce
YORUMLAR