Haç nedir ve ne anlamına gelir? Haçın özellikleri ve çeşitleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Hıristiyanlığın...
Haç nedir ve ne anlamına gelir? Haçın özellikleri ve çeşitleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Hıristiyanlığın mukaddes alametidir, birbirini dikey olarak kesen iki çizgiden meydana gelen ( + işareti şeklinde) bir şekildir. Haçın bu şekli, İsa’nın gerildiği rivayet edilen çarmıhı temsil eder. Yanlardaki çizgiler kolların, yukarıdaki çizgi başın, alttaki çizgi de bacakların yerini meblağ.
İnsanları çarmıha germek, İsa’dan çok önceki devirlerde de adetti. O zamanlar suçlular, esirler çarmıha gerilerek cezalandırılırdı. Bunun için, bir ağaca enlemesine bir tahta çakılır, suçlunun kolları bu tahtaya çivilenir, ya da bağlanırdı. Sonrasında, açlıktan ve susuzluktan ölmesi beklenirdi. İsa’nın da bu şekilde öldürüldüğüne inanan Hıristiyan dünyası için haç şekli böylece bir kutsallık kazanmıştır.
Hıristiyanlıktan Önceki Haçlar
Son çağlarda meydana getirilen tarihî kazılar, Hıristiyanlıktan önceki çağlarda insanların haç biçimindeki mukaddes alametlere taptıklarını ortaya çıkarmıştır. Eski dünyanın neredeyse her bölgesindeki kazılarda, bir zamanlar buralarda yaşayan insanların, çeşitli maddelerden, ya süs için, ya da tapmak için yaptıkları haçlara rastlanmıştır. Bilhassa Hindistan’da, Suriye’de, İran’da, Mısır’da meydana getirilen kazılarda rastlanan bu haçların, Taş Çağı ile Hıristiyanlık’ın başlangıcı arasındaki çağlara ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Bu çağlarda yaşamış olan insanların haç biçimindeki alametlere niçin dolayı taptıkları hemen hemen anlaşılamamıştır. Yalnız bunun doğaya tapmakla ilgisi olduğu düşünülüyor. Çeşitli biçimleri olan, genel olarak bir daire içine alınmış bulunan bu haçlar en fazla madalyaların, paraların üstünde görülmektedir.
Hıristiyan Haçları
İsa’nın haç biçimindeki çarmıha gerilmesi şüphesiz haçın kutsallığına büyük bir ehemmiyet kazandırmıştır. Hıristiyan dünyasında haçın mukaddes bir alamet olarak kullanılmaya başlanması Bizans İmparatoru Konstantin devrine rastlar. Bir hikayeye bakılırsa Konstantin, 312 senesinde kazanılmış olduğu bir zaferden dönerken, gece gökte bir haç imgesel görmüştür. Başka bir rivayete bakılırsa, Konstantin’in anası Helena, Filistin’i ziyaret etmiş olduğu sırada, yaşlı bir Yahudi onu İsa’nın çarmıha gerildiği yere götürmüş, buradaki toprağı kazınca üç tane haç bulmuştur. Bu haçlardan hangisinin İsa’nın gerildiği çarmıh bulunduğunu idrak etmek için hasta bir bayan teker teker haçların üstüne yatırılmış, üstüne uzanır uzanmaz iyileştiği haç, İsa’nın çarmıhı olarak kabul edilmiştir.
II. yüzyılda Hıristiyanlar içinde, yolculuğa çıkmak, yemeğe adım atmak, ayakkabı giymek şeklinde her türlü günlük işlerden ilkin alına haç değdirmek bir gelenekti.
YORUMLAR