Haşhaş ve üzüm iyi mi yetiştirilir? üzüm yetiştirme şartları nedir? Haşhaş yetiştirme şartları nedir? Haşhaş Yetiştiriciliği 1. ...
Haşhaş ve üzüm iyi mi yetiştirilir?
üzüm yetiştirme şartları nedir?
Haşhaş yetiştirme şartları nedir?
üzüm yetiştirme şartları nedir?
Haşhaş yetiştirme şartları nedir?
Haşhaş Yetiştiriciliği
Haşhaşın tohumları çok küçüktür. 1000 tane ağırlığı 0,4-0-0,8 g arasındadır. Ortalama olarak 0,5-0,6 g'dır. Litre ağırlığı 550-600 gramdır. Bu şekilde çok minik yapıdaki tohumların çimlendirilmesi yağışlar uygun gitmez ise fazlaca zor olsa gerek. Orta Anadolu şartlarında en ideal ekim zamanı 20 eylül 5 ekim tarihleri arasındadır.
Fakat bu tarihler içinde çoğu zaman yağış olmamakta, sulama yapılmaz ise tohumlar çimlenememektedir. Bu yüzden en iyi usul ekimden ilkin tarlanın sulanması işlenip sürülmesi ve bunun üstüne ekim yapılmasıdır. Çoğu zaman havaların sıcak ve kuru geçmesinden ve tohuma da 2-3 santimetre derinlik verilmesi gerektiğinden tarla hemen hemen tohumu çimlendirmeden kuruyabilir. Bu sebepten sulama miktarını iyi ayarlamak gerekir. Toprak alatava geçerse ya da kurursa 2. sulama gerekmektedir. Orta Anadolu şartlarında çoğu zaman ekim ayı sonu ya da kasım ayı başlarında don vakası vuku bulmaktadır. İlk donlardan korunması için haşhaşın çimlenip 4-6 kulaklı minik rozet haline gelmesi ve kasım ayına rozet şeklinde girmesi en garantili ekim şeklidir. İklimi ılıman geçen geçit bölgelerinde daha geç ekimlerden de iyi verimler alınabilmektedir. İkinci derecede verim kışlık ekimlerden (Aralık, Ocak) aylarındaki ekimlerden alınmaktadır. Yağışın sonbahar mevsiminde kafi olmadığı iyi çimlendirme yapılamadığı zamanlarda kış içinde ekim yapılarak iyi verimler alınabilmektedir. İlkbaharda meydana getirilen ekimlere yazlık ekim denir. Şubat, mart, nisan aylarında Şubat'ın 15'den sonrasında kışın tesirinin azalıp havaların ısınması ile ekilmiş olan tohumlar çimlenebilir. Yazlık ekimlerde ekim zamanı geçtikçe verimde mühim düşüşler meydana gelmektedir. Sadece sulu şartlarda yazlık ekimlerden verim alınabilir. Bu verimler de güzlüklerden düşüktür.
2. Gübreleme
Haşhaş çiftlik gübresini çok iyi değerlendirir. Çiftlik gübresi bitkilere gıda sağlamakla birlikte, toprağın su tutma kapasitesini arttırır ve fiziki yapısını düzeltir. Çiftlik gübresinin yanmış olması gereklidir. Yanmamış çiftlik gübresi, toprak zararlılarının çoğalmasına niçin olur. Dekara 2-3 ton hesabıyla verilen çiftlik gübresi verimi mühim derecede arttırır.
Çiftçilerimiz bilhassa köy, kasaba civarlarındaki tarlalarına çiftlik gübresi vermektedirler. Köy kasaba girişlerindeki verimli ürünlerde en mühim etken çiftlik gübresidir.
Genel olarak 6-8 kilo fosfor karşılığı gübre ekimle beraber tohum yatağına verilmelidir. Bu 13-18 kilo DAP ile karşılanır, öteki gübrelerden verilecekse %' lerine nazaran hesap edilir. Toplam azotlu gübre ihtiyacı, sulanmayan hafifçe bayır, kıraç tarlalarda 4-6 kilo azot, taban tarlalarda dekara 6-8 kilo azot karşılığı gübredir. Sulanan tarlalarda azotlu gübre isteği 2 defada verilmek suretiyle 12-16 kilo azot karşılığı gübredir. Bu rakamlar Amonyum Sülfat gübresi için 5'le çarpılır. % 26'lık Amonyum Nitrat gübresi için 4'le çarpılır. % 33 lük Amonyum Nitrat gübresi için 3'le çarpılır.% 46 üre için 2.2 ile çarpılır. Azotun bir kısmı DAP ya da öteki kompoze gübrelerle verilmiş ise verilecek üst gübre buna nazaran hesap edilir.
3. Ekim
vatanımızda ekim genel olarak serpme şeklinde yapılmaktadır. Serpme ekimde genel olarak dekara 1-1,5 kilo tohumluk gerekmektedir.
Minik tarlalarda bu ekim usulü uygulanır. Serpme ekimin iyi yönü tarlanın kesekli bırakılarak çimlenmekte olan bitkinin soğuklardan korunmuş olmasıdır. Ön bitkinin tarlayı geç terk etmesi yağışların geç gelmesi şeklinde mecburi sebeplerden dolayı meydana getirilen gecikmiş ekimlerde tarlanın büyük kesekli bırakılması, bitkinin çimlenme zamanındaki korunmasında çok mühim etkendir. Bu şekilde ekimlerde bir taraftan tarla sürülürken, arkasından ekim meydana getiren şahıs derhal tohumu saçar, tarlaya diskaro, tırmık, sürgü çekilmez. Tarla sürümünde toprağın kendisini bırakması ile 1-2 santimetre derinliğe tohum karıştırılmış olur. Bazı yıllarda Orta Anadolu şartlarında pancar sökümünden sonrasında kasım aylarındaki ekimlerde bu usulle tarla kesekli bırakıldığı için çimlenen bitkilerin korunduğu ve ilk güzlük ekim şeklinde iyi verimler alındığı gözlenmiştir. Bu tavsiye mecburi durumlar içindir. Normal olarak ideal olarak tavsiye edilmez. Serpme ekimi el becerisi olan çiftçiler dengeli ekebilir. Ya da kumla karıştırılarak ekilir, A. Sülfat ile karışım yaparak da ekmek mümkündür. 1 kilo tohuma 4-5 kilo A. Sülfat karışımı ile dengeli bir serpme ekim yapılabilir.
İlk güzlük ekimlerde, ya da ilkbahar ekimlerinde makineli ekim uygundur. Haşhaş tarlaları çoğu zaman minik olduğundan hususi mibzer almak mümkün değildir. Klasik buğday mibzerinin gözleri çapa yapmayı kolaylaştıracak şekilde bir dolu, bir boş ya da çapa makinesi için bir dolu iki boş ya da bir dolu üç boş olacak şekilde ayarlanabilir.
D.A.P ya da öteki kompoze gübrelerinden birisine Amonyum sülfat katılarak, dekara 10-15 kilo D.A.P 5 kilo A. Sülfat, 500 gram haşhaş tohumu karıştırılır ve ekim yapılır. Tarla tavı ve çimlendirme sulamaları titizlikle yapılırsa tohum miktarı 300-400 g/da'a düşürülebilir. Ekimden derhal ilkin tuhumla gübre karışımlarıyla meydana getirilen bu tip ekimlerde çıkışlarda herhangi bir sorun görülmemiştir.
Ekilen tarlanın derhal kurumaması tavının kaçmaması ve iyi bir çimlenme sağlanması için toprağın rutubet durumuna nazaran ekimden ilkin ya da ekimden 3-5 gün sonrasında merdane geçirilerek tohum yatağı sıkıştırılmalıdır. Kaba bırakılan topraklar derhal kurumakta muntazam bir çimlenme olmamaktadır.
4. Sulama
Sürülen tarla çok kaba durumda ise sürümden sonrasında tav durumuna nazaran uygun zamanda merdane geçirilerek sıkıştırılır üstüne ekim yapılır ve yağmurlama ile sulanır. Tohum en erken 7-8 günde çimlenecek şekilde ayarlanmalıdır. Havaların çok sıcak ve rüzgarlı geçmesi halinde 2. sulama gerekebilir. Haşhaş tarımında ekilen tohumun çimlenmesi çok önemlidir. Bunun için bu mevzuda titizlik gösterilmelidir.
Güzlük ekimlerde yağışların zamanına ve miktarına nazaran değişmekle birlikte çoğu zaman sapa kalkma ya da tomurcuklanma döneminde haşhaş sulanır. Havalar sıcak ve kurak geçerse çiçek dökülünce yeşil olum döneminde 2. sulama yapılır. Böylece kapsüller irileşir, tohumlar olgunlaşır. Tohum ve kapsül verimi artar. Yazlık ekimlerde iyi bir verim almak için sulama sayısı 3-4 ?e çıkabilir.
5. Çapalama
İlkbaharda haşhaş bitkileri 8-10 yapraklı olunca, seyreltme ve ilk çapa yapılır. Tarlanın otlanmasına nazaran 20-25 gün sonrasında 2. çapa ve tekleme yapılır. Sıraya ekimlerde çapalama daha kolaydır. Çapa makinesi geçirebilmek için 50-55 santimetre sıra arası uygundur. Sıra üstü mesafe ise 15-20 santimetre bırakılmalıdır. İkinci çapadan sonrasında haşhaş çok süratli gelişir, toprağı gölgeler ve yabancı otların gelişmesine olanak vermez. Çoğunlukla 3. çapaya gerek kalmaz.
6. Hasat
Haşhaş kapsülleri tamamen kuruyunca hasat gelmiş anlamına gelir. Kuruyan kapsül içindeki tohumlarda kapsül altına dökülür, kapsül sallandığı vakit tohumlar ses verir. Bir nebat üstünde ve tarlada tüm bitkiler bununla birlikte olgunlaşmaz. Eğer kapsüllerde açılma olmaz ise hemen hemen kurumayan kapsüllerin kuruması beklenir. Eğer aşırı kurumadan dolayı kapsüller açılmaya başlamış ise, tohum dökülmeye adım atar, kayıplara niçin olur. Bu duruma sebebiyet vermeden derhal hasada başlanır. Hasatta kapsüller sapa birleşme noktasından kırılarak toplanır. Tam sapa birleşme noktasından kırmak, makine ile mümkün olmadığı için hasat elle yapılır. Hususi harman makinelerinden geçirilerek kapsüller parçalanır, tohumlar elenerek ayrılır.
Kapsül T.M.O. kuruluşlarına satılır, tohumlar özgür piyasada değerlendirilir. Sulu şartlarda dekardan 120-200 kilo/da tohum verimi ve 100-160 kilo/da kapsül verimi alınabilir. Kuruya ekimlerde 50-120 kilo/da tohum ve 40-110 kilo/da kapsül verimi alınır. 300-500 kilo içinde da kuru sap elde edilmektedir.
üzüm Yetiştiriciliği
üzüm Hangi Bölgede Yetişir: Kışın -40ºC ye kadar karşı koyabilir. Bundan dolayı meyveler içinde yetişme alanı en geniş olanıdır. üzüm üretiminde başta Ege Bölgesi (Manisa, İzmir, Denizli) gelir. 2. G.Doğu Anadolu Bölgesidir. 3. İç Anadolu Bölgesidir. Dünya kuru üzüm üretimde birinciyiz ve ihracat yapmaktayız. Minimum üretim Karadeniz'de yapılır.
Toprak İsteği: Asma kökleri derine giden bir bitkidir. Bu yüzden yumuşak dokulu topraklardan hoşlanır. Bağlar yazları kurak ya da azca yağışlı yerlerde en iyi geliştiğinden bağ toprağının derin ve su tutma kapasitesinin yüksek olması istenir. Toprak yapısı fidan köklerin gelişmesine uygun olduktan sonrasında yoksul topraklarda bile yetişir. Yerli asmalar kendi kökleri üstünde yetiştirildiğinde topraktaki kirece çok çok fazla hoşgörü gösterirler. Fakat, Amerikan asma anacı kullanılması gerekirse, toprak seçimine dikkat edilmesi gerekir.
Bölgemizde, su geçirir olmak şartıyla killi topraklar çok verimli ve bağcılığa elverişli topraklardır. Tinli topraklar ise, kalite bağcılığı bakımından orta derecede, fakat kantite bağcılığı için gıda maddelerince varlıklı topraklardır.
Kalkerli topraklar şaraplık kırmızı üzüm çeşitlerinin sevilmiş olduğu topraklardır. Sadece bazı Amerikan asma anaçları yetişmez. Humuslu toprakların bağcılık açısından önemi olmamasına karşın iyi bir bağ toprağında % 5-10 humusun bulunması arzu edilir.
Toprak Hazırlığı: Bağ yeri seçildikten sonrasında toprağın hazırlanması işlemine geçilir. Arazide var ise, büyük kayalar, ağaçlar ve çalılar temizlenir. Omcaları muntazam ve muntazam dikebilmek için tümsekler düzeltilir, çukurlar doldurularak toprak tesviyesi yapılır. Fazla su tutan yerlerde drenaj için önlemler alınır.
Asmanın ekonomik ömrü bakım koşullarına nazaran değişmekle beraber 40 senenin üzerindedir. Bu yüzden ömrü bitinceye dek fidanın dikildiği yerde kalacağından, tesisinde çok titiz davranılmalıdır. İyi hazırlanmayan bir yere tesis edilen bağ iyi gelişemez, ömrü kısa, verimi azca olur ve hastalıklara daha kolay yakalanır.
Yeni kurulacak bağ yeri, asla işlenmemiş bir toprak üstünde olacaksa alan iyi bir halde işlenmelidir. Eğer eski bir bağ alanı ise toprağı bir kaç yıl dinlendirilerek bolca yeşil gübre ile gübrelenmelidir.
Asmanın iyi büyüyebilmesi, köklerinin derine gitmesi, toprak içinde iyi gelişmesine bağlıdır. Gelişme toprak yapısı ile ilgilidir. Tınlı kumlu topraklarda kökler çok derine gider. Sert yapı gösteren topraklarda köklerin derine gitmesi sınırlıdır. Bu tip toprakların krizma yapılmasi şarttır. Bilhassa yeni bağcılıkta krizma işine daha çok ehemmiyet vermek lazımdır. Bundan dolayı yeni bağcılıkta kullanılan Amerikan asma anaçlarının kökleri, çok güçlü ve süratli büyüdüklerinden toprağın gevşek ve süzek olması lazımdır. Asmaların gelişmemesi ve bazı bağların zamanından ilkin kuruması, krizmanın yapılmaması ya da yüzlek yapılmasından ileri gelmektedir.
Krizma, bağ toprağının minimum 40 santimetre derinlikte işlenmesidir. Bu işlem günümüzde krizma pullukları ile yapılmaktadır. Krizma pullukları, beygir gücü yüksek traktörlerle çekilir ve toprak 40-50 santimetre derinlikte işlenir. Krizmanın yapılmış zamanı güz mevsimidir. Krizma erken yapılmalı ve krizmanın bitimi ile asma fidanı dikimi içinde minimum 6-8 haftalık bir vakit olmalıdır.
Dikim: Sonbaharda krizma yapılmış arazi ilkbaharda düzeltildikten sonrasında, hayvan ya da makina gücü ile işlenebilecek aralık ve uzunlukta çukurlar açılır. Bölgemiz iklimi sıcak olduğundan güneş zararlarını azaltmak için sıralamanın doğu-batı yönünde yapılması, eğilimli arazilerde dik olması gerekir. Şimdiye kadar meydana getirilen denemeler yeni tesis edilecek bağlarda sıra üstünün 1,5-2 m. sıra arasının 2,5-3 m. olması icap ettiğini ortaya koymuştur.
İşaretlenmiş bölgelere iki kürek derinliğinde, bir kürek genişliğinde çukur açılır. Çukur açmanın makina ile yapılması daha avantajlıdır. Çukurların dip kısmına yanmış çiftlik gübresi, ince toprakla karıştırılarak konmalıdır. Dikim için fidanda budama yapılır. Yan ve boğaz kökleri tamamiyle, dip kökler ise 10 santimetre üstünden çepeçevre kesilir. Oluşmuş sürgünlerin en kuvvetlisi bırakılır.sifalibitkileriniz.com Budaması meydana getirilen köklü çubuk ya da aşılı köklü topraklı fidan, oluşturulan çukurun tam ortasına gelecek şekilde konur, fidanın beden kısmının minimum 10-15 santimetre.i toprak üstünde duracak şekilde oluşturulan çukurlara 10-15 santimetre genişliğinde toprak atıldıktan sonrasında fidan hava almayacak şekilde sıkıştırılmalıdır. Hemen sonra can suyu verilir ve fidanın yerini belli etmek için yanına bir herek dikilir.
Fidan dikimi yapılırken kısır çeşitler (morfolojik erdişi, fizyolojik dişi) saf olarak dikilmemelidir. Bundan dolayı bu çeşitlerin polen tozlarının döllenme kabiliyeti yoktur. Bunun için dikim planı sekiz omcaya bir babalık ya da iki sıraya bir dölleyici dikmek suretiyle yapılmalıdır. Yalnız babalık olarak kullanılan çeşitlerin çiçek açma tarihleri döllenecek çeşitle aynı tarihe denk gelmelidir. Bağcılıkta standart dikim şekilleri vardır. Bunlar;
a. Kare dikim: İnsan gücü ile toprağı işlenen, zayıf, toprağa dikilmiş ve kısa budama isteyen çeşitlerde uygulanır. Bu şekilde dikimlerde mesafe 1-2 m. dir.
b. Dikdörtgen dikim: Yüksek terbiye sistemleri ile kurulmuş bağlara verilen şekildir. Bu şekilde bağların işlenmesi hayvan ya da makina gücü ile yapılır. Sıra üstü dar, sıra araları ise geniş tutulur. Sıra üzerlerinin araları 1-2 m, sıra araları ise 2-3 m içinde değişmiş olur.
c. üçgen dikim: Bu dikimde her üç kenar birbirine eşittir. Altı omca birleştirilince bir heksagonal biçim oluşur zor bir dikim şeklidir. Daha çok minik işletmelerde uygulanır.
Gübreleme: Doğru, dengeli ve zamanında meydana getirilen gübreleme bağcılıkta ürün miktarını ve standardını artırmakta ve bağların hastalık, zararı dokunan , dona karşı dirençlerini de yükseltmektedir. Bu sebepten bağlarda iyi gelişmeyi sağlamak ve kafi ürün alabilmek için topraktan kaldırılan gıda maddelerini tekrardan toprağa ilave etmek gereklidir.
Genel anlamda bağlar organik maddece yoksul olan topraklarda tesis edilmektedir. Bu yüzden bağlar için çiftlik gübresinin önemi daha fazladır. Sadece, çiftlik gübresi asmanın tüm gıda elementleri ihtiyacını karşılamayacağı için ticari gübreler de kullanılmalıdır.
Bağlara verilecek gübre miktarının tesbiti oldukça fazla faktöre bağlı olan ve evvelinde bazı tahlilleri gerektiren bir işlemdir. Her bölgede hatta her bağda gereksinim duyulan mineral ve organik madde miktarını ayrı ayrı tesbit etmek ondan sonra buna nazaran gübreleme yapmak en isabetli yoldur. Bizim bölgemiz için tavsiye edilen gübre miktarı saf madde olarak kuru koşullarda yerli bağ için 10 kilo/da azot, 8 kilo/da fosfor, sulu koşullarda kültür bağ için ise 14 kilo/da azot, 9 kilo/da fosfordur.
Çiftlik gübresi ile fosforlu gübreler güz toprak işlemesi esnasında sıralar arasına verilerek toprakla karışması sağlanır. Azotlu gübrenin ise bağlara en uygun verilme zamanı ilkbaharda ilk toprak işlemesinden derhal ilkin şubat-mart aylarıdır. Arzu edilirse azotlu gübrenin ikinci yarısı nisan-mayıs aylarında da verilebilir.
Derlemedir.
Detaylı bilgi için tıklayınız;
Sebep: sual düzeni
İslam ve imanın şartları nedir?
Namazın şartları nedir?
Öğretmen olmanın şartları nedir?
Ya hani haşhaş ve üzümün yetiştirme sartları nedir
Yok
Bu bildiri 'en iyi çözüm' seçilmiştir.
1. Haşhaşın Ekim Zamanı
Haşhaşın tohumları çok küçüktür. 1000 tane ağırlığı 0,4-0-0,8 g arasındadır. Ortalama olarak 0,5-0,6 g'dır. Litre ağırlığı 550-600 gramdır. Bu şekilde çok minik yapıdaki tohumların çimlendirilmesi yağışlar uygun gitmez ise fazlaca zor olsa gerek. Orta Anadolu şartlarında en ideal ekim zamanı 20 eylül 5 ekim tarihleri arasındadır.
Fakat bu tarihler içinde çoğu zaman yağış olmamakta, sulama yapılmaz ise tohumlar çimlenememektedir. Bu yüzden en iyi usul ekimden ilkin tarlanın sulanması işlenip sürülmesi ve bunun üstüne ekim yapılmasıdır. Çoğu zaman havaların sıcak ve kuru geçmesinden ve tohuma da 2-3 santimetre derinlik verilmesi gerektiğinden tarla hemen hemen tohumu çimlendirmeden kuruyabilir. Bu sebepten sulama miktarını iyi ayarlamak gerekir. Toprak alatava geçerse ya da kurursa 2. sulama gerekmektedir. Orta Anadolu şartlarında çoğu zaman ekim ayı sonu ya da kasım ayı başlarında don vakası vuku bulmaktadır. İlk donlardan korunması için haşhaşın çimlenip 4-6 kulaklı minik rozet haline gelmesi ve kasım ayına rozet şeklinde girmesi en garantili ekim şeklidir. İklimi ılıman geçen geçit bölgelerinde daha geç ekimlerden de iyi verimler alınabilmektedir. İkinci derecede verim kışlık ekimlerden (Aralık, Ocak) aylarındaki ekimlerden alınmaktadır. Yağışın sonbahar mevsiminde kafi olmadığı iyi çimlendirme yapılamadığı zamanlarda kış içinde ekim yapılarak iyi verimler alınabilmektedir. İlkbaharda meydana getirilen ekimlere yazlık ekim denir. Şubat, mart, nisan aylarında Şubat'ın 15'den sonrasında kışın tesirinin azalıp havaların ısınması ile ekilmiş olan tohumlar çimlenebilir. Yazlık ekimlerde ekim zamanı geçtikçe verimde mühim düşüşler meydana gelmektedir. Sadece sulu şartlarda yazlık ekimlerden verim alınabilir. Bu verimler de güzlüklerden düşüktür.
2. Gübreleme
Haşhaş çiftlik gübresini çok iyi değerlendirir. Çiftlik gübresi bitkilere gıda sağlamakla birlikte, toprağın su tutma kapasitesini arttırır ve fiziki yapısını düzeltir. Çiftlik gübresinin yanmış olması gereklidir. Yanmamış çiftlik gübresi, toprak zararlılarının çoğalmasına niçin olur. Dekara 2-3 ton hesabıyla verilen çiftlik gübresi verimi mühim derecede arttırır.
Çiftçilerimiz bilhassa köy, kasaba civarlarındaki tarlalarına çiftlik gübresi vermektedirler. Köy kasaba girişlerindeki verimli ürünlerde en mühim etken çiftlik gübresidir.
Genel olarak 6-8 kilo fosfor karşılığı gübre ekimle beraber tohum yatağına verilmelidir. Bu 13-18 kilo DAP ile karşılanır, öteki gübrelerden verilecekse %' lerine nazaran hesap edilir. Toplam azotlu gübre ihtiyacı, sulanmayan hafifçe bayır, kıraç tarlalarda 4-6 kilo azot, taban tarlalarda dekara 6-8 kilo azot karşılığı gübredir. Sulanan tarlalarda azotlu gübre isteği 2 defada verilmek suretiyle 12-16 kilo azot karşılığı gübredir. Bu rakamlar Amonyum Sülfat gübresi için 5'le çarpılır. % 26'lık Amonyum Nitrat gübresi için 4'le çarpılır. % 33 lük Amonyum Nitrat gübresi için 3'le çarpılır.% 46 üre için 2.2 ile çarpılır. Azotun bir kısmı DAP ya da öteki kompoze gübrelerle verilmiş ise verilecek üst gübre buna nazaran hesap edilir.
3. Ekim
vatanımızda ekim genel olarak serpme şeklinde yapılmaktadır. Serpme ekimde genel olarak dekara 1-1,5 kilo tohumluk gerekmektedir.
Minik tarlalarda bu ekim usulü uygulanır. Serpme ekimin iyi yönü tarlanın kesekli bırakılarak çimlenmekte olan bitkinin soğuklardan korunmuş olmasıdır. Ön bitkinin tarlayı geç terk etmesi yağışların geç gelmesi şeklinde mecburi sebeplerden dolayı meydana getirilen gecikmiş ekimlerde tarlanın büyük kesekli bırakılması, bitkinin çimlenme zamanındaki korunmasında çok mühim etkendir. Bu şekilde ekimlerde bir taraftan tarla sürülürken, arkasından ekim meydana getiren şahıs derhal tohumu saçar, tarlaya diskaro, tırmık, sürgü çekilmez. Tarla sürümünde toprağın kendisini bırakması ile 1-2 santimetre derinliğe tohum karıştırılmış olur. Bazı yıllarda Orta Anadolu şartlarında pancar sökümünden sonrasında kasım aylarındaki ekimlerde bu usulle tarla kesekli bırakıldığı için çimlenen bitkilerin korunduğu ve ilk güzlük ekim şeklinde iyi verimler alındığı gözlenmiştir. Bu tavsiye mecburi durumlar içindir. Normal olarak ideal olarak tavsiye edilmez. Serpme ekimi el becerisi olan çiftçiler dengeli ekebilir. Ya da kumla karıştırılarak ekilir, A. Sülfat ile karışım yaparak da ekmek mümkündür. 1 kilo tohuma 4-5 kilo A. Sülfat karışımı ile dengeli bir serpme ekim yapılabilir.
İlk güzlük ekimlerde, ya da ilkbahar ekimlerinde makineli ekim uygundur. Haşhaş tarlaları çoğu zaman minik olduğundan hususi mibzer almak mümkün değildir. Klasik buğday mibzerinin gözleri çapa yapmayı kolaylaştıracak şekilde bir dolu, bir boş ya da çapa makinesi için bir dolu iki boş ya da bir dolu üç boş olacak şekilde ayarlanabilir.
D.A.P ya da öteki kompoze gübrelerinden birisine Amonyum sülfat katılarak, dekara 10-15 kilo D.A.P 5 kilo A. Sülfat, 500 gram haşhaş tohumu karıştırılır ve ekim yapılır. Tarla tavı ve çimlendirme sulamaları titizlikle yapılırsa tohum miktarı 300-400 g/da'a düşürülebilir. Ekimden derhal ilkin tuhumla gübre karışımlarıyla meydana getirilen bu tip ekimlerde çıkışlarda herhangi bir sorun görülmemiştir.
Ekilen tarlanın derhal kurumaması tavının kaçmaması ve iyi bir çimlenme sağlanması için toprağın rutubet durumuna nazaran ekimden ilkin ya da ekimden 3-5 gün sonrasında merdane geçirilerek tohum yatağı sıkıştırılmalıdır. Kaba bırakılan topraklar derhal kurumakta muntazam bir çimlenme olmamaktadır.
4. Sulama
Sürülen tarla çok kaba durumda ise sürümden sonrasında tav durumuna nazaran uygun zamanda merdane geçirilerek sıkıştırılır üstüne ekim yapılır ve yağmurlama ile sulanır. Tohum en erken 7-8 günde çimlenecek şekilde ayarlanmalıdır. Havaların çok sıcak ve rüzgarlı geçmesi halinde 2. sulama gerekebilir. Haşhaş tarımında ekilen tohumun çimlenmesi çok önemlidir. Bunun için bu mevzuda titizlik gösterilmelidir.
Güzlük ekimlerde yağışların zamanına ve miktarına nazaran değişmekle birlikte çoğu zaman sapa kalkma ya da tomurcuklanma döneminde haşhaş sulanır. Havalar sıcak ve kurak geçerse çiçek dökülünce yeşil olum döneminde 2. sulama yapılır. Böylece kapsüller irileşir, tohumlar olgunlaşır. Tohum ve kapsül verimi artar. Yazlık ekimlerde iyi bir verim almak için sulama sayısı 3-4 ?e çıkabilir.
5. Çapalama
İlkbaharda haşhaş bitkileri 8-10 yapraklı olunca, seyreltme ve ilk çapa yapılır. Tarlanın otlanmasına nazaran 20-25 gün sonrasında 2. çapa ve tekleme yapılır. Sıraya ekimlerde çapalama daha kolaydır. Çapa makinesi geçirebilmek için 50-55 santimetre sıra arası uygundur. Sıra üstü mesafe ise 15-20 santimetre bırakılmalıdır. İkinci çapadan sonrasında haşhaş çok süratli gelişir, toprağı gölgeler ve yabancı otların gelişmesine olanak vermez. Çoğunlukla 3. çapaya gerek kalmaz.
6. Hasat
Haşhaş kapsülleri tamamen kuruyunca hasat gelmiş anlamına gelir. Kuruyan kapsül içindeki tohumlarda kapsül altına dökülür, kapsül sallandığı vakit tohumlar ses verir. Bir nebat üstünde ve tarlada tüm bitkiler bununla birlikte olgunlaşmaz. Eğer kapsüllerde açılma olmaz ise hemen hemen kurumayan kapsüllerin kuruması beklenir. Eğer aşırı kurumadan dolayı kapsüller açılmaya başlamış ise, tohum dökülmeye adım atar, kayıplara niçin olur. Bu duruma sebebiyet vermeden derhal hasada başlanır. Hasatta kapsüller sapa birleşme noktasından kırılarak toplanır. Tam sapa birleşme noktasından kırmak, makine ile mümkün olmadığı için hasat elle yapılır. Hususi harman makinelerinden geçirilerek kapsüller parçalanır, tohumlar elenerek ayrılır.
Kapsül T.M.O. kuruluşlarına satılır, tohumlar özgür piyasada değerlendirilir. Sulu şartlarda dekardan 120-200 kilo/da tohum verimi ve 100-160 kilo/da kapsül verimi alınabilir. Kuruya ekimlerde 50-120 kilo/da tohum ve 40-110 kilo/da kapsül verimi alınır. 300-500 kilo içinde da kuru sap elde edilmektedir.
üzüm Yetiştiriciliği
üzüm Hangi Bölgede Yetişir: Kışın -40ºC ye kadar karşı koyabilir. Bundan dolayı meyveler içinde yetişme alanı en geniş olanıdır. üzüm üretiminde başta Ege Bölgesi (Manisa, İzmir, Denizli) gelir. 2. G.Doğu Anadolu Bölgesidir. 3. İç Anadolu Bölgesidir. Dünya kuru üzüm üretimde birinciyiz ve ihracat yapmaktayız. Minimum üretim Karadeniz'de yapılır.
Toprak İsteği: Asma kökleri derine giden bir bitkidir. Bu yüzden yumuşak dokulu topraklardan hoşlanır. Bağlar yazları kurak ya da azca yağışlı yerlerde en iyi geliştiğinden bağ toprağının derin ve su tutma kapasitesinin yüksek olması istenir. Toprak yapısı fidan köklerin gelişmesine uygun olduktan sonrasında yoksul topraklarda bile yetişir. Yerli asmalar kendi kökleri üstünde yetiştirildiğinde topraktaki kirece çok çok fazla hoşgörü gösterirler. Fakat, Amerikan asma anacı kullanılması gerekirse, toprak seçimine dikkat edilmesi gerekir.
Bölgemizde, su geçirir olmak şartıyla killi topraklar çok verimli ve bağcılığa elverişli topraklardır. Tinli topraklar ise, kalite bağcılığı bakımından orta derecede, fakat kantite bağcılığı için gıda maddelerince varlıklı topraklardır.
Kalkerli topraklar şaraplık kırmızı üzüm çeşitlerinin sevilmiş olduğu topraklardır. Sadece bazı Amerikan asma anaçları yetişmez. Humuslu toprakların bağcılık açısından önemi olmamasına karşın iyi bir bağ toprağında % 5-10 humusun bulunması arzu edilir.
Toprak Hazırlığı: Bağ yeri seçildikten sonrasında toprağın hazırlanması işlemine geçilir. Arazide var ise, büyük kayalar, ağaçlar ve çalılar temizlenir. Omcaları muntazam ve muntazam dikebilmek için tümsekler düzeltilir, çukurlar doldurularak toprak tesviyesi yapılır. Fazla su tutan yerlerde drenaj için önlemler alınır.
Asmanın ekonomik ömrü bakım koşullarına nazaran değişmekle beraber 40 senenin üzerindedir. Bu yüzden ömrü bitinceye dek fidanın dikildiği yerde kalacağından, tesisinde çok titiz davranılmalıdır. İyi hazırlanmayan bir yere tesis edilen bağ iyi gelişemez, ömrü kısa, verimi azca olur ve hastalıklara daha kolay yakalanır.
Yeni kurulacak bağ yeri, asla işlenmemiş bir toprak üstünde olacaksa alan iyi bir halde işlenmelidir. Eğer eski bir bağ alanı ise toprağı bir kaç yıl dinlendirilerek bolca yeşil gübre ile gübrelenmelidir.
Asmanın iyi büyüyebilmesi, köklerinin derine gitmesi, toprak içinde iyi gelişmesine bağlıdır. Gelişme toprak yapısı ile ilgilidir. Tınlı kumlu topraklarda kökler çok derine gider. Sert yapı gösteren topraklarda köklerin derine gitmesi sınırlıdır. Bu tip toprakların krizma yapılmasi şarttır. Bilhassa yeni bağcılıkta krizma işine daha çok ehemmiyet vermek lazımdır. Bundan dolayı yeni bağcılıkta kullanılan Amerikan asma anaçlarının kökleri, çok güçlü ve süratli büyüdüklerinden toprağın gevşek ve süzek olması lazımdır. Asmaların gelişmemesi ve bazı bağların zamanından ilkin kuruması, krizmanın yapılmaması ya da yüzlek yapılmasından ileri gelmektedir.
Krizma, bağ toprağının minimum 40 santimetre derinlikte işlenmesidir. Bu işlem günümüzde krizma pullukları ile yapılmaktadır. Krizma pullukları, beygir gücü yüksek traktörlerle çekilir ve toprak 40-50 santimetre derinlikte işlenir. Krizmanın yapılmış zamanı güz mevsimidir. Krizma erken yapılmalı ve krizmanın bitimi ile asma fidanı dikimi içinde minimum 6-8 haftalık bir vakit olmalıdır.
Dikim: Sonbaharda krizma yapılmış arazi ilkbaharda düzeltildikten sonrasında, hayvan ya da makina gücü ile işlenebilecek aralık ve uzunlukta çukurlar açılır. Bölgemiz iklimi sıcak olduğundan güneş zararlarını azaltmak için sıralamanın doğu-batı yönünde yapılması, eğilimli arazilerde dik olması gerekir. Şimdiye kadar meydana getirilen denemeler yeni tesis edilecek bağlarda sıra üstünün 1,5-2 m. sıra arasının 2,5-3 m. olması icap ettiğini ortaya koymuştur.
İşaretlenmiş bölgelere iki kürek derinliğinde, bir kürek genişliğinde çukur açılır. Çukur açmanın makina ile yapılması daha avantajlıdır. Çukurların dip kısmına yanmış çiftlik gübresi, ince toprakla karıştırılarak konmalıdır. Dikim için fidanda budama yapılır. Yan ve boğaz kökleri tamamiyle, dip kökler ise 10 santimetre üstünden çepeçevre kesilir. Oluşmuş sürgünlerin en kuvvetlisi bırakılır.sifalibitkileriniz.com Budaması meydana getirilen köklü çubuk ya da aşılı köklü topraklı fidan, oluşturulan çukurun tam ortasına gelecek şekilde konur, fidanın beden kısmının minimum 10-15 santimetre.i toprak üstünde duracak şekilde oluşturulan çukurlara 10-15 santimetre genişliğinde toprak atıldıktan sonrasında fidan hava almayacak şekilde sıkıştırılmalıdır. Hemen sonra can suyu verilir ve fidanın yerini belli etmek için yanına bir herek dikilir.
Fidan dikimi yapılırken kısır çeşitler (morfolojik erdişi, fizyolojik dişi) saf olarak dikilmemelidir. Bundan dolayı bu çeşitlerin polen tozlarının döllenme kabiliyeti yoktur. Bunun için dikim planı sekiz omcaya bir babalık ya da iki sıraya bir dölleyici dikmek suretiyle yapılmalıdır. Yalnız babalık olarak kullanılan çeşitlerin çiçek açma tarihleri döllenecek çeşitle aynı tarihe denk gelmelidir. Bağcılıkta standart dikim şekilleri vardır. Bunlar;
a. Kare dikim: İnsan gücü ile toprağı işlenen, zayıf, toprağa dikilmiş ve kısa budama isteyen çeşitlerde uygulanır. Bu şekilde dikimlerde mesafe 1-2 m. dir.
b. Dikdörtgen dikim: Yüksek terbiye sistemleri ile kurulmuş bağlara verilen şekildir. Bu şekilde bağların işlenmesi hayvan ya da makina gücü ile yapılır. Sıra üstü dar, sıra araları ise geniş tutulur. Sıra üzerlerinin araları 1-2 m, sıra araları ise 2-3 m içinde değişmiş olur.
c. üçgen dikim: Bu dikimde her üç kenar birbirine eşittir. Altı omca birleştirilince bir heksagonal biçim oluşur zor bir dikim şeklidir. Daha çok minik işletmelerde uygulanır.
Gübreleme: Doğru, dengeli ve zamanında meydana getirilen gübreleme bağcılıkta ürün miktarını ve standardını artırmakta ve bağların hastalık, zararı dokunan , dona karşı dirençlerini de yükseltmektedir. Bu sebepten bağlarda iyi gelişmeyi sağlamak ve kafi ürün alabilmek için topraktan kaldırılan gıda maddelerini tekrardan toprağa ilave etmek gereklidir.
Genel anlamda bağlar organik maddece yoksul olan topraklarda tesis edilmektedir. Bu yüzden bağlar için çiftlik gübresinin önemi daha fazladır. Sadece, çiftlik gübresi asmanın tüm gıda elementleri ihtiyacını karşılamayacağı için ticari gübreler de kullanılmalıdır.
Bağlara verilecek gübre miktarının tesbiti oldukça fazla faktöre bağlı olan ve evvelinde bazı tahlilleri gerektiren bir işlemdir. Her bölgede hatta her bağda gereksinim duyulan mineral ve organik madde miktarını ayrı ayrı tesbit etmek ondan sonra buna nazaran gübreleme yapmak en isabetli yoldur. Bizim bölgemiz için tavsiye edilen gübre miktarı saf madde olarak kuru koşullarda yerli bağ için 10 kilo/da azot, 8 kilo/da fosfor, sulu koşullarda kültür bağ için ise 14 kilo/da azot, 9 kilo/da fosfordur.
Çiftlik gübresi ile fosforlu gübreler güz toprak işlemesi esnasında sıralar arasına verilerek toprakla karışması sağlanır. Azotlu gübrenin ise bağlara en uygun verilme zamanı ilkbaharda ilk toprak işlemesinden derhal ilkin şubat-mart aylarıdır. Arzu edilirse azotlu gübrenin ikinci yarısı nisan-mayıs aylarında da verilebilir.
Derlemedir.
Detaylı bilgi için tıklayınız;
İslam ve imanın şartları nedir?
Namazın şartları nedir?
Öğretmen olmanın şartları nedir?
YORUMLAR