Hazımsızlık nedir? Hazımsızlık belirtileri nelerdir, nedenleri, alınacak önlemler ve tedavisi hakkında bilgi. Hazımsızlık; Hazımsızlık, si...
Hazımsızlık nedir? Hazımsızlık belirtileri nelerdir, nedenleri, alınacak önlemler ve tedavisi hakkında bilgi.
1. — Hazımsızlığın bu çeşidinde yemeklerden çok sonra yanma ve ağrılar, ekşi geğirme, bazen kusma görülür. Ağrılar çok defa birkaç lokma bir şey yemek, ya da karbonat almakla diner. Bu gibi kimselerde mide fazla asit salgılamaktadır. Mide hareketleri şiddetlidir, bu bakımdan zaman zaman kramp şeklinde ağrılar çekerler.
2. — Yemekten hemen sonra mide bölgesinde bir ağırlık ve dolgunluk hissi vardır. Karın şişer, bazan yüz kızarır. Çok defa uyuklama hali görülür. Hava yuttuklarından geğirme ile sık sık gaz çıkarırlar. Bu belirtiler yemekten 1-2 saat sonra geçer.
Bu şekilde hazımsızlık çekenlerde mide asidi çok azdır ve mide hareketleri ağırlaşmıştır. Midenin gevşek ve tembel oluşu boşalmayı geciktirir.
Hazımsızlığın Sebepleri
Hazımsızlık halinde önce midenin organik hastalıklarını ve vazife bozukluklarını düşünmek gerektir. Mide ülseri, duodenum (on iki parmak bağırsağı) ülseri, had ve müzmin gastritler (mide nezlesi), kanser, hazımsızlığın başlıca sebebi olabilir.
Mide Ülseri. — Yemekten 15 dakika, ya da 2 saat sonra mide bölgesinde ağrılar olur ve bu ağrılar çok defa bele vurur. Ekşi geğirme, bulantı ve kusma vardır. Mide asidi çoğalmıştır.
Duodenum Ülseri. — Ağrılar yemekten 1/2-4 saat sonra, çoğunlukla geç ortaya çıkar. Aç karnına gelen, bir şey yemekle geçen ve tıpta «açlık ağrıları» denen şikâyetler duodenum ülserleri için özel bir durum taşır. Kusma seyrektir. Bu tip ülserlerde mide asitliği de artar.
Gastrit. — Midede asit artar. Bulantı, kusma, ekşi geğirme ve yanma vardır. Dil paslı görünür, iştah azalır. Gastritin sebebi çok defa çürük diş, yetersiz çiğneme, çok sıcak veya soğuk yiyecek ve içecekler, tahriş edici maddeler (biber, baharat, ilâçlar gibi), alkol, tütün, kahve, çay olabilir.
Kanser. — Yaşlı kimselerde ortaya çıkan hazımsızlıklar tedaviye direniyor ve devam ediyorsa mide kan-serinedn şüphe edilmeli ve dikkatle incelenmelidir.
Kanser sebebiyle olan hazımsızlıkta mide asidi son derece azalır, midede dolgunluk ve ağırlık hissi vardır.
Midenin Vazife Bozuklukları. — Hazımsızlık midede organik bir âfet olmadan da meydana çıkabilir. Mide salgısının veya hareketlerinin artması yahut azalması, başlıbaşına hazımsızlık sebebi olabilir. Bu şekildeki hazımsızlıklara beslenme bozuklukları da yol açabilir. Meselâ: mideyi tahriş eden besinler, alkol, tütün, çay, iyi çiğnememek gibi ayrıca, çürük dişlerin, aşırı beden yorgunluğunun, ruhi şokların, ağır dimağ çalışmalarının da hazımsızlık sebebi olabileceği unutulmamalıdır.
Hazımsızlık ve Başka Organlar
Mideden başka organların çeşitli hastalık ve bozuklukları da hazımsızlığa sebep olabilir. Bunları kısaca şöyle sayabiliriz: Safra kesesi hastalıkları, apandisit, barsak hastalıkları, barsak parazitleri, kabızlık, ishaller, böbrek haftalıkları, kadınlarda cinsi organların bozuklukları, fıtıklar, şeker hastalığı, migren, damar sertliği, gebelik, B vitamini noksanlığı, kansızlıklar, sinir bozuklukları.
Sinir bozuklukları, bilhassa irademiz dışındaki vejetatif (bitkisel) sinir sistemi aksamalarının hazımsızlık üzerine etkisi büyüktür.
Mide hareketlerini ve salgılarını adı geçen sinir sistemi idare ettiğine göre bu sinirlerdeki aşırı uyarılma, ya da tembellik, hazımsızlıklara sebep olur. Ruhi bozukluk, ağrılar, yanma, dolgunluk hissi, hava yutma, geğirme, iştahsızlık, şişkinlik zaman zaman gelir geçer. Bu gibi şikâyetler yenen besinlerden ziyade şahsın o günkü ruhi durumuna bağlıdır. Ruhi şartlar düzeltilmedikçe hazımsızlık önlenemez. Halbuki bazıları çok defa kabahati yiyeceklere bulur; perhize baş vururlar. O zaman bir de zayıflama başlar; zayıfladıkça da karın organlarının sarkması ve sinirlerin gerginliği büsbütün artar.
Bu durumda tedavi hastayı ruhen takviye etmek ve düzgün bir gıda rejimi uygulamakla mümkündür.
Hazımsızlığın Tedavisi
Geçici olarak ortaya çıkan hazımsızlıklarda birkaç gün mideyi rahat ettirecek bir perhiz çok defa işi halleder. Bunun için mideyi tahriş eden maddelerden, fazla soğuk ve sıcak yiyecek ve içeceklerden, çok yağlı, baharatlı, ağır yemeklerden sakınmak ekseriya yeter. Midede ekşime varsa biraz karbonat, ya da mide asitliğini azaltan ilâçlar kullanmak gerekebilir.
Saydığımız tedbirlerle geçmeyen ve devam etmekte olan hazımsızlıklar için doktora başvurmalıdır. Asıl sebebin ortaya çıkarılması tedavinin başarılı olması için elzemdir.
YORUMLAR