Homozigot nedir, heterozigot nedir, tanımlar mısınız? GENETİKLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR Mendel'in çalışmalarının ve kalıtımla i...
Homozigot nedir, heterozigot nedir, tanımlar mısınız?
GENETİKLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
Mendel'in çalışmalarının ve kalıtımla ilgili yasalarının daha iyi anlaşılması için bazı temel kavramların bilinmesi gerekir.
GEN:
DNA'nın belli bir proteine şifre veren kısmına denir. Ökaryot hücrenin çekirdeği de ve kromozonlar üzerinde bulunur. Yaklaşık 1500 nükleotitten oluşur.
Kalıtsal karakterleri ifade eden genler harflerle ifade edilir. Bir karekter için aynı harfin büyüğü de, küçüğü de kullanılabilir. Örnek; S ve s, A ve b, D ve d gibi.
ALEL GEN:
Bir karakterin kalıtımından sorumlu genlerden her birine alel gen denir. Alel genlerin biri anneden diğeri babadan gelir. Türlerde alel genler ikiden çok olsa bile, bir çok canlıda bunlardan en fazla ikisi bulunur ve karakterin özelliğini ortaya koyar. Alel genlerin kromozomların LOKUS adı verilen karşılıklı bölgelerinde bulunur. Örneğin S sarı bezelye tohumu, s yeşil bezelye tohumu, D uzun boy, d kısa boy gibi... 
HOMOZIGOT:
Bir karakteri kontrol eden anneden ve babadan gelen alel genlerin birbirinin aynısı olması durumudur. (AA, aa, DD, dd gibi) Bir karakter için aynı alelleri taşıyan bireye homozigot denir.
HETEROZİGOT:
Anneden ve babadan gelen, bir karakteri kontrol eden genlerin birbirinden farklı olması durumudur. (Aa, Dd, Bb gibi) Bir karakter için farklı alelleri taşıyan bireye heterozigot denir.
DOMİNANT GEN:
Baskın genlerdir ve büyük harfle ifade edilirler. Bu genler fenotipte etkilerini her zaman gösterirler.
RESESİF GEN:
Çekinik genlerdir ve küçük harfle ifade edilirler. Bu genler heterozigot durumda etkileri gizli kalır ve fenotipte kendilerini gösteremezler. Fenotipte etkilerini gösterebilmeleri için mutlaka homozigot olmaları gerekir.
GENOTİP:
Bir canlının sahip olduğu genlerin tümüne denir.
FENOTİP:
Bir canlının dış görünüşüne denir. Sarı saç, mavi göz, yeşil bezelye gibi. Fenotip, çevre ve genotip etkisiyle ortaya çıkar.
DEVAMI
Homozigot ve heterozigot örnekleri verir misiniz?
Faktör XIII V34L heterozigot mutasyon nedir?
Gen
Gen, kalıtımın temel fiziksel ve işlevsel birimidir. Her gen, protein veya RNA molekülü gibi özel bir işlev taşıyan kromozomların belli bir noktasındaki nükleotid dizilerinden oluşur.
Klasik genetikte, aynı biyolojik işlevleri yöneltip yöneltmemelerine ve karşılıklı rekombinasyon yapıp yapmamalarına göre alel ve alel olmayan genler vardır. Alel genler, aynı özellik üzerinde etkili olan genlerdir.
Alel
Alel, bir genin değişik biçimlerine genetikte verilen ad. Genelde gen ve alel birbirine karıştırılır. Her ikisi de, belirli bir özelliğin kalıtsal faktörünü ifade eder. Ama alel sözcüğü, özellikle bir kromozomun bir lokusundaki iki ya da daha fazla seçenekli gen çeşidini anlatmak için kullanılır.
Kromozomlarda bulunan genler, "alel" denilen genlerden oluşmuş çiftler halinde bulunurlar. Her homolog kromozomda her karakter için genin işgal ettiği belli bir yer vardır. Buna lokus denir. Homolog (eş) kromozomların aynı lokuslarında yer alan, iki veya bazen daha çok sayıda alternatif karakterin genleri alel genler olarak bulunurlar.
Genlerde aynı karakteristik özelliği kodlayan fakat farklı kodlar taşıdığı için farklı özelliklerin ortaya çıkmasını sağlayan genlerden her biri aleldir.
Örneğin göz rengini belirleyen genin ela rengi ortaya çıkaran versiyonu ile kahverengi rengi ortaya çıkaran versiyonundan her biri aleldir. A kan grubu aleli ve B kan grubu alelini taşıyan bir birey "AB" kan grubuna sahip olur.
Eğer atalardan biri zıt özelliklerin birine, diğeri öbürüne sahipse, buna "Alelmorfik özellikler" denir.
Göz rengi örneğinde olduğu gibi, ela ve kahverengi renk, gözdeki alelmorfik bir renk özelliğidir. Her hücrede göz rengini denetleyen bir çift gen bulunur.
Homozigot
Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinin aynısı ise buna homozigot denir. SS, dd, OO, XX gibi.
Heterozigot
Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinden farklı ise buna heterozigot denir. Ss, Dd, XY gibi.
Dominant
Baskın (Dominant) Gen: Hem homorozigot hemde heterezigot durumda fenotipte kendini gösteren gendir.Büyük harfle gösterilir.
Bunun anlamı şudur; kişi genin bir normal kopyasını ve bir de değişmiş kopyasını taşır. Bununla birlikte değişmiş gen, normal gene baskındır veya normal genden üstündür. Bu durum, bireyin genetik hastalıktan etkilenmesine neden olur. Kişiyi etkileyen genetik hastalık, değişmiş gen tarafından vücuda verilmesi beklenen bilgiye bağlıdır. Bazı dominant (baskın) genetik hastalıklar kişiyi doğumundan itibaren etkiler. Diğerleri ise kişiyi sadece yetişkinlik döneminde etkiler. Bunlar geç başlayan hastalıklar olarak bilinirler. Dominant (baskın) genetik hastalıklara yetişkin polikistik böbrek hastalığı ve Huntington hastalığı örnek olarak verilebilir.
Resesif
Çekinik(resesif) Gen: Yanlız homozigot durumda kendini gösteren gendir.Küçük harfle gösterilir.Fenotipte görülme sıklığı azdır.
Bunun anlamı şudur; kişi bu hastalığa sahip olmak için aynı genin iki değişmiş kopyasını (her bir ebeveynden değişmiş bir kopya) taşımak zorundadır. Eğer kişi genin bir değişmiş kopyasını ve bir normal kopyasını taşıyorsa, normal kopya değişmiş kopyayı telafi ettiği için birçok durumda kişi sağlıklı taşıyıcı olacaktır. Taşıyıcı olmak hastalık olmaması anlamına gelir, fakat bir çift genden birisinin değişimi taşıyor olmasıdır. Otozomal resesif durumlara kistik fibrozis ve orak-hücre anemisi örnek olarak verilebilir.
Homozigot Tanımı
En kısa tabirle aynı karakteri taşıyan alel gen çiftine homozigot denir. Diğer bir deyişle herhangi bir karakteri kontrol eden alel genlerden ikisi birbirinin aynısı ise yine bu alel gen çiftine homozigot denir. Örnek ile açıklamak gerekirse SS, dd, OO, XX gibi.
Örnek:
Şimdi homozigot dölü örnekle tanımlamak gerekirse:
Bir karakter için iki alel gen bulunmalıdır. Örneğin insanlarda dil yuvarlayabilme karakterini oluşturan iki aleli aynı olan insanların genotipleri YY, yuvarlayamayanlarınki ise yy şeklinde yazılır. Bu şekilde gösterilen döllere saf döl, arı döl veya homozigot döl denir.
Homozigot Özellikleri
1- Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
2- Baskın (dominant) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını her zaman gösterirken çekinik (resesif) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını sadece homozigotken gösterirler.
3- Homozigot genlerin her ikisi de ya resesif (çekinik), ya dominant (baskın) ya da eş baskındırlar.
Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
Örnek: Gen çiftlerini benzer aleller şeklinde taşıyan bireylerde homozigot genotip görülür .
En kısa tabirle aynı karakteri taşıyan alel gen çiftine homozigot denir. Diğer bir deyişle herhangi bir karakteri kontrol eden alel genlerden ikisi birbirinin aynısı ise yine bu alel gen çiftine homozigot denir. Örnek ile açıklamak gerekirse SS, dd, OO, XX gibi.
Örnek:
Şimdi homozigot dölü örnekle tanımlamak gerekirse:
Bir karakter için iki alel gen bulunmalıdır. Örneğin insanlarda dil yuvarlayabilme karakterini oluşturan iki aleli aynı olan insanların genotipleri YY, yuvarlayamayanlarınki ise yy şeklinde yazılır. Bu şekilde gösterilen döllere saf döl, arı döl veya homozigot döl denir.
Homozigot Özellikleri
1- Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
2- Baskın (dominant) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını her zaman gösterirken çekinik (resesif) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını sadece homozigotken gösterirler.
3- Homozigot genlerin her ikisi de ya resesif (çekinik), ya dominant (baskın) ya da eş baskındırlar.
Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
Örnek: Gen çiftlerini benzer aleller şeklinde taşıyan bireylerde homozigot genotip görülür .
Homozigot: Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinin aynısı ise buna homozigot denir. SS dd OO XX gibi.
Heterozigot: Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinden farklı ise buna heterozigot denir. Ss Dd XY gibi.
Gen: DNA'nın bir parçasıdır ve bu "yönetici" molekül nasıl göründüğünüzü vücudumuzda hangi olayların gerçekleştiğini ve bazen de hangi hastalıkları geçirmeye eğilimli olduğunuzu belirler.
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
Mendel'in çalışmalarının ve kalıtımla ilgili yasalarının daha iyi anlaşılması için bazı temel kavramların bilinmesi gerekir.
GEN:
DNA'nın belli bir proteine şifre veren kısmına denir. Ökaryot hücrenin çekirdeği de ve kromozonlar üzerinde bulunur. Yaklaşık 1500 nükleotitten oluşur.
Kalıtsal karakterleri ifade eden genler harflerle ifade edilir. Bir karekter için aynı harfin büyüğü de, küçüğü de kullanılabilir. Örnek; S ve s, A ve b, D ve d gibi.
ALEL GEN:
Bir karakterin kalıtımından sorumlu genlerden her birine alel gen denir. Alel genlerin biri anneden diğeri babadan gelir. Türlerde alel genler ikiden çok olsa bile, bir çok canlıda bunlardan en fazla ikisi bulunur ve karakterin özelliğini ortaya koyar. Alel genlerin kromozomların LOKUS adı verilen karşılıklı bölgelerinde bulunur. Örneğin S sarı bezelye tohumu, s yeşil bezelye tohumu, D uzun boy, d kısa boy gibi... 
Bir karakteri kontrol eden anneden ve babadan gelen alel genlerin birbirinin aynısı olması durumudur. (AA, aa, DD, dd gibi) Bir karakter için aynı alelleri taşıyan bireye homozigot denir.
HETEROZİGOT:
Anneden ve babadan gelen, bir karakteri kontrol eden genlerin birbirinden farklı olması durumudur. (Aa, Dd, Bb gibi) Bir karakter için farklı alelleri taşıyan bireye heterozigot denir.
DOMİNANT GEN:
Baskın genlerdir ve büyük harfle ifade edilirler. Bu genler fenotipte etkilerini her zaman gösterirler.
RESESİF GEN:
Çekinik genlerdir ve küçük harfle ifade edilirler. Bu genler heterozigot durumda etkileri gizli kalır ve fenotipte kendilerini gösteremezler. Fenotipte etkilerini gösterebilmeleri için mutlaka homozigot olmaları gerekir.
GENOTİP:
Bir canlının sahip olduğu genlerin tümüne denir.
FENOTİP:
Bir canlının dış görünüşüne denir. Sarı saç, mavi göz, yeşil bezelye gibi. Fenotip, çevre ve genotip etkisiyle ortaya çıkar.
DEVAMI
Homozigot ve heterozigot örnekleri verir misiniz?
Faktör XIII V34L heterozigot mutasyon nedir?
YORUMLAR