IBS NEDİR? Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir. IBS yani...
IBS NEDİR?
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
IBS yani “İrritabl Barsak Sendromu†, karın ağrısı, şişkinlik ve barsak alışkanlığı değişiklikleri ile seyreden ve sık karşılaşılan bir barsak hastalığıdır. Bu belirtilerden karın ağrısı ve şişkinlik genellikle tüm hastalarda görülürken, barsak alışkanlıkları değişiklikleri, bazı hastalarda kabızlık, bazılarında ise ishal olarak ortaya çıkar. Ayrıca her iki şikayeti de zaman zaman yaşayan hastalar da vardır. IBS yapısal (organik) değil fonksiyonel bir bozukluk olarak değerlendirilir. Barsakların çalışmasında bir bozukluk, dış etkenler ile tetiklenen aşırı duyarlılık vardır. Ağrı, şişkinlik ve dışkılama alışkanlığında bozukluk olan kişilerde yapılan tetkikler sonucunda herhangi bir organik bozukluk veya patalojik bulgu olmaması genellikle IBS'yi düşündürür. Bu nedenle hekime ayrıntılı bilgi vererek şikayetleri dile getirmek teşhisi oldukça kolaylaştıran bir yoldur. IBS, daha sonra ciddi rahatsızlıklara dönüşme (kanser, vb) gibi bir risk taşımamakla beraber, hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilemektedir. Çok sık görülen bir rahatsızlık olmasına rağmen, hekime başvurmadan, bunu bir yaşam biçimi olarak kabul edenlerin sayısı oldukça fazladır. Oysa IBS hastaları belirtiler nedeniyle işe-okula gidememe, sosyal yaşantılarına ara verme-erteleme, tatillerini yarıda bırakma gibi sorunları çok sık yaşarlar. ABD'de yapılan bir araştırmaya göre IBS soğuk algınlığından sonra işe-okula gidememe nedenleri arasında ikinci (2.) sırada yer almaktadır. Ayrıca yine yapılan bir çalışmada IBS hastalarının yaşam kalitelerinin ileri düzeyde böbrek yetmezliği hastaları kadar bozulmuş olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle rahatsızlıkları dile getirmek ve bir hekime başvurmak çok önemlidir. IBS, tüm toplumlarda ve her 2 cinste de görülmektedir. Daha önce yapılan açıklamalarda kadınlar erkeklere göre daha sık görüldüğü iddia edilse de son yapılan çalışmalarda erkeklerde görülme sıklığının az olmasının sebebi, şikayetleri nedeniyle hekime başvuran erkeklerin daha az olmasından lanabileceği açıklanmıştır. Rahatsızlıklar genel olarak 45 yaş öncesinde görülmeye başlar. Toplumda görülme sıklığı ortalama %10 olarak kabul edilebilir. Bu oranın gelişmiş ülkelerde daha fazla olduğu bilinmektedir. Ancak gelişmiş ülkelerde daha sık görülmesinin nedeni gerçekten hastalığın daha sık oluşu ile mi, yoksa kişilerin sağlıklarına daha çok önem vermeleri ve şikayetlerini daha iyi ifade etmeleri, ya da yaşam kalitelerinin yükselmesi ile mi ilgili olduğunu söylemek pek mümkün değildir. ülkemizin değişik bölgelerinde yapılan çalışmalarda toplumdaki sıklığının %6.3-19.1 arasında olduğu sağtanmıştır. Ortalama olarak ülkemizdeki sıklığının batı toplamlarındakine benzer şekilde %10 olduğunu söyleyebiliriz.
İBS (İrritabl Bağırsak Sendromu)
İBS, İrritabl Bağırsak Sendromu'nun kısaltılmış ifadesidir. Hassas ya da duyarlı bağırsak rahatsızlığı demektir. Buradaki hassasiyet aşırı duyarlılıktır ki bu; yiyecek, içecek ve duygusal uyarılar ile tetiklenmektedir. Kiminde süt, ekmek ya da meyve ile kiminde ise hoş olmayan bir duygu durum ile bağırsak rahatsızlıkları ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlıklar; hepsi ya da birkaçı bir arada görülen kabızlık, ishal, karın ağrısı, gaz ve şişkinliktir.
İBS, her yaş ve cinste görülen bir rahatsızlıktır. En sık 35-45 yaşlar arasında ve kadınlarda görülmektedir. ülkemiz nüfusunda görülme oranı %13 olarak bildirilmektedir. Bu, oldukça yüksek bir orandır. İBS, bağırsak rahatsızlıkları arasında birinci sıradadır.
Karın ağrısı ve gaz
Kramp biçiminde karın ağrısı, dışkılama bozukluğu ve gaz; İBS de dile getirilen karakteristik yakınmalardır. Bu yakınmalar sürekli değildir. Belirli aralıklarla ortaya çıkar. Yani atakların olmadığı dönemlerde kişi kendisini son derece rahat hisseder. Bu aralıkların süresi kişiye göre değişir. Kadınlarda, yalnız adet dönemlerinde görülenleri de vardır.
Karın ağrıları sıklıkla yemeklerden hemen sonra ya da dışkı ihtiyacından hemen önce ortaya çıkar. Kramp gibi gelen ağrılar bazen insanı iki büklüm yapacak derecede şiddetlidir. Pek çok kişi tarafından bu, karın sancısı olarak ifade edilir.
İBS de dışkılama bozukluğu, kendisini en sık kabızlık olarak gösterir. Ama bu kesin değildir. İshal ile seyredeni olabileceği gibi hem ishal hem kabız şeklinde kararsızlık göstereni de olabilir.
Çoğu kişide dışkı ihtiyacı giderildikten sonra karın ağrıları da sona erer. Bir süre için sükunet dönemi başlar.
Usandırır
İBS, daha düne kadar “spastik kolonâ€, “kolit†gibi isimler ile anılmaktaydı. Bugün bu terimler terkedilmiştir. Çünkü bu sendromda hastalık nedeni olabilecek bir kist, iltihap ya da tümör gibi etken yoktur. Olay tamamen kalın bağırsağın işlevi ile ilgilidir. Yani sorun patolojik değil fizyolojiktir. Bu, bağırsağın sinirsel uyarı ve hormon etkilerine karşı gösterdiği abartılmış bir yanıtı demektir. Organik bir hastalık olmadığı için öldürücü değildir. Ancak yaşam kalitesini olumsuz etkilediğinden usandırıcıdır.
Yediğimiz ve içtiğimiz gıdaların bağırsaklarımızı uyarması ve onları harekete geçirmesi son derece doğal bir olaydır. Ancak bu doğal uyarıya aşırı tepki gösteren İBS dir. Bu nedenle korunmak için bazı gıdalara dikkat etmek gerekir. İBS tanısı alanlar; kahve, süt, alkol ve çikolatadan uzak durmalıdır.
İBS nin yarattığı gerginlik, günlük yaşama ve performansa doğrudan etkili olur. İsteksizlik, karamsarlık, hava açlığı, müzmin sırt ve omuz ağrıları olabilir. Çabuk sinirlenme ve tahammülsüzlük de görülebilir.
İBS, ruhsal bir hastalık değildir. Ancak; endişe, depresyon, aşırı sinirlilik gibi ruhsal sorunu olanlarda biraz daha sık görülmektedir. Böyle durumlarda psikolojik tedavinin de birlikte sürdürülmesi zorunlu olmaktadır.
Nasıl beslenmeli?
Az miktarda ve sık aralıklarla beslenmek iyi bir yöntemdir. Kabız olanlar lifli gıdaları, ishal olanlar ise posasız ve lifsiz gıdaları tercih etmelidir. Süt yerine yoğurt, çay yerine bitki çayı tercih edilmelidir.
Hastalığın tanısı için bir dizi tetkik gerekebilir. Amaç, muhtemel bir organik ya da patolojik durumu tamamen dışlamaktır. Ancak böyle bir dışlama ile kesin tanı konur. İhtiyaca ve yaşa göre kolonların endoskopik tetkiki yapılır.
İBS, nedeni bilinmediği için kesin tedavisi de olmayan bir rahatsızlıktır. Son zamanlarda Tegaserod türevi bir ilaç yaygın biçimde kullanılmaktadır. Etkin olabilmesi için bu ilacın günde iki kez aç karına alınması gerekmektedir. Bu ilacın gaz, karın ağrısı ve kabızlık üzerine iyi sayılabilecek sonuçlarından söz edilmektedir.
İBS sebepleri
*Stres
*Kafeinli gıda
*Enfeksiyon
Bunlardan uzak durun
*Süt, peynir
*Kuru meyve
*Alkol
*Baharat
*Aşırı yağ
*Kırmızı et
Ne yapmalı?
*Bol su için
*Yemeğinizi yavaş yiyin
*Balık ve tavuk tercih edin
*Spor yapın
*Sigarayı bırakın
Bağırsak Solucanları ve Parazitleri
Bağırsak Hastalıkları
Klinefelter Sendromu (47, XXY Sendromu)
YORUMLAR