İlaç Alerjisi Alıntı Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da önerisi değildir. ...
İlaç Alerjisi
Hasta bunlara hassas ise pratik bakımdan her ilâç.
Bir insanın, bir ilâca alerjisi olup olmadığı önceden tespit edilebilir mi ?
Hayır.
Bir ilâca karşı alerji teşhisi nasıl konabilir ?
Hastanın özgeçmişini uzun uzadıya kontrolden geçirmekle.
İlâçtan ileri gelen alerjilerin belirtileri nelerdir ?
Bu alerji, burun zarı iltihabı, ürtiker, astım krizleri veya deride yaralarla kendisini gösterebilir.
İlâçtan gelen alerjiler tehlikeli olabilir mi ?
Evet. Aspirin gibi bir ilâca alerjik olan bir hasta tek bir aspirin tableti almak sonucu ölebilir.
İlâç alerjisi irsiyede bağlı mıdır ?
Hayır. Bu tip alerji bir hassasiyetten ileri gelmektedir.
İlâç alerjileri deride yapılan testlerle tespit edilebilir mi ?
Hayır.
İlâç alerjileri nasıl tedavi edilir ?
İlâç alerjilerinin tedavisinde en başarılı olan steroid ve antihistaminik ilâçlarıdır.
Ayrıca Bknz
İlaç alerjisi testleri nerede ve nasıl yaptırılır?
Penisilin Alerjisi
Polen Alerjisi
İlaç Allerjisi
İlaç allerjileri az bilinen ve çok soru sorulan bir konudur. İyi bilgilendirilmeme çoğu kez hastalarda gereksiz endişelere hatta ilaç kullanma korkusuna neden olmaktadır. İlaç allerjilerinin teşhis ve tedavisinde hasta hekim işbirliği oldukça önemlidir.
İlaç allerjisi, ilaçların istenmeyen etkilerinden birisidir. İlaç allerjileri bağışıklık sistemi tarafından geliştirilen aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır. Bağışıklık sistemi önce ilacı tanır, tekrarlayan kullanımlar sonrasında da allerjik reaksiyon gelişmesine neden olur.
Bu olaylar aynı ilacı kullanan her bir birey için aynı değildir. Aynı ilaç bir kişide allerjiye neden olurken diğer bir kişide allerjik reaksiyon oluşturmamaktadır. İlaç allerjilerinin gelişmesinde birçok faktör sözkonusudur ve bu faktörler çoğu kez her birey için farklıdır.
Teorik olarak her ilacın allerjik reaksiyon oluşturma kapasitesi vardır. Çünkü ilaçlar bağışıklık sistemi için “yabancı†olan maddelerdir. Ancak yine de ilaç allerjileri sanıldığı kadar sık gözlenen reaksiyonlar değildir.
Ayrıca ilaçlarla gelişen her reaksiyon allerji değildir. Kullanım dozlarında görülebilen çeşitli yan etkiler, yüksek dozlarda kullanımlara bağlı istenmeyen etkiler ve bazı özel durumlarda ortaya çıkan reaksiyonlar da çoğu kez hatalı olarak “allerji†olarak yorumlanmaktadır.
İlaç allerjilerinin belirtileri nelerdir?
İLAÇ ALLERJİLERİNDE EN SIK OLARAK DERİ BELİRTİLERİ GÖRüLMEKTEDİR:
1. ürtiker (büyüklüğü 0.5 cm den birkaç cm'ye kadar değişen kaşıntılı kabarıklıklardır. Halk arasında “kurdeşen†veya “dabaz†olarak ta adlandırılır).
2. Anjioödem (derinin daha alt tabakalarında sıvı birikmesi yani ödem ile ortaya çıkan ve kaşıntıdan ziyade yanma hissinin eşlik ettiği şişliklerdir. Genellikle yüzde, göz kapaklarında, dudaklarda, kollarda ve bacaklarda ve genital bölgede oluşmaktadır).
3. İlaç döküntüsü (deriden hafifçe kabarık, küçük, genellikle kaşıntılı, kızamık benzeri döküntülerdir).
4. Sabit ilaç döküntüsü (sorumlu olan ilacın her alınımında hep aynı bölgede ortaya çıkan bir çeşit deri döküntüsüdür).
DİĞER ORGAN VE SİSTEMLERİ TUTAN İLAÇ ALLERJİSİ BELİRTİLERİ NELERDİR ?
1. Gözler ve üst solunum yollarında;
Gözlerde kızarıklık ve kaşıntı
Burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı,
Burunda kaşıntı ve hapşırma
2. Alt solunum yollarında;
Solunum zorluğu
Hışırtılı solunum (vizing)
Öksürük
3. Kalp ve damar sisteminde;
Çarpıntı (nabız sayısında artma)
Tansiyon düşüklüğü
4. Mide barsak sisteminde;
Bulantı - kusma
Karın ağrısı ya da karın krampları
5. Sinir sisteminde;
Şuur bulanıklığı
Bayılma
Anafilaksi (allerjik şok) nedir?
Nadir de olsa tüm sistemlere ait bu bulgular hepsi birarada görülebilir ve anafilaksi olarak adlandırılır. İlaç allerjilerinin en ağır formudur.
Hangi ilaçlar allerjiye neden olur?
Tüm ilaçların allerjiye neden olma potansiyeli vardır. Bazı ilaçlarla allerjilerin daha sık görülmesi ise o ilaçların molekül yapılarıyla ilgili olduğu kadar, tedavide sıklıkla kullanılıyor olmalarıyla da ilişkilidir.
İlaç allerjisi geliştiğinde neler yapılmalıdır?
İlaç allerjilerinin ilk klinik belirtileri (kural olmamakla birlikte) genellikle deri belirtileridir. Ama diğer sistemleri ilgilendiren belirtiler de zaman içerisinde gelişebilmektedir. Herhangi bir ilacı kullanırken beklenmeyen bir etki ortaya çıktığında yapılacak en doğru şey doktora başvurmaktır.
İlaç allerjilerinden korunmak için neler yapılmalıdır?
Bu konuda en önemli olan HER İLACIN ALLERJİYE NEDEN OLABİLECEĞİNİ bilerek, “kendi kendine tedavi†den kaçınmaktır. Yani doktor reçetesi olmadan herhangi bir ilaç kullanılmamalıdır.
Bir ilaç tedavisi sırasında herhangi bir istenmeyen reaksiyon ortaya çıktığında hemen doktora başvurulmalıdır.
İstenmeyen reaksiyonlara neden olan ilaçların ismi mutlaka bir yere kaydedilmelidir. Çünkü ileride değişik nedenlerle ilaç tedavisi gerektiğinde, bu ilaçların reçete yazan doktorlara bildirilmesi aynı ya da benzer ilaçlarla tekrar allerji gelişmesini önleyecektir.
İlaç allerjileri nasıl tedavi edilir?
İlaç allerjilerinde ortaya çıkan bulguların bir kısmı zaman içerisinde kendiliğinden kaybolur, bazıları ise uygun ilaçlarla tedaviyi gerektirir.
ANCAK İLAÇ ALLERJİSİNİ TAMAMEN ORTADAN KALDIRMAK MüMKüN DEĞİLDİR. Yani bir ilaca karşı bağışıklık sistemi aşırı duyarlılık geliştirmiş ise, o ilacın her alınımında aynı ya da benzer şekilde allerjik reaksiyon ortaya çıkacaktır.
Bu nedenle ilaç allerjilerinde TEDAVİDEN ziyade KORUNMADAN bahsetmek daha uygundur. Pratikte, allerjik reaksiyona neden olan bir ilacın bir daha kullanılmaması en akılcı yöntemdir.
İlaçlar arasında çapraz reaksiyon ne demektir?
İlaçlar kimyasal maddelerdir. Bazı ilaçların kimyasal yapısı birbirine benzemektedir. Bu nedenle allerjiye neden olan ilaçtan isim olarak farklı da olsa, kimyasal yapısındaki benzerlikten dolayı başka bir ilaçta aynı şekilde allerjik reaksiyona neden olabilir. Buna çapraz reaksiyon denir. İlaç allerjisi olan hastalara reçete yazarken çapraz reaksiyon veren ilaçlar da gözönünde tutulur.
İlaç allerjilerinin tanısında neler yapılabilmektedir?
Modern tıp solunum yolu allerjilerine neden olan polenler, ev tozu akarları gibi maddeleri birtakım maddeleri allerji testleri ile tespit edebilmektedir. ANCAK AYNI ŞEY İLAÇLAR İÇİN GEÇERLİ DEĞİLDİR. ÇüNKü;
İlaçlar vücuda girdikten sonra birtakım biyolojik olaylara maruz kalır ve kimyasal yapıları değişime uğrar. Bağışıklık sistemi tarafından aşırıduyarlılık gelişimi ise bundan sonraki basamaktır. Bu nedenle ilaçlarla test yapabilmek için vücutta değişime uğramış bu yeni yapının elde edilmiş olması gereklidir.
Bugün için “test maddesi olarak kullanılabilecek ilaç molekülü†birçok ilaç için mevcut değildir. Bu nedenle başta penisilinler olmak üzere, sınırlı sayıda birkaç ilaç için deri testi yapabilmek mümkündür.
İlaç allerjisi olan hastalarda sık karşılaşılan sorunlar
Herhangi bir ilaca karşı allerji gelişen hastaların çoğu umutsuzluğa kapılmakta ve kendilerini çaresiz hissetmektedir.
Ancak bugün birbirine alternatif birçok ilaç vardır. Bir ilaca karşı allerjisi olan hastalar, bu ilaçla çapraz reaksiyon vermeyen başka bir ilacı rahatlıkla kullanabilmektedirler.
İlaç allerjisi konusunda doğru ve yeterli bilgi verilmeyen hastalar çoğu kez tatmin olmamakta ve değişik sağlık merkezlerine başvurarak gereksiz yere zaman ve para kaybına uğramaktadırlar.
Hastaların allerjiye neden olan ilaçların ismini doktora bildirebilmesi teşhiste en önemli yeri tutmaktadır. Ancak hastaların çoğu allerjiye ya da istenmeyen reaksiyonlara neden olan ilaçların ismini hatırlayamadıklarını ifade etmektedir. Bu nedenle allerjik reaksiyon gözlenen ilaçların ismi mutlaka bir yere kaydedilmeli ve saklanmalıdır.
Hastalıkların tanı ve tedavileri için ardarda geliştirilen ilaçlarla birlikte bunlarla oluşan alerjik reaksiyonların da görülme sıklığında artış olmuştur.
İlaçların çoğu kendi başına alerjik etkil olmayıp vücuda girdiğinde bir takım proteinlerle birleşip allerjik etkinlik kazanırlar. Bunun dışında bir çok ilaçta kullanılan boya ve koruyucu maddeler de alerjik reaksiyondan sorumlu olabilir.
Aslında sık görülen reaksiyonlar değildirler. Örneğin Amerika'da 36 653 hastada yapılan bir araştırmada % 1.67 oranında ilaç yan etkisi saptanmışken, bunların sadece % 10' u ilaç alerjisidir. Yine tüm bu hastaların sadece 8 tanesinde alerjik reaksiyon hayatı tehdit edici tarzda bulunmuştur.
İlaçlarla Oluşan Tüm Reaksiyonlar Alerjik midir?
Hayır değildir. İlaçların alerji dışında, kendi toksik etkileri,kişilerdeki dayanıksızlık reaksiyonları ve idiyosnekrazi denilen hiç beklenmeyen yan etkiler yapabilirler. Alerji dışındaki diğer reaksiyonlar genelde doza bağımlıdır. Ailesinde alerjik hastalık hikayesi olan kişiler ilaç alerjisi açısından risk altındadırlar.Ayrıca alerjik reaksiyon bir ilacın ilk alınması ardından ortaya çıkmaz. Genellikle bu ilaç daha önceden alınmış olmalıdır.
İlaç Alerjileri Nasıl Bulgular Verirler?
İlaç alerjileri anafilaksi denilen ve hayatı tehtid eden tabloların yanı sıra, ateş, kurdeşen, anjioödem, alerjik dermatit, kan hücrelerinin yıkımı, böbrek iltihabı, damar iltihabı, karaciğer iltihabı ve safra kanallarının tıkanması, romatizmal hastalıklara benzer tablolar, ışık alerjisi gibi durumlara sebep olabilir.
Hangi İlaçlar Alerji Yapabilir?
En sık antibiyotikler ilaç alerjisine neden olurlar. Antibiyotikler ilaç alerjilerinin % 45' inden sorumludurlar. Bunun dışında aspirin ve romatizma ilaçları da ilaç alerjisinin önemli nedenleri arasındadır.
Bunlarda ilaç alerjilerinin % 17' sinden sorumludurlar. Bunlardan başka renkli röntgen filmi çekmek için kullanılan ilaçlar da alerjiden sorumludurlar. Diş çekimleri ve ameliyatlarda kullanılan uyuşturucu ilaçlar da önemli ilaç alerjisi nedenlerindendir.
Tüm bu ilaçlar arasında adı en sık anılan penisilin ve penisilin alerjisidir. Çeşitli araştırmalara göre görülme sıklığı değişmekle birlikte % 0.7-10 arasında değişir. Daha önce de belirtildiği gibi bir ilaca alerjik reaksiyon oluşması için kişinin o ilaçla daha önceden de karşılaşmış olması gereklidir. Ancak bazen penisilin üreten küf mantarlarına alerjisi olan insanlarda ve yine penisilin ile tedavi edilmiş hayvanların sütlerini içen kişilerde daha önceden penisilin ilacını almadan da alerjik reaksiyon görülebilir. Bunun dışında dondurulmuş gıda ve alkolsüz içeceklerle de duyarlılanma gösterilmiştir.Penisilin alerjisinde en sık görülen bulgu kurdeşendir; ancak anafilaksi ölümcül sonuçları nedeni ile daha fazla dikkat çeker.
Anestezik madde alerjisi de son dönemlerde dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Her 5000-15000 ameliyatta bir ciddi alerjik reaksiyon görülebilir. Bunların bir kısmı anstezik maddelere bağlı iken bir kısmı da latekse bağlıdır. Özellikle küçük ameliyatlar ve diş girişimlerinde kullanılan lokal anestezikler de yan etkiler oluşturabilirler; ancak bunların az bir kısmı gerçek ilaç alerjisidir.
Bu ilaçlar dışında bir çok ilaç alerjik reaksiyona neden olabilir. Örneğin; Gut hastalığında kullanılan allopurinol, antibiyotik sınıfından kinolonlar, sülfa içeren ilaçlar, sara ilaçları, bazı hormonlar (örneğin; insülin).
Bu reaksiyonlar dışında bazı ilaçlar yalancı alerjik reaksiyon denen bir duruma neden olabilirler. Bunlar içinde Aspirin ve diğer romatizma ilaçları, radyokontrast maddeler, bazı tansiyon ilaçları (Angiotensin dönüşürücü enzim blokerleri, beta blokerler), morfin,K vitamini, bazı antibiyotikler (vankomisin), bazı durumlarda kullanılan ve vücuttan demir atılımı sağlayan ilaçlar (desferroksamin) bulunur.
Aspirin ve diğer romatizma ilaçlarının en iyi bilinen yan etkileri mide üzerine olmakla birlikte kurdeşen, bronşlarda sıkışma, nezle ve göz mukozası iltihabı gibi yalancı alerjik reakasiyonlar yapmaları nedeni ile sıkça sorun yaratırlar.
İlaç Alerjimin Varlığını Nasıl Anlarım, Test Yaptırmalı mıyım?
Daha önceden herhangi bir ilaçla alerjik reaksiyonunuz (kurdeşen,göz ve burun iltihabı, nefes darlığı, öksürük, göğüste sıkışma hissi, alerjik dermatit) varsa en iyi yol bir daha bu ilacı kullanmamaktır.
Bunun yanında herhangi bir sebeple gittiğiniz doktora bu durumunuzdan ayrıntıları ile bahsetmelisiniz. İlaç alerjisi varlığını araştırmak için alerji deri testi ve bazı ilaçlar için (örneğin; penisilin) RAST testi yapılabilir. Ancak bu sadece şu anda kullanmanız elzem olan ilaçlar için yapılmalıdır. Kullanılmayacak ilaçlara önceden test yapmak ne pratik ne de mantıklı değildir.
Çünkü eğer ilacı hemen yakınlarda kullanmayacaksanız, cilt testi esnasında size verilen ufacık dozla bile vücudunuz duyarlılanabilir.
Bu durumda negatif çıkan reaksiyona güvenip günler, aylar,yıllar sonra bu ilacı alırsanız alerjik reaksiyon oluşabilir. Bu nedenle öncelikle herhangi bir nedenle doktorunuz size reçete yazarken onu durumunuz konusunda uyarmalısınız. Doktorunuz size en uygun ilacı yazacaktır. Ancak ilaç alerjiniz olduğu kesin olan buna rağmen şu an kesinlikle kullanılması gereken bir ilaç varsa bu durumda alerji kliniğinize baş vurun, orada yapılacak olan testler sonrası gerekli görülürse size o ilaca karşı duyarsızlaştırma tedavisi
uygulanabilir.
Tedavi
En önemli tedavi ilaç alerjisinden sorumlu olan ilaçtan sakınmaktır.Ayrıca gereksiz yere uygun olmayan dozlarda düzensiz ilaç kullanımları da ilaç alerjisini davet edeceği için bu tür uygulmalardan sakınılmalıdır. Kurdeşen, alerjik dermatit gibi hafif durumlar dahil ilk iş kullanılan ilacın kesilmesidir. Bunun hemen ardından zaman kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız.
İlaçların çoğu kendi başına alerjik etkil olmayıp vücuda girdiğinde bir takım proteinlerle birleşip allerjik etkinlik kazanırlar. Bunun dışında bir çok ilaçta kullanılan boya ve koruyucu maddeler de alerjik reaksiyondan sorumlu olabilir.
Aslında sık görülen reaksiyonlar değildirler. Örneğin Amerika'da 36 653 hastada yapılan bir araştırmada % 1.67 oranında ilaç yan etkisi saptanmışken, bunların sadece % 10' u ilaç alerjisidir. Yine tüm bu hastaların sadece 8 tanesinde alerjik reaksiyon hayatı tehdit edici tarzda bulunmuştur.
İlaçlarla Oluşan Tüm Reaksiyonlar Alerjik midir?
Hayır değildir. İlaçların alerji dışında, kendi toksik etkileri,kişilerdeki dayanıksızlık reaksiyonları ve idiyosnekrazi denilen hiç beklenmeyen yan etkiler yapabilirler. Alerji dışındaki diğer reaksiyonlar genelde doza bağımlıdır. Ailesinde alerjik hastalık hikayesi olan kişiler ilaç alerjisi açısından risk altındadırlar.Ayrıca alerjik reaksiyon bir ilacın ilk alınması ardından ortaya çıkmaz. Genellikle bu ilaç daha önceden alınmış olmalıdır.
İlaç Alerjileri Nasıl Bulgular Verirler?
İlaç alerjileri anafilaksi denilen ve hayatı tehtid eden tabloların yanı sıra, ateş, kurdeşen, anjioödem, alerjik dermatit, kan hücrelerinin yıkımı, böbrek iltihabı, damar iltihabı, karaciğer iltihabı ve safra kanallarının tıkanması, romatizmal hastalıklara benzer tablolar, ışık alerjisi gibi durumlara sebep olabilir.
Hangi İlaçlar Alerji Yapabilir?
En sık antibiyotikler ilaç alerjisine neden olurlar. Antibiyotikler ilaç alerjilerinin % 45' inden sorumludurlar. Bunun dışında aspirin ve romatizma ilaçları da ilaç alerjisinin önemli nedenleri arasındadır.
Bunlarda ilaç alerjilerinin % 17' sinden sorumludurlar. Bunlardan başka renkli röntgen filmi çekmek için kullanılan ilaçlar da alerjiden sorumludurlar. Diş çekimleri ve ameliyatlarda kullanılan uyuşturucu ilaçlar da önemli ilaç alerjisi nedenlerindendir.
Tüm bu ilaçlar arasında adı en sık anılan penisilin ve penisilin alerjisidir. Çeşitli araştırmalara göre görülme sıklığı değişmekle birlikte % 0.7-10 arasında değişir. Daha önce de belirtildiği gibi bir ilaca alerjik reaksiyon oluşması için kişinin o ilaçla daha önceden de karşılaşmış olması gereklidir. Ancak bazen penisilin üreten küf mantarlarına alerjisi olan insanlarda ve yine penisilin ile tedavi edilmiş hayvanların sütlerini içen kişilerde daha önceden penisilin ilacını almadan da alerjik reaksiyon görülebilir. Bunun dışında dondurulmuş gıda ve alkolsüz içeceklerle de duyarlılanma gösterilmiştir.Penisilin alerjisinde en sık görülen bulgu kurdeşendir; ancak anafilaksi ölümcül sonuçları nedeni ile daha fazla dikkat çeker.
Anestezik madde alerjisi de son dönemlerde dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Her 5000-15000 ameliyatta bir ciddi alerjik reaksiyon görülebilir. Bunların bir kısmı anstezik maddelere bağlı iken bir kısmı da latekse bağlıdır. Özellikle küçük ameliyatlar ve diş girişimlerinde kullanılan lokal anestezikler de yan etkiler oluşturabilirler; ancak bunların az bir kısmı gerçek ilaç alerjisidir.
Bu ilaçlar dışında bir çok ilaç alerjik reaksiyona neden olabilir. Örneğin; Gut hastalığında kullanılan allopurinol, antibiyotik sınıfından kinolonlar, sülfa içeren ilaçlar, sara ilaçları, bazı hormonlar (örneğin; insülin).
Bu reaksiyonlar dışında bazı ilaçlar yalancı alerjik reaksiyon denen bir duruma neden olabilirler. Bunlar içinde Aspirin ve diğer romatizma ilaçları, radyokontrast maddeler, bazı tansiyon ilaçları (Angiotensin dönüşürücü enzim blokerleri, beta blokerler), morfin,K vitamini, bazı antibiyotikler (vankomisin), bazı durumlarda kullanılan ve vücuttan demir atılımı sağlayan ilaçlar (desferroksamin) bulunur.
Aspirin ve diğer romatizma ilaçlarının en iyi bilinen yan etkileri mide üzerine olmakla birlikte kurdeşen, bronşlarda sıkışma, nezle ve göz mukozası iltihabı gibi yalancı alerjik reakasiyonlar yapmaları nedeni ile sıkça sorun yaratırlar.
İlaç Alerjimin Varlığını Nasıl Anlarım, Test Yaptırmalı mıyım?
Daha önceden herhangi bir ilaçla alerjik reaksiyonunuz (kurdeşen,göz ve burun iltihabı, nefes darlığı, öksürük, göğüste sıkışma hissi, alerjik dermatit) varsa en iyi yol bir daha bu ilacı kullanmamaktır.
Bunun yanında herhangi bir sebeple gittiğiniz doktora bu durumunuzdan ayrıntıları ile bahsetmelisiniz. İlaç alerjisi varlığını araştırmak için alerji deri testi ve bazı ilaçlar için (örneğin; penisilin) RAST testi yapılabilir. Ancak bu sadece şu anda kullanmanız elzem olan ilaçlar için yapılmalıdır. Kullanılmayacak ilaçlara önceden test yapmak ne pratik ne de mantıklı değildir.
Çünkü eğer ilacı hemen yakınlarda kullanmayacaksanız, cilt testi esnasında size verilen ufacık dozla bile vücudunuz duyarlılanabilir.
Bu durumda negatif çıkan reaksiyona güvenip günler, aylar,yıllar sonra bu ilacı alırsanız alerjik reaksiyon oluşabilir. Bu nedenle öncelikle herhangi bir nedenle doktorunuz size reçete yazarken onu durumunuz konusunda uyarmalısınız. Doktorunuz size en uygun ilacı yazacaktır. Ancak ilaç alerjiniz olduğu kesin olan buna rağmen şu an kesinlikle kullanılması gereken bir ilaç varsa bu durumda alerji kliniğinize baş vurun, orada yapılacak olan testler sonrası gerekli görülürse size o ilaca karşı duyarsızlaştırma tedavisi
uygulanabilir.
Tedavi
En önemli tedavi ilaç alerjisinden sorumlu olan ilaçtan sakınmaktır.Ayrıca gereksiz yere uygun olmayan dozlarda düzensiz ilaç kullanımları da ilaç alerjisini davet edeceği için bu tür uygulmalardan sakınılmalıdır. Kurdeşen, alerjik dermatit gibi hafif durumlar dahil ilk iş kullanılan ilacın kesilmesidir. Bunun hemen ardından zaman kaybetmeden doktorunuza başvurmalısınız.
İlaç alerjisi testleri nerede ve nasıl yaptırılır?
Penisilin Alerjisi
Polen Alerjisi
YORUMLAR