Kadir Gecesi Nedir?

Kadir Gecesi ne demektir? Kadir Gecesi neden önemlidir, ne zamandır, önemi, anlamı, Kadir Gecesi hakkında bilgi. Kadir Gecesi; İslâm dünya...

Kadir Gecesi ne demektir? Kadir Gecesi neden önemlidir, ne zamandır, önemi, anlamı, Kadir Gecesi hakkında bilgi.

Kadir Gecesi; İslâm dünyasının en kutsal gecesi kabul edilebilir. Diğer kandil geceleri gibi değildir Kadir Gecesi gerçekten Kur’an-ı Kreim’de bahsedilen ve dinimize sonradan girmiş kandil gecelerine benzemez. Kadir gecesi ile ilgili ayetler ve müjdeler vardır ve bu durum oldukça açıktır. Özellikle Kadir Gecesi: “Bin aydan hayırlı” hüviyetiyle bütün diğer gün ve gecelerden daha anlamlı ve daha değerli sayılır. Kadir Gecesinin şanına yakışır bir sûre indirilmiş olduğu gibi, bir başka sûrenin baş taraflarında da ona işaret edilmiştir. Konuyu incelemeye başlarken ilk önce Kadir Sûresinin meâlini, daha sonra da Duhan Sûresinin başındaki âyetlerin anlamını buraya aktaracağız:

“Gerçek, biz onu Kadir Gecesinde indirdik. Kadir Gecesi’nin (o büyük fazi ve şerefini) sana bildiren nedir? Kadir Gecesi bin aydan hayırlıdır… Onda melekler ve ruh, Rablerinin izniyle, her bir iş için iner de iner. O (gece) tan yeri ağarıncaya kadar bir selâmdır.”

Duhan Sûresi de şöylece manalandırılan âyetlerle başlamaktadır:

“Ha Mim. (Halâl ile haramı ve şâir hükümleri) açıkça bildiren (bu) Kitaba yemin ederim ki, hakıykat, biz onu mübarek bir gecede indirdik.”

Kadir sûresinin Mekke’de indirildiği çoğunluğun rivâyeti olup Duhan Sûresinin Mekkî olduğunda ise ittifak vardır.

Kur’ân-ı Kerim müfessirieri (yorumcuları) bu sûre-i celilenin yorumu ve Kadir Gecesinin hangi gece olduğu üzerinde çok çalışmışlar, ince eleyip sık dokumuşlar, fakat kesin bir sonuçtan çok onun olabileceği gecelerin repertuarını (fihristini) verebilmişler ve en güçlü ihtimali vurgulamışlardır.

Üzerinde tartışılan bir önemli husus şu olmuştur: Kur’ân-ı Kerim nasıl indirilmiştir? İlk önce Levh-i Mahfûz’dan dünya göğüne topyekûn indirilmiş, sonra da Cebrâil (aleyhisselâm) onu -23 yılda tedrici olarak- Hz. Muhammed’e vahyeylemiştir, diyenler çoğunlukta görülmektedir. Bu görüşü benimseyenler Duhan ve Kadir Sûrelerinin baştarafındaki ilahi vahyin yorumu sırasında şöyle bir uzlaşmaya varmışlardır: Şaban ayının 15. gecesi olan Berat Gecesinde (Duhan Süresindeki mübarek bir geceden maksad budur derler) Kur’ân-ı Kerim bütünüyle Yedinci Gökten dünya göğüne inmiştir. Sonra da Kadir Gecesinde Hz. Peygamber’e ilk âyetler vahyolunmuştur. Ve daha sonra, yıllar boyu, birbiri arkası sıra, diğer âyetler- tak-dir-i ilâhî uyarınca, gerekli zaman ve mekânda inmiştir. Bazıları da Duhan Süresindeki “Leyle-i Mübareke (Mübarek Gece)” de yine “Leyle-i Kadir (Kadir Gecesi)” den başkası değildir görüşündedir.” Bu bakımdan geceler arasında ayrılık yoktur, zikredilen “Leyle-i Mübareke” ile “Leyle-i Kadr” farklı geceler değildir. Doğrusunu ancak âlemlerin Rabbi olan Allahu Taâlâ bilir.

Kadir Gecesinin anlamı hakkında da değişik görüşlere yer verilmiştir. İmam Zuhrî’nin: “Kadir Gecesi, azamet ve şeref gecesidir” dediği belirtilir. Bir büyük zat, Kadir Gecesi denilmesinin sebebini şöyle açıklamıştır:

“Bu gece içinde kadri yüce bir kitabın, kadri yüce bir melek diliyle, kadri yüce bir ümmete gönderilmiş olmasıdır.”

İlk âyet: Kur’ân’ın Kadir Gecesinde, indirildiğini beyan buyurmakla gecenin önemini derhal gözlerimizin önünde canlandırmaktadır. Çünkü inen Allah Kelâmıdır. Onun gelişiyle beşeriyet, bir hidayet güneşine kavuşmuş oluyordu. Yeni ve son din sayesinde tarihe yepyeni ufuklar açılıyordu. Dünya ve âhiret mutluluğunun anahtarları Allah’ın mümin kullarına ihsan buyuruluyordu.

İkinci âyet: Kadir Gecesinin erdemliliğini ve yüceliğini belirtici bir soru olup, hemen gecenin niteliği bizlere ondan sonraki âyetlerle açıklanıyor: Evvela en büyük fazilet bu mübarek gecenin bin aydan daha hayırlı olması müjdesidir. Bu demektir ki: Sadece o kutsal gecedeki ibadetle Müslümanlar bin aylık ibadetten elde edilebilecek sevap ve ödülü kazanabilirler. Bu müjdenin altında Kadir Gecesinin: Günle, ayla ölçülmesi mümkün olmayan feyiz ve bereketi bulunduğu gerçeği saklıdır. Sonra o mübarek gecede melekler ve Ruh’un yeryüzüne her türlü iş için inmeleri de, bir özel müsaade Allah’ın izniyle Ademoğullarına bir iltifat ve teşviktir. Burada anlam bakımından bir taraftan Melâike ve Ruh, ard arda iner diye açıklamalar bulunduğu gibi, Ruh içlerinde olduğu halde Melâike iner şeklinde metni yorumlamak ta mümkündür. Müfessirlerin çoğu Ruh’tan maksadın Cebrâil (Aleyhisselâm) olduğu kanısındadır. Bazıları da Ruh’un ayrı bir melek olduğu görüşündedir. O gecenin tan yeri ağarıncaya kadar bir selâm olduğu da bir muştuluktur… Burada söz konusu olan: O gecedeki olağan üstü hayır ve selâmetin, sadece gecenin bazı saatlerine muhasır olmayıp sabaha kadar sürdüğüdür.

Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili Yeni Mealli Türkçe Tefsir (Cilt 8)’de şöyle demektedir: “İşte Kadir Gecesi büyük büyük mukadderatın ta’yin ve infazı zımnında her emirden me’muriyeti haiz Melâikenin ve Ruhun peyderpey nu-zuliyie Arz üzerinde büyük bir tazyik husule getiren fevkalade büyük bir ruhaniyete mazhar ve sabah oluncaya kadar böyle hayır ve selâmet olan büyük bir gecedir.”