Karakoyunlu İmparatoru Muzafferettin Cihan-Şah hayatı ve dönemi ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız. Muzafferettin Cihan-Şah, (1405 –...
Karakoyunlu İmparatoru Muzafferettin Cihan-Şah hayatı ve dönemi ile ilgili bilgilerin yer aldığı yazımız.
1415’te babası tarafından Sultaniye valiliğine atandı. 1420’de babası öldüğü sırada Karakoyunlu Devleti Timur’un oğlu ve vârisi Sultan Şahruh’un yüksek hakimiyeti altındaydı. Cihan-Şah, Şahruh’a yaklaşarak 1436’da onun tensibiyle Azerbaycan’da Tebriz’e yerleşti, az sonra Tiflis’i de aldı. 1446’da Bağdat’ı ele geçirdi. 1447’de Şahruh’un ölümü üzerine, onun oğlu ve halefi Sultan Uluğ Bey’i kendisinin egemeni olarak tanımıyarak, bağımsızlığını ilân etti, «sultan» ve «hakan» yani «imparator» sanını takındı.
Cihan-Şah zamanla, Karakoyunlu Devletini bir imparatorluk haline getirmiş, Orta Doğu’da önemli bîr kuvvet unsuru olmuştu. Timurlular’a ancak Orta Asya’yı, Osmanlılar’a Batı Anadolu ile Avrupa’yı, Memlûkler’e de Mısır-Suriye’yi doğal yayılma alanları olarak görüyor, Akkoyunlu Devleti’ni ise tamamen ezmek istiyordu. Böylece, bütün İran’a, Irak’a, Güney Kafkasya’ya, Doğu Anadolu’ya, hatta Orta Anadolu’ya rakipsiz hakim olacaktı. Bu maksatla 1467’de Akkoyunlular üzerine yürüdü. Uzun Hasan Bey, Cihan-Şah’a itaat edip, üzerine gelmekten vazgeçmesi için yalvardıysa da, Cihan-Şah dinlemedi. Kuvvetleri Cihan-Şah’ınkinden az olan Uzun Hasan Bey, şiddetli bir kış çete savaşı ile amansız düşmanını yıpratmak yoluna gitti. Bir kısım kuvvetleriyle Pasinler’den Kiğı’ya gelen Cihan-Şah, beklenmedik bir anda, gece baskını ile gafil avlandı. Kaçarken yakalanıp başı kesildi.
Kesik başı mumyalanıp Uzun Hasan Bey tarafından Timurlu İmparatoru Sultan Ebu-Sait Mirza’ya, Cihan-Şah’ın oğlu Muhammedi Mirza’nın başı da Fatih Sultan Mehmet’e gönderildi. Cihan-Şah, Tebriz’de Muzafferiye adındaki imaretindeki türbesine gömüldü.
YORUMLAR