Kareografi nedir? Kareografi ile ilgili olarak genel bilgilerin, kareografinin zorluğu ve temelleri ile ilgili olarak bilgilendiren yazımız....
Kareografi nedir? Kareografi ile ilgili olarak genel bilgilerin, kareografinin zorluğu ve temelleri ile ilgili olarak bilgilendiren yazımız.
Bale ve raks temsillerini sahneye koymak sanatına denir. Koreografi kompozisyonu icra eden sanatkar, dans edenlerin teknik yetişmeleri ve ilerlemeleriyle uğraşmaz. Yalnız bale için yazılmış olan sahne müziğinin mevzusuna ve ruhuna uygun olarak bale topluluğunu düzenler, dans edenler içinde rolleri dağıtır ve tüm pozisyonları en ufak ayrıntılarına kadar tespit eder. Kısaca tiyatroda rejisörün yaptıklarını yapar. Eğer sahneye koyduğu yeni değilse, çok kez, ayrıntılarda dahi, kendisinden ilkin o eseri sahneye koymuş olan büyük koreograflardan herhangi birine doğal olarak olur. Yeni sahneye koyuşlarda sanat anlayışına ve kabiliyet derecesine nazaran hareket serbestliği vardır; fakat az-çok bale geleneklerine uymaya mecburdur.
Koreografinin Zorluğu
Çağdaş tasviri balenin büyük gelişme kaydettiği son 3 çeyrek yüzyılda tane ekol sahibi koreografın yetişebilmiş olması, bu mesleğin çok zor bulunduğunu gösterir. Çok büyük bir müzik, edebiyat, tarih kültürü istiyen bir sanattır. Bale süitlerinde değişik ülkelere ait sayısız özellikler koreografın etnografya bilgisinin pek geniş olmasını gerektirme ettirir. Bugün yalnız millet millî bir koreografiye haizdir. Dünyanın en varlıklı millî koreografisi, şüphesiz İspanyollar’ınkidir. 8 yüzyıllık Arap hâkimiyeti, bu koreografiye inanılması güç bir parlaklık kazandırmıştır. Klâsik koreografide ise Ruslar pek ileri gitmişlerdir. Esasen bale çok masraflı bir sanat olduğundan, fakat varlıklı devletlerin bütçeleri bu sanatı kaldırabilmektedir. «The American National Ballet Theatre and Academy» yirmiden fazla millete mensup uzman kullanmaktadır. Fransız ve İngiliz ulusal balelerinde de vaziyet buna yakındır.
Bale Koreografisinin Temelleri
Bale koreografisinin esas unsurları şunlardır:
1 — Giyim: Danseden sanatkârın giysisi
a.) Temsil etmekte olduğu devrin ve tipin;
b.) Temsil etmiş olduğu his ve düşüncenin en sıkı kayıtları altındadır.
2 — Dekor: Sahnenin dekoru
a.) Temsilin geçmiş olduğu dönem ve yere;
b.) Temsilin ifade etmiş olduğu his ve düşünceye tabidir.
3 — Işık : Sahnenin aydınlatılma vaziyeti ve türlü renklerin hangi müddet etrafında nüans değiştirecekleri de yukarıda sayılan unsurlara bağlıdır.
4 — Dans: Sanatkârın koreografça tâyin edilen kompozisyonu, türlü bakımlardan ele alınabilir: a.) Solist ya da solistlerin, ikili, üçlü grupların, figüranların pozisyonları,
b.) ayak aşamaları ve hareketleri, kolların şartları, vücudun değişme dereceleri,
c.) Yüz mimikleri.
5 — Balenin oynandığı müzik.
6 — Tarihî olayların baleye uygulamalı.
Türk millî koreografisi çok varlıklı unsurları içine alır; fakat Türk müziği şeklinde millî koreografimiz de çağdaş bir anlayışla fakat son dönemlerde ele alınmaya başlanmıştır
YORUMLAR