KAROTIS NEDIR? Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir. Kalp...
KAROTIS NEDIR?
Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.
Kalpten kafaya ve beyne kan ulastiran ve boynun her iki tarafindan geçen büyük kan damarlaridir.
Karotis hastaligina karsi bilmeniz gerekenler
Dengeli beslenmek için gidaya gereksinim duymaniz gibi, beyninizin de (vücudun diger bölümleri gibi) normal islevini görebilmesi için oksijenlesmis kanla beslenmesi gerekir. Yeterli miktarda oksijenlesmis kan ulasamadiginda beyin hücreleri hasar görür ya da ölür. Kalpten beyne ve kafaya kan tasiyan damarlarda (karotis) daralma ya da tikanma, beyne ulasan kan miktarini azaltir. Daralma ve tikanmaya ateroskleroz (arter duvarlarinin kalinlasmasi) gibi birkaç hastalik yol açar. Karotis daralmasi (stenoz) için ilaç ve cerrahi tedavi mevcuttur. Tam tikanma durumunda (karotis oklüzyonu) tedavi seçenegi çok azdir.
Her iki durum da inme (yeterli kan ulasmamasi nedeniyle beyin dokusunda hasar) ya da geçici iskemik atak (birkaç haftada geçen inme benzeri semptomlar) riskini artirir. Inme, eriskinlerdeki islevsel yetersizligin birinci nedenidir. JAMA'da yer alan bir makalede arastirmacilar, karotis oklüzyonu bulunan bazi hastalarda özellikle baska bir inme görülmesi riskinin yüksek oldugunu belirtiyorlar.
Özellikle, kan basinciniz yüksekse ya da sigara içiyorsaniz, kendinizde ya da bir yakininizda inme riski olup olmadigini doktorunuza sorun.
INME YA DA GEÇICI ISKEMIK ATAK SEMPTOMLARI:
Asagidaki semptomlardan biri görüldügünde hemen acil servise ulasmak için ambülans çagirin ya da doktorunuzu arayin.
- Ani görme, konusma ve denge bozuklugu
- Ani ortaya çikan uyuklama ve siddetli bas agrisi
- Ani zihinsel bozukluk ve bellek kaybi
- Bir gözde ani geçici körlük ya da baska görme kusurlari
- Kolda ya da bacakta ya da tüm vücutta uyusma, güçsüzlük ya da felç
- Ani konusma ya da yutma güçlügü
- Koma ya da nöbetler
AMELIYATA NE ZAMAN GEREKSINIM DUYULUR?
Karotis endarterektomisi, karotisteki tikanmayi ortadan kaldiran cerrahi bir islemdir. Inme ya da geçici iskemik atak semptomlari olan ya da olmayan, bir ya da iki taraftaki karotiste %60'tan fazla tikanma görülen hastalarda ameliyat önerilebilir. Ameliyat, tam tikanma durumunda ya da akut inmesi iyilesmekte olanlarda tavsiye edilmeyebilir.
STENOZ VE KAROTIS OKLüZYONU:
Arterlerin, kismen tikanmaya yol açacak biçimde daralmasina stenoz denir. Bir yag plagi ya da kan pihtisi kanin geçisini engelleyerek darlma ya da tikanmaya neden olur. Karotis oklüzyonu, karotisin beyne kan akisini azaltacak biçimde tamamen tikanmasidir.
STENOZUN SAPTANMASI:
Doktorunuz boyundaki karotiste ugultu (arterde anormal kan akisi sesi) olup olmadigini steteskopla saptayabilir. Karotis ugultusu karotis hastaliginin göstergesidir. Doktorunuz ultrason taramasi ya da anjiyografi ile karotiste kismi tikanma oldugunu dogrulayabilir.
YORUMLAR