Klan nedir? Klan ile ilgili olarak tanım, özelliklik, din, yaşam biçimi gibi bilgilerin yer aldığı yazımız. KLAN , toplum bilimde bazı topl...
Klan nedir? Klan ile ilgili olarak tanım, özelliklik, din, yaşam biçimi gibi bilgilerin yer aldığı yazımız.
KLAN, toplum bilimde bazı toplum bilimcilerin kabul ettiği örgütlenmiş, en yalın, en ilkel ve en küçük tipi, Klan üyeleri totem adı verilen hayvan, bitki ya da eşyanın soyundan geldiklerine inandıkları için kendilerini akraba sayarlar. Henüz toprağa yerleşmemişlerdir. Toplumsal kurumlar içiçedir. Klan hem politik bir toplum, hem bir aile, hem dinsel bir bütündür. Cinse dayalı ilkel bir işbölümü vardır. Politik egemenlik ortaklaşa kullanılır. Bu toplumlarda yazılı yasalar yoktur, ancak totemizm dinindeki tabu kavramı toplumdaki hukuk düzeninin temelidir. Üyeler bir bütün halinde yasaklar koyar, bu yasakları korur ve karşı gelenleri cezalandırırlar.
İnandıkları dine totemizm denir. Totemizmin temel kavramları, totem, mana ve tabudur. Totem klanın ortak atası sayılan hayvan, bitki ya da eşyadır. Örneğin, Eski Türklerde, Uygurların totemi huş ağacıydı. Kutsal sayılan ve kendisinde korkunç güçlerin bulunduğuna inanılan totem, Klan üyelerinin ortaklaşa atası ve koruyucusudur. Klan üyeleri, Klan’a ait hayvanlar eşya ve araçlar, silahlar üzerine totemin işareti çizilir, insanların vücutlarına çizilen dövmelere tatouage denir. Mana, totemden kalan üyelere geçebilen bir gizli güçtür. Mana toplu yapılan totem ayinleri ve törenleri sırasında ortaya çıkan topluluk ruhu, ortaklaşa duygu ve tasarımlardır. Totemizm toplumun kendi kendisini kutsallaştırmasıdır. Tabu, kutsal sayılan şeylerle ilgili olarak konulmuş yasaklardır. Tabu Klanlar’da toplumsal düzeni koruyan bir araçtır. Tabuyu bozanın cezası ölümdür.
Klan üyeleri aynı totemden geldiklerine inandıkları için bir aile görünümündedirler ve birbiriyle akraba sayıldıklarından Klan içinden evlenme yasağı vardır. Egzogami kuralı denilen bu kural titizlikle uygulanır, krala uymayanların cezası ölümdür. Amerika’da Kızılderililerde en yaşlı annenin soyunun izlendiği ana ve en yaşlı babanın soyunun izlendiği baba aileleri biçiminde Klanlar olduğu gibi, Eski İrlanda ve İskoçya’daki gibi ortak bir dedenin torunları ve onların torunlarından oluşan büyük aile görünümündeki toplumlara da Klan denir. Klan belirli bir toprak üzerinde yaşamaya başlaymca bölünmeler ve başkalaşmalar görülür. Kanada’da, İroqualar’da görüldüğü gibi kalanlar halinde bölünür. Totem eski birleştirici güçlerini yitirir, ad ve işaret olarak kalır.
YORUMLAR