Kıtalarına gore göller Vikipedi lügat derleme A [ + ] Afrika kıtasındaki göller [ + ] ABD kıtasındaki göller [ + ] Antarktika kıt...
Kıtalarına gore göller
Vikipedi lügat derleme
A
[+] Okyanusya kıtasındaki göller
Angola'daki göller
-->Dilolo Gölü
Dilolo Gölü (Portekizce: Lago Dilolo) Angola'da Moxico ilinin sınırları içinde yer edinen, Angola'nın en büyük gölüdür. 1445 metre yükseklikte yer edinen gölün uzunluğu 8 ile 13 kilometre, genişliği ise 4 ile 5 kilometre içinde değişiyor. Göl 1854 senesinde ortaya çıkarılmıştır. Bölümde balıkçılık açısından oldukça mühim bir tır.
Benin'deki göller
-->Nokoué Gölü
Nokoué Gölü, Benin'in güneyinde bir göl. 20 kilometre genişliğinde, 11 kilometre uzunluğunda olan göl, Cotonou şehrinin kuzeyinde 6.4333333° K 2.45° D koordinatlarında mevcuttur. Kıyısındaki en mühim yerleşim birimi Ganvié'dir. Yöre halkı için balıkçılık kendi alanında öneme haizdir. Bir sürü kuşun tabii yaşam alınıdır.
Botsvana'daki göller
-->Ngami Gölü
Ngami Gölü, Botsvana'da Kalahari Çölü'nün kuzeyinde bir kapalı havza gölüdür. Mevsimlik olarak, Okavango deltası kanalıyla, Taughe'ye ek olarak Okavango nehri tarafınca doldurulur. Köken olarak eski Makgadikgadi Gölü'nün bir kalıntısıdır. 1890'lı yıllardan itibaren süratli bir biçimde kurumasına karşın göl, çevredeki kuş cinsleri ve yaban yaşamı için hayatî öneme haizdir.
Ngami Gölü 19. yüzyılda pek çok ünlü kaşif tarafindan ziyaret edildi. 1849'da David Livingstone göl çevresindeki kabilelerle ilgili kültürel notlar tutmuş ve gölü "80 mil uzunlugunda ve 20 mil eninde bir pırıltı" olarak tanımlamıştır. Charles John Andersson, 1855'de Guneybatı Afrika'ya yapmış olduğu dört senelik seyahatini Lake Ngami adlı kitabını yayınlar. Kaşif Frederick Thomas Green 1850'lerde bölgeyi ziyaret eder. Frederick Lugard, 1896'da göle bir İngiliz bulgu gezisi düzenler. Arnold Weinholt Hodson, 1906'da Serowe'dan Victoria Şelalesi'ne yapmış olduğu seyahatte gölü boydan boya geçer.
Burkina Faso'daki göller
-->Bam Gölü
Bam Gölü, Burkina Faso'nun Kongoussi kentinde bir göldür. Yüzölçümü 30 kilometrekare olan göl her geçen gün kuruma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Göl çevresinde yaşayan insanoğlu için hayatî öneme haizdir. Mango yetiştiricilerinin sulama ihtiyacı gölden karşılanır. Bununla birlikte balıkçılık ve büyükbaş hayvanlara su sağlanması da gölden karşılanır.
Burundi'deki göller
-->Tanganika Gölü
Tanganika,, Orta Afrika'nın en büyük göllerinden birisi. 3° 20' den 8° 48' cenup paralelleri ve 29° 5' den 31° 15' şark meridyenleri içinde yer alır. Yeryüzünün 6. en büyük gölüdür.
Şark Afrika Yeryüzü Kırığı'nın (Büyük Rift Vadisi) garp kısmında yer alır ve bu kırığın duvarları, gölün sınırlarını oluşturur. Afrikanın en büyük yeryüzü kırığı gölü olup, bununla birlikte kıtanın en derin gölü ve en büyük 2. gölüdür. Göl, Afrikada'ki en büyük su miktarına haiz olup Dünya'da 2. sırada yer alır. Tanganika Gölü, kuzey-güney ışığında 673 km lik bir mesafeye uzanırken, averaj genişliği 50 km dir. Göl alanı 32.893 km² olup kıyı şeridi uzunlığı 1.828 Km'dir. Tanganika su yüzeyi olarak 782 m'lik rakımdadır. Orta kısmında derinlik 570 m'dir.En derin yeri 1.470 m ile şimal kısmıdır. Kısaca bu kısmının tabanı deniz seviyesinin 688 m aşağısındadır. Gölün derin katmanlarındaki su, fosil su olarak adlandırılabilir.
Tanganika'nın tesir alanı 231.000 km²'yi kapsar. Kuzeyden bu göle açılan Ruzizi nehri, gölün başlıca su membaıdır. Başka su ları ise Lufubu ve Malagarasi'dir. Göl'den doğan tek akarsu ise Lukuga'dır.
Tanganika, Kongo, Tanzanya, Zambiya ve Burundi ülkeleri içinde yer alır. Kongo %45 ile ve Tanzanya %41 ile, Gölden en büyük oranı alan ülkelerdir.
Göl canlıları
Tanganika Gölü, çok büyük sayıda balık türüne ev sahipliği yapar ki bu türlerden 300 tanesi bir tek buraya özgüdür. Göl yöre halkının mühim gıda tedarikçisidir. 45.000 insan burada balıkçılık yaparken 1 milyon insanı böylelikle beslerler. 1950 li yıllarda süregelen endüstriyel balıkçılık zaman içinde çok büyümüştür. 1995 yılındaki yakalanan balık miktarı ortalama 180.000 tondu. Bugün günlük 500 ton balık ihraç edilirken, bir takım türler de akvaryum balığı olarak dışarıya gönderilmektedir.
Gölde taşımacılık
Tanganika'daki tek feribot olan Liemba insan ve mal taşımacılığı şeklinde mühim hizmetleri yerine getirir. Göl kıyısında Kigoma haricinde başka liman olmadığından, yük ve yolcu indirme ve bindirme işleri botlar yardımıyla yapılır. Liemba Almanya'da Birinci Dünya Savaşından ilkin inşa edilmiştir. Almanya'da 5000 bölüme ayrıldıktan sonrasında 1914 senesinde demiryolu, buharlı vapur ve yerli taşıma araçlarıyla bu göle ulaştırılmış ve göl kıyısında bu vapur yeniden inşa edilmiştir.
Cibuti'deki göller
-->Abbe Gölü
Abbe Gölü, Şark Afrika'da Etiyopya ile Cibuti sınırı içinde bulunan bir tuzlu su gölüdür.
-->Asal Gölü
Asal Gölü, Cibuti'de bulunan bir krater gölüdür. Deniz seviyesiden 156 metre alçakta bulunan göl Afrika Kıtası'nın en alçak noktası olma hususi durumunu taşır. Yüzölçümü ortalama 54 kilometrekare olan gölün averaj su derinliği 7,4 metredir. %35'lik tuz oranıyla dünyanın en tuzlu gölüdür. Gölün çevresinde hâlâ işlenmekte olan geniş tuz oluşumları mevcuttur.
Etiyopya'daki göller
-->Turkana Gölü
Fildişi Sahili'ndeki göller
-->Buyo Gölü
Buyo Gölü (Fransızca: Lac de Buyo) Fildişi Sahili'nin garp bölümlerinde yer edinen, 1980 senesinde Sassandra Nehri'nin üstünde inşâ edilmiş Buyo Barajı'nın sularının meydana getirmiş olduğu suni bir göldür. Göl arıtılmadan göle verilen endüstri atıkları ve kontolsüz ziraat ilâcı kullanımının fazlalığı sebebi ile oldukça kirli bir durumdadır.
-->Kossou Gölü
Kossou Gölü (Fransızca: Lac de Kossou) Fildişi Sahili'nin orta kesimlerinde, Bandama Nehri üstünde 1973 senesinde meydana getirilen Kossou Barajı'nın sularının meydana getirmiş olduğu suni bir göldür. Gölün oluşturulması esnasında ortalama 85,000 insan tahliye edilerek başka mıntıkalara yerleştirilmiştir.
Kamerun'daki göller
-->Çad Gölü,
Çad Gölü, Orta Afrika'da Nijerya, Kamerun, Nijer ve Çad sınırında yer edinen bir göl.
Sularını çevresindeki nehirlerden alan Çad Gölünün dışarıya akıntısı yoktur. Mevsimlere gore değişim gösteren gölün yüzölçümü, yağmur mevsiminde 20.000 km²'yi aşar, sıcak aylarda ise 10.000 km²'nin altına düşer. Çad Gölünün kapladığı alan eskiye oranla günümüzde mühim seviyede daralmıştır.
Çok sayıda minik adanın yer almış olduğu gölde timsah, suaygırı ve oldukça bolca balık mevcuttur. Gölün su bitkileriyle kaplı kıyılarında çok sayıda su kuşu yaşar. Göl kıyısında yaşayan kabileler, balıkçılık ve avcılıkla geçinir.
Mozambik'teki göller
-->Malavi Gölü
Malavi Gölü (eski tabir Nyassa Gölü), 560 km uzunluğu, 80 km'ye varan genişliği (averaj 50 km) ve 704 m'ye kadar olan derinliği ile Büyük Rift Vadisi'nin en büyük göllerinden biridir. Yüzölçümü 29.604 km²'dir bu gölde malavi balıkları yaşar ve malavi balıkları başka hiçbir yerde yaşamaz
Coğrafya
Malavi Gölü, büyüklük bakımndan Şark Afrika'da bir tek Tanganika ve Victoria Gölü'ne geçilir ve Yeryüzü'nün dokzuncu büyük gölüdür. Gölden lanan akarsu, Shire Nehri'dir. Malavi Gölü'ne kıyısı olan ülkeler Tanzanya, Malavi ve Mozambik'tir.
Gölün cenup kısımları, geniş ve güzel plajlarıyla oldukça sevilir. Kuzeye doğru kıyılar dikleşir. Tamamen kuzeydeki Tanzanya kısmında Livingstone Dağları'nın 2.500 m yüksekliğe ulaşan dik duvarları gölün derhal yanından yükselir. Burada çok şiddetli rüzgarlar ve yüksek tehlikeli dalgalar meydana gelir. Karşı tarafta bulunan Malavi kısmındaki Karonga ve Chilumba arası daha az sarpken Chilumba ve Nkhata Bay arası yeterince diktir.
Göl ekonomisi ve ulaşım
Malavi Gölü, balık türlerinin zenginliği ile (ortalama 1500 tür) aquaristik (akvaryumculuk) alanda çok ünlüdür. Renk bakımnından çok görkemli olan pek çok tür, aquaristik alanda çok yaygındır. Bu balıklar, yumurtalarını ve yavrularını koruma amaçlı ağzında taşıyan Cichlidae familyasına (Cichlidler) aittir. İlginç olan ise, bu familyadan Tilapia cinsinin gıda amaçlı ihracatta işe yaramasıdır. Bu balıklar ekonomik amaçlı bir tek Malavi Gölü'nün en cenup kısmında avlanırlar. Balıkçılar oyma kayıklarla da bu balıkları otla ile avlasalar da bunların miktarı ticareti yapılabilecek düzeyde hiç bir zaman değildir.Derhal kıyıdan ağ sallama ile balıkçılık daha yaygındır ama balıkların büyük olanları burada bulunmaz.
Malavi Gölü'nde yolcu ve yük taşımacılığı bir tane motorlu gemiyle (MS Ilala) yapılır. Güneyden kuzeye limanlar, Monkey Bay, Chipoka, Makanjila, Nkhotakota, Nkhata Bay, Mphand Port, Ruarwe, Charo, Mlowe, Chilumba ve Karonga şehrindeki Kambwe 'dir. Monkey Bay-Karonga içinde gidiş-dönüş seyahat 5 gün sürer. Nkhata Bay'den haftada iki kez Chizumulu ve Likoma adalarına sefer vardır.
Göl hayvanları
Göl suyu cam şeklinde berraktır. Rüzgarsız zamanlarda pek çok metre derinlikte zemin görülebilir. En başta dikkat çeken bir öğe da suda da karadaki şeklinde çok hareketli ve süratli olan su aygırlarıdır. Hantal cüsseleri aldatıcıdır. Bu hayvanlar nebat yiyicidir ama açık suya kaçış yollarını kestiklerinde insanlara saldırırlar. Kurbanlarını suyun altına çekerler ve orada havasız bırakırlar. Su aygırları her yıl, balık bakımından varlıklı olan gölde kafi besini bulan timsahlardan daha çok sayıda insanı öldürmektedir. üstünde yerleşim olmayan minik adalarda piton yılanı ve varan (kertenkele cinsi) şeklinde yırtıcı hayvanlar mevcuttur. Karşılaştırıldığında, gölün yerleşim olan bölgeleri daha tehlikesizdir.Gölde cichlid olarak tabir edilen balık türleri mevcuttur.Bu balıklar akvaryum hobisinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.devletimizde ve bütün ülkelerce bu balıklar gittikçe mühim bir hale gelmiştir.Malawi cichlidleri devletimizde bundan sonra bol miktarda bulunan akvaryum balığı türlerindendir. Bilhassa sarı ve ak prenses çok yaygın bulunabilen akvaryum balığıdır.
Nijerya'daki göller
-->Oguto Gölü
Oguto Gölü Nijerya'nın Imo bölgesinde yer edinen, ülkenin en büyük tabii gölüdür. Ekvatoryal kuşakta, yağmur ormanları bölgesinde yer edinen göl, bölümde yaşayan halk için yaşamsal öneme haizdir. Beslenme, balıkçılık, su sağlanması ve atıklar bakımından göl kişiler için büyük ehemmiyet arz eder.
Tanzanya'daki göller
-->Victoria Gölü
Viktorya Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan Dünya'nın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.
Nil Nehrinin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük kısımı Tanzanya ve Uganda'da kalır; minik bir kısımı Kenya'ya taşar. Toplam 68.800 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri içinde Şimal ABD'daki Superior Gölü'nden sonrasında ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; garp kesimi haricinde kıyıları derin girintilerle örülüdür. Şimal-güney ışığında uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km'dir. Suları, Garp ve Şark Rift vadileri içinde uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazla balık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir.
Viktorya Gölü'nün haritası
Göl kıyıları birbirlerinden çok değişik özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının derhal peşinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar garp kıyısında yerini Kagera Irmağının deltasını oluşturan, papirüs ve mıntıkaya özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş şimal kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında averaj 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur.
Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün şimal kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Güvenli Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke körfezinin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla Sese Adaları yer alır.
Gölü besleyen ırmakların en büyüğü ve en önemlisi olan Kagera 1° cenup enleminin derhal kuzeyinde, garptan göle dökülür. Gölün garptan almış olduğu diğeri ırmaklardan yalnızca Kagera'nın kuzeyindeki Katonga mühim su taşır. Gölün tek gideğeni ise şimal kıyısındaki Viktorya Nili'dir.
Nil'in kaynağını arayan Avrupalılardan İngiliz kaşif John Hanning Speke, 1858'de gölü görmüş oldu ve daha evvel Araplarca Ukereve olarak malum göle İngiltere kraliçesinin onuruna Viktorya ismini verdi. Gölün teferruatlı araştırmasını 1901'de Sir William Garstin gerçekleştirmiş oldu.
Togo'daki göller
-->Togo Gölü
Togo Gölü, Garp Afrika'da Togo sınırları içinde yer edinen bir lâgün gölüdür. Atlas Okyanusu'ndan ince bir hat ile ayrılan göl türlü su sporları için oldukça elverişlidr. Gölün kıyısındaki en mühim yerleşim merkezleri Agbodrafo ve Togoville'dir.
Uganda'daki göller
-->Kyoga Gölü
Kyoga Gölü, Kioga olarak da yazılır, Uganda'nın orta kesiminde göl. Victoria Gölünün kuzeyinde, Victoria Nili'nin orta çığırı üstünde yer alır. Sığ ve bataklık bir yapısı vardır. Son aşama girintili çıkıntılı olan kıyıları papirüslerle kaplıdır. Şiddetli rüzgarların kökünden kopardığı papirüsler kimi zaman nehrin tıkanmasına niçin olur.
Gölün, Namasagali ile Masindi limanları arasındaki kısımı, su hattı alçak teknelerle ulaşıma elverişlidir. Uzunluğu 129 km'yi bulur. Deniz yüzeyinden yüksekliği 1,033 m'dir. Gölde kaydedilmiş yaşayan 50'ye yakın balık türü ve timsahlar hayvan varlığını oluşturular.
Vikipedi lügat derleme
A
- [+] Afrika kıtasındaki göller
- [+] ABD kıtasındaki göller
- [+] Antarktika kıtasındaki göller
- [+] Asya kıtasındaki göller
- [+] Avrupa kıtasındaki göller
[+] Okyanusya kıtasındaki göller
- [+] Afrika kıtasındaki göller
Angola'daki göller
-->Dilolo Gölü
Dilolo Gölü (Portekizce: Lago Dilolo) Angola'da Moxico ilinin sınırları içinde yer edinen, Angola'nın en büyük gölüdür. 1445 metre yükseklikte yer edinen gölün uzunluğu 8 ile 13 kilometre, genişliği ise 4 ile 5 kilometre içinde değişiyor. Göl 1854 senesinde ortaya çıkarılmıştır. Bölümde balıkçılık açısından oldukça mühim bir tır.
Benin'deki göller
-->Nokoué Gölü
Nokoué Gölü, Benin'in güneyinde bir göl. 20 kilometre genişliğinde, 11 kilometre uzunluğunda olan göl, Cotonou şehrinin kuzeyinde 6.4333333° K 2.45° D koordinatlarında mevcuttur. Kıyısındaki en mühim yerleşim birimi Ganvié'dir. Yöre halkı için balıkçılık kendi alanında öneme haizdir. Bir sürü kuşun tabii yaşam alınıdır.
Botsvana'daki göller
-->Ngami Gölü
Ngami Gölü, Botsvana'da Kalahari Çölü'nün kuzeyinde bir kapalı havza gölüdür. Mevsimlik olarak, Okavango deltası kanalıyla, Taughe'ye ek olarak Okavango nehri tarafınca doldurulur. Köken olarak eski Makgadikgadi Gölü'nün bir kalıntısıdır. 1890'lı yıllardan itibaren süratli bir biçimde kurumasına karşın göl, çevredeki kuş cinsleri ve yaban yaşamı için hayatî öneme haizdir.
Ngami Gölü 19. yüzyılda pek çok ünlü kaşif tarafindan ziyaret edildi. 1849'da David Livingstone göl çevresindeki kabilelerle ilgili kültürel notlar tutmuş ve gölü "80 mil uzunlugunda ve 20 mil eninde bir pırıltı" olarak tanımlamıştır. Charles John Andersson, 1855'de Guneybatı Afrika'ya yapmış olduğu dört senelik seyahatini Lake Ngami adlı kitabını yayınlar. Kaşif Frederick Thomas Green 1850'lerde bölgeyi ziyaret eder. Frederick Lugard, 1896'da göle bir İngiliz bulgu gezisi düzenler. Arnold Weinholt Hodson, 1906'da Serowe'dan Victoria Şelalesi'ne yapmış olduğu seyahatte gölü boydan boya geçer.
Burkina Faso'daki göller
-->Bam Gölü
Bam Gölü, Burkina Faso'nun Kongoussi kentinde bir göldür. Yüzölçümü 30 kilometrekare olan göl her geçen gün kuruma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Göl çevresinde yaşayan insanoğlu için hayatî öneme haizdir. Mango yetiştiricilerinin sulama ihtiyacı gölden karşılanır. Bununla birlikte balıkçılık ve büyükbaş hayvanlara su sağlanması da gölden karşılanır.
Burundi'deki göller
-->Tanganika Gölü
Tanganika,, Orta Afrika'nın en büyük göllerinden birisi. 3° 20' den 8° 48' cenup paralelleri ve 29° 5' den 31° 15' şark meridyenleri içinde yer alır. Yeryüzünün 6. en büyük gölüdür.
Şark Afrika Yeryüzü Kırığı'nın (Büyük Rift Vadisi) garp kısmında yer alır ve bu kırığın duvarları, gölün sınırlarını oluşturur. Afrikanın en büyük yeryüzü kırığı gölü olup, bununla birlikte kıtanın en derin gölü ve en büyük 2. gölüdür. Göl, Afrikada'ki en büyük su miktarına haiz olup Dünya'da 2. sırada yer alır. Tanganika Gölü, kuzey-güney ışığında 673 km lik bir mesafeye uzanırken, averaj genişliği 50 km dir. Göl alanı 32.893 km² olup kıyı şeridi uzunlığı 1.828 Km'dir. Tanganika su yüzeyi olarak 782 m'lik rakımdadır. Orta kısmında derinlik 570 m'dir.En derin yeri 1.470 m ile şimal kısmıdır. Kısaca bu kısmının tabanı deniz seviyesinin 688 m aşağısındadır. Gölün derin katmanlarındaki su, fosil su olarak adlandırılabilir.
Tanganika'nın tesir alanı 231.000 km²'yi kapsar. Kuzeyden bu göle açılan Ruzizi nehri, gölün başlıca su membaıdır. Başka su ları ise Lufubu ve Malagarasi'dir. Göl'den doğan tek akarsu ise Lukuga'dır.
Tanganika, Kongo, Tanzanya, Zambiya ve Burundi ülkeleri içinde yer alır. Kongo %45 ile ve Tanzanya %41 ile, Gölden en büyük oranı alan ülkelerdir.
Göl canlıları
Tanganika Gölü, çok büyük sayıda balık türüne ev sahipliği yapar ki bu türlerden 300 tanesi bir tek buraya özgüdür. Göl yöre halkının mühim gıda tedarikçisidir. 45.000 insan burada balıkçılık yaparken 1 milyon insanı böylelikle beslerler. 1950 li yıllarda süregelen endüstriyel balıkçılık zaman içinde çok büyümüştür. 1995 yılındaki yakalanan balık miktarı ortalama 180.000 tondu. Bugün günlük 500 ton balık ihraç edilirken, bir takım türler de akvaryum balığı olarak dışarıya gönderilmektedir.
Gölde taşımacılık
Tanganika'daki tek feribot olan Liemba insan ve mal taşımacılığı şeklinde mühim hizmetleri yerine getirir. Göl kıyısında Kigoma haricinde başka liman olmadığından, yük ve yolcu indirme ve bindirme işleri botlar yardımıyla yapılır. Liemba Almanya'da Birinci Dünya Savaşından ilkin inşa edilmiştir. Almanya'da 5000 bölüme ayrıldıktan sonrasında 1914 senesinde demiryolu, buharlı vapur ve yerli taşıma araçlarıyla bu göle ulaştırılmış ve göl kıyısında bu vapur yeniden inşa edilmiştir.
Cibuti'deki göller
-->Abbe Gölü
Abbe Gölü, Şark Afrika'da Etiyopya ile Cibuti sınırı içinde bulunan bir tuzlu su gölüdür.
-->Asal Gölü
Asal Gölü, Cibuti'de bulunan bir krater gölüdür. Deniz seviyesiden 156 metre alçakta bulunan göl Afrika Kıtası'nın en alçak noktası olma hususi durumunu taşır. Yüzölçümü ortalama 54 kilometrekare olan gölün averaj su derinliği 7,4 metredir. %35'lik tuz oranıyla dünyanın en tuzlu gölüdür. Gölün çevresinde hâlâ işlenmekte olan geniş tuz oluşumları mevcuttur.
Etiyopya'daki göller
-->Turkana Gölü
Fildişi Sahili'ndeki göller
-->Buyo Gölü
Buyo Gölü (Fransızca: Lac de Buyo) Fildişi Sahili'nin garp bölümlerinde yer edinen, 1980 senesinde Sassandra Nehri'nin üstünde inşâ edilmiş Buyo Barajı'nın sularının meydana getirmiş olduğu suni bir göldür. Göl arıtılmadan göle verilen endüstri atıkları ve kontolsüz ziraat ilâcı kullanımının fazlalığı sebebi ile oldukça kirli bir durumdadır.
-->Kossou Gölü
Kossou Gölü (Fransızca: Lac de Kossou) Fildişi Sahili'nin orta kesimlerinde, Bandama Nehri üstünde 1973 senesinde meydana getirilen Kossou Barajı'nın sularının meydana getirmiş olduğu suni bir göldür. Gölün oluşturulması esnasında ortalama 85,000 insan tahliye edilerek başka mıntıkalara yerleştirilmiştir.
Kamerun'daki göller
-->Çad Gölü,
Çad Gölü, Orta Afrika'da Nijerya, Kamerun, Nijer ve Çad sınırında yer edinen bir göl.
Sularını çevresindeki nehirlerden alan Çad Gölünün dışarıya akıntısı yoktur. Mevsimlere gore değişim gösteren gölün yüzölçümü, yağmur mevsiminde 20.000 km²'yi aşar, sıcak aylarda ise 10.000 km²'nin altına düşer. Çad Gölünün kapladığı alan eskiye oranla günümüzde mühim seviyede daralmıştır.
Çok sayıda minik adanın yer almış olduğu gölde timsah, suaygırı ve oldukça bolca balık mevcuttur. Gölün su bitkileriyle kaplı kıyılarında çok sayıda su kuşu yaşar. Göl kıyısında yaşayan kabileler, balıkçılık ve avcılıkla geçinir.
Mozambik'teki göller
-->Malavi Gölü
Malavi Gölü (eski tabir Nyassa Gölü), 560 km uzunluğu, 80 km'ye varan genişliği (averaj 50 km) ve 704 m'ye kadar olan derinliği ile Büyük Rift Vadisi'nin en büyük göllerinden biridir. Yüzölçümü 29.604 km²'dir bu gölde malavi balıkları yaşar ve malavi balıkları başka hiçbir yerde yaşamaz
Coğrafya
Malavi Gölü, büyüklük bakımndan Şark Afrika'da bir tek Tanganika ve Victoria Gölü'ne geçilir ve Yeryüzü'nün dokzuncu büyük gölüdür. Gölden lanan akarsu, Shire Nehri'dir. Malavi Gölü'ne kıyısı olan ülkeler Tanzanya, Malavi ve Mozambik'tir.
Gölün cenup kısımları, geniş ve güzel plajlarıyla oldukça sevilir. Kuzeye doğru kıyılar dikleşir. Tamamen kuzeydeki Tanzanya kısmında Livingstone Dağları'nın 2.500 m yüksekliğe ulaşan dik duvarları gölün derhal yanından yükselir. Burada çok şiddetli rüzgarlar ve yüksek tehlikeli dalgalar meydana gelir. Karşı tarafta bulunan Malavi kısmındaki Karonga ve Chilumba arası daha az sarpken Chilumba ve Nkhata Bay arası yeterince diktir.
Göl ekonomisi ve ulaşım
Malavi Gölü, balık türlerinin zenginliği ile (ortalama 1500 tür) aquaristik (akvaryumculuk) alanda çok ünlüdür. Renk bakımnından çok görkemli olan pek çok tür, aquaristik alanda çok yaygındır. Bu balıklar, yumurtalarını ve yavrularını koruma amaçlı ağzında taşıyan Cichlidae familyasına (Cichlidler) aittir. İlginç olan ise, bu familyadan Tilapia cinsinin gıda amaçlı ihracatta işe yaramasıdır. Bu balıklar ekonomik amaçlı bir tek Malavi Gölü'nün en cenup kısmında avlanırlar. Balıkçılar oyma kayıklarla da bu balıkları otla ile avlasalar da bunların miktarı ticareti yapılabilecek düzeyde hiç bir zaman değildir.Derhal kıyıdan ağ sallama ile balıkçılık daha yaygındır ama balıkların büyük olanları burada bulunmaz.
Malavi Gölü'nde yolcu ve yük taşımacılığı bir tane motorlu gemiyle (MS Ilala) yapılır. Güneyden kuzeye limanlar, Monkey Bay, Chipoka, Makanjila, Nkhotakota, Nkhata Bay, Mphand Port, Ruarwe, Charo, Mlowe, Chilumba ve Karonga şehrindeki Kambwe 'dir. Monkey Bay-Karonga içinde gidiş-dönüş seyahat 5 gün sürer. Nkhata Bay'den haftada iki kez Chizumulu ve Likoma adalarına sefer vardır.
Göl hayvanları
Göl suyu cam şeklinde berraktır. Rüzgarsız zamanlarda pek çok metre derinlikte zemin görülebilir. En başta dikkat çeken bir öğe da suda da karadaki şeklinde çok hareketli ve süratli olan su aygırlarıdır. Hantal cüsseleri aldatıcıdır. Bu hayvanlar nebat yiyicidir ama açık suya kaçış yollarını kestiklerinde insanlara saldırırlar. Kurbanlarını suyun altına çekerler ve orada havasız bırakırlar. Su aygırları her yıl, balık bakımından varlıklı olan gölde kafi besini bulan timsahlardan daha çok sayıda insanı öldürmektedir. üstünde yerleşim olmayan minik adalarda piton yılanı ve varan (kertenkele cinsi) şeklinde yırtıcı hayvanlar mevcuttur. Karşılaştırıldığında, gölün yerleşim olan bölgeleri daha tehlikesizdir.Gölde cichlid olarak tabir edilen balık türleri mevcuttur.Bu balıklar akvaryum hobisinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.devletimizde ve bütün ülkelerce bu balıklar gittikçe mühim bir hale gelmiştir.Malawi cichlidleri devletimizde bundan sonra bol miktarda bulunan akvaryum balığı türlerindendir. Bilhassa sarı ve ak prenses çok yaygın bulunabilen akvaryum balığıdır.
Nijerya'daki göller
-->Oguto Gölü
Oguto Gölü Nijerya'nın Imo bölgesinde yer edinen, ülkenin en büyük tabii gölüdür. Ekvatoryal kuşakta, yağmur ormanları bölgesinde yer edinen göl, bölümde yaşayan halk için yaşamsal öneme haizdir. Beslenme, balıkçılık, su sağlanması ve atıklar bakımından göl kişiler için büyük ehemmiyet arz eder.
Tanzanya'daki göller
-->Victoria Gölü
Viktorya Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan Dünya'nın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.
Nil Nehrinin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük kısımı Tanzanya ve Uganda'da kalır; minik bir kısımı Kenya'ya taşar. Toplam 68.800 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri içinde Şimal ABD'daki Superior Gölü'nden sonrasında ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; garp kesimi haricinde kıyıları derin girintilerle örülüdür. Şimal-güney ışığında uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km'dir. Suları, Garp ve Şark Rift vadileri içinde uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazla balık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir.
Viktorya Gölü'nün haritası
Göl kıyıları birbirlerinden çok değişik özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının derhal peşinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar garp kıyısında yerini Kagera Irmağının deltasını oluşturan, papirüs ve mıntıkaya özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş şimal kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında averaj 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur.
Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün şimal kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Güvenli Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke körfezinin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla Sese Adaları yer alır.
Gölü besleyen ırmakların en büyüğü ve en önemlisi olan Kagera 1° cenup enleminin derhal kuzeyinde, garptan göle dökülür. Gölün garptan almış olduğu diğeri ırmaklardan yalnızca Kagera'nın kuzeyindeki Katonga mühim su taşır. Gölün tek gideğeni ise şimal kıyısındaki Viktorya Nili'dir.
Nil'in kaynağını arayan Avrupalılardan İngiliz kaşif John Hanning Speke, 1858'de gölü görmüş oldu ve daha evvel Araplarca Ukereve olarak malum göle İngiltere kraliçesinin onuruna Viktorya ismini verdi. Gölün teferruatlı araştırmasını 1901'de Sir William Garstin gerçekleştirmiş oldu.
Togo'daki göller
-->Togo Gölü
Togo Gölü, Garp Afrika'da Togo sınırları içinde yer edinen bir lâgün gölüdür. Atlas Okyanusu'ndan ince bir hat ile ayrılan göl türlü su sporları için oldukça elverişlidr. Gölün kıyısındaki en mühim yerleşim merkezleri Agbodrafo ve Togoville'dir.
Uganda'daki göller
-->Kyoga Gölü
Kyoga Gölü, Kioga olarak da yazılır, Uganda'nın orta kesiminde göl. Victoria Gölünün kuzeyinde, Victoria Nili'nin orta çığırı üstünde yer alır. Sığ ve bataklık bir yapısı vardır. Son aşama girintili çıkıntılı olan kıyıları papirüslerle kaplıdır. Şiddetli rüzgarların kökünden kopardığı papirüsler kimi zaman nehrin tıkanmasına niçin olur.
Gölün, Namasagali ile Masindi limanları arasındaki kısımı, su hattı alçak teknelerle ulaşıma elverişlidir. Uzunluğu 129 km'yi bulur. Deniz yüzeyinden yüksekliği 1,033 m'dir. Gölde kaydedilmiş yaşayan 50'ye yakın balık türü ve timsahlar hayvan varlığını oluşturular.
Kıtalarına Bakılırsa Sıradağlar
Kıtalarına Bakılırsa Boğazlar
Göller Yöresi (Göller Bölgesi)
- [+] ABD kıtasındaki göller
1. Cenup ABD kıtasındaki göller
-->Argentino Gölü
Argentino Gölü (Lago Argentino) Arjantin'in Patagonya bölgesinde 1.490 km² alana haiz bir göl.
Buzul
Göl'ün kollara ayrılan garp ucu ,Andlar'a kadar uzanır. Dağlardan gelen buzulların uç noktaları pek çok yerden göle açılır.
Yüksekliği yer yer 50-60 m'yi bulan, dünyaca ünlü Perito Moreno Buzulu, Argentino gölünde kırılır ve burada buzdağları oluşturur.Dağlardan gelen buzul uzantıları bir takım seneler gölü bölümlere ayırır.
Göl, Los Glaciares Ulusal Parkı 'nın (Buzullar ulusal parkı) bir parçasıdır.
Konum
Argentino cenup 50 ve 51. paralelleri ile garp 72 ve 73. boylamları içinde kalır Gölün şark kısmı, Pampa ovalarının derinliklerinde kaybolur.
Göl kıyısındaki en mühim kent El Calafate'dir. Buradaki halkın ana geliri, buzulları ziyarete gelen turistler oluşturur.
Tarihçe
Göl, 1873 senesinde buraya gelen denizci Valentin Filberg tarafınca ortaya çıkarıldı. Filberg burasını, 100 yıl ilkin keşfedilmiş Lago Viedma olarak kabul etti. 15 Şubat 1877 tarihinde buraya araştırmacı ve aynı isminde buzulun isim babası Francisco P. Moreno ve Carlos Moyano geldi. Moreno, bu göle Lago Argentino adını vermiştir.
-->Mar Chiquita
Laguna Mar Chiquita (ya da Mar de Ansenuza) alan bakımından Arjantin'in en büyük ve Cenup ABD'nın Titikaka Gölü'nden sonrasında en büyük ikinci gölü. Bununla birlikte kendinden doğan nehri olmayan yeryüzünün en büyük beşinci gölüdür.
Konum
Göl, Córdoba Eyaleti'nin kuzeydoğusunda, ülkenin merkezinde yer alır; ama Santiago del Estero ve Santa Fe eyaletlerinin içine kadar ulaşır. Mesela göl ortalama 1950 senesinde, bir tek ortalama 2.000 km² iken bu yazı içinde de görülebilen haritadaki şeklinde, haritaların çoğunda gölün boyutları çizilir.
Coğrafya
Göl üç mühim dere tarafınca beslenirse de (Rio Dulce, Rio SuquÃa ve RÃo Xanaes) kendinden lanan bir nehri yoktur. Bu vaziyet, yağış miktarına bağlı olarak gölün alan yayılımının devamlı değişmesine neden olur. Su ile örtülü alan yağış miktarına paralel olarak çok fazla şekilde 2.000 ile 10.000 km² içinde gider gelir. Bugün göl alanı 5.770 km² olarak tahmin edilir. 1970'lerde göl çok kuvvetli bir biçimde genişleyerek (en yüksek düzey 1977) kuzeyde ve doğuda çok geiş bir alanı, gene aynı şekilde cenup kıyısında bulunan mühim dinlence beldesi Miramar'ın bir kısmını sular altında bırakmıştır.
Gölün derinliği çevrenin düz topografik yapısı sebebiyle en fazla 19 m, hatta az su seviyesinde 12 m kadardır.
Bilhassa gölün şimal yarısında çok sayıda ada mevcuttur. Fakat genel anlamda çok düz olan bu adalar çoğunlukla sular altında kalır.
Nüfus
Gölün alan değişimleri insanlara bilhassa de ziraat bakımından çok büyük zahmet getirdiğinden, gölün çevresinde seyrek bir yerleşim vardır. Derhal sahilde bir tek iki yerleşim merkezi Miramar ve Playa Grande mevcuttur. Bölgenin en büyük yerleşim yeri ise gölün şark sahilinin 5 km doğusundaki Morteros'dur.
Gezim
Suyu tuzlu ve ihtiva ettiği yüksek orandaki minerallerin pek çok hastalığa iyi gelmesi sebebiyle göl, mühim bir dinlence ve tedavi merkezidir. Tuz içinde ne olduğu su seviyesine bağlı olarak 25 ile 290 g/l içinde değişiyor. Bugün suyun tuz içinde ne olduğu ortalama 80 g/l olup düzgüsel deniz suyu ile karşılaştırılabilecek miktardadır.
Bu özelliklerinden dolayı Mar Chiquita, 1940 ile su taşkınının olduğu 1977 yılları içinde internasyonal ziyaretçileri olan bir gezinsel bölgeydi. Su baskınının arkasından gezinsel faaliyetler süratli şekilde gerilemiştir. 1992 yılından bu zamana kadar dinlence yöresi Miramar'da sahil kordonunun tekrardan yapılandırılmasının başlanmasıyla, göl tekrardan gelişme yaşamaktadır.
Koruma bölgesi
Gölün tamamı ve Mar Chiquita'nın kuzeyinde bulunan RÃo Dulce nehrinin döküldüğü bataklık alanın bir bölümü koruma altındadır. Koruma alanı Refugio de Vida Silvestre, Depresión Salina de los Bañados del RÃo Dulce y Laguna Mar Chiquita ismini taşır. Bu şekilde göl, flora ve fauna olarak bilhassa korumaya kıymet bölgeleri karakterize eden Sitio Hemisférico olarak duyuru edilmiştir. Bilhassa pek çok göçmen kuş türü Patagonya'dan şimal Arktik mıntıkaya giderken ya da tam tersi yolda burada konaklarlar. Göl, devamlı olarak burada bulunan ama değişken şartlara uyum sağlarken (tuz oranı, gölün genişlemesi şeklinde) problemler yaşayan flamingolara bir habitat olmasıyla da ünlüdür.
2005 başlangıcında Universidad Nacional de Córdoba, göl alanının değişkenliğini ve bunun nüfus ile iktisat üstüne etkilerini araştırmak maksadıyla, göl kıyısında bir araştırma merkezi kurmuştur. Göle açılan ve göle elde eden RÃo Dulce Nehri'ndeki sulama faaliyetlerinin büyütülmesinden, bunun sonucunda da Aral Gölü benzeri bir durumla Mar Chiquita'nın yavaş yavaş kurutulmasından korkulmaktadır.
-->Viedma Gölü
Viedma Gölü (Lago Viedma), Arjantin'in Santa Cruz eyâletinde, Şili sınırı yakınında, Los Glaciares Ulusal Parkı içinde bir buzul gölü. Gölün alanı 1.088 ile 1.600 km² içinde değişiyor.
Coğrafya
Viedma, Şili sınırında, And Dağlarında mevcuttur. Çevresinde Cerro Fitz Roy (3.406 m), Cerro Torre (3.128 m) ve Poincenot (3.076 m) şeklinde çok sayıda 3000'lik dağlar vardır. Fitz Roy eteklerinde bir yerleşim yeri olan El Chalten mevcuttur.
Viedma Gölü'ne açılan en mühim buzullar, avrupada bulunan 575 km²'lik Viedma Buzuludur. Buzul suyu, gölü turkuaz mavisi bir renge boyar. Viedma gölü, güneyindeki Argentino Gölü ile bağlantılıdır. Kuzeyinde ise Lago San Martin (San Martin Gölü) vardır.
Tarihçe
Viedma Gölü, 1782 senesinde ispanyol Antonio de Viedma tarafınca, bilimsel gezisi esnasında ortaya çıkarılmıştır. Göl adını bu kişiden alır. Daha sonraki geziler 19.yüzyılın ortalarında yapılmıştır. 1945 yılından bu zamana kadar ise Los Glaciares Ulusal Park'ı mevcuttur. 1981 senesinde bu park UNESCO tarafınca dünya kültür mirası olarak duyuru edilmiştir. 1977 senesinde İngiliz yazar Bruce Chatwin Patagonya seyâhati esnasında bu gölü ziyaret etmiştir.
Bolivya'daki göller
-->Laguna Colorada
Laguna Colorada, Bolivya'nın Potosà Departamentosu'nda, Altiplano Platosu'nun cenup kısmında , Reserva Nacional de Fauna Andina Eduardo Abaroa isminde tabii koruma bölgesinde bulunan sığ bir göldür. Deniz seviyesinden 4278 m yüksekte bulunan gölün averaj derinliği 0.5 m olup, en derin noktası 1.5 metre ve yüzölçümü 60 km²'dir. Göl ismini, burada yargı devam eden alg çeşitlerinin ve suyunun ihtiva ettiği yüksek mineral içinde ne olduğunun sebeb olduğu, dikkat çekici renginden alır.
Göl 3 tür büyük flamingo nüfusu ile ünlüdür ki bu tür durumlar Şili flamingosu, And flamingosu ve James flamingosudur.
-->Laguna Verde
Laguna Verde, Bolivya'da, Altiplano Platosu'nun güneybatısında bir göldür. Licancabur'un eteğinde mevcuttur. Göl, yüksek oranda bakır çökeltisi içermesi sebebiyle yeşil renktedir.
Yalnız 5,2 km² alana haiz Laguna Verde, deniz seviyesinden 4300 m yüksekte olup, sıcak su ları ile ünlüdür.
-->Salar de Uyuni
Salar de Uyuni, 12.000 km² alanıyla Dünya'nın en büyük tuz göllerinden birisi. Bolivya 'nın güneybatısında, 3.653 m yükseklikte mevcuttur ve Titikaka Gölü ile birlikte Altiplano Platosu'nun doğa açısından zirve noktası olarak kabul edilir. Gündüz ışıldayan aydınlığı geceleri sert ayazı ile daha çok sert buz tutmuş bir göle benzer. Fakat yüründüğünde ayakların altında gıcırdayan buz değildir kaba tuz kristalleridir.
Salar de Uyuni'nin tuz kapasitesi ortalama 10 milyar ton olarak tahmin edilir. Bunun senelik 25.000 tonu çıkarılarak şehirlere nakledilir. Daha güneydeki lagünlerle birlikte göl Cenup ABD Flamingoları için mühim bir yaşam alanı teşkil eder.
Yağmur zamanı süresince tuz kabuğu lokal olarak birden fazla desimetre su ile örtülür. Ortalama Haziran sonundan yağmur zamanının başlagıcı Aralık başına kadar göl kurudur. İstisnai olarak çamurlu kıyı şeridi ve tek tek su gözleri hariç 30 m lik çok büyük tuz kabuğu üstünden otobüs ve kamyonlar gidebilir.
Güherçile savaşları esnasında yakınlarda bulunan Uyuni bir garnizon şehriyken, bugün çevreye meydana getirilen gezinsel gezilerin bir başlangıç noktasıdır.
Incahuasi (İnka evi), Salar de Uyuni 'nin en ünlü adasıdır. Ada 12 m ye varan pek çok kaktüsle kaplı olup , Uyuni şehrinden ortalama 80 km mesafededir ve buradaki tuz otele kuru zamanda bisikletle dahi ulaşılabilir. Tur operatörlerinin arazi araçları için 20 santimetre lik su örtüsü problem teşkil etmez.
Salar de Uyuni'de gezim
- Uyuni'den yola çıkılarak gölün kenarında tren mezarlığına gidilir. Kısmen 100 yaşlarının da üstünde trenler burada mevcuttur.
- Akabinde Colchani'deki tuz çıkarma istasyonu ziyaret edilir.
- Tuz otel, tamamen tuzdan yapılmıştır.
- Tuz gölünün kenarındaki bir volkan önünde konaklama. Civarlarında 3000 senelik mumyaların bulunmuş olduğu bir mağara ve sulak alanda flamingolar vardır.
- Uyuni'den çok günlü, arazi otomobilleriyle göle ve lagünlare giden (Colorada ve Verde) turlar düzenlenir.
Titikaka Gölü. Peru ve Bolivya içinde kalan Cenup ABD'nın en büyük tatlı su gölü.
Coğrafya
8.288 kilometrekare alana haiz olan göl And Dağları'nın Altiplano ismi verilen platosunda, Peru ve Bolivya içinde yer alır. Garp kıyısı Peru'ya, şark kıyısı ise Bolivya'ya aittir.
Titikaka Gölü, ticari gemilerin de çalışmış olduğu, dünyanın en yüksek rakımlı gölüdür. Deniz seviyesinden yüksekliği 3.810 metre olup 194 km uzunluğa ve 65 km genişliğe haizdir. Averaj derinliği 140 - 180 metre arasındadır. Bir takım yerliler dipsiz bulunduğunu iddia etseler de en derin yeri 280 metredir. Yirmibeşten fazla akarsu bu göle dökülür. İnka kültürünün izlerini barındıran Güneş Adası (Isla del Sol) dahil irili ufaklı pek çok adacığı barındırır. Çevresinde yaşayan halk için gölde meydana getirilen balıkçılık mühim bir geçim membaıdır.
Adının kökeni
İsminin nereden geldiği kati olarak bilinmemekle beraber iki Aymara kelimesinin yanyana gelmesinden oluşur. Titi "büyük kedi", Kak ise "kaya" manasına gelir ve tercümesi Puma Kayası olarak yapılabilir. Efsaneye gore ilk İnka Kralı Manco Capac Güneş Adası'nda ilk olarak, kedi başını çağrıştıran bir kayaya çıkar. Göl haritasına kafa aşağı bakıldığında, yatan kedi formu ayırt edilebilir. Buna rağmen Quechua Dili'nde titi "kurşun" ya da "kurşun rengi" qaqa ise "kaya" anlamına gelir. Kısaca "kurşini (kurşun rengi) kaya"
Gölde yaşam
Uros yüzen adası
Titikaka Gölü'nün karakteristik özelliklerinden birisi yüzen adacıklardır. Bu adacıklarda yaşayanlara 'Uros' (çoğul kelime) ismi verilir. Uros, yüzen adacıkları savaşçı İnkalardan korunmak maksadıyla, yöreye özgü Totora adlı bir bitkinin kargılarını çapraz olarak bir araya getirerek oluştururlar. üstünde kolay kulübeler de inşa ettikleri bu adacıkları balık avında kullanırlar.
Uros, geleneksel yaşam şekilleriyle gurur duyar ve karaya yerleşmeyi reddeder. Turistlerin sallanan adalarını ziyaret etmesine izin verirler.
Peru'ya ait Taquile adasında bugün ortalama 1.600 Quechua yaşamaktadır. Bu 5,5 km uzunluğunda ve 1,6 km genişliğindeki adada yaşayan halk, yabancılardan saklandıkları için çok sonraları ortaya çıkarılmıştır. Örgü ören erkekleri sebebiyle adaya Örgü ören erkekler adası ismi da verilir.
Gölün Bolivya tarafında mukaddes adalar, Güneş Adası (Isla del Sol) ve Ay Adası (Isla de la Luna) mevcuttur. Her ikisinde de minik geleneksel köyler ve çok sayıda eski harabe mevcuttur.
Fauna
Titikaka Gölü, bir takım nadir rastlanan hayvana yaşam ortamı sunar. Bunlardan biride birisi Titikaka dalgıcı (Rollandia microptera) denen kuştur. Bu kuşun garip yanı, minik kanatları sebebiyle uçamamasıdır. Çekince hemen suyun üstünde süratli adımlar atarak ve çok kuvvetli kanat çırpmalarla kaçar. Fakat bu kanat çırpmalar kuşu havalandırmaz. Başka bir endemik diri ise Titikaka kurbağasıdır. Kurbağa ağırlıklı olarak cildiyle soluma yaptığından, teni çizgilidir.
Peru'daki göller
-->Junin Gölü
Junin Gölü (Lago JunÃn), Cenup ABD ülkesi Peru'nun Titikaka Gölü'nden sonrasında en büyük ikinci gölüdür. Fakat Titikaka Gölü'nden değişik olarak Junin Gölü'nün tamamı Peru ülke sınırları içinde yer alır.
Konum
Junin Gölü (İsp. "Lago (de) JunÃn"), bununla birlikte "Chinchayqucha" (Quechua "Şimal Gölü") olarak da adlandırılır ve deniz seviyesinden 4.082 m yüksektedir. Junin Bölgesi'nde (Region JunÃn) mevcuttur.
Büyüklük
Gölün derinliği yağışlı ve kurak yıllara gore 1.5 m- 2 m kadar kadar oynar. Gölün büyüklüğü, bugün Upamayo Nehri'ne açılan ağızdaki su santrali ile ayarlanan su seviyesinin yüksekliğine bağlıdır.
Tabii park
7 Ağustos 1974'de gölü ve derhal çevresini içeren, 530 km² bir alanı kapsayan Junin tabii koruma alanı kurulur. Göl ve buraya komşu bölge, sıradışı hayvan ve bütün ülkelerce kendine özgü bitkisel formasyonu olan nebat çeşitliliğine haizdir. Hamster (Cavia tschudii) şeklinde memeli hayvanlar, Batrachophrynus macrostomus şeklinde kurbağalar, Challhua şeklinde balıklar, Podiceps taczanowskii şeklinde kuşlar, Totora şeklinde bitkiler burada yerleşik olan halk tarafınca kullanılırlar.
1933'den bu zamana kadar tabii parkın fauna ve florası, yaşanmış olan niceliksel düşüş ve bölgenin mayınlarından ziyan olmuştur. Bunun haricinde Junin ve Carhuamayo şehirlerinin atık suları bölgenin kirlenmesini hızlandırmıştır.
Şili'deki göller
-->Chungará Gölü
Chungará Gölü (Lago Chungará), Dünya'nın en yüksek konumdaki göllerimden biridir. Kobalt mavisi Lago Chungará, Şili'nin Putre şehrinin 59 Km batısında, Tarapacá Bölgesi'nde yer alır. Civarlarında, aralarında devasa Pomerape ve Parinacota şeklinde 6200 metre yükseklikte olan 6 büyük volkan mevcuttur. Göl Lauca Ulusal Parkı sınırlarındadır. Coğrafi koordinatları 18°15'G, 69°10'B olup, civarlarında yerli köyü Parinacota mevcuttur. Bolivya sınırına çok yakındır.
Lago Chungará, flamingolar, vicuñalar, alpakalar, kondorlar ve viscachalar (chinchilla türü) şeklinde hayvanlar alemine ev sahipliği yapar.
Gölün çevresinde, CONAF (Şili orman makamı) tarafınca seyahat yolları düzenlenmiştir. Bölge dağ bisikletçileri tarafınca çok sevilir.
-->Viedma Gölü
Viedma Gölü (Lago Viedma), Arjantin'in Santa Cruz eyâletinde, Şili sınırı yakınında, Los Glaciares Ulusal Parkı içinde bir buzul gölü. Gölün alanı 1.088 ile 1.600 km² içinde değişiyor.
Coğrafya
Viedma, Şili sınırında, And Dağlarında mevcuttur. Çevresinde Cerro Fitz Roy (3.406 m), Cerro Torre (3.128 m) ve Poincenot (3.076 m) şeklinde çok sayıda 3000'lik dağlar vardır. Fitz Roy eteklerinde bir yerleşim yeri olan El Chalten mevcuttur.
Viedma Gölü'ne açılan en mühim buzullar, avrupada bulunan 575 km²'lik Viedma Buzuludur. Buzul suyu, gölü turkuaz mavisi bir renge boyar. Viedma gölü, güneyindeki Argentino Gölü ile bağlantılıdır. Kuzeyinde ise Lago San Martin (San Martin Gölü) vardır.
Tarihçe
Viedma Gölü, 1782 senesinde ispanyol Antonio de Viedma tarafınca, bilimsel gezisi esnasında ortaya çıkarılmıştır. Göl adını bu kişiden alır. Daha sonraki geziler 19.yüzyılın ortalarında yapılmıştır. 1945 yılından bu zamana kadar ise Los Glaciares Ulusal Park'ı mevcuttur. 1981 senesinde bu park UNESCO tarafınca dünya kültür mirası olarak duyuru edilmiştir. 1977 senesinde İngiliz yazar Bruce Chatwin Patagonya seyâhati esnasında bu gölü ziyaret etmiştir.
2.Şimal ABD kıtasındaki göller
- ABD'deki göller
-->Okeechobee Gölü
Okeechobee Gölü, ABD'nin, Florida eyaletinde göl.
Michigan ve Iliamna göllerinden sonrasında ülkenin üçüncü büyük tatlı su gölüdür.West Palm Beach'in 65 km kuzeybatısında, bataklık bir bölge olan Everglades'in şimal kenarında yer alır.Bir zamanlar Everglades'i de içine alıp tüm havzayı kaplayan Pamlico Denizinin kalıntısı olan Gölün ismi, Seminole Yerlilerinin dilinde Büyük Su anlamına gelir. 56 km uzunluğundaki gölün kıyıları 216 km uzunluğundadır. üç minik adayla beraber yüzölçümü 1.813 km²'dir.Averaj derinliği 2,1 m, en derin yeri ise 4,5 m'dir.En mühim su membaı ise Kissimmee Irmağıdır. Eskiden yağmur mevsiminde gölün sularının kabarması sebebiyle çevredeki topraklar güneydeki Everglades'e kadar sular altında kalıyordu.Bu konuyu önlemek için setler yapılmıştır ve gölün gideğinini düzenleyici önlemler alınmıştır.
Atlas Okyanusu kıyısındaki Stuart'tan başlayarak St. Lucie Kanalı kanalıyla Okeechobee Gölüne ulaşan ve buradan Caloosahatchee Nehri kanalıyla Meksika Körfezine ulaşan 248 km uzunluğundaki su yolu 1937'de tamamlandı. Göl kıyısındaki başlıca yerleşmeler Pahokee, Belle Glade, Lake Harbor, Clewiston, Okeechobee ve Canal Point'tir.Gölün kuzeybatı kıyılarında hala Seminole Yerlileri yaşamaktadır.
Illinois'daki göller
-->Michigan Gölü
Michigan Gölü, ABD'deki beş Büyük Göller'den birisi.
ABD'nin kuzeyinde Mackinac Boğazı'yla Huron Gölüne bağlanır. Şimal kısmı yılda dört ay kadar donan gölde şiddetli fırtınalara karşın ulaşım canlıdır.
Büyük Göller içinde tamamı ABD'de olan tek göldür. ABD eyaletleri Indiana, Illinois, Wisconsin ve Michigan sınırlarındadır. Deniz seviyesinde 176 m yüksekte olan Michigan Gölü en derin yerinde 281 metredir ve 58.016 km² bir alana haizdir. Uzunluğu 494 km, genişliği 190 km olan gölün kıyı şeridi 2.633 km süresince uzanır.
Michigan Gölü ismini, Michigan Eyaleti'nden değildir tam tersi eyalet adını bu gölden alır. Adının Anishinabe Kızılderilileri dilinde büyük su anlamına gelen Mishi-gami 'den türediğine inanılır.
Kaliforniya'daki göller
-->Castle Gölü
Castle Gölü, Şimal Kaliforniya da bulunan Klamath Dağlarının Cenup yamacında bulunan bir sirk gölüdür. Gölün ağzı Castle Gölü Irmağı'na ve ordan da Siskiyou Gölü'ne akar; bu göl Sacramento Nehri'ni besleyen lardan biridir. Göl, Shasta-Trinity Ulusal Ormanı ile beraber ortalama olarak 190.000 m2 (47 akre)'lik alanı kaplar. Göl ve çevresinde balık avlama, kamp ve yürüyüş sporu yapılabilir.
Gölde ve gölü çevreleyen alanda alabalık, ayı, geyik, susamuru, kurbağa ve balıkkartalı şeklinde çok türlü hayvan ve bitkiler mevcuttur. Bununla birlikte alan, yaz başlangıcında yetişen Kızıl hasekiküpesi (Aquilegia truncata), Kahverengi zambak (Erythronium sp.) ve Shasta Penstemonu (Pentstemon laetus) ile ünlüdür.
Oluşum
Gölün geçmişi şimdiki alanın oyulmaya başladığı Buzul Çağına kadar gider (10,000 yıldan fazla). O çağda Şimal ABD buzullarla kaplıydı. Castle Gölü, derinliği güneyinde 34 metreye kadar inen granit tabanlı tipik bir buzul sirk gölüdür.
Montana'daki göller
-->Flathead Gölü
Flathead Gölü, ABD'de Montana eyaletinin kuzeybatısındaki Flathead Ulusal Ormanı'nda göl.
Liard Ovasına doğru şimal yönünde uzanan yapısal bir çöküntü alan olan Kayalık Dağlar çukurunun cenup sınırını oluşturur. 50 km uzunluğunda ve 25 km genişliğinde olan gölün alanı 495,9 km2'dir. Ismini gölün güneybatısındaki kampa yerleştirilmiş olan Flathead (Seliş) Yerlilerinden alır.
New York eyaletindeki göller
-->Büyük Göller
Büyük Göller, Şimal ABD'da Kanada-ABD Birleşik Devletleri sınırında bulunan ve 5 gölden oluşan göller grubuna denir. Burası yeryüzündeki en büyük tatlı su havzasıdır.
Göller
- Superior Gölü
- Michigan Gölü
- Huron Gölü
- Erie Gölü
- Ontario Gölü
Kanada ile ABD içinde yer edinen Superior Gölü, dünyanın yüzölçümü bakımından en büyük tatlı su gölüdür. Göl, Kanada kalkanının güneyinde genişler ve Sault Sainte Marie'de Huron Gölüne bağlandığı Sainte Marie Nehrine kavuşur. Buzul Devri asıllı olan gölde bolca oranda balık mevcuttur. Suları kışın buz tutmasına karşın altı yedi ay süresince vapur ulaşımı çok işlektir. Garp kıyıları süresince varlıklı bir demir filizi yatağı vardır. Bu demir filizi yatağı göl üstündeki trafiği mühim seviyede besler.
Michigan Gölü, ABD'deki beş Büyük Göller'den birisi.
ABD'nin kuzeyinde Mackinac Boğazı'yla Huron Gölüne bağlanır. Şimal kısmı yılda dört ay kadar donan gölde şiddetli fırtınalara karşın ulaşım canlıdır.
Büyük Göller içinde tamamı ABD'de olan tek göldür. ABD eyaletleri Indiana, Illinois, Wisconsin ve Michigan sınırlarındadır. Deniz seviyesinde 176 m yüksekte olan Michigan Gölü en derin yerinde 281 metredir ve 58.016 km² bir alana haizdir. Uzunluğu 494 km, genişliği 190 km olan gölün kıyı şeridi 2.633 km süresince uzanır.
Michigan Gölü ismini, Michigan Eyaleti'nden değildir tam tersi eyalet adını bu gölden alır. Adının Anishinabe Kızılderilileri dilinde büyük su anlamına gelen Mishi-gami 'den türediğine inanılır.
Huron Gölü, Şimal ABD'nın Büyük Göllerinden birisi olup, dünyanın en büyük dördüncü gölüdür. Ismi, bölümde yaşayan Huron halkına dayanarak, Fransız kâşifler tarafınca verilmiştir.
Erie Gölü, Şimal ABD'nın beş büyük gölünden birisi.
Kanada ile ABD içinde yer edinen ve Saint Clair ırmağıyla Huron Gölü'ne, Niyagara ile Ontario Gölü'ne bağlanan göl, başka dört göl şeklinde buzul oluşumludur. Şiddetli fırtınaların tesirinde kalan suları, Aralık ortasından Mart sonuna kadar buz meblağ. Yazın ulaşım çok etkindir ve göl Şimal ABD'nın en büyük endüstri merkezlerinden birinin başlıca ulaşım yoludur.
Şimal kıyılarında Kanada'nın Ontario eyaleti, cenup kıyılarında ABD'nin Ohio, Pennsylvania ve New York eyaletleri mevcuttur. Gölde sportif ve ticari amaçlı balıkçıklık yoğun olarak yapılmaktadır.
Ontario Gölü, Büyük Göller'in en Doğuda olanı.
Kanada ile ABD içinde yer edinen göl, Niyagara vasıtasıyla Erie Gölüne bağlanır ve sularının fazlasını Saint-Laurent Nehrine akıtır. Diğer dört göl şeklinde buzul asıllı olan Ontario Gölünde kışın buzlar seferleri samimi bir biçimde engellemez. Nehrin kıyılşarı süresince gelişen büyük bir endüstri karmaşası, kanallarla Saint-Loren Vadisine ve New York'a bağlanmıştır.
- Kanada'daki göller
-->Athabasca Gölü
Athabasca GölüKanada'da, Kuzeybatı topraklarının derhal güneyinde bulunan göl. En derin yeri 124 metredir. Çevresindeki arazi altın ve uranyum bakımından zengindir. Göl, sularını Şimal Buz Denizi'ne kadar ulaştırır.
-->Büyük Ayı Gölü
Büyük Ayı Gölü(İngilizce Great Bear Lake, Fransızca Grand lac de l'Ours), Kanada'nın en büyük ve dünyanın sekizinci en büyük gölüdür.
-->Büyük Tutsak Gölü
Büyük Tutsak Gölü (Fransızca: Grand lac des Esclaves, İngilizce: Great Slave Lake) Kanada'nın, Kuzeybatı Toprakları'nda Mackenzie bölgesinde yer alır. Ismini Slave (tutsak anlamına gelir) yerlilerinden almıştır. Suları çok duru ve derindir. En derin yeri 600 metreyi geçer. üstünde pek çok ada mevcuttur.
-->Moraine Gölü
Moraine Gölü (İngilizce: Moraine Lake ) Alberta, Kanada'daki Banff Ulusal Parkı'nda, buzullarla beslenen bir göldür. Çevresi Wenkchemna Range'nin on dağ zirvesi ile çevrili Valley of the Ten Peaks adlı vadide, 1.884 m yükseklikte mevcuttur.
-->Winnipeg Gölü
Winnipeg Gölü, Kanada'da Manitoba eyaletinde bir buzul gölünün kalıntısıdır ve pek çok ırmakla beslenir.
24.514 km2'lik bir alanı kaplar. 1730'larda La Vérendrye tarafınca ortaya çıkarılmıştır. Derin olması sebebiyle ulaşım ve balıkçılık bakımından ehemmiyet taşır.
3.Orta ABD kıtasındaki göller
Honduras'taki göller
-->Yojoa Gölü
Yojoa Gölü 285 kilometrekarelik yüzölçümü ile Honduras'ın en büyük gölüdür. Sönmüş bir volkanın oluşturduğu çöküntü ile meydana gelmiştir. 700 metre yüksekte bulunan gölde ortlama su derinliği 15 metre kadardır.
Avrupada Santa Bárbara Millî Parkı ile beraber dil dağlarla çevrili olan gölün doğusunda Cerro Azul Meambar Millî Parkı vardır. Tegucigalpa ve San Pedro Sula arasındaki karayolu üstünde yer alır. Gölden en fazla çevredeki meyve bahçelerini sulamak ve balıkçılık kendi alanında yararlanılır.
Panama'daki göller
-->Gatun Gölü
Gatun Gölü (İspanyolca Lago Gatún) Panama Cumhuriyeti'nde Panama Kanalı'nı oluşturan ana birimlerden olan suni bir göldür. Panama kıstağı süresince gemiler 33 kilometre süresince bu gölden ilerlerler.
Göl, 1907 - 1913 yılları içinde Charges Nehri'nin önüne kurulan Gatun Barajı yardımıyla meydana getirilmiştir. İnşa edildiği dönemde göl yeryüzündeki en büyük suni göl; Charges Nehri'nin önündeki bu baraj da en büyük baraj olmuştur.
- [+] Antarktika kıtasındaki göller
Fryxell Gölü, (ing. Lake Fryxell) dörtbuçuk kilometre uzunluğunda Kanada ile Commonwealth buzulları içinde, Antarktika Kıtasının güneyindeki Viktorialand'da bir göl.
Taylor Vadisi'nin şark ucunda, 77° 37' cenup paraleli ve 163° 11' şark merisyeni aralığında mevcuttur. Fryxell Gölü, Sir Robert Falcon Scott yönetimindeki 1910 'den 1913'e kadar devam eden Terra Nova bilimsel gezisi esnasında keşfedilir ve kartografisi yapılır. Göle, 1957 senesinde bir buzul jeoloğu olan Illinois'deki (ABD) Augustana College'den Dr. Fritiof Fryxell'in ismi verilir.
Göl, başka pek çok Antarktika gölü şeklinde pek çok prokayontik canlıya ev sahipliği yapar.
-->Hoare Gölü
Hoare Gölü,(77°38'S, 162°51'E) Antarktika 'nın güneyinde, Viktorialand'da, ortalama üçbuçuk kilometre uzunluğunda bir göl.Taylor vadisi'nde, Tschad Gölü ve Kanada Buzulu içinde, 77°38' cenup paraleli ile 162°51' şark meridyeni aralığında mevcuttur. Göl tüm yıl süresince buz ile örtülü olup, buzun kalınlığı averaj dört metreyi bulur.
Göl, 1963 ile 1964 yılları içinde bölgeyi ziyaret eden, Yeni Zelanda Victoria University of Wellington tarafınca, sekizinci Antarktika bilimsel gezisinde fizikçi R. A. Hoare adı adlandırılmıştır. Hoare, Victoria University'nin bazu gezilerinin üyesi olup, Taylor, Wright ve Viktoria vadilerindeki gölleri araştırmıştır.
-->Vostok Gölü
Vostok Gölü, R.V. Robinson adlı Rus pilotun 1961 senesinde Antarktika'da keşfettiği 4.000 metrelik buz tabakasının altında bulunan 15 milyon yıl yaşındaki buzul gölü. 3.000 metre yüksekliğindeki Gamburtsev Dağları'nın ortasında bulunmakta.
- [+] Asya kıtasındaki göller
Ermenistan'daki göller
-->Erivan Gölü
Erivan Gölü (Ermenice: ÔµÖ€Ö‡Õ¡Õ¶Õ« Õ¬Õ«Õ³), Ermenistan'ın başkenti Erivan'ın güneybatısındaki Şengavit ilçesinde bulunan bir göldür. Hrazdan Nehri mecrasında mevcuttur.
Gölün kuzeyinde, Hrazdan Nehri mecrasında Kırmızı Köprü mevcuttur; bu köprü 1945'da Zafer Köprüsü'nün yapılmasına kadar güneybatıdan şehire girebilmek için tek giriş noktası idi. Gölün şimal kıyısında ABD Birleşik Devletleri Büyükelçiliği mevcuttur.[1]
-->Sevan Gölü
Sevan Gölü (Ermenice: ÕÖ‡Õ¡Õ¶Õ¡ Õ¬Õ«Õ³; Türkçe: Gökçe Göl) 940 km² yüzölçümüyle (ortalama 78 km uzunluğu, 56 km genişliği) bir tek Ermenistan'nın değildir, Kafkasya'nın da en büyük gölüdür. 1900 m. yüksekliğiyle dünyanın bu büyüklükteki en yüksek gölüdür. 30 civarında çay ve Hrazdan Nehri tarafınca beslenir. ülkenin doğusunda Geğarkunik'te mevcuttur .
Sevan Gölü havzasından çıkarılan arkeolojik kalıntılar bölgenin Bronz Çağ'dan bu yana yerleşimin bulunduğunun kanıtıdır . Gölün adı Urartuca â€Sular ya da göller ülkesi“ anlamına gelen Suina'dan gelir .Gene bölümde Eski Ermeni krallarının ve soylularının yaptırdığı pekçok kiliseye rastlanır. Osmanlılar göle Gökçe ismini vermiştir.
Filistin'deki göller
-->Lut Gölü
Lut Gölü (Arapça: البØر الميت, İbranice: ×™× ×”×לח), Yeryüzü'nün en alçak ve en tuzlu gölü.
Günümüzde akarsularla beslenmeyen ve 600 km² civarında bir alanı kaplayan Lut Gölü, Afrika-Suriye ayrımındaki en alt noktada yer alır. Lut Gölü'nün tabanı, su derinliği oldukça fazla olmasa da (ortalama 376 metre) Asya'da Baykal Gölü ve Hazar Denizi'nden sonrasında bütün ülkelerce en derindeki 3. göl tabanıdır ve deniz seviyesinden 422 metre alttadır. Bu büyük tuzlu göl, karşılıklı uzak noktalarından 80 km/18 km genişliktedir. Aslen göl, eski Lisan Denizi'nin bir parçasıdır.
Su seviyesindeki çekilme eski zamanlarda yılda averaj 18 santimetre iken , bugün bu kıymet İsrail ve ürdün'ün artan içme suyu ihtiyacı sebebiyle, senelik 50 santimetre civarına terfi etmiştir. Lut Gölü %28 ile %33 içinde değişim gösteren tuz oranıyla (Akdeniz %3) Şark Afrika'daki Assal Gölü'nden sonrasında (%35) yeryüzündeki en tuzlu ikinci göldür.
Lut Gölü'nden görünüm
Gölde bir takım dengesizliklerin işaretleri görülmektedir: su alt kısmındaki bir takım asfalt parçaları su yüzeyine çıkmaktadır. Geçmiş zamanlarda bu parçalar toplanır, kurutulur ve ısınmak için kulanılırdı.
Çevreciler, Lut Gölü'nün yok olmaya başladığı yönünde ikazlar vermektedirler. Gölün iki yakasındaki ürdün ve İsrail'in bromür endüstrisinin buna niçin bulunduğunu belirtirler. Fakat daha çok İsrail fabrikaları yüzünden temiz su sıkıntısı çekilmektedir. Oluklar kaygı verici boyutlara ulaşmıştır. Eğer çekince değilse, bu fabrikaların kirli atık boşaltımı bununla birlikte zarar veren faktörlerin başlangıcında yer alır.
Küresel ısınma ile karşı karşıya kalan Lut Gölü, kuruma tehlikesindedir.
Gürcistan'daki göller
-->Paliastomi Gölü
Paliastomi Gölü (Gürcüce: áƒáƒáƒšáƒ˜áƒáƒ¡áƒ¢áƒáƒ›áƒ˜; Paleaostom olarak da çevrilebilir) Gürcistan'ın Poti kenti civarlarında bulunan minik ölçekte bir göldür. Dar bir kanal aracılığı ile Karadeniz'e bağlanan gölün yüzölçümü 17,3 kilometrekaredir. Çevresinde antik uygarlıklardan kalma pek çok kalınıtının çıkarıldığı göl günüzüde yöre için mühim bir balıkçılık membaıdır.
-->Ritsa Gölü
Ritsa Gölü (Abhazca: Риҵа, Gürcüce: რიწáƒ) Gürcistan'da Abhazya Özerk Cumhuriyeti sınırları içinde yer edinen bir göldür. Kafkas Dağları'nın çevrelediği gölün suyu oldukça soğuk ve berraktır. Gölün çevresinde bulunan ve yükseklikleri 2.200 metre ile 3.500 metre içinde değişim gösteren dağlarda Şark Karadeniz göknarının pek çok türü mevcuttur. Göl altı değişik nehirden beslenir ve bir dere yardımıyla da sularını denize ulaştırır.
Gölü ve çevresindeki tabii yaşamı korumak amacıyla 1930 senesinde önlemler alınmış, 1936 senesinde Karadeniz kıyılarından göle ulaşımın sağlanması için yol yapılmıştır. Sovyetler Birliği döneminde oldukça rağbet gören bir gezim merkezi olmasına rağmen bugün gölün çevresindeki tüm oteller kapalıdır.
Ritsa Gölü Gürcistan'ın en derin göllerinden birisidir. Mühim seviyede alabalık çıkarılan gölde haziran - ağustos ayları içinde averaj su sucaklığı 7.8°C'dir. Yılda almış olduğu yağış miktarı 2000 - 2200 milimetre olup kışlar genel anlamda karlı, yazlar ılık geçer. Gölün civarlarında bugün Abhazya Özerk Cumhuriyeti Hükûmeti'ne ait olan, Sovyetler Birliği liderlerinden Josef Stalin'in de tatillerini geçirdiği bir yazlık evi vardır.
Kazakistan'daki göller
-->Aral gölü
Aral gölü Kazakistan - Karakalpakistan (Özbekistan) sınırları içinde olan göldür.
Aral Gölü'nde çağımızın en büyük çevre felaketi yaşanmaktadır. Amuderya ve Siri Derya nehirleri Sovyetler Birliği'nin hatalı ziraat alanları sulama politikası sebebiyle 1960'lı yıllardan bu zamana kadar gölü yeterince besleyememektedir. Sıcaklarında etkisiyle kuruyan göl alanı %80 oranında küçülmüştür. Göl suları 150 km içeri çekilmiş durumdadır.
Gölün küçülmesiyle beraber suyunun tuz oranı artması da ilerlemektedir. Bu tuzlanmadan dolayı pek çok balık türlerinin nesli tükenmiştir. Aral gölünün balıkçılarının ticari durumunu yeniden düzeltmek icin Hollandalı bir bilimcinin garip fikri üstüne Aral gölüne tuzlu su balık türleri yerleştirilmiştir. Şu an Aral balıkçilarının bazıları mesela Kalkan balıgı avıyla geçinmektedir.
Garp Türkistan'da Özbekistan ile Kazakistan arasındaki gölûn büyük kısmı Özbekistan'a dahildir. Asya'nın ikinci, dünyanın dördüncü büyük gölüdür. Yüzölçümü 64.500 kilometrekare ile 68.700 kilometrekare içinde değişiyor. Büyüklük sırasına gore; Hazar, Superior (Şimal ABD), Viktorya (Afrika) göllerinden sonrasında gelir.
Jeolojik “Diluvyal devirde†Aral Gölünün yüzeyi daha yüksekte olup cenup tarafınca Hazar Denizi (gölü) ile bağlantısı vardı. Karakum, Kızılkum ve üstyurt çölleriyle çevrilidir. Gölün bulunmuş olduğu bölümde yazları çok sıcak geçen kurak bir iklim yargı sürer. Akarsuların göle su taşımalarına karşın buharlaşma, gelen sudan daha fazladır. Bu bakımdan göl gittikçe küçülmektedir.
En derin yeri 68 metrelik bir çukurdur. Geri kalan kısmının derinliği 20 metreyi geçmez. Gölün denizden yüksekliği 48, Hazar denizinden yüksekliği 78 metredir. Genişliği 228 ve uzunluğu 420 kilometredir. Tuzluluk derecesi düşüktür (% 0,0103).
Gölün garp kıyıları dik, şark ve cenup kıyıları düz ve yassı, şimal kıyıları girintili çıkıntılıdır. Aral Gölüne Amuderya ve Siri Derya nehirleri dökülür. Bununla birlikte etrafındaki yüksek dağların su ları ile beslenir. Etrafı çöl olduğundan göl kenarında kent yoktur. Göle Taşkent-Orenburg demiryolu yakındır.
Aral Gölünde irili ufaklı pekçok ada ve adacıklar vardır. Bolca oranda balık mevcuttur. Özellikle sazan balığı bakımından çok zengindir. “Hazar'ı Aral'a Birleştirme Projesi†üstünde çalışılmaktadır. Bu projeye gore, Obi ırmağının suları Aral'a akıtılarak, Aral Gölü ile Hazar Denizi bir kanalla birleştirilmek istenmektedir.
Aral Gölü çevresinde nüfus kesafeti (yoğunluğu) azdır. Bu tür şeyler da Aral gölünde balıkçılıkla uğraşanlardır. Amuderya ve Siriderya nehirleri çok fazla derecede alüvyon taşıdıklarından göl dolmakta ve küçülmektedir. Karadeniz-Hazar Denizi ve Aral Gölü birbirine yakın ve aynı çizgi üzerindedirler. Aral Gölü çevresi beş bin senelik bir devrede Türkler için önemli bir yerleşim merkezi olmuştur.
-->Balkaş Gölü
Balkaş Gölü (eski Türkçe: Terinğ köl; Kazakça: Balqaş Kölı) Güneydoğu Asya'da bir göldür. Aral Gölü'nden sonrasında Orta Asya'nın en büyük ikinci gölüdür. 45°4' Şimal 76°2' Şark koordinatları üstünde yer alır. Beslendiği başlıca lar İli Irmağı, Karatal Nehri, Lepsi Irmağı, Aksu Irmağı ve Ayaköz Irmağı'dır. Toplam su havzası 413,000 km²dir. Kazakistan sınırları içinde mevcuttur, maksimum uzunluk 605 km, maksimum genişlik ise doğuda 74 km, avrupada 19 km'dir. Yüzölçümü 16.996 km²dir. En derin noktası 25,6 metre iken averaj derinlik 5,8 metredir. Toplam kıyılarının uzunluğu 2.385 km'dir. Denizden yüksekliği 341,4 metredir.
Gölün zamanı
Göl uzun seneler süresince Çin hakimiyetindeydi, Çin'in güneydoğudaki en uç sınırını teşkil ediyordu. Fakat 1864'te Çinlilerin Haksız Antlaşma dedikleri anlaşma ile Balkaş Gölü Rusya'ya bırakıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılması ile göl resmen Kazakistan sınırları içinde kaldı.
Nitelikleri
Göl günümüzde bir tek 16,996 km²lik bir alanı kaplamaktadır. Balkaş Gölü'de tıpkı Aral Gölü şeklinde beslendiği ların kurumasından dolayı küçülmektedir. Gölün garp kanadı tatlı su, şark kanadı ise tuzlu su içermektedir. Balkaş Bölgesindeki yedi nehirden beslenir, göle en fazla su elde eden İli Nehri'dir. İli Nehri sularını Çin'in Xinjiang bölgesindeki dağlardan bilhassa de bahar aylarında eriyen karlardan beslemektedir. Balkaş Gölü tüm başka içgöller şeklinde kuruma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Ekonomik katkıları
İli Nehri'nin ve Balkaş Gölü'nün suları Kazakistan için büyük önemi vardır. Kapçagayskove şehrinde İli Nehri'nde hidroelektrik güç elde etmek için baraj kurulmuştur ve suları hem tarımsal sulamaya hem de endüstri gereksinimlerine çözüm vermektedir. Balkaş Gölü başlıbaşına balıkçılık için mühim bir tır.
Çevresel ve siyasal etkenler
Kazakistan ve Çin arasındaki zayıf ilişkilere ve Garp Çin'de hızla artan endüstri kuruluşlarına bakıldığında İli Nehri'nin kıt sularının üstündeki gerilim daha da çoğalmaktadır. Benzer politik problemlerden sonrasında ortaya atılan Aral Gölü'nün kurutulması şeklinde bir öneriye bakılırsa, Balkaş'da bundan pek değişik değildir.
-->Zaysan Gölü
Zaysan Gölü, Kazakistan'ın doğusunda tatlı su gölü. Altay ve Tarbagatay dağları arasındaki bir çukurda deniz düzeyinden 386 km yükseklikte yer alır. Göle şark kıyısından giren İrtiş Nehrinin genişlemesiyle oluşmuştur. Ilk başlarda 100 km uzunluğunda, 33 km genişliğinde ve 8 m derinliğinde olan gölün yüzölçümü ortalama 1,860 km²'ydi. Toplam 5,500 km²'lik bir alanı kaplayan, 570 km uzunluğundaki Buhtarma Göleti'nin aşağı kısmına bağlandıktan sonrasında su düzeyi 5 m terfi etti. Balıkçılığın ehemmiyet taşımış olduğu gölde gemilerle ulaşım yapılır.
Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki göller
-->Larnaka Tuz Gölü
Larnaka Tuz Gölü, Kıbrıs Cumhuriyeti sınırları içinde kalan Kıbrıs Adası'nda Limasol Tuz Gölü'nden sonrasında en büyük ikinci göldür. Yüzölçümü 2,2 kilometrekare olan göl, Limasol Havaalanı yolu üstünde mevcuttur. Kış ayları süresince su biriken gölde, yazları sular çekilir ve tuz kalıpları ortaya çıkar. Cenup Kıbrıs'ın dış satımının büyük bir kısmını bu gölden elde edilmiş tuz oluşturur. Gölde üreme dönemlerine mühim oranda flamingo papülasyonu mevcuttur.
-->Limasol Tuz Gölü
Limasol Tuz Gölü Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Limasol ili sınırları içinde kalan Kıbrıs Adası'nın en büyük gölüdür. Yüzölçümü 10.65 kilometrekare olan gölde suyun en derin olduğu nokta 1 metreden fazla değildir. Sularının %50'si 30 santimetre'den daha alçak olan gölde tuzluluk oranı oldukça yüksektir.
Kırgızistan'daki göller
-->Issık Göl
Issık Göl ya da Isık Göl, (Kırgız Türkçesi: Ğ«Ñык-ĞšÓ©Ğ», okunuşu: Isık-Köl). Kırgızistan'ın şimal doğusunda, Kazakistan sınırına yakın bir bölümde, kuzeyinde Küngöy Ala dağları ve güneyinde Teskey Ala dağları arasındaki tektonik çukurda yerleşmiş, averaj deniz seviyesinden 1606 m. yükseklikte konumlanır.
Coğrafya
Cenup ABD'daki Titicaca gölünden sonrasında dünyanın ikinci en büyük büyük dağ gölüdür. Dünyanın en büyük krater gölü, Issık Gölü'dür.
Karla kaplı dağlarla çevrelenmiş olmasına karşın, gölün suları hiçbir süre donmaz; bundan dolayı gölün ismi "ısı ya da sıcak, ılık göl" anlamına gelen Kırgız Türkçesi'nde "Isık Köl"dür. Kırgız Türkleri bu göl için "Kırgızistan'ın bermeti (incisi)" diye adlandırmışlardır. Göl'ün uzunluğu batı-doğu yönünde 182 km, kuzey-güney genişliği 60 km'dir. Kıyılarının toplam uzunluğu 988 km olup 6.236 km²'lik bir alanı kaplar. Gölün averaj derinliği 278 m., en derin yeri 668 m.'dir. Isık gölün cenup kıyılarına rağmen şimal kıyılarında kıyı aniden derinleşmez ve fazla derin değildir. Cenup kıyılarında eşderinlik eğrileri daha sıktır.
Ortalama 118 akarsu ve dereler, gölü besler. En büyükleri Cırgalan ve Tüp'tür. Soğuk ve sıcak suları ve kar suları da gölü besleyen başka lardır. Gölün suyu çok az tuzludur, ve su düzeyi her yıl ortalama 5 santimetre düşmektedir. Eski eserlerde Isık Gölü'nün adları Türk Gölü, Idık(Iyık-mukaddes) Göl olarak geçer. Güneyinde Boz-Bezik dağı (45.3 km) ve Urakır dağı (46.4 km) konumlanır.
Kaşgarlı Mahmut'un Türk Dili'nin en eski ve kıymetli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te;
İsîğ köl: Barsgan'da bir göl. Uzunluğu 30 fersah, eni 10 fersahtır. şeklinde tanımlanmıştır.[1]
-->Son Göl
Son Göl, (Kırgızca: Соңкөл) ya da Son Kul, Songköl, Song-Köl, Songköl de denilen Kırgızistan'da Narin İli'nin kuzeyinde Issık Göl'ün güneybatısında, ülkenin ikinci büyük kapalı havza bir dağ gölüdür. Divân-ı Lügati't-Türk'te Sidinğ köl ya da Sidhinğ köl (سذنك كول) "Koçnğar başı'na yakın bir göl"[1] şeklinde tanımlanan bu göldür. Son Göl'ün cenup kıyısında, Taş Tulga denilen bir antik taş halka vardır, ki destan kahramanı Manas ile ilişkili olduğuna inanılır.
Tabii yapısı
Son Göl, ağaçsız bir dağ yaylasında, averaj deniz seviyesinden 3,016 metre yükseklikte yerleşik ve gür dağ otlakları (yayla) ile çevrelenir. Gölün güzelliği fazlasıyla övülür fakat bu göle kolayca erişilmez. Göle bir tek Haziran'dan Eylül'e kadar sürede güvenle ulaşılabilir. Gölün çevresinde hiçbir tesis yoktur, fakat mahalli halktan beslenme ihtiyacı karşılanabilir ve yurt kiralanabilir. Gölün etrafı bol miktarda dağ otlakları ile kaplı olduğundan, Koçkor, Narin ve At-Başı bölgesinden gelen çobanlar koyun, inek, at ve hatta arasıra da deve şeklinde hayvan sürülerini yazları burada otlatırlar.
Kısıtlı yaşam kendi alanında, Sazan balığı (Cyprinus carpio), Coregonus peled, Diptychus sewerzowi şeklinde tatlı su balıkları, ve Telli turna (Anthropoides virgo), Kaz (Anser indicus), Karaleylek (Ciconia nigra) ve Büyük karabaş martı (Larus ichthyaetus) şeklinde tahminen 66 değışik su kuşları yaşarlar.
Gölün çevresinde Papatyagiller'den (Anthemis nobilis), Horozgözü (Anthemis arvensis) ve (Anthemis tinctoria), Adaçayı (Salvia officinalis), Yaban adaçayı (Salvia sylvestris), Liken (yosun), Jinseng (Panax quinquefolius), Alp dağları bitkilerinden (Leontopodium nivale subsp. alpinum) ve (Aconitum variegatum) şeklinde nebat örtüsü mevcuttur.
-->Çatır Gölü
Çatır Gölü, (Kırgızca: Чатыркөл) Chatyr-Kul, Chatyr Köl ya da Chatyrkol de denilen cenup Kırgızistan'da Narin İlinde Tanrı Dağlarında averaj deniz seviyesinden 3,530 metre yüksekte Ak Say Vadisinde konumlanan, ülkenin üçüncü büyük kapalı havza bir dağ gölüdür. Çatır Gölü, Kırgızistan ile Çin Halk Cumhuriyeti, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Kızılsu Kırgız Özerk İli Uluğçat İlçesi sınırına yakındır.
Divânu Lügati't-Türk'de, "كرنك Körünğ (Biyiz)" "Kaşgar dağlarında bir gölün ismi." ve "Kaşgara yakın bir gölün ismi."[1] şeklinde yazdığı kim bilir bu göl olabilir.
Kırgızca'da bu gölün adı Semavi Göl anlamındadır. Güzel manzaralı Çatır Gölü'nün güneydoğusunda Tanrı Dağları silsilesinde Kırgızistan'nın Narin İli ile Çin'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde sınır olan, Bişkek - Kaşgar A365 karayolu üstünde, averaj deniz seviyesinden 3,752 metre yükselikte Torugart Geçiti (Hudut kapısı) mevcuttur.
Kaynak akarsular
Göle devamlı akan, büyük bir Ak-Say Nehri (Kok-Aygır köyünden akan bir dere) vardır, havzanın kuzeydoğu tarafında göle sularını boşaltır, ki onunla beraber göle sürekli akan üç minik, Muz-Ter, Tue-Bel ve Taş-Bulak şeklinde akarsular da vardır. Bununla birlikte, havzanın, şimal ve cenup sırtlarında, göle akan, mevsimlik çok sayıda dereler de vardır.
İklim
İklim, karasal olup yüksekliğe gore değişiyor. Göl, Eylül'den Haziran ayına kadar buz ile kaplıdır, buz kalınlığı 1,5 metreye ulaşır, bu şu anlama geliyor, mühim hacimde göl suyu, senenin 9-10 ayında dondur.
Tabiat koruma alanları
Kırgızistan'da Karatal-Japırık (Karatal-Japyryk) Tabiat koruma alanı üç bölümden oluşur, bu tür durumlar Çatır Gölü (ve çevresi), Son Göl (ve çevresi) ve Son Göl yakınındaki Ormanlardır[2]. Birleşmiş Milletler Çevre Programı gereği Çatır Gölü 19000 hektar alan koruma altına alınmış ve 1971 senesinde resmileşmiştir[3].
Su bilimi ile ilgili bilgiler
Çatır Gölü'nün su rengi dört metreye kadar sarımsı-yeşil ile saydam arasındadır. Göl suyu oldukça tuzludur ve pH kıymeti 5,8 ile 6,0 arasındadır. Çözülmüş oksijen seviyesi, yaz süresince averaj 40 - 60% oranında doyma kıymeti ve pH kıymeti oldukça alkalik[4]'dir. Akış oranı, kış aylarında 1,866 m3 ve yazları 3,629 m3'e kadar ulaşır. Bu gölde balık bulunmaz, fakat güneyden ve garptan bu göle dökülen bir takım akarsularda Tibet kar alabalıklarından, cüce Diptychus maculatus (scaly osman) mevcuttur.
Göçmen su kuşları
Yüzücü ördekler'den Angut (Tadorna ferruginea), (Anas crecca), (Anas platyrhynos), (Anas acuta), (Anas querquedula) ve Dalıcı ördekler'den (Aythya ferina), (Aythya nyroca), (Aythya Fuligula) şeklinde ördek türleri bol miktarda görülür. Burada, kendine özgü Pamir türlerine benzer Kahverengi-başlı martı (Larus brunnicephalus)'nın gözetlendiği tek yerdir.
Rusya'daki göller
-->Baykal Gölü
Baykal Gölü (Türkçe: Bayköl, Rusça:оÌзеро БайкаÌĞ»), dünyanın en derin gölü olarak anılmaktadır. Sibirya'nın güneyinde, Irkutsk Oblast ve Buryatya içinde yer alır. Irkutsk şehrinin yakınında bulunan göl, "Sibirya'nın Mavi Gözü" diye adlandırılır. Yüzölçümü ortalama 31.722 km²'dir (adalar hariç). Uzunluğu 636 km., en geniş yeri 79.5 km.'dir (Onguren ve Ust-Barguzin köyleri içinde). Gölün tabanı deniz seviyesinin ortalama 1285 m. altındadır. Gölün dibindeki tortul kayaçların ortalama 7 km. genişliğinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu da gölün yeryüzündeki en derin yarıklardan birisi bulunduğunu göstermektedir.
Tarih
25-30 milyon yıl tahmin edilen yaşıyla jeolojik olarak en eski göllerden birisi olarak kabul edilmektedir. Tarihte kullanılan isimleri, Lamu (deniz), Beihai (şimal denizi), Tengis (deniz), Baigal (baygal - muren - baykal nehri), Baikal (Rus yayılmasından sonrasında).
Olkhon Adası
Bütün ülkelerce bir tek Ladoga Gölü ve Baykal'da tatlı su foklaları yaşamaktadır.[1] Yeryüzündeki içme suyunun yakalaşık %20 si burdadır.
Rusya, gölün araştırılması için göle hususi denizaltı yapmıştır. Derinliği 1,5 km dir. Gölde bir tek buraya hususi endemik balık türleri yaşamaktadır. Göl, kendine özgü bir ekosistem oluşturmuştur
-->Ladoga Gölü
Ladoga Gölü, (Rusça: ЛадожÑкое озеро, Fince: Laatokka) Rusya Federasyonu'na bağlı Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti sınırları içinde kalan bir tatlı su gölüdür. Ladoga Gölü Avrupa'nın en, dünyanın ise 15. büyük gölü.
Genel
İçindeki adalar hariç, gölün yüzölçümü 17,700 km² dir. Kuzeyden güneye uzunluğu 219 kilometre, genişliği 83 kilometredir. Averaj derinliği 51 metre ölçülen gölün en derin noktası 251 metredir. Gölün içinde toplam yüzölçümleri 435 km²ye varan 660 ada mevcuttur. Anakarada suladığı alan ise 276,000 km²yi bulur. 61°00'K 31°00'D koordinatlarında bulunan göl deniz seviyesinden 4 metre yüksektedir.
Kaynakları
Ladoga Gölü çevresinde bulunan irili ufaklı 50,000 göl ve her birisi 10 kilometreden uzun olan 3,500 akarsuyu da kapsar. Göl sularının %85'ini akarsulardan, %13'ünü yağışlardan, %2'ni de yeraltı larından sağlar. Gölün beslendiği en mühim lar şunlardır;
- Onega Gölü'nden doğan Svir Nehri
- Ilmen Gölü'nden doğan Volhov Nehri
- Saimaa Gölü'nden doğan Vuoksi Nehri
- Syas Nehri
- Shlisselburg
- Novaya Ladoga
- Syasstroy
- Pitkyaranta
- Sortavala
- Lakhdenpokhya
- Priozersk
- Göl Ladoga Foku ismi verilen canlıların doğsl yaşam alanıdır
- Ladoga balıklar ve balıkçılık bakımından oldukça varlıklı bir göldür.
- Ladoga Gölü yardımıyla, Volga Nehri'nden Baltık Denizi'ne su yolu ile ulaşmak mümkündür.
Onega Gölü, Rusya'da göl.
Onega Gölü (Onego Gölü olarak da bilinir), Petersburg'un 320 km kuzeydoğusunda yeralan, Avrupa'nın ikinci (yakınındaki Ladoga Gölü'nden sonrasında) büyük tatlı su gölü olan Onega Gölü'nün yüzölçümü 9800 km2, uzunluğu 240 km, genişliği 100 km dolayındadır. Yılda altı ay donan gölün kıyılarındaki tek büyük şehir, Petrozavodsk'tur.
-->Peipus Gölü
Peipus Gölü (Estonca: Peipsi-Pihkva järv, Rusça: ЧудÑко-ĞŸÑковÑкое озеро, Almanca: Peipussee) Şimal Avrupa'da, Estonya - Rusya sınırı içinde yer edinen bir tatlı su gölüdür. Ladoga, Onega ve Värutubet göllerinden sonrasında Avrupa'daki dördüncü büyük göldür.
58°41'K 27°29'D koordinatlarında bulunan gölün kıyı uzunluğu ise 520 kilometredir.
3555 kilometrekarelik bir alan kaplayan gölün averaj derinliği 7 metre olup, en derin yeri 12,9 metredir. Endüstriden lanan kirlilik problemlerinin yaşandığı gölde balıkçılık yapılır. Gölün kıyısında pek çok park, koru ve piknik alanları mevcuttur.
-->Ubsa Gölü
Ubsa Gölü, Uvs Gölü, (Moğolca: Ğ£Ğ²Ñ Ğуур - Uvs Nuur, Rusça: УбÑĞ° - Ubsa, Tuvaca: Ğ£ÑĞ¿Ğ°-Холь - Uspa Hol) büyük bir kısımı Moğolistan'da minik bir bölümü ise Rusya Federasyonu sınırları içinde yer edinen yüksek tuz oranına haiz bir kapalı havza gölüdür. 3.350 kilometrekarelik yüzölçümüyle Moğolistan'ın en büyük gölü olma hususi durumunu taşıyan göl, deniz seviyesinden 759 metre yükseklikte mevcuttur.[1] Gölün kuzeydoğu ucu Moğolistan sınırlarını aşarak, Rusya Federasyonu'na dâhil olan Tuva Cumhuriyeti topraklarına girer. Çevresindei en büyük yerleşim birimi Ulaangom kentidir. Çok sığ ve tuzlu olan bu gölün suyu binyıllar ilkin bölgeyi kaplayan bir tuzlu denizin kalınıtlarıdır.
Coğrafya
Ubsa Gölü, en açık noktalarında 84 kilometrelik uzunluğa, 79 kilometrelik genişliğe haizdir. Averaj su derinliği 6 metre dolaylarındadır. Han Höhii tepesi ile başka kurak bölgelerden ayrılır. Yaygın bir yanlış kanının aksine göl kırık (fay) gölü değildir. Gölü besleyen başlıca akarsular, doğuda Baruntara, Nariin ve Tesiin; avrupada Altay Dağları'ndan doğan Harhiraa ve Sangil nehirleridir.[2]
Tabii çevre
Herhangi bir çıkışı olmayan büyük yüzölçümlü Ubsa Gölü'nün suyu çok tuzludur. Suyunun okyanuslarınkinden ortalama 5 kat dafa fazla tuzlu olmasının sebebi sülfat ve sodyum iyonlarıdır.
Göl, her yıl ekim ile mayıs ayları içinde donar. Yazları su sıcaklığı yüzeyde 25°C ile altlarda 19°C içinde değişiyor. [2]
Ubsa Gölü'nde bugüne dek 29 değişik balık türü saptanmıştır. Fakat bu türlerden hiçbiri insanoğlu tarafınca tüketilebilecek özellikte değildir.[3]
Korunan mıntıkalar
Gölün tamamı ve çevresindeki bölgelerin pek büyük bölümü koruma bölgesi duyuru edilmiştir. UNESCO, 12 parçadan oluşan bu bölgeyi anlatmakiçin Uvs Nuur bölgesi ismini kullanmaktadır. Bu 12 bölümden her birisi Avrasya biyomunun mühim parçalarını oluştururlar.[4]
Ubsa havzası
Ubsa Gölü, 70.000 kilometrekarelik Ubsa havzasının en uç noktasında yer alır ve Avrasya'daki en iyi korunmuş tabii step alanlarındandır. Dünya'nın en kuzeydeki çölü ile en güneydeki tundra alanının birleştiği Rusya - Moğolistan sınırının birleştiği yerde mevcuttur.[5] Bu havzada Ubsa Gölü ile beraber bir çok irili ufaklı göl mevcuttur ve bu göller su kuşlarının göçleri esnasında onlar için yaşamsal rol oynar.
Bu havza, Sibirya ile Orta Asya içinde iklimsel bir geçiş bölgesi olduğundan senelik sıcaklıklar kışlık -58°C ile yazlık 47°C içinde değişiklik gösterebilir. Bu sert iklim koşullarına rağmen bölge 173 kuş türü ile aralarında kar leoparıyla geyik türlerinin bulunmuş olduğu 41 memeli türüne yaşam alanı sağlar. Nüfus yoğunluğu çok az olup, bölümde yaşayan göçebe halkın üretim için geleneksel yöntemlere kafa vurması buradaki tabii bozulmayı en alt düzeyde olmasına destek olmuştur.[6]
-->İlmen Gölü
İlmen Gölü (Rusça: Ильмень), Rusya'nın Novgorod Oblastı sınırları içinde bulunan su hacmi. Gölün genel yüzölçümü 982km²dir. Fakat su seviyesinin değişimine gore 733'ten 2090 km²ye kadar değişmiş olduğu gözlenir. Su seviyesi Volkhov Hidroelektrik Barajıı tarafınca düzenlenir. Deniz seviyesinden 18 metre yukarıdadır. 58°20'K 31°20'D koordinatlarında bulunan gölün boydan boya azami uzunluğu 40, en geniş yeri ise 32 kilometredir. Haziran ayında averaj su sıcaklığı 19-20°dir. Gölü besleyen irili ufaklı 52 mevcuttur. Bunlardan biride en mühimleri:
- Msta Nehri
- Pola Nehri
- Lovat Nehri
- Şelon Nehri
Türkiye'deki göller
Afyonkarahisar'daki göller
-->Istırap Göl
Istırap Göl (Çardak Gölü), Afyonkarahisar ve Denizli il sınırları içinde bulunan ve Denizli'nin en büyük gölünün genel yüzölçümü 41,5 km²'dir. Bunun 20 km²'si Afyonkarahisar ilinin Başmakçı ve Dazkırı ilçeleri sınırları içinde mevcuttur. Derinliği ise 150 santimetre ile 210 santimetre içinde olan sıg bir göldür, yaz mevsiminde suyu azalır ve yer yer kurur. Göl suyu, çevresindeki dağların minik derelerinden ve Gemiş su kaynağından beslenmektedir. Denizden yüksekliği 842 m'dir.
İsminden de anlaşılacağı şeklinde, diri yaşamayan suyu ıstırap olan gölden ihracaatı da yapılmakta olan sodyum sülfat[1] üretilmektedir. Gölün doğusunda bulunan dağlarda yırtıcı kuşlar ile turna, yaban ördeği, yaban kazı ve flâmingo şeklinde göçmen kuşlar mevcuttur.
Denizli'nin Çardak ilçesinde bulunan Acıgöl ülkemizin tek, dünyanın ise ikinci büyük ve temiz, tabii sodyum potansiyeline haiz kapalı bir havzasıdır. ülkemizdeki sodyum sülfatın % 98'i tabii lardan temin edilmektedir. Bunun % 90'ını Denizli'deki Acıgöl'den sağlanmaktadır. Dünyanın en temiz (saf ve toksit madde içermeyen) sodyum sülfatını tabii halde alıp kullanabilmekteyiz. Bu vaziyet büyük bir ekonomik kazançtır. Kağıt, cam, deterjan, tekstil vb. sanayilerin ana girdisi olarak kullanılan sodyum sülfatın tamamı kendi larımızdan karşılanabilmektedir. Göl yatağında jips ve tuz katmanları, tuzlu su ortamında oluşan mikroorganizmalar ve yataktaki sülfür bakterilerince ayrıştırılarak mirabilit cevheri şeklinde sodyum sülfat oluşmaktadır. Acıgöl suni olarak oluşturulamayacak bir tabii kıymet olup B Sınıfı Sulak Alan olarak koruma altına alınmıştır.
-->Işıklı Gölü
Işıklı Gölü Denizli ve Afyonkarahisar illeri içinde, Çivril ovası üstünde yer edinen bir tatlısu gölüdür. Göl su kuşları için mühim bir yaşam, yumurtlama, kuluçka ve göç ortamı oluşturmaktadır. Bölümde kuluçkaya yatan içinde Minik Baladan, Alaca Balıkçıl, Minik-Büyük Ak Balıkçıl, Erguvan Balıkçıl, Çeltikçi, Boz Kaz, Angıt, Pasbaş Dalağan, Deniz Kartalı, Saz Delicesi, Kızıl Şahin, Uzunbacak, Gülen Sumru, Kır İncikuşu mühim örneklerdir. Kışın gölde gözlenen su kuşları içinde Minik Karabatak, Büyük Ak Balıkçıl, Sakarca Kazı, Boz Kaz, Çamurcun, Kıl Ördek, Kepçel, Batak Çulluğu örnek verilebilir. Bununla birlikte Deniz Kartalı, Sakallı |Akbaba, Gökçe Delice, Büyük Orman Kartalı, Şah Kartal, Bıyıklı |Doğan, Yüce Doğan bölümde kışlayan yırtıcı kuşlardır. Gölün taşımış olduğu potansiyel sebebiyle Mühim Kuş Alanı (ÖKA) duyuru edilmesi önerilmiştir. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri maksatları ile değerlendirilmektedir.
Bolu'daki göller
-->Abant Gölü
Abant Gölü, Bolu'nun 34 kilometre cenup batısında bulunan, çam ve köknar ağaçlarının baskın olduğu bir Doğa Parkı içinde, ortalama 1350 metre yükseklikte bulunan ve alanı 125 hektarı bulan bir heyelan gölü dür. En derin yeri 18 m'dir. Gölden çıkan ve Abant Alabalığı olarak malum balık literatüre Salmo trutta abanticus olarak girmiştir. Göl birden fazla suyu, iki-üç kısmen sürekli olan akarsu ve bilhassa de kar ve yağmur suları ile beslenmektedir. Gölün çevresinde oteller ve restoranlar mevcuttur. Abant gölünün Ankara ortalama uzaklığı 2 saat kadardır.
Burdur'daki göller
-->Burdur Gölü
Burdur Gölü, Göller Bölgesi göllerinden Burdur ve Isparta illeri içinde yer edinen bir göldür. Burdur kent merkezine çok yakındır. Koordinatları, 37°45' Şimal, 30°12' Şark'dur. Averaj Göl alanı 23700 ha, rakımı 857 metredir. Güneybatısına doğru Burdur'un başka göllerinden Salda Gölü ile Yarışlı Gölü vardır.
-->Salda Gölü
Salda Gölü, Burdur'un Yeşilova ilçesinde, ilçe merkezine 4 km. uzaklıkta, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve minik alüvyal ovalarla çevrili hafifçe tuzlu tektonik bir göldür. Göller bölgesi içindedir. Yüzölçümü ortalama 44 kilometrekaredir. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin en derin göllerinden biridir.
Kış aylarında mühim sayılarda barındırdığı pasbaş, patka ve dik kuyruk ördek Salda Gölü'nün internasyonal öneme haiz sulak alanlar içinde yer almasını sağlamaktadır. Çevresi karaçam ormanlarıyla çevrili olup plajları vardır. Göle 1989 senesinde Tabii Sit Alanı statüsü verilmiştir.
Suyunun temizliği ve turkuaz rengiyle oluşan güzel manzaranın yanı sıra, güneybatı ve güneydoğu kıyılarında yer edinen minik kumsallar alanın rekreaktif amaçlı kullanımına olanak sağlamaktadır.
Salda Gölü Burdur ilinin ortalama 60 km. batısında yer alır. Türkiye'nin en derin, en temiz, en duru özelliklere haiz gölü olarak tanınıyor. Deniz seviyesinden yüksekliği 1140 m.'dir.
Göl suyunun terkibinde magnezyum, soda ve kil bulunması bir takım ten hastalıklarının tedavisinde yararlı sonuçlara sebep oluyor. Uzmanların yapmış olduğu araştırmalara gore göl suyu sivilcelere iyi geliyor. Gölün arka kısmında kalan orman örtüsü keklik, tavşan, tilki, yaban domuzu, göl ise yaban ördeklerine ev sahipliği yapıyor.
Salda Gölü yolu
Göl içindeki suların çekilmesiyle görülmeye süregelen yedi ak ada, gölün güzelliğine bir başka güzellik katıyor.
Gölün doğusunda Yeşilova ilçesi, güneybatısında Salda, kuzeybatısında Doğanbaba ve kuzeydoğusunda Kayadibi köyleri yer almıştır.
Son 20 senedir, göl seviyesinde 3-4 metreyi bulan bir çekilme olmuştur. Hâlen çekilme devam etmektedir.
Denizli'deki göller
-->Istırap Göl (Çardak Gölü),
Istırap Göl (Çardak Gölü), Afyonkarahisar ve Denizli il sınırları içinde bulunan ve Denizli'nin en büyük gölünün genel yüzölçümü 41,5 km²'dir. Bunun 20 km²'si Afyonkarahisar ilinin Başmakçı ve Dazkırı ilçeleri sınırları içinde mevcuttur. Derinliği ise 150 santimetre ile 210 santimetre içinde olan sıg bir göldür, yaz mevsiminde suyu azalır ve yer yer kurur. Göl suyu, çevresindeki dağların minik derelerinden ve Gemiş su kaynağından beslenmektedir. Denizden yüksekliği 842 m'dir.
İsminden de anlaşılacağı şeklinde, diri yaşamayan suyu ıstırap olan gölden ihracaatı da yapılmakta olan sodyum sülfat[1] üretilmektedir. Gölün doğusunda bulunan dağlarda yırtıcı kuşlar ile turna, yaban ördeği, yaban kazı ve flâmingo şeklinde göçmen kuşlar mevcuttur.
Denizli'nin Çardak ilçesinde bulunan Acıgöl ülkemizin tek, dünyanın ise ikinci büyük ve temiz, tabii sodyum potansiyeline haiz kapalı bir havzasıdır. ülkemizdeki sodyum sülfatın % 98'i tabii lardan temin edilmektedir. Bunun % 90'ını Denizli'deki Acıgöl'den sağlanmaktadır. Dünyanın en temiz (saf ve toksit madde içermeyen) sodyum sülfatını tabii halde alıp kullanabilmekteyiz. Bu vaziyet büyük bir ekonomik kazançtır. Kağıt, cam, deterjan, tekstil vb. sanayilerin ana girdisi olarak kullanılan sodyum sülfatın tamamı kendi larımızdan karşılanabilmektedir. Göl yatağında jips ve tuz katmanları, tuzlu su ortamında oluşan mikroorganizmalar ve yataktaki sülfür bakterilerince ayrıştırılarak mirabilit cevheri şeklinde sodyum sülfat oluşmaktadır. Acıgöl suni olarak oluşturulamayacak bir tabii kıymet olup B Sınıfı Sulak Alan olarak koruma altına alınmıştır.
-->Işıklı Gölü
Işıklı Gölü Denizli ve Afyonkarahisar illeri içinde, Çivril ovası üstünde yer edinen bir tatlısu gölüdür. Göl su kuşları için mühim bir yaşam, yumurtlama, kuluçka ve göç ortamı oluşturmaktadır. Bölümde kuluçkaya yatan içinde Minik Baladan, Alaca Balıkçıl, Minik-Büyük Ak Balıkçıl, Erguvan Balıkçıl, Çeltikçi, Boz Kaz, Angıt, Pasbaş Dalağan, Deniz Kartalı, Saz Delicesi, Kızıl Şahin, Uzunbacak, Gülen Sumru, Kır İncikuşu mühim örneklerdir. Kışın gölde gözlenen su kuşları içinde Minik Karabatak, Büyük Ak Balıkçıl, Sakarca Kazı, Boz Kaz, Çamurcun, Kıl Ördek, Kepçel, Batak Çulluğu örnek verilebilir. Bununla birlikte Deniz Kartalı, Sakallı |Akbaba, Gökçe Delice, Büyük Orman Kartalı, Şah Kartal, Bıyıklı |Doğan, Yüce Doğan bölümde kışlayan yırtıcı kuşlardır. Gölün taşımış olduğu potansiyel sebebiyle Mühim Kuş Alanı (ÖKA) duyuru edilmesi önerilmiştir. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri maksatları ile değerlendirilmektedir
Isparta'daki göller
-->Beyşehir Gölü
Beyşehir Gölü, Türkiye'nin ikinci büyük gölü.
İç Anadolu'nun batısına yakın, Beyşehir, Isparta arasındadır. Yüzölçümü 651 km², uzunluğu 45 km, en geniş yeri 25 kilometredir. Suları tatlı olup, derinliği en fazla 10 m civarındadır. Çevresi, yüksekliği 2.000 metreyi aşan dağlarla çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği ise 1.115 metredir. Fazla gelen sular, meydana getirilen bir kanalla direkt Çarşamba Suyu'na verilir. Konya Ovasının sulanması için Beyşehir kazası yanında büyük bir düzelteç yapılmıştır.
Gölün tabanı neojen göl tortularıyla doludur. Gölün bir özelliği de içinde bir çok adanın bulunmasıdır. Bunlardan biride bazıları; İğdeli, Akburun, Kızkulesi, Mada, Yılanlı, Külbent adalarıdır. Gölde bolca oranda balık vardır.
-->Burdur Gölü
Burdur Gölü, Göller Bölgesi göllerinden Burdur ve Isparta illeri içinde yer edinen bir göldür. Burdur kent merkezine çok yakındır. Koordinatları, 37°45' Şimal, 30°12' Şark'dur. Averaj Göl alanı 23700 ha, rakımı 857 metredir. Güneybatısına doğru Burdur'un başka göllerinden Salda Gölü ile Yarışlı Gölü vardır.
Konya'daki göller
-->Tuz Gölü
Tuz Gölü yüzölçümü bakımından Türkiye'nin üçüncü büyük gölüdür. İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin sınırının kesiştiği yerde yer alır. Türkiye'nin tuz ihtiyacinin %60'ından fazlası bu gölden sağlanır. Bununla birlikte Tuz Gölü Türkiye'nin en sığ gölüdür. Tuz Gölü Lut Gölü'nden sonrasında %32,9'luk tuz oranıyla Dünyanın en tuzlu ikinci gölü olma özelliğine de haizdir. Deniz seviyesinden 905 metre yüksekte ve maksimum ölçüleri kuzeyden güneye 80, doğudan batıya ise 50 kilometredir. Çevresinde 3,000,000'a yakın nüfus gücü meblağ.
-->Akşehir Gölü
Akşehir Gölü Eber Gölü şeklinde, Sultan dağları ile Komut dağı arasındaki çöküntü kendi alanında yer alır. Akşehir kazasının yanında İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan bir göldür. İdari olarak Konya ve Afyonkarahisar illeri sınırları içinde yer almıştır.
Kapalı bir havzada bulunduğundan dışarıya akıntısı yoktur. Buna rağmen suları çok az tuzludur. Kıyılardan göle karışan tatlı su larının bolluğu, kıyılarda suyun tatlılaşmasını sağlar. Tuzluluk orta kesimlerde ve kuzeydoğuda daha belirginleşir.
Akşehir Gölü Kap, Şimşek, Aynacı, Cevizli, Evliya, Ender, Akşehir (Tekke), Engilli, Adıyan Çayları, Sorkunlu ları ve bununla birlikte Sultan Dağlarından inen mevsimlik ve devamlı minik dereler, göl çevresindeki akiferlerin yer altı suyu akımı ile göl alanına düşen yağışlarla beslenmektedir. Boşalımı ise, göl yüzeyinden buharlaşma ve sulama amacıyla alınan sularla olmaktadır.
Gölün geçmişte Taşköprü çayı vasıtasıyla Eber Gölü ile olan bağlantısı, Eber gölü çıkışına DSİ'nce inşa edilen düzelteç ve sulama kanalları ile kesilmiştir.
Göldeki su seviyesi ve göl alanı, yıllara ve mevsimlere gore büyük değişimler göstermektedir. 1961-1991 gözlem periyodunda en az su seviyesi Kasım 1963'de tespit edilmiştir. Buna gore su kodu 955.01 metre, göl alanı 25 500 hektar ve su hacmi 460 milyon m3 olmuştur. En yüksek su seviyesi ise Mayıs 1970'de tespit edilmiş, bu seviyedeki su kodu 959.76 metre, göl alanı 39 000 hektar ve su hacmi 2.1 milyar m3 olmuştur.
Sığ bir göl olup, derinliği 2 ile 4 m içinde değişmektedir. Gölün güneydoğusundaki ortalama 10 kilometrelik kıyı şeridi haricinde kalan tüm kıyıları seyrek fakat geniş sazlıklarla kaplıdır. Akarsu deltalarında söğüt toplulukları mevcuttur.
Gölün flora ve faunası, Eber gölüyle benzerlik göstermektedir. Eber gölü seviyesinde olmasa dahi, gene de ekolojik olarak bolca gıdalı (eutrophic) göl sınıfına girmektedir. Sazan ve turna şeklinde ticari önemi olan balıkların yanısıra beş balık türü daha mevcuttur.
Akşehir Gölü de ornitolojik önemi büyük olan göllerimizden biridir. Eber gölünde üreyen, beslenen ve konaklayan tüm kuş türlerine burada da rastlanır.
Göl aynasını çevreleyen geniş sazlıklar, su kuşları için kuluçka alanı, beslenme yeri, sığınma, barınma ve toplanma mekanı olarak son aşama uygun bir ortam oluşturmaktadır. Sazlıklar, burada Eber gölüne nazaran daha seyrek olmasına karşın geniş alanlara yayılması; kuşlara avcılardan korunmak için geniş bir hareket olanağı sağlamaktadır. Gene geniş su aynası, avcılar tarafınca rahatsız etme edilen kuşların sığınmaları yönünden büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Gölde, güz ve kış başlarında başta yaban kazları ve yaban ördekleri olmak suretiyle, pelikanlar, dalgıçlar, balıkçıllar, yağmurcunlar ve martı türlerinden oluşan 60-80 bin civarında kuş görülmektedir. Bilhassa yaban kazları, kış mevsiminde geceyi çok kalabalık gruplar halinde gölde geçirmektedirler. Türkiye'de görülen yaban kazı populasyonunun en büyüğü (107.000) Aralık 1977'de Tansu GüRPINAR tarafınca Akşehir Gölünde kaydedilmiştir.
Fakat kışın şiddetli dönemlerinde göl yüzeyinin donması sebebiyle, 1-2 ayda olsa göl bu işlevini kaybetmektedir. son yıllarda gölü besleyen dereler üstüne meydana getirilen baraj ve göletler,bununla birlikte dsi;nin açmış olduğu kuyular yüzünden akşehir gölü 1997 senesinde kurumaya yüz tutmuş fakat 2009 yılı itibari ile yağışların iyi olması sebebiyle göl yeniden gelişme göstermiştir.* Nasreddin Hoca'nın Ya Tutarsa! deyip maya çaldırmış olduğu göldür
-->Altınapa
Altınapa, Konya 'nın batısında bulunan ve kullanma suyunu karşılayan baraj gölüdür. Çevredeki derelerden gelen sularla beslenir. Etrafındaki yeşillik alanlar güzel mesire bölgeleri oluşturur.
-->Beyşehir Gölü
Beyşehir Gölü, Türkiye'nin ikinci büyük gölü.
İç Anadolu'nun batısına yakın, Beyşehir, Isparta arasındadır. Yüzölçümü 651 km², uzunluğu 45 km, en geniş yeri 25 kilometredir. Suları tatlı olup, derinliği en fazla 10 m civarındadır. Çevresi, yüksekliği 2.000 metreyi aşan dağlarla çevrilidir. Deniz seviyesinden yüksekliği ise 1.115 metredir. Fazla gelen sular, meydana getirilen bir kanalla direkt Çarşamba Suyu'na verilir. Konya Ovasının sulanması için Beyşehir kazası yanında büyük bir düzelteç yapılmıştır.
Gölün tabanı neojen göl tortularıyla doludur. Gölün bir özelliği de içinde bir çok adanın bulunmasıdır. Bunlardan biride bazıları; İğdeli, Akburun, Kızkulesi, Mada, Yılanlı, Külbent adalarıdır. Gölde bolca oranda balık vardır.
-->Meke Krater Gölü
Meke Krater Gölü, Konya'nın Karapınar ilçesinde, sönmüş bir volkan kraterinin suyla dolmasıyla oluşan ve ortasında adacıklar bulunan göl. Karapınar-Ereğli yolunun 7 km'deki sapaktan 2 km içerdedir.
Göl ve birincil krater çukurunun uzunluğu 800 m, genişliği 500 m dir. 12 metre derinliğindedir.
400 milyon yıl ilkin (Pleistosen çağda) volkanik patlama sonucu oluşan bu krater (piroklastik koni), zaman içinde suyla dolarak göle dönüşmüş ve bir süre sonra, günümüzden 9000 yıl ilkin ikinci bir volkanik patlama ile gölün ortasındaki ikinci volkan konisi oluşmuş, zaman içinde o da suyla dolarak ikinci bir göle dönüşmüştür.
Meke Gölü deniz seviyesinden 981 m yüksekliktekidir. Ana Meke'nin ortasında bulunan ve su seviyesinden 50 m yükseklikte olan volkan konisindeki göl 25 m derinliktedir ve suyu tuzludur. Meke Maarı 2005 tarihinde Ramsar Sözleşmesi'nin listesine dahil ettirmiştir.
Talibi oluşturan volkanik kütlenin yapısı, en şiddetli yağmurları dahi derhal emecek yeteneğe haizdir. Meke'nin biçiminin binyıllardır bozulmamasının sebebi budur.
Ama son yıllarda Konya havzası'ndaki yeraltı sularının bilinçsiz tüketimi yüzünden yazları tamamem kurumaktadır.
-->Çavuşçu Gölü
Çavuşçu Gölü, 51 km² alana haiz, etrafı sazlık ve bataklıklarla kaplı tektonik bir tatlı su gölüdür. Doğanhisar çayı, Çiğil deresi ve Bulcuk çayı ile beslenir. Deniz seviyesinden yüksekliği 1019 m., derinliği ise 2-10 m.'dir. Batısında Açık Kaplıca ismi verilen sıcak su membaı vardır. Güneydoğusundaki Yorazlar çeşmesi, halk tarafınca şifâlı su olarak bilinir. Kışın kar ve yağmur suları ile dolan göl alanı, yaz mevsi-minde Atlantı ve Ilgın ovalarını suladığından, göl sularının çekilmiş olduğu arazilerde vatandaşlar tahıl ürünleri ekmektedirler. Gölün kuzeyindeki Şarampol tepe, göl seviyesinden 75 m. yüksekliktedir. 1960 ve 1977 yılla-rında kısmen ağaçlandırılmış ise de 2001 senesinde ağaçlandırma emekleri samimi bir şekilde ele alınmıştır. Şarampol tepe, ileride güzel bir piknik alanı olmaya adaydır. Göl kurumak özeredir.
Kütahya'daki göller
-->Simav gölü
Simav gölü, Simav kazasının kuzeybatısında Simav Ovası'nda bulunan şu anda 5 km2'lik bir alana haiz olan göl sazlık ve bataklıktır. 1967 senesinde DSİ tarafınca 2065 hektarlık göl drenaj kanallarıyla kurutulmuştur. Kurutulması 1982'de tamamlanmıştır. Şu anda göl arazisinde ziraat yapılmaktadır.
Sakarya'daki göller
-->Sapanca Gölü
Sapanca Gölü, Adapazarı ile İstanbul içinde Kocaeli sınırına yakın bölümde, Sapanca ilçesi içinde yer edinen bir göldür.
Yazın ve kışın gezi eden yolcuların uğrak noktası olan Sapanca Gölü kıyısında türlü balık restoranları ve pansiyonlar mevcuttur. Kaynağını dağlardan gelen kar suları ve Derbent deresinden alan gölde, turna balığı, gösterim balığı, sazan türleri ve alabalık bolca oranda mevcuttur. Sapanca gölü Cok güzeldir her insanın gelmesini tavsiye ediyoruz.
Uzunluğu 16 km, en geniş yeri ise Sapanca ile karşı kıyı arası olup, 5,5 kmdir. Yüzölçümü 42 km2, en derin yeri ise Sapanca açıklarında 61 mdir.Yağış alanı, 252 km2yi bulan Sapanca Gölü, genel olarak güneyindeki dağlardan gelen derelerle beslenir. Gölde yılda averaj 75 santimetre kadar bir düzey değişikliği görülür. Göl seviyesi sonbaharda en alçak, ilkbaharda en yüksektir. Senenin bolca yağışlı zamanlarında çark deresi kapakları açılarak bir nevi su tahliyesi sağlanmakta ve gölün seviyesi böylelikle dengede tutulmaktadır.
Van'daki göller
-->Van Gölü
Van Gölü ya da bölgesel adıyla Van Denizi, Tatvan ilçesi sınırları içinde bulunan Nemrut volkanik dağının patlaması sonucu oluşan kraterde biriken suların oluşturduğu varsayılan volkanik bir göldür.
Çok sayıda koyu bulunan Van Gölü'nün yüzölçümü 3.713 km²'dir. Van Gölü hem tatlısu hem de deniz ekosistemlerinden değişik bir sucul ekosistemdir. Suları tuzlu ve sodalıdır. Göl suyu tuzluluk oranı %o19, pH'sı ise 9.8 dir. Göl su seviyesi iklime bağlı olarak yükselip, düşmektedir. Fakat averaj olarak denizden yüksekliği 1646 metredir. Gölün averaj derinliği 171 m, en derin yeri ise, 451 metredir. Gölün şark kısmında dört ada vardır. Bu tür şeyler; Akdamar, Çarpanak, Adır ve Kuş adalarıdır. Adalar zamanı ve gezinsel özelliğe haizdir ve 1990 senesinde Arkeolojik Sit Alanı duyuru edilmişlerdir.
Van Gölü dünyanın en büyük sodalı gölüdür bununla birlikte Türkiye'de bulunan en büyük göldür. Gölün tuzlu-sodalı suları, biyolojik fazlalığı sınırlamaktadır. Gölde malum 103 tür fitoplankton, 36 tür zooplankton ve tek bir tür balık inci kefalı, (Chalcalburnus tarichi) yaşamaktadır. Göl etrafı karadan 430 km.'dir. Yöre halkına gore gölde bir canavar yaşamaktadır. Söylentiyi çıkaranların amaçlarının mıntıkaya gezgin çekmek olduğu söylense de, söylentileri araştırmak amacıyla bölümde bir çok bilimsel araştırma ekibi emek harcamalar yapmıştır. İstanbul-Tahran demiryolu hatlarını da bağlamaktadır. Türkiye ve İran'a bağlanan demir yolu 1970 lerde yapılmıştır.
İstanbul'daki göller
-->Büyükçekmece Gölü
Büyükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, Çatalca yöresinin cenup kesiminde kıyı gölü. Göl, İstanbul'un içme suyu membaı olarak kullanılmaktadır. Göl, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafınca meydana getirilen yapılarla derinleştirilmiştir. Gölün deniz ayağına bir baraj yapılmıştır. [2] Çatalca yöresinden güneye doğru inen derenin (Karasu, Delice Çayı) aşağı çığırının yükselen deniz seviyesi altında kalmasıyla koy halinde oluşmuş, sonrasında önü, koyun orta kısmında çakıl, kum ve kil şeklinde maddelerin meydana getirmiş olduğu bir dil ile tıkanmıştır. Bu dil üstünde gölü denize bağlayan bir kesinti mevcuttur ve bunun üstünden çok gözlü zamanı bir köprü olan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü geçer. Büyükçekmece Gölünün Marmara Denizi ile birleştiği yerde Büyükçekmece Barajı yer alır. Baraj ile deniz içinde hafifçe tuzlu bir göl, su odacıkları ve sazlıklar mevcuttur. Gölde balık da tutulur. Gölde eskiden 30 tür balık varken bu sayı halihazırda 4'ü yabancı tür olmak suretiyle 15 tür balık kalmıştır. Göl ismini köprü olmadığı zamanlarda üstünde yer edinen çekmece ismi verilen elle çekilerek karşıya geçmek için kullanılan salların büyük olmasından alır. [2]
-->Durusu
Durusu (Terkos), İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan bir göl ve köy.
İstanbul'un kuzey-batısında, kente ortalama 40-50 km. uzaklıkta olup, 40' 19'' şimal ve 28' 32'' şark koordinatları içinde bulunan, lagün kökenli, az tuzlu bir göldür. Gölün denizden yüksekliği +4,5 ile -1 metre arasındadır. Fındık Dere, Deli Yunus deresi ve çok sayıda suyu ile beslenen Durusu'nun, 39 km² su alanı vardır ve en derin yeri 11 metredir.
162 milyon m³/yıl su potansiyeli ile İstanbul çevresindeki tatlı su rezervlerinin %22'sine haizdir. Kent kullanım suyunun mühim bir kısmını karşılamaktadır.
-->Küçükçekmece Gölü,
Küçükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, İstanbul'da Küçükçekmece ile Avcılar ilçeleri içinde yer edinen göl.
İstanbul'un 15 km Batısında, deniz seviyesinde yer alır. Denizden, kıyı süresince taşınan kum ve çakılların meydana getirmiş olduğu sığ bir dil ile ayrılır. Fakat bu dil, şark ucunda gölün ayağı olan dere ile kesintiye uğrar. Bu dere gölün fazla suyunu Marmara Denizi'ne boşaltır. Denizin kabardığı zamanlarda da deniz suyunu göle akıtır. Bu sebeple gölün suyu az çok tuzludur. Göle kuzeyden Nakkaş Deresi, Sazlıdere ve Ekşinoz suları karışır. Göl, bu derelerin birleşik aşağı çığırlarının deniz tarafınca kaplanmasıyla meydana gelen bir halicin önünün tıkanması sonucu lagün halini almıştır. Göl ismini köprü olmadığı zamanlarda üstünde yer edinen çekmece ismi verilen elle çekilerek karşıya geçmek için kullanılan salların minik olmasından alır.
İstanbul'un banliyö semtleri, gölün şark kenarına kadar gelir. (Küçükçekmece, Soğuksu, Menekşe, Halkalı). Göl ağzının doğusunda (Florya) ve dil üstünde plaj kuruluşları vardır.
2008 senesinde Kocaeli üniversitesi ve Bristol üniversitelerinin ortak emekleri ile çok yeni ve mühim arkeolojik buluntular ortaya çıkarılmıştır. MS 557'deki büyük depremde yok olduğu sanılan Bathonea kentine ait olduğu fikredilen bir takım kalıntılar bulunmuştur. Emekler esnasında bulunan şehir kalıntıları, arkeologlara buranın yazılı larda geçen ama yeri şimdiye kadar tespit edilemeyen “Bathonea†kenti bulunduğunu düşündürdü. Bölümde bulunan evlerin birçoğunun kendisine ait iskelesi olması ve çok sayıda antik çapanın bulunması da süreci gösteren tarihçi Procopius'u doğruluyor.
Araştırmaların en coşku verici noktası ise gölün Kuzeybatı'sında Firuzköy Mahallesi, Avcılar kıyısındaki yarımadada deniz tabanındaki fener kalıntılarıydı. Fenerle ilgili ilk bulgu, göl içindeki sığlığın üstünde kalan iki taş bloktu. Blokların çevresinde yoğunlaşan sualtı arkeologları, duvar formları, mermer döşeme parçaları, seramik kalıntılar ve çok oranda kiremit-tuğla parçaları buldular. Kalıntılar üstüne meydana getirilen çizim emekleri iki değişik yapının temellerini ortaya çıkardı. Denize uzanan rıhtımın açığındaki fenerden alınan kalıntılar, Bothonea'nın mühim bir liman kenti bulunduğunu da gözler önüne serdi. İlk fener kalıntıların, şimdiki İstanbul'un yerinde Helenistik dönemde Milattan Ilkin 7. yüzyılda kurulan Byzantion'la aynı döneme ait olduğu sanılıyor. Büyük blok taşlardan alınan harç malzemesi, 5. yüzyılda II. Teodosios tarafınca yapıldığı sanılan Bizans'ın dış surlarının harcıyla karşılaştırıldığın büyük benzerlikler bulundu.
Yerbilim
Durusu yerkabuğunun şekillendiği dönemlerde Karadeniz'de bir koy iken günümüzde alçak bir kumsalla denizden ayrılmış, içinde yüzlerce canlının barındığı bir göle dönüşmüştür.
Tarih
Köyün zamanı ortalama 1000 yıl öncesine kadar dayanır. Şimdiki köyün şimal garp istikametinde göl kenarında kale içi olarak malum yarım ada üstünde Cenevizliler tarafınca bir korsan yatağı olarak kurulmuştur. O zamanlar deniz ve gölün bağlantı halinde olduğu, daha sonraları tabii etkenler ile bir birinden ayrılmış olduğu anlaşılmaktadır. Kaleiçi olarak malum yarım ada üstünde bulunan kale kalıntılarında kale içinde Trikos isminde bir manastırın bulunmuş olduğu ve köy ile gölün adının buradan geldiği anlaşılmaktadır.
19 yy. da İstanbul'a gelen bir Fransız elçisi şehrin susuzluğunu gözlemler ve Osmanlı Sarayından bir heyeti Fransa'ya davet eder. Fransızlar istenirse şehrin su probleminin çözümlenebileceğini belirtirler. Çizilen krokilerde Terkos gölünü su membaı olarak gösterirler. 1855 senesinde şimdiki yapınak binasının temeli atılır ve 2 yıl süresinde yapınak inşaatı bitirilerek İstanbul'a su sağlanır.
-->Durusu
Durusu (Terkos), İstanbul ilinin Avrupa yakasında bulunan bir göl ve köy.
İstanbul'un kuzey-batısında, kente ortalama 40-50 km. uzaklıkta olup, 40' 19'' şimal ve 28' 32'' şark koordinatları içinde bulunan, lagün kökenli, az tuzlu bir göldür. Gölün denizden yüksekliği +4,5 ile -1 metre arasındadır. Fındık Dere, Deli Yunus deresi ve çok sayıda suyu ile beslenen Durusu'nun, 39 km² su alanı vardır ve en derin yeri 11 metredir.
162 milyon m³/yıl su potansiyeli ile İstanbul çevresindeki tatlı su rezervlerinin %22'sine haizdir. Kent kullanım suyunun mühim bir kısmını karşılamaktadır.
Yerbilim
Durusu yerkabuğunun şekillendiği dönemlerde Karadeniz'de bir koy iken günümüzde alçak bir kumsalla denizden ayrılmış, içinde yüzlerce canlının barındığı bir göle dönüşmüştür.
Tarih
Köyün zamanı ortalama 1000 yıl öncesine kadar dayanır. Şimdiki köyün şimal garp istikametinde göl kenarında kale içi olarak malum yarım ada üstünde Cenevizliler tarafınca bir korsan yatağı olarak kurulmuştur. O zamanlar deniz ve gölün bağlantı halinde olduğu, daha sonraları tabii etkenler ile bir birinden ayrılmış olduğu anlaşılmaktadır. Kaleiçi olarak malum yarım ada üstünde bulunan kale kalıntılarında kale içinde Trikos isminde bir manastırın bulunmuş olduğu ve köy ile gölün adının buradan geldiği anlaşılmaktadır.
19 yy. da İstanbul'a gelen bir Fransız elçisi şehrin susuzluğunu gözlemler ve Osmanlı Sarayından bir heyeti Fransa'ya davet eder. Fransızlar istenirse şehrin su probleminin çözümlenebileceğini belirtirler. Çizilen krokilerde Terkos gölünü su membaı olarak gösterirler. 1855 senesinde şimdiki yapınak binasının temeli atılır ve 2 yıl süresinde yapınak inşaatı bitirilerek İstanbul'a su sağlanır.
Türkmenistan'daki göller
-->Kara Boğaz Göl
Kara Boğaz Göl (Türkmence: Garabogazköl) Türkmenistan'ın kuzeybatısında deniz seviyesinin birden fazla metre altında bulunan bir göldür. Yüzölçümü 12,000 km² olan göl Hazar Denizi'nden çok ince kumdan bir kemer ile ayrılmaktadır fakat su seviyesinin yükseldiği dönemlerde Hazar Denizi ile birleştiği için coğrafî olarak kimi zaman göl, kimi zaman körfez özelliği gösterir.
Gölün tuzluluk oranı, Hazar Denizi'ne benzetme ile çok yüksektir. Hazar Denizi'nin tuzlulık oranı %1,2 iken Kara Boğaz Göl'ünki %35 civarındadır. Bundan dolayı denize ait nerede ise hiçbir nebat burada yaşamaz
- [+] Asya kıtasındaki göller
Çin'deki göller
-->Ebinur Gölü
Ebinur Gölü (Rusca: Ğби-Ğур; Çince; 艾比湖; Pinyin: ÀibÇ Hú) Bortala Moğol Özerk İli toprakları içinde, Kazakistan yakınındadır. Batısında Bortala (åšä¹å¸‚ Bólè Shì ) şehri konumlanır.
Cungarya havzası'nın ortasındadır. Devasa yükseklikte bir tuz oranı (87 g/litre) sebebiyle, hiçbir nebat ya da balık gerçek gölde yaşamaz, gene de pek çok tür balıklar onun nehirleri ağızlarında yaşarlar. Göl denizden 189 metre yükseklikteki alanda mevcuttur.
-->Bosten Gölü ya da Bağraş Gölü
Bosten Gölü ya da Bağraş Gölü (Çince: åšæ–¯æ»•æ¹–, Pinyin: BósĞ«téng Hú; Uygurca: باغراش كۆلى, BaÆ£rax Kɵli, Bağraş köl), Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, Bayangolin Moğol Özerk İlinde Korla şehri'nin 57 km şimal doğusunda, Bağraş İlçesi toprakları içinde ve Orta Asya'nın en büyük gölüdür. Deniz'den yüksekliği averaj 1,048 metredir.
Bosten Gölü'nün en mühim yüzde 83'ü varan su membaı Kaydu Nehridir.[1]
Kaşgarlı Mahmud, Türk Dili'nin en eski ve kıymetli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te;
"يلدزكول Yolduz köl" "Küçe, Kinğüt ve Uygurlar sınırında bulunan bir göl."[2] olarak tanımladığı bu göldür.
Tabii yapısı
1957 senesinde Rus mühendis Jida, gölün dibine tecrübe etme burgu yapmış ve gölün 4000 yıl ilkin oluştuğunu tahmin etmiştir. Çinli Li Daovuan ünvanı Shui Jin Zhu ölümünden ilkin Milattan sonrasında 527 senesinde şimdiki gölün yerinde bir tek bataklık bir bölge bulunduğunu yazmıştır. Qing Hanedanı Jiaqing (Çince: 嘉慶, Mançu: Saicungga fengŞ¡en) zamanında (1798-1820) Xu Song gölün etrafını gezer ölçüm yapar. O zamanlar göl, 138 km uzunlukta, 23 km genişlikte ve 16 metre derinlikte, çevresi bataklıkla kaplıymış.
Balık türler
Bosten Gölünde, (Abbottina rivularis)[3], (Abbottina rivularis)[3], Sazangiller Cyprininae alt-familyasından (Ctenopharyngodon idella)[4], (Cyprinus carpio haematopterus)[5], Mersin balığıgiller'den Sibirya mersin balığı (Acipenser baerii baerii)[6], (Diptychus maculatus)[7] ve Aspiorhynchus laticeps şeklinde tatlı su balık türleri yaşar.
Önemi
Bosten Gölü, bolca balık bulunması, etrafının bataklık ve sulak oluşu sebebiyle bu bölümde önemi büyüktür. Bosten Gölü ve Kaydu Nehri ile beraber Yenci Havzasındaki averaj 100.000 hektar alan tarla ve bahçeler sulanır. Senelik buharlaşma averaj 2,902 milimetredir. Verilen demeçlere gore 1964 senesinde 1. Aralık ile 28. Şubat içinde 5 milimetre ve 1. Haziran ile 31. Ağustos içinde 10 mm yağmur yağmıştır, averaj ısı Ocak ayında −10 °C ve Haziran'da + 28 °C; senelik averaj ısı 9,5 °C'dir.
Bosten Gölü Etiyoloji (niçin bilimi) söylentisi
Bosten Gölünün isim kökeni bir niçin bilimi (Etiyoloji) söylentisine bağlanır ve şöyleki açıklanır; önceleri Yenci Havzasında bu şekilde bir göl yokmuş bir tek büyük bir step'da bir birbirlerini çok seven genç bir çift yaşarmış, oğlanın adı Bosten kızın ismide Gaya, fakat birgün Gökteki Yağmurtanrısı kızı kaçırıp kendi karısı yapmak ister, bu durumu gören Bosten onunla savaşır ve yener, fakat o çok bitkinlikten ölür. Bu konuyu gören Gaya çok üzülür ve ağlar ve hep ağlar. Gaya'nın göz yaşlarından o step bir göle dönüşür. Bu çifti anmak için gölün ismine Bosten Gölü denilmiştir.
Bosten Gölü tarafındaki Çin'in nükleer kontrol alanı
Çin 1. Nisan 1960 senesinde Lop Nur Nükleer kontrol bölgesini, 100 km Bosten Gölünün güneydoğusundaki Qinggir'de Kuruk Dağlarında, dünyanın en büyük nükleer kontrol alanını (100.000 km²) yapmıştır. Burada 1964 ve 1996 yılları içinde toplam 45 yerüstünde (son olarak 16. Ekim 1980) ve yeraltında atom bombasının denemesi yapılmıştır. üs, bir Havaalanı ve yeni yerleşim birimi (马兰公安管区) denilen Uxxaktal beldesinin batısında Hoşut İlçesinde mevcuttur. Yerüstünde meydana getirilen Atom bombası denemeleri sonucunda güneybatı Sincan'da yaşayan mahalli halkta anlaşılmaz hastalıklar göze çarpmıştır, Çin yöneticileri verdikleri demeçlerde, o insanların atomik ışınım sonucunda hastalanmadıklarını açıklamışlardır. Şimdi Lop Nur Nükleer kontrol alanı, çok sıcak ve yüksek atomik radyasyonlu artıklar için geçici depo ya da son depo olarak kullanılmaktadır.
-->Kanas Gölü
Kanas Gölü, (Çince: å–€ç´æ–¯æ¹–; pinyin: KĞnà sĞ« Hú; Rusca: КанаÑ) Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İline bağlı Burçin İlçesi kuzeyinde bir tatlısu gölüdür.
Bölgenin tabii yapısı
Kanas Gölü Altay Dağlarının yakınında Çin'in en derin tatlı su gölüdür. Ortalama 117 değişik kuş türleri gölün çevresinde yaşarlar. Bununla birlikte tüm göl bölgesinde tabiatta yabani yaşayan göçmen 20 tür hayvanlar, Çin ulusal koruması altına alınmıştır.
Bikti örtüsü
Kanas Gölü etrafındaki nebat örtüsü, başlıca çayırlardan ve karakteristik tayga'ya özgü bitkilerden olan kozalaklı Karaçam (melez çamı) (Larix sibirica), Ladin (alaçam) (Picea obovata), Çam (Pinus sibirica), ve Köknar (Abies sibirica) şeklinde ağaç ormanlarından oluşturur. Bununla birlikte Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasından (Ziziphora clinopodioides)[1] nane türüde bu bölümde bol miktarda yetişir.
Yabani Hayvanlar
Tabii korumaya alınmış bölge, Kar parsı (Panthera unica), Avrasya vaşağı (Lynx lynx), Kızıl geyik (Cervus elaphus), Samur (Martes zibellina), Dağ keçisi (Capra ibex), Yabani koyun (Ovis ammon), Arktik yaban tavşanı (Lepus timidus), ve kuşlardan Orman tavuğu[2] (Tetrao tetrix), elâ orman tavuğu (Bonasa bonasia), fındık tavuğu[3] (Tetrao bonasia) şeklinde dikkati çeken yabani hayvanları barındırır.[4]
Balık türleri
1987 senesinde Sincan üniversitesi yetkilileri bir araştırma yapmışlar ve latince adı Hucho hucho olan uzunluğu üç ile dört metreye ulaşan Taimen balığının yaşadığını tesbit etmişlerdir. Soğuk su gölünde en mühim tatlısu balıklarından, en önce Alabalıkgiller'den Hucho hucho, Somon balığı, Dere Morinaları şeklinde balık türleri yaşar.
Bölgenin etnik yapısı
1956 senesinde Çin'li Türk dilbilimcisi Geng Shimin Burçin ve Kaba İlçeleri ile ilgili bir metin yazar. O zamandan sonrasında ve 1980'li yılların sonlarında, dilbilimsel kapsamlı alan emek harcaması bu bölümde uygulanır. Bir alan araştırmacısı olan, Talant Mawkanuli, Larry V. Clark ve György Kara, Bloomington'nun nezarete altında bir doctoral sesbilim ve şekilbilim "Jungar Tuva" ismindeki savında, Kanas Gölü çevresinde sayıları 2,000'den daha az olan kişiler tarafınca Tuvaca konuşulduğunu yazmıştır (1998).
Kazakistan sınırı yakınında şimal Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, eski Sovyetler birliğinde ve Moğolistan'da Tuvaca ya da Tuva Türkçesi konuşanlar mevcuttur. Kazaklara komşu olan bu dile ve konuşanların diline Diwa, Soyan, v.b. denilir, ve kök monĞ** diye söylerler, "mavi boncuk" (karşıtı Gök Monjaq) olarak tanımlanır. Onlar Junggar Altay Özerk bölgesinde yaşarlar, etkin olarak Burçin İlçesi'nde Kom (Khom, K'u-mu, Hom Hanas Mongolzu Xiang) ve Kanas (Khanas) köylerinde ve Kaba İlçesindeki ** Khawa 'da, onlar bu mıntıkaya kendi deyimleriyle dört ken, şu demek oluyor ki "dört dere" derler.[5]
Bu yörede Tuvalar'ın geniş bir nüfusu vardır ve üç köyleri mevcuttur. Tuvalar eski kır evlerinde tabiat ile uyumlu hayatlarını sürdürürler.
Gezim
Ressamlara olacak güzellikte olan Kanas Gölü, ormanla kuşatılmış, daha çok Tuvaların yaşamış olduğu, Çin Ulusal Gezim 5A alanı olarak sınıflandırılır. (Çince: 布尔津喀纳斯湖国家地质公å›) Burçin Kanas Gölü Ulusal jeo koruma altına alınmış bölgedir.
-->Karakul Gölü
Karakul Gölü, (Kırgızca: kara köl; Çince: 喀湖) ortalama olarak 200 km Kaşgar'a uzaklıkta Kızılsu Kırgız Özerk İli sınırları içinde, Karakurum Karayolu üstünde, daha Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi gelmeden Khunjerab Geçiti Çin - Pakistan sınırı civarlarında denizden 3600 metre yükseklikte bulunan bir dağ gölüdür.
Karakul Gölünün çevresinde Muzdağ-Ata Dağı (7.546 metre), Mongur Dağı (7.649 metre) ve Mongur 9 (7.530 metre) şeklinde tepeleri tüm yıl karla kaplı yüksek dağlar mevcuttur.
-->Sayram Gölü
Sayram Gölü (Rusca: Сайрам-Ğур; Çince; å¡é‡Œæœ¨æ¹–; Pinyin: Sà ilÇmù hú) Bortala Moğol Özerk İli toprakları içinde, Tanrı Dağları'nın yakınındadır.
Kazak dilinde Sayram; dua, nimet, lütuf, şükran ya da bolluk anlamındadır.
Bununla birlikte Santai Haizi, Sairam Nur adı ilede bilinir. Göl 458 km² geniş alanı kaplar ve denizden 2070 metre yüksekliktedir. Varlıklı bir tabiat güzelliğine haiz olan Sayram Gölü Resmi tabiat parkları listesini alınmış ve koruma altındadır.[1]. Bu Tabii park Sayram Gölün etrafındaki Orman, Bozkırlarla beraber 1301,4 km² alanı kapsar.
Şark Türkistan'daki göller
-->Ayding Gölü
Ayding Gölü, (Uygurca: ئايدىÚÙƒÛ†Ù„, Ayding Kɵli, Ayding köl; Çince: 艾ä¸æ¹–, AĞ«dĞ«ng Hú) Sincan Uygur Özerk Bölgesinde Turfan Havzasında (çöküntü) bir göldür. Deniz yüzeyinden 154 metre altında olan bütün ülkelerce ikinci en az noktasıdır.[1]. Şimdi bu göl tamamen kurumuş ve çok çamurlu ve tuzludur.[2]. Turfan şehrinin 50 kilometre güneyinde bulunan gölün batısında deniz seviyesinden 133 metre alçakta olan Qiquanhu Huagong Fenchang isminde bir köy mevcuttur. Göl averaj garptan doğuya 40 kilometre, kuzeyden güneye 8 kilometre boyutundadır.
Uygurlar göl ay şeklinde olduğundan "ayışığı (mehtap) göl" anlamında olan, "Ayding köl" ismini vermişlerdir. Günümüzde göl üç bölümden oluşmaktadır: dış çevresi alüvyonlu, lığlı yüzeylidir. İç kısım tuz bataklığı iken, gölün ortası saf ak ve parlak, ışıl ışıl, tuz kırağı renklidir.
-->Ulungur Gölü
Ulungur Gölü, (Rusca: УлÑнгур) Çin Halk Cumhuriyeti'nin Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde, Altay İli'ne bağlı Burultokay İlçesi toprakları içinde mevcuttur. Çin'nin on en büyük tatlı su gölünden biridir.
Ulungur Gölüne verilen öbür isimler: Bulunto Hai, Ku-cha-erh-pa-shih-no-erh, Pu-lun-t'o Hai, Uliungur Nor, Ulyungun Nor, Ulyungur Nor, Urungu Nor, Wu-lun-ko-erh Hai, Wu-lun-ko-no-erh, Wu-lun-ku Hu ve Ulungur he.
Tabii yapısı
Ulungur Gölü iki bölümden oluşur: Buluntuo Gölü ve daha minik olan Jili Gölü ve Ulungur nehiri tarafınca beslenir. 1969 senesinde, Ulungur ve Ertiş dere havzaları arası bir kanal bu göle su saptırmak için yapılmıştır. Kış süresince, buz balıkçılığı vardır. Kapalı havza gölü olan Ulungur, suyunu yeraltı suyu, Ulungur nehirinden, yağışlardan ve eriyen karlardan alır.
Ulungur Gölü, Cungarya bölgesinde Altay dağlarının güneyindedir. Geçmişte göl denizden 468 metre yükseklikte bulunurdu ve yüzölçümü 827 km² alanı kaplardı.[1]
Balık türleri
Gölde Turnabalığı (Esox lucius), tatlısu levreği (Perca fluviatilis), Abramis brama orientalis, Leuciscus leuciscus baicalensis ve Stizostedion luciopera linnaeus[2], Sazan balığı (Cyprinus carpio carpio)[3], (Cyprinus carpio haematopterus)[4], Sazangiller Cyprininae alt-familyasından (Ctenopharyngodon idella)[5], Turna balığı (Esox lucius)[6], Bıyıklı balık (Barbus barbus)[7], (Carassius carassius)[8], (Carassius gibelio)[9] şeklinde tatlı su balık türleri yaşar.
ürdün'deki göller
-->Lut Gölü
İran'daki göller
-->Urmiye Gölü
Urmiye Gölü Farsça:دریاچه ارومیه. İran 'ın Garp Azerbaycan ilindeki tuz gölü. İran içindeki en büyük göldür. Dünya'nın en büyük ikinci tuz gölüdür. Göl 5,200 km² yüzölçümüne haiz olup en derin yeri ortalama 16 metredir. Tebriz gölün kıyısındaki en büyük yerleşim yeridir.
Urmiye Gölü'nün küçülmesi, 1984 - 2003 aralığı
Urmiye Gölü uzun süreden beri küçülmektedir. Yılda yaklasşık 0.6m ile 1m içinde buharlaşma olmaktadır. Urmiye Gölü, bir UNESCO Biosfer rezervidir.
İsrail'deki göller
-->Taberiye Gölü
Taberiye Gölü (Celile Denizi, Celile Gölü ya da Kinneret Gölü (İbranice ×™× ×›× ×¨×ª) İsrail'de bulunan bir göldür. Lübnan'dan gelen Litani Nehri tarafınca beslenmektedir. İsrail'in su ihtiyacı büyük oranda bu gölden karşılanmaktadır. Ortalama 53 km kıyıya haiz ve karşılıklı uzak noktalarından 21 km / 13 km genişlikteki İsrail'in en büyük tatlı su gölü. Gölün toplam yüzölçümü 166 km²'dir ve en derin yeri üç aşağı beş yukarı 43 m.'dir [1] Haritalarda deniz seviyesinden 209 metre alt tarafta gösterilen gölün yüzeyi, Lut Gölünden sonrasında dünyanın en alçak II. noktası ve bununla birlikte dünya üstünde en derinde bulunan tatlı su gölüdür.[2]
Kelime kökeni
Taberiye adı, orijinal olarak Arapça'da Buhayret Taberiyye (Yardım·bilgi)(طبريا بØيرة ) olarak geçer. Anlamı, Tiberya Gölü'dür. Gölün bu adı, derhal kıyısındaki Tiberya şehrinden ötürüdür.
kitalara gore volkanik daglar ülkeleriyle beraber
Kıtalarına Bakılırsa Sıradağlar
Kıtalarına Bakılırsa Boğazlar
Göller Yöresi (Göller Bölgesi)
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR