Makina nedir? Makina iyi mi tanımlanır? Rahat makinalara örneklerin ve makinaların verimi hakkında bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Ma...
Makina nedir? Makina iyi mi tanımlanır? Rahat makinalara örneklerin ve makinaların verimi hakkında bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Makina, belirgin bir işi yapmak için düzenlenmiş, o işi minimum kuvvet harcayarak hayata geçirmeye yarayan bir araçtır.
Makinanın en kolay örneğini kaldıraçta buluruz. 500 kilogramlık bir taşı kaldırmak istiyelim. Bu durumu hiçbir araç kullanmadan kaldırmak için 500 kilogramlık bir kuvvet kullanmamız gerekir. Bir kaldıraçla ise aynı taşı, meselâ 100 kilogramlık bir kuvvetle yerinden oynatabiliriz. Böylelikle, 100 kilo.’lık bir kuvvetle 500 kilo.’lık bir yükü kaldırmamızı elde eden kaldıraç kolay bir makinadır.
«Makina» sözünün içine giren kavramlar zaman içinde çok zenginleşmiştr. Bugün bir iş görmekte kullandığınız her araca «makina» adı verilir: Dikiş makinası, fotoğraf makinası, tıraş makinası, buğu makinası, elektrik makinası benzer biçimde. Bunlardan biride kimisi, kaldıraç benzer biçimde, kolay birer makinadır, kimisi de, buğu makinası, elektrik makinası benzer biçimde, çok geniş düzenlerdir. Bir sürü kolay makinenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmıştır.
Bugün, «makina» diyince daha çok, minik bir hareketimizle emek vermeye başlıyan, işini kendi kendine tamamlıyan araçlar anlaşılıyor. Bu tür makinalara «otomatik makina» demek daha doğru olur.
Makinaların Verimi
«Enerjinin sakımı» kuralına gore, bir makineye verilenden daha büyük iş elde edilemez. Hattâ her makine, verilenden belli bir miktar az enerji geri verir. Bu aradaki fark «makinanın verimi»ni belirtir. Bir makinanın yüzde olarak verimi, makinanın almış olduğu enerjinin verdiği enerjiye kısmını 100’le çarparak bulunmaktadır. Alınan ve verilen enerjilerin birbirine yakın olması istenir. Çünkü bu durumda makina kayıpları az olur. Almış olduğu enerji, verdiği enerjiye eşit makinaya «ideal makina» denir. İdeal makinanın verimi yüzde yüz olacaktır. Yalnız, bu şekilde bir makina yapılamaz. Ünlü «devridaim» makinası tasarısı, verimi yüzde yüz olan bir makinayı sağlamak için düşünülmüştür.
BASİT MAKİNALARA ÖRNEKLER
YORUMLAR