bir dizenin bir ifadenin taşıdığı ve onlardan herkesin anladığı gerçek ya da mecaz anlama, asıl anlamı yanında taşıyan bir isme, bir atasözü...
bir dizenin bir ifadenin taşıdığı ve onlardan herkesin anladığı gerçek ya da mecaz anlama, asıl anlamı yanında taşıyan bir isme, bir atasözüne, ayete, hadise, olaya, bir şeyi onun özelliklerini çağrıştıracak sözcük ya da sözcük gruplarının veya dizelerin içine yerleştirmeye mazmun denir.
örnek:
çıhma yârim giceler ağyar te’nından sakın
sen meh-i evc-i melâhatsin bu noksândır sana
fuzulî
(sevgilim, gece yarıları dışarı çıkma, yabancıların ayıplarından sakın. sen güzellik göğünün en yüksek yerindeki dolunaysın, gece çıkmak sana yakışmaz, kusur sayılır.)
fuzuli’nin bu beytinde sevgili, güzelliğin doruğundaki aya benzetiliyor. ayın en güzel hali dolunaydır. dolunay güneşin batmasından önce doğar. dolunayın gece yarısı çıkması ay tutulmasıyla olabilir. ay tutulduğunda noksandır, kusurludur, güzelliğini kaybeder. fuzulî, bu beytinde "noksan" ve "ta’n" sözcükleriyle bir ay tutulması mazmunu yapıyor.
YORUMLAR