MEDENİ sıf. (ar. medine, kent ve ar -i' den uygar). 1. ideal uygarlık düzeyine uygun bir yaşam devam eden topluluk için kullanıl...
MEDENİ sıf. (ar. medine, kent ve ar -i' den uygar).
1. ideal uygarlık düzeyine uygun bir yaşam devam eden topluluk için kullanılır; çağdaş: Çağdaş bir ülke. Çağdaş milletler.
2. ideal uygarlık düzeyine uygun bir yaşam devam eden kimse; bu düzeyi gösteren şey için kullanılır; görgülü, çağdaş: Çağdaş bir insan. Mepeni bir davranış.
3. Esk. Şehirde yaşayan, şehirli, şehre ait.
4. Esk. Bir ülkeyle ilgili.
5. Esk. Medine şehrine ait, medineli.
6. Çağdaş vaziyet, bir kimsenin bekâr, evli, dul ya da boşanmış olması şartları. (MEDENİ HAL de denir.)
*-*Huk. Çağdaş haklar, bir ülkede her insanın cinsiyet ve uyrukluk ayrımı yapılmadan, haiz olduğu haklar. (Nişanlanmak, evlenmek, mal sahibi olmak vb. uygar haklardandır. Çağdaş haklar, siyasal hakların karşıtı anlamında da kullanılır.) || Çağdaş haklardan yararlanma ehliyeti, gerçek sahibi olabilme kabiliyeti. (Bk. ansikl. böl.) | Çağdaş hakları kullanma ehliyeti, kişinin kendi işlem ve eylemiyle gerçek sahibi olabilme ve borç yüklenebilme kabiliyeti. (Bk. ansikl. böl.)|| Çağdaş hukuk, kişilerin uygar haklarıyla, aile, miras eşya ve borç ilişkilerini düzenleyen hukuk dalı. (Geniş anlamıyla, Borçlar hukuku'nu da içine alan Çağdaş hukuk, hususi hukukun en mühim dalıdır.) || Çağdaş ölüm, kimi ağır cezalara ek olarak verilen ve kişinin tüm uygar haklardan yoksun kalması sonucunu doğuran ceza. (Eskiden pek çok ülkenin hukuk sisteminde yer edinen bu ceza günümüzde uygulamadan kaldırılmıştır.) || Çağdaş semere -SEMERE. || Çağdaş usul hukuku, hususi hukuk davalarında mahkemelerin tüm yargı faaliyetlerini düzenleyen hukuk dalı. || Türk uygar kanunu, uygar hukuk ilişkilerini düzenleyen, 17 şubat 1926 tarih ve 743 sayılı yasa. (İsviçre uygar kanunu'nun çevirisi olan bu yasa 4 ekim 1926 tarihinde yürürlüğe girdi. 937 maddeden oluşan yasa bir başlangıç bölümüyle Kişiler hukuku. Aile hukuku, Miras hukuku ve Eşya hukuku bölümlerini ihtiva eder. Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle Türkiye'de İslam hukukuna dayanan uygulamaya son verilerek laik hukuk sistemine geçilmiştir.)
*-*İsi. Kuran'ın Medine'de inmiş olan ayet ve sureleri. (MEKKİ.)
*-*ANSİKL.
*Çağdaş haklardan yararlanma ehliyeti, her insanoğlunun haiz olduğu bir kabiliyettir. Yasaya gore hepimiz uygar haklardan yararlanır. Tüm insanoğlu uygar haklardan yararlanma mevzusunda eşittirler. Çağdaş haklardan yararlanabilmek için sağ doğmuş olmak yeterlidir. Hatta, sağ doğmuş olmak koşuluyla, yeterlik ana rahmine düşmekle başlar (Türk med. k. md. 27).
*Çağdaş haklan kullanma ehliyeti, insanoğlunun bir hukuksal işlem yapmasına, onun bir hakkını kullanmasına ilişkin kabiliyettir. Bundan dolayı uygar haklardan yararlanma ehliyeti benzer biçimde edilgen bir şartları değildir, etken bir kabiliyeti dile getirir. Her insanın, uygar haklardan yararlanma ehliyeti olmasına rağmen, uygar hakları kullanma ehliyeti yoktur. Bu ehliyete haiz olabilmek için insanoğlunun temyiz kudretinin bulunması, ergin olması ve kısıtlı olmaması gerekir.
1. ideal uygarlık düzeyine uygun bir yaşam devam eden topluluk için kullanılır; çağdaş: Çağdaş bir ülke. Çağdaş milletler.
2. ideal uygarlık düzeyine uygun bir yaşam devam eden kimse; bu düzeyi gösteren şey için kullanılır; görgülü, çağdaş: Çağdaş bir insan. Mepeni bir davranış.
3. Esk. Şehirde yaşayan, şehirli, şehre ait.
4. Esk. Bir ülkeyle ilgili.
5. Esk. Medine şehrine ait, medineli.
6. Çağdaş vaziyet, bir kimsenin bekâr, evli, dul ya da boşanmış olması şartları. (MEDENİ HAL de denir.)
*-*Huk. Çağdaş haklar, bir ülkede her insanın cinsiyet ve uyrukluk ayrımı yapılmadan, haiz olduğu haklar. (Nişanlanmak, evlenmek, mal sahibi olmak vb. uygar haklardandır. Çağdaş haklar, siyasal hakların karşıtı anlamında da kullanılır.) || Çağdaş haklardan yararlanma ehliyeti, gerçek sahibi olabilme kabiliyeti. (Bk. ansikl. böl.) | Çağdaş hakları kullanma ehliyeti, kişinin kendi işlem ve eylemiyle gerçek sahibi olabilme ve borç yüklenebilme kabiliyeti. (Bk. ansikl. böl.)|| Çağdaş hukuk, kişilerin uygar haklarıyla, aile, miras eşya ve borç ilişkilerini düzenleyen hukuk dalı. (Geniş anlamıyla, Borçlar hukuku'nu da içine alan Çağdaş hukuk, hususi hukukun en mühim dalıdır.) || Çağdaş ölüm, kimi ağır cezalara ek olarak verilen ve kişinin tüm uygar haklardan yoksun kalması sonucunu doğuran ceza. (Eskiden pek çok ülkenin hukuk sisteminde yer edinen bu ceza günümüzde uygulamadan kaldırılmıştır.) || Çağdaş semere -SEMERE. || Çağdaş usul hukuku, hususi hukuk davalarında mahkemelerin tüm yargı faaliyetlerini düzenleyen hukuk dalı. || Türk uygar kanunu, uygar hukuk ilişkilerini düzenleyen, 17 şubat 1926 tarih ve 743 sayılı yasa. (İsviçre uygar kanunu'nun çevirisi olan bu yasa 4 ekim 1926 tarihinde yürürlüğe girdi. 937 maddeden oluşan yasa bir başlangıç bölümüyle Kişiler hukuku. Aile hukuku, Miras hukuku ve Eşya hukuku bölümlerini ihtiva eder. Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle Türkiye'de İslam hukukuna dayanan uygulamaya son verilerek laik hukuk sistemine geçilmiştir.)
*-*İsi. Kuran'ın Medine'de inmiş olan ayet ve sureleri. (MEKKİ.)
*-*ANSİKL.
*Çağdaş haklardan yararlanma ehliyeti, her insanoğlunun haiz olduğu bir kabiliyettir. Yasaya gore hepimiz uygar haklardan yararlanır. Tüm insanoğlu uygar haklardan yararlanma mevzusunda eşittirler. Çağdaş haklardan yararlanabilmek için sağ doğmuş olmak yeterlidir. Hatta, sağ doğmuş olmak koşuluyla, yeterlik ana rahmine düşmekle başlar (Türk med. k. md. 27).
*Çağdaş haklan kullanma ehliyeti, insanoğlunun bir hukuksal işlem yapmasına, onun bir hakkını kullanmasına ilişkin kabiliyettir. Bundan dolayı uygar haklardan yararlanma ehliyeti benzer biçimde edilgen bir şartları değildir, etken bir kabiliyeti dile getirir. Her insanın, uygar haklardan yararlanma ehliyeti olmasına rağmen, uygar hakları kullanma ehliyeti yoktur. Bu ehliyete haiz olabilmek için insanoğlunun temyiz kudretinin bulunması, ergin olması ve kısıtlı olmaması gerekir.
Kaynak: Büyük Larousse
Türk Çağdaş Kanunu'nun özellikleri nedir?
Mecelle - Osmanlı Çağdaş Hukuku
Türk uygar kanununun ülkeye kazandırdıkları nedir?
YORUMLAR