mizan isim, eskimiş (mi:za:n) Arapça m³zÂ¥n 1 . Terazi. 2 . Tartı, ölçü aleti. 3 . Ölçü. 4 . matematik Sağlama. 5 . ...
mizan
isim, eskimiş (mi:za:n) Arapça m³zÂ¥n
1 . Terazi.
2 . Tartı, ölçü aleti.
3 . Ölçü.
4 . matematik Sağlama.
5 . ticaret Bir tüccarın, ticari durumunu, işinin genel sonucunu gösteren, belirli zamanlarda yaptığı hesap özeti.
Mizan
Mizan aka - Sensiz ve Sessiz
Mizan
İslam Ansiklopedisi
Ölçü, tartı anlamına gelmektedir. Dinde en çok kıyamet ve ahiretle ilÂgili terimlerden biri olarak günahlaÂrın ölçülmesi, tartılması anlamında kullanılmaktadır. Günahların tartılÂması nasıl olacaktır, bunun mahiyeti bizce bilinmemektedir. Ahiret hakÂkındaki başka bilgilerimiz gibi bu da az çok dünya işlerine kıyaslamakla elÂde edilmiştir. Cenneti de dünya güzelÂliklerine benzeterek kavramaya çalıÂşıyoruz. Ahiret ve buna ilişkin her haÂber gerçek olmakla beraber nasıl olÂduklarının tam olarak algılanması mümkün değildir.
Kur'ân'da mizan hakkında âyetler bulunmaktadır. Bir örnek olarak şu âyeti sunuyoruz:
İslam Ansiklopedisi
Ölçü, tartı anlamına gelmektedir. Dinde en çok kıyamet ve ahiretle ilÂgili terimlerden biri olarak günahlaÂrın ölçülmesi, tartılması anlamında kullanılmaktadır. Günahların tartılÂması nasıl olacaktır, bunun mahiyeti bizce bilinmemektedir. Ahiret hakÂkındaki başka bilgilerimiz gibi bu da az çok dünya işlerine kıyaslamakla elÂde edilmiştir. Cenneti de dünya güzelÂliklerine benzeterek kavramaya çalıÂşıyoruz. Ahiret ve buna ilişkin her haÂber gerçek olmakla beraber nasıl olÂduklarının tam olarak algılanması mümkün değildir.
Kur'ân'da mizan hakkında âyetler bulunmaktadır. Bir örnek olarak şu âyeti sunuyoruz:
"Biz kıyamet gününe mahsus adalet teraÂzileri koyacağız. Artık hiçbir kimse, hiçbir şeyle haksızlığa uğramayacakÂtır." (Kur'an Enbiya suresi 47)
MİZAN
1. Mizanın Tanımı
Mizan, muhasebede kontrol aracı olarak kullanılan, hesapların belli tarihlerde tekrar incelendikten sonra, borç ve alacak toplamlarıyla bakiyelerinin bir tabloya toplu bir şekilde yazılmasıyla oluşan özet bir tablodur. Mizan, hesapların gerçek duruma uygun olup olmadığını, kurallarına göre çalıştırılıp çalıştırılmadığını da kontrol etmemizi sağlar.
Mizan çeşitleri 3 türlüdür. Bunlar aylık mizan, genel geçici mizan ve kesin mizandır.
1.1. Aylık Mizan: Yevmiye defteri kayıtlarını defterikebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında kontrol amacı ile düzenlenen mizandır.
1.2. Genel Geçici Mizan: 31 aralık tarihinde düzenlenen, aylık mizanlardan farklı olmamakla beraber bütün muhasebe dönemini kapsayan mizandır. Bu mizana aralık ayı mizanı da denir.
1.3. Kesin Mizan: Dönem sonu işlemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kayıtları yapılarak hesapların defterikebir bakiyeleri, envanter sonuçlarına göre düzeltildikten sonra yani dönem sonu ile ilgili kayıtlardan sonra düzenlenen mizandır.
2. Mizanın Şekli
İşletmeler yevmiye defteri kayıtlarını defteri kebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında defteri kebir hesaplarının borç ve alacak tutarları ile borç ve alacak bakiyelerini bir cetvel halinde düzenlerler. İşletmeler hesapları görmek ve kontrol etmek istediklerinde mizan düzenleyebilirler.
kayıtlı1mod
1. Mizanın Tanımı
Mizan, muhasebede kontrol aracı olarak kullanılan, hesapların belli tarihlerde tekrar incelendikten sonra, borç ve alacak toplamlarıyla bakiyelerinin bir tabloya toplu bir şekilde yazılmasıyla oluşan özet bir tablodur. Mizan, hesapların gerçek duruma uygun olup olmadığını, kurallarına göre çalıştırılıp çalıştırılmadığını da kontrol etmemizi sağlar.
Mizan çeşitleri 3 türlüdür. Bunlar aylık mizan, genel geçici mizan ve kesin mizandır.
1.1. Aylık Mizan: Yevmiye defteri kayıtlarını defterikebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında kontrol amacı ile düzenlenen mizandır.
1.2. Genel Geçici Mizan: 31 aralık tarihinde düzenlenen, aylık mizanlardan farklı olmamakla beraber bütün muhasebe dönemini kapsayan mizandır. Bu mizana aralık ayı mizanı da denir.
1.3. Kesin Mizan: Dönem sonu işlemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kayıtları yapılarak hesapların defterikebir bakiyeleri, envanter sonuçlarına göre düzeltildikten sonra yani dönem sonu ile ilgili kayıtlardan sonra düzenlenen mizandır.
2. Mizanın Şekli
İşletmeler yevmiye defteri kayıtlarını defteri kebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında defteri kebir hesaplarının borç ve alacak tutarları ile borç ve alacak bakiyelerini bir cetvel halinde düzenlerler. İşletmeler hesapları görmek ve kontrol etmek istediklerinde mizan düzenleyebilirler.
kayıtlı1mod
Mahşerde herkesin amellerini tartmaya mahsus bir adalet ölçüsüdür. Bununla amellerin iyilik ve kötülük miktarı ölçülür. Cenâb-ı Hak Mizan`da amelleri tarttığı zaman iyiliklerin kötülüklere, sevabların günahlara galibiyeti veya mağlûbiyetine göre hüküm verecektir. Hem kötülük ve günahların sebebleri çok, yapılmaları kolay olduğu için, bâzan kulunun razı olduğu iyi bir amelinden dolayı, çok kötülük ve günahlarını afvedecektir... Bu hususta Peygamberimizden pek çok hadîs-i şerîf rivayet edilmiştir. Bunlardan biri de şudur: "Birisi Mekke yolunda giderken ansızın susuzluğu artar. Hemen yol üstünde rastladığı bir kuyuya iner, suyundan kana kana içerek tekrar yukarı çıkar. Kuyu başında bir köpek ile karşılaşır. Hayvan susuzluktan dilini çıkarıp solumakta, toprağın rutubetli kısımlarını yalamaktadır. Bu yolcu kendi kendine, `Bana erişen susuzluk gibi, bu hayvana da susuzluk ârız olmuş; su bulamazsa ölecek zavallı,` diye düşünür ve hayvana acır. Kuyuya tekrar iner, ayakkabısının içine su doldurur. İçi su dolu ayakkabıyı ağzıyla tutarak kuyudan dışarı çıkarır. Suyu böylece köpeğe içirir. İşte onun bu iyi hareketinden dolayı, Allah o kulundan razı olmuş, onu meleklerine karşı medhetmiş ve bütün günahlarını bağışlayarak Cennetine koymuştur..." Bâzı rivâyetlerde, köpeğe su veren kimsenin, "fâhişe" bir kadın olduğu da kayıtlıdır. Mü`minler, birbirleriyle olan münasebet ve muamelelerinde, Allah`ın Mizan-ı Ekber`deki bu adalet düsturuna uygun hareket etmelidir. Eğer bir adamın iyilikleri fenalıklarına kemmiyeten veya keyfiyeten fazla gelse, o adamın sevgi ve hürmete lâyık olduğu unutulmamalıdır.
MİZAN a. (ar. mizan). Esk.
1. Terazi, tartı.
2. Ölçü, ölçüt: "Takdir etmek için elimizde kati bir mizanımız yoktur" (F. Köprülü).
3. Akıl, idrak: Mizana sığmak.
4. Bir kimseyi mizana çekmek, bir kimseden hesap sormak.
—Din. Kıyamet gününde günah ve sevapların tartılacağına inanılan terazi. (Bk. ansikl. böl.) || Yevm ül-mizan, kıyamet günü.
—Esk. fiz. Mizan-ûl-harare, termometre. || Mizan-ül hava, barometre. || Mizan-ül -matar, yağışölçer. || Mizan-ür-rih, rüzgârın hızını ölçen alet, || Mizan-ür-rutube, nemölçer.
—Esk. gökbil. Terazi burcu.
—Esk. mat. SAĞLAMA'nın eşanlamlısı.
—Hat. Mizan ül-hat - SüLüS.
—Mil. muhs. Mizan ayarlama, muhasebe- leştirilen verilere, yanlışlara ve unutmalara karşı bir satır ekleyerek bir iktisadi hesabı denkleştirmeyi amaçlayan işlem.
—Muhs. Bir ana hesabın bölümlerini oluşturan bütün hesapların hareket ve bakiyelerini özetleyen (müşteriler bakiyesi, teslimatçılar bakiyesi) ya da hesap yılı sonu tanzim kayıtlarının geçirilmesinden önce (genel bilanço) ya da sonra (envanter bilançosu) büyük defterde açılan bütün hesapların hareket ve bakiyelerini gösteren süreli çizelge. || Aylık mizan - AYLIK' DURUM
—Saatç. Çarkın ve balansın yalpalama ya da merkezleme kusurlarını denetlemeye ve ortaya çıkarmaya yarayan 8 biçiminde alet.
—ANSİKL Bu inanç, eski Batı, Doğu, Uzakdoğu, Mezopotamya ve Mısır'daki çoktanrılı dinlerden sonra musevilik ve hıristiyanlıkta da yer aldı. Kuranda tekil olarak adalet anlamında geçer: "Allah, kitabı ve adaleti (bilhakkı velmizan) doğru olarak bildirendir†(XLII, 17). Ancak, Kuran' da çoğul olarak (mevazin) kullanıldığı ayetlerde sözcük, kıyamet gününde günah ve sevapların tartılacağı terazi anlamında kullanılır: 1 'O gün amelleri tartmak sabittir. Her kimin terazileri ağır gelirse felah bulanlar onlar olacaktır†(VII, 8). "Her kimin terazileri hafif gelirse onlar da ayetlerimize inkâr suretiyle zulmettiklerinden dolayı kendilerini ziyana sokacaklardır" (VII, 9). Yine Kuranda başka iki ayette şöyle denir: “Biz kıyamet günü için öyle bir doğruluk terazisi koyacağız ki, hiç kimse hiçbir haksızlığa uğrayamayacak. Bir iş, hardal tanesi ağırlığında da olsa getirip onu da tartacağız. Bizim hesap görmemiz yeter†(XXI, 47): "Artık kimin iyilikleri ağır gelirse, onlar umduklarını bulacak, korkulardan kurtulacaklardır. Kimin iyilikleri az, kötülükleri ağır gelirse onlar kendilerine yazık edenlerdir: cehennemde sonsuza dek kalıcıdırlar" (XXIII, 102 -103).
1. Terazi, tartı.
2. Ölçü, ölçüt: "Takdir etmek için elimizde kati bir mizanımız yoktur" (F. Köprülü).
3. Akıl, idrak: Mizana sığmak.
4. Bir kimseyi mizana çekmek, bir kimseden hesap sormak.
—Din. Kıyamet gününde günah ve sevapların tartılacağına inanılan terazi. (Bk. ansikl. böl.) || Yevm ül-mizan, kıyamet günü.
—Esk. fiz. Mizan-ûl-harare, termometre. || Mizan-ül hava, barometre. || Mizan-ül -matar, yağışölçer. || Mizan-ür-rih, rüzgârın hızını ölçen alet, || Mizan-ür-rutube, nemölçer.
—Esk. gökbil. Terazi burcu.
—Esk. mat. SAĞLAMA'nın eşanlamlısı.
—Hat. Mizan ül-hat - SüLüS.
—Mil. muhs. Mizan ayarlama, muhasebe- leştirilen verilere, yanlışlara ve unutmalara karşı bir satır ekleyerek bir iktisadi hesabı denkleştirmeyi amaçlayan işlem.
—Muhs. Bir ana hesabın bölümlerini oluşturan bütün hesapların hareket ve bakiyelerini özetleyen (müşteriler bakiyesi, teslimatçılar bakiyesi) ya da hesap yılı sonu tanzim kayıtlarının geçirilmesinden önce (genel bilanço) ya da sonra (envanter bilançosu) büyük defterde açılan bütün hesapların hareket ve bakiyelerini gösteren süreli çizelge. || Aylık mizan - AYLIK' DURUM
—Saatç. Çarkın ve balansın yalpalama ya da merkezleme kusurlarını denetlemeye ve ortaya çıkarmaya yarayan 8 biçiminde alet.
—ANSİKL Bu inanç, eski Batı, Doğu, Uzakdoğu, Mezopotamya ve Mısır'daki çoktanrılı dinlerden sonra musevilik ve hıristiyanlıkta da yer aldı. Kuranda tekil olarak adalet anlamında geçer: "Allah, kitabı ve adaleti (bilhakkı velmizan) doğru olarak bildirendir†(XLII, 17). Ancak, Kuran' da çoğul olarak (mevazin) kullanıldığı ayetlerde sözcük, kıyamet gününde günah ve sevapların tartılacağı terazi anlamında kullanılır: 1 'O gün amelleri tartmak sabittir. Her kimin terazileri ağır gelirse felah bulanlar onlar olacaktır†(VII, 8). "Her kimin terazileri hafif gelirse onlar da ayetlerimize inkâr suretiyle zulmettiklerinden dolayı kendilerini ziyana sokacaklardır" (VII, 9). Yine Kuranda başka iki ayette şöyle denir: “Biz kıyamet günü için öyle bir doğruluk terazisi koyacağız ki, hiç kimse hiçbir haksızlığa uğrayamayacak. Bir iş, hardal tanesi ağırlığında da olsa getirip onu da tartacağız. Bizim hesap görmemiz yeter†(XXI, 47): "Artık kimin iyilikleri ağır gelirse, onlar umduklarını bulacak, korkulardan kurtulacaklardır. Kimin iyilikleri az, kötülükleri ağır gelirse onlar kendilerine yazık edenlerdir: cehennemde sonsuza dek kalıcıdırlar" (XXIII, 102 -103).
Kaynak: Büyük Larousse
Mizan
Mizan aka - Sensiz ve Sessiz
YORUMLAR