MUVAZAA a. (ar. vazodan muvâza'a). Esk. 1. Danışıklı iş. 2. Bir konuda bahse girmiş. —Huk. Bir hukuksal işlemde, tarafların ...
MUVAZAA a. (ar. vazodan muvâza'a). Esk.
1. Danışıklı iş.
2. Bir konuda bahse girmiş.
—Huk. Bir hukuksal işlemde, tarafların gerçek amaçlarını gizleyerek, iradeleriyle açıklamaları arasında kasıtlı olarak uyumsuzluk yaratmaları. (Bk. ansikl. böl).
—AnsİKL. Huk. Bir sözleşmenin biçim ve koşulları saptanırken, iki tarafın gerek yanılarak, gerek sözleşmedeki gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları deyim ve adlara bakılmaksızın, onların gerçek ve ortak amaçlarının aranması gerekir (Borçlar k. md. 18). Bu yasa kuralına göre, sözleşmenin yorumlanmasında izlenecek yol, tarafların gerçek ve ortak amaçlarının araştırılmasıdır. Bir hukuksal işlemin yapılmasında açıklanan iradelerin gerçek iradeye uygun olması, asildir. Ancak kimi durumlarda çeşitli nedenlerle iradeyle açıklama arasında bir uyumsuzluk bulunabilir. Muvazaa, bu uyumsuzluğun kasıtlı olarak yaratılması durumunda söz konusu olur. Muvazaanın iki türü vardır: adi muvazaa, mevsuf muvazaa. Adi muvazaa durumunda taraflar arasında yalnızca göstermelik bir hukuksal işlem vardır; taraflar gerçekte hiçbir işlem yapmadıkları halde yapmış gibi gösterirler. Mevsuf muvazaada ise bir göstermelik bir de gerçek olmak üzere iki işlem vardır; taraflar gerçek işlemi gizlemek için göstermelik bir işlem yapmışlardır. Bu ayrımın önemi, mavazaalı işlemin hukuksal sonucunda ortaya çıkar. Muvazaa, ilke olarak, hukuksal işlemi geçersiz hale getirir. Adi muvazaada tek bir hukuksal işlem gözüktüğünden bunun geçersiz hale gelmesiyle sorun kalmaz. Örneğin taraflar arasında hiçbir hukuksal işlem yapılmadığı halde bir satış sözleşmesi yapılmış gibi gösterilmişse, bu sözleşme geçersiz sayılır. Mevsuf muvazaada ise göstermelik olan hukuksal işlem geçersiz, buna karşılık gizlenmek istenen asıl işlem geçerli sayılır. Örneğin taraflar arasında satış gibi gösterilen bir bağışlama işlemi varsa, satış işlemi geçersiz, bağışlama ise geçerli sayılır. Muvazaalı işlemlerin geçersiz sayılmasının kimi istisnaları da vardır. Örneğin evlenme sözleşmesi için muvazaa iddiası ileri sürülemez.
Kaynak: Büyük Larousse
1. Danışıklı iş.
2. Bir konuda bahse girmiş.
—Huk. Bir hukuksal işlemde, tarafların gerçek amaçlarını gizleyerek, iradeleriyle açıklamaları arasında kasıtlı olarak uyumsuzluk yaratmaları. (Bk. ansikl. böl).
—AnsİKL. Huk. Bir sözleşmenin biçim ve koşulları saptanırken, iki tarafın gerek yanılarak, gerek sözleşmedeki gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları deyim ve adlara bakılmaksızın, onların gerçek ve ortak amaçlarının aranması gerekir (Borçlar k. md. 18). Bu yasa kuralına göre, sözleşmenin yorumlanmasında izlenecek yol, tarafların gerçek ve ortak amaçlarının araştırılmasıdır. Bir hukuksal işlemin yapılmasında açıklanan iradelerin gerçek iradeye uygun olması, asildir. Ancak kimi durumlarda çeşitli nedenlerle iradeyle açıklama arasında bir uyumsuzluk bulunabilir. Muvazaa, bu uyumsuzluğun kasıtlı olarak yaratılması durumunda söz konusu olur. Muvazaanın iki türü vardır: adi muvazaa, mevsuf muvazaa. Adi muvazaa durumunda taraflar arasında yalnızca göstermelik bir hukuksal işlem vardır; taraflar gerçekte hiçbir işlem yapmadıkları halde yapmış gibi gösterirler. Mevsuf muvazaada ise bir göstermelik bir de gerçek olmak üzere iki işlem vardır; taraflar gerçek işlemi gizlemek için göstermelik bir işlem yapmışlardır. Bu ayrımın önemi, mavazaalı işlemin hukuksal sonucunda ortaya çıkar. Muvazaa, ilke olarak, hukuksal işlemi geçersiz hale getirir. Adi muvazaada tek bir hukuksal işlem gözüktüğünden bunun geçersiz hale gelmesiyle sorun kalmaz. Örneğin taraflar arasında hiçbir hukuksal işlem yapılmadığı halde bir satış sözleşmesi yapılmış gibi gösterilmişse, bu sözleşme geçersiz sayılır. Mevsuf muvazaada ise göstermelik olan hukuksal işlem geçersiz, buna karşılık gizlenmek istenen asıl işlem geçerli sayılır. Örneğin taraflar arasında satış gibi gösterilen bir bağışlama işlemi varsa, satış işlemi geçersiz, bağışlama ise geçerli sayılır. Muvazaalı işlemlerin geçersiz sayılmasının kimi istisnaları da vardır. Örneğin evlenme sözleşmesi için muvazaa iddiası ileri sürülemez.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR