NİSTAGMUS a (fr nystagmus; yun. nystagma, uyuklamadan). Nörol. 1. Göz kürelerinin, istemdışı ve genellikle birlikte, dikey, yatay y...
NİSTAGMUS a (fr nystagmus; yun. nystagma, uyuklamadan). Nörol.
1. Göz kürelerinin, istemdışı ve genellikle birlikte, dikey, yatay ya da dairesel salınım hareketi, göz titremesi. (Başlıca iki tip nistagmus vardır: yaylı nistagmus ve sarkaçlı nistagmus.)
2. Dalız kökenli nistagmus. karşıt yönde ve farklı hızda art arda gelen iki fazdan oluşan yaylı nistagmus (yatay, dikey ya da dairesel). [Yavaş faz tamamen dalız kökenli bir belirtidir, ama hızlı fazın ya da karşı fazın nereden landığı tartışmalıdır.) (Bk. ansikl. böl.) || Dizgini! nistagmus, özellikle yukarıya doğru bakarken açıkça belli olan ve göz kürelerinin ön-arka doğrultuda fırlama-çekilme hareketiyle belirginleşen yaylı nistagmus.|| Doğuştan nistagmus, bakışın sabitleştirilmesi sırasında, genellikle yatay doğrultuda saptanan sarkaçlı nistagmus. (Çoğu zaman retina yozlaşması ya da doğuşıtan katarakt gibi göz bozukluklarıyla birlikte görülür.) || Fizyolojik nistagmus, yana bakışlarda görülen, fakat birkaç saniye içinde kaybolmasıyla patolojik nistagmustan ayrılan yaylı nistagmus. || Madenci nistagmusu, günümüzde nadir görülen ve madencilerde, kuşkusuz, ışık azlığıyla birlikte hep aynı yere bakmaktan dolayı sürekli olarak yukarı ve içe doğru bakmak biçiminde ortaya çıkan sarkaçlı nistagmus. || Optosinetik nistagmus, kişi önünden akıp geçen bir panoramaya gözlerini diktiği zaman iki gözde birden ortaya çıkan yaylı nistagmus. (Gözler panoramadaki bir noktaya dikildikten sonra [hızlı faz], aynı açısal hızla o noktayı izlemeye devam eder [yavaş faz], sonra gene eski noktaya döner ve dönüşler böylece sürer. Optosinetik nistagmus artkafa-yankafa bölgesindeki göz devindirici alanlarca [18. ve 19. Brodmann alanları] ayarlanıp sağlanır. Bu nistagmusun kaybolması bu alanlarda ya da korteks-çekirdek yollarında bir lezyonun bulunduğunu gösterir.) || Sarkaçlı nistagmus, iki temel nistagmus tipinden biri. Gözlerin aynı hızla bir o yana bir bu yana gidip gelme hareketi. (Doğuştan nistagmus ile madenci nistagmusu bu tiptedir) || Yaylı nistagmus, iki temel nistagmus tipinden biri. Gözlerin değişik hızda bir o yana bir bu yana gidip gelme hareketi (nistagmusun hızlı ve yavaş fazları). [Hızlı fazın doğrultusuyla tanımlanması kabul edilmiştir. Dalız kökenli nistagmus, fizyolojik nistagmus ve optosinetik nistagmus ve dizginli nistagmus bu tiptedir.] || Yumuşak damak nistagmusu, yumuşak damakta görülen ritimli miyoklonilerin tümü. Soğanilik zeytinsi çekirdeğinin sinapsötesi bölümündeki hipertrofik bir yozlaşmadan ileri gelir. Bu yozlaşma ise, üstteki beyin korteksinde aynı taraftan ya da karşı taraftaki dişli çekirdekten çıkan merkez sinir demetinin bir lezyonuna bağlıdır.
*-*ANSİKL. Dalız kökenli nistagmus. üç çeşidi vardır:
1. Durup dururken olan dalız kökenli nistagmus, tamamen patolojiktir, orta doğrultuda bakarken ortaya çıkar ve iki labirent arasındaki dengesizliği gösterir. Eğer, lezyon uyarıcı nitelikte ise gözler bu lezyon yönünde, lezyon yetersizce ona karşıt yönde hareket eder.
2. Uyandırılan dalız kökenli nistagmus, yalnız değişik doğrultulara bakış hallerinde görülür; sürekli olmasıyla fizyolojik nistagmustan ayrılır. Anlamı bakımından durup dururken olan nistagmusun aynıdır
3. Yapay nistagmus, dalız ısıtılarak ya da kişi kendi ekseni etrafında döndürülerek, dalızın uyarılması ile, hızlı bir fazı izleyen yavaş bir faz halinde meydana çıkar. Bu normal dalız tepkileri dalız aygıtının ya da merkez dalız yollarının hastalıklarında bozulur.
1. Göz kürelerinin, istemdışı ve genellikle birlikte, dikey, yatay ya da dairesel salınım hareketi, göz titremesi. (Başlıca iki tip nistagmus vardır: yaylı nistagmus ve sarkaçlı nistagmus.)
2. Dalız kökenli nistagmus. karşıt yönde ve farklı hızda art arda gelen iki fazdan oluşan yaylı nistagmus (yatay, dikey ya da dairesel). [Yavaş faz tamamen dalız kökenli bir belirtidir, ama hızlı fazın ya da karşı fazın nereden landığı tartışmalıdır.) (Bk. ansikl. böl.) || Dizgini! nistagmus, özellikle yukarıya doğru bakarken açıkça belli olan ve göz kürelerinin ön-arka doğrultuda fırlama-çekilme hareketiyle belirginleşen yaylı nistagmus.|| Doğuştan nistagmus, bakışın sabitleştirilmesi sırasında, genellikle yatay doğrultuda saptanan sarkaçlı nistagmus. (Çoğu zaman retina yozlaşması ya da doğuşıtan katarakt gibi göz bozukluklarıyla birlikte görülür.) || Fizyolojik nistagmus, yana bakışlarda görülen, fakat birkaç saniye içinde kaybolmasıyla patolojik nistagmustan ayrılan yaylı nistagmus. || Madenci nistagmusu, günümüzde nadir görülen ve madencilerde, kuşkusuz, ışık azlığıyla birlikte hep aynı yere bakmaktan dolayı sürekli olarak yukarı ve içe doğru bakmak biçiminde ortaya çıkan sarkaçlı nistagmus. || Optosinetik nistagmus, kişi önünden akıp geçen bir panoramaya gözlerini diktiği zaman iki gözde birden ortaya çıkan yaylı nistagmus. (Gözler panoramadaki bir noktaya dikildikten sonra [hızlı faz], aynı açısal hızla o noktayı izlemeye devam eder [yavaş faz], sonra gene eski noktaya döner ve dönüşler böylece sürer. Optosinetik nistagmus artkafa-yankafa bölgesindeki göz devindirici alanlarca [18. ve 19. Brodmann alanları] ayarlanıp sağlanır. Bu nistagmusun kaybolması bu alanlarda ya da korteks-çekirdek yollarında bir lezyonun bulunduğunu gösterir.) || Sarkaçlı nistagmus, iki temel nistagmus tipinden biri. Gözlerin aynı hızla bir o yana bir bu yana gidip gelme hareketi. (Doğuştan nistagmus ile madenci nistagmusu bu tiptedir) || Yaylı nistagmus, iki temel nistagmus tipinden biri. Gözlerin değişik hızda bir o yana bir bu yana gidip gelme hareketi (nistagmusun hızlı ve yavaş fazları). [Hızlı fazın doğrultusuyla tanımlanması kabul edilmiştir. Dalız kökenli nistagmus, fizyolojik nistagmus ve optosinetik nistagmus ve dizginli nistagmus bu tiptedir.] || Yumuşak damak nistagmusu, yumuşak damakta görülen ritimli miyoklonilerin tümü. Soğanilik zeytinsi çekirdeğinin sinapsötesi bölümündeki hipertrofik bir yozlaşmadan ileri gelir. Bu yozlaşma ise, üstteki beyin korteksinde aynı taraftan ya da karşı taraftaki dişli çekirdekten çıkan merkez sinir demetinin bir lezyonuna bağlıdır.
*-*ANSİKL. Dalız kökenli nistagmus. üç çeşidi vardır:
1. Durup dururken olan dalız kökenli nistagmus, tamamen patolojiktir, orta doğrultuda bakarken ortaya çıkar ve iki labirent arasındaki dengesizliği gösterir. Eğer, lezyon uyarıcı nitelikte ise gözler bu lezyon yönünde, lezyon yetersizce ona karşıt yönde hareket eder.
2. Uyandırılan dalız kökenli nistagmus, yalnız değişik doğrultulara bakış hallerinde görülür; sürekli olmasıyla fizyolojik nistagmustan ayrılır. Anlamı bakımından durup dururken olan nistagmusun aynıdır
3. Yapay nistagmus, dalız ısıtılarak ya da kişi kendi ekseni etrafında döndürülerek, dalızın uyarılması ile, hızlı bir fazı izleyen yavaş bir faz halinde meydana çıkar. Bu normal dalız tepkileri dalız aygıtının ya da merkez dalız yollarının hastalıklarında bozulur.
Kaynak: Büyük Larousse
Nistagmus Sendromları
YORUMLAR