NOMOGRAFİ a (fr nomographie). Hesaplar yerme abaklar ya da grafikler, uygun biçimde çizilmiş çizgiler koymaktan oluşan süreç, bunlar...
NOMOGRAFİ a (fr nomographie). Hesaplar yerme abaklar ya da grafikler, uygun biçimde çizilmiş çizgiler koymaktan oluşan süreç, bunların, başka çizgilerle kesim noktaları çözümleri belirler.
*-*AnsIkl. 1795'te Pouchet aritmetik işlemlerini göstermede, çoktan beri abak- ları kullanıyordu; Terquem, Lalanne, Lallemand vb. bu bilime yeni kavramlar getirdiler, bu. kavramlar nomografinin alanını büsbütün genişleterek, ona gerçekten pratik bir ayırtedicilik verdiler; en son, d'Ocagne o zamana kadar kullanılan değişik yöntemleri birleştirmeyi bildi, onları sınıflandırdı ve ondan bir öğretiler iskeleti oluşturdu; abakların kullanılmasının ilginç sonuçlar verebildiği çok sayıda halı belirtti. Bir abağın, her biri belirli bir değere eşlik eden değişik çizgilerine eşbüyüklük çizgileri denir; böylece çarpım tablosunun abağı üç sistem eşbüyüklük çizgisi içerirç
Lalanne bozunma ilkesi'nı tasarladı, bu ilke kimi hallerde eşbüyüklük çizgileri yerine doğrular koyarak abakların çizimini basitleştirmeyi olanaklı kılar. "Abak" sözcüğü damalı (Jâ(îa£) olmaları nedeniyle kimi grafik gösterişlere verilmiştir, ama, gösterişlerin çoğu için nomogram adı kullanılmaktadır. Genel bir biçimde, n değişken arasında bir bağıntı verildiğine göre, her bir değişkene, numaralanmış bir nokta ya da çizgi sistemi karşılık getirilebilir; çeşitli değişkenlere ilişkin numaraların belirli bir grafik bağlantısı vardır, öyle ki, bağıntıya giren n-1 değişkenin değeri bilinirse, n ncisi, monogram üzerinde tek bir okumayla belirlenmiş bulunur.
Nomografinin uygulamaları önemli ölçülere varır; böylece, çok kez yinelenen bir işlem sözkonusu olursa, büyük tasarruf sağlanır; örneğin, bir rıhtımın dayanma duvarlarının düzenlenmesinde, bir su-kemerinin düzenlenmesinde, bir karayolunun ya da demiryolunun toprak kazma ve toprak doldurma hesaplarında vb. durum böyledir.
*-*AnsIkl. 1795'te Pouchet aritmetik işlemlerini göstermede, çoktan beri abak- ları kullanıyordu; Terquem, Lalanne, Lallemand vb. bu bilime yeni kavramlar getirdiler, bu. kavramlar nomografinin alanını büsbütün genişleterek, ona gerçekten pratik bir ayırtedicilik verdiler; en son, d'Ocagne o zamana kadar kullanılan değişik yöntemleri birleştirmeyi bildi, onları sınıflandırdı ve ondan bir öğretiler iskeleti oluşturdu; abakların kullanılmasının ilginç sonuçlar verebildiği çok sayıda halı belirtti. Bir abağın, her biri belirli bir değere eşlik eden değişik çizgilerine eşbüyüklük çizgileri denir; böylece çarpım tablosunun abağı üç sistem eşbüyüklük çizgisi içerirç
Lalanne bozunma ilkesi'nı tasarladı, bu ilke kimi hallerde eşbüyüklük çizgileri yerine doğrular koyarak abakların çizimini basitleştirmeyi olanaklı kılar. "Abak" sözcüğü damalı (Jâ(îa£) olmaları nedeniyle kimi grafik gösterişlere verilmiştir, ama, gösterişlerin çoğu için nomogram adı kullanılmaktadır. Genel bir biçimde, n değişken arasında bir bağıntı verildiğine göre, her bir değişkene, numaralanmış bir nokta ya da çizgi sistemi karşılık getirilebilir; çeşitli değişkenlere ilişkin numaraların belirli bir grafik bağlantısı vardır, öyle ki, bağıntıya giren n-1 değişkenin değeri bilinirse, n ncisi, monogram üzerinde tek bir okumayla belirlenmiş bulunur.
Nomografinin uygulamaları önemli ölçülere varır; böylece, çok kez yinelenen bir işlem sözkonusu olursa, büyük tasarruf sağlanır; örneğin, bir rıhtımın dayanma duvarlarının düzenlenmesinde, bir su-kemerinin düzenlenmesinde, bir karayolunun ya da demiryolunun toprak kazma ve toprak doldurma hesaplarında vb. durum böyledir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR