Nutuk Nedir

Söylev (Söylev) : (Kelime anlamı) Kalabalık bir dinleyici topluluğunu çeşitli düşünce, duygu ve heyecanları aşılamak amacıyla meydana geti...

Söylev (Söylev) : (Kelime anlamı) Kalabalık bir dinleyici topluluğunu çeşitli düşünce, duygu ve heyecanları aşılamak amacıyla meydana getirilen konuşmalara söylev (söylev) denir. Söylev, dinleyici kitlesini belli bir amaç ya da duygu çevresinde toplamayı amaçlar. Söylev bir yazı türü değildir. Kalabalık halk topluluklarına sunulan mühim söylevler sonradan yazıya geçirilmiştir. Edebiyatımızın en mühim söylevleri atatürk’e aittir. Mustafa Kemal Atatürk’e ilişkin söylevler “nutuk” adlı eserinde toplanmıştır.

Söylev Nedir ? :Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı'nı anlattığı zamanı hitabı.

Söylev Nedir ? (Detay)

Söylev (Söylev, Hitabe)
Bir konuşmacı tarafınca bir yerde toplanmış topluluğa, bir düşünceyi coşkulu bir diile anlatmaya denir. Bunlara, "yaşatıcı yazılar" da diyebiliriz. Öyküleme ifade biçiminin ağırlıklı kullanıldığı, okuyucunun bilgisini artırmaktan çok hayal dünyasını zenginleştirmeyi amaçlayan yazı türleridir:

Bir gerçeğe inanan bir insanoğlunun toplumu bu gerçeğe inandırmak için özünün bütünü ile yapmış olduğu telkin sürecine hitabet; bir fikri, bir davayı karşısındaki insanlara dil ustalığı ile açıklamaya hitabet sanatı; cemiyet önünde bu konuşmayı yapana hatip; bir insan topluluğuna bir fikri vermek bir ülküyü aşılamak amacıyla söylenen laflara ise söylev ya da söylev denir. Hatiplik sanatı, insanlık geçmişinin en eski ve en köklü sanatlarındandır. Bu sanatla peygamberler ve din adamları insanları doğru yola çağrı etmişler; padişahlar, krallar ve kumandanlar ordularına bu sanatla hükmetmiş ve savaşlar kazanmıştır. Hatip olmak isteyen şahıs iyi düşünen, çok okuyan, çok tecrübeli, gözlemi güçlü, içinde bulunmuş olduğu toplumu çok iyi bilen, bilgili, ileri görüşlü, söz kurallarına gerektiği kadar ehemmiyet veren şahıs olmalıdır. Hatip, gür sesli, özgür yaratılışlı, sempatik ve cana yakın olmalıdır. Derin hissilik, canlı yaşam, sağlam yapılı bulunmak, inanç ve fikirlerde içtenlik, gür bir ifade şekli hatibin belirgin özellikleridir.

Hatibin dört temel amacı vardır

1. Bir fikri ya da bir meseleyi açık bir halde anlatmak
2. Dinleyiciler üstünde bir iz bırakarak onları ikna etmek
3. Dinleyicileri harekete geçirmek
4. Dinleyicileri eğlendirmek

Hitabet aslında bir hazırlık konuşmasıdır. Aslına bakarsan yukarıda tanımladığımız suretiyle hatip evvelinde hazırlanan nutku okuyan kişidir. O yüzden ilk olarak bir söylev hazırlanırken dikkat edilecek hususları ele almalıyız.

Söylev hazırlanırken dikkat edilecek hususlar

1- Nutku hazırlayan mevzuyu planlı bir halde hazırlamalıdır. Yazıya geçirmeli ve hatip yazmış olduğu bu nutka evvelinde hazırlanmadır. Yazıya geçirmeli ve hatip yazmış olduğu bu nutka evvelinde hazırlanmadır. Konuşma esnasında ise yazılı metni yanında bulundurmalı; fakat konuşma esnasında kâğıda fazla bakmamalıdır. Mevzusuna iyi hazırlanan hatip kağıda göz ucuyla bakmış olduğu süre konuşmasını hatasız yapmış olacaktır.
2- İçten konuşma yapmak kolay değildir. Büyük hatiplerin bile daha evvelinde konusunu hazırladıkları ve yanlarındaki minik notlarından faydalandıkları ve o andaki mevzunun ahengine nazaran konuşmalarını değiştirdikleri görülmüştür. Bu yüzden hatip, konuşma esnasında devamlı metne bağlı kalmayabilir.
3- Nutkun giriş cümlesi toplumun dikkatini çekecek türden olmalıdır. Hatta ilk cümleler şiirsel bir üslupta olabilir.
4- Düşüncelerin planı iyi yapılmalı ve kullanılacak üslup iyi seçilmelidir.
5- Gelişme bölümünde ise mevzu her türlü belgelerle mevzu açılır, örneklendirilir ve ispatlanmaya çalışılır. Dinleyicinin tansiyonunu yükseltecek fikirlerle sorulu cevaplı cümlelerle netice kısmına geçiş sağlanır.
6- Netice bölümünde ise işlenen mevzunun önemi ve toplumdaki tesirleri kati ve etkili bir dil ile anlatılır.
7- Hatip ele alacağı mevzuyu çok iyi bir halde savunabilmelidir. Bunun için de hitap etme sanatının inceliklerini, cemiyet psikolojisini ve fikir yapısını çok iyi algı etmelidir. Seçtiği sözcükleri ve oluşturduğu cümleleri en etkili halde kullanmalıdır. Sesinin tonu, mimikleri konuşmasının naturel akışıyla uygunluk göstermelidir.

Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk'ün Onuncu Yıl Nutku söylev türüne en güzel örnektir.

Onuncu Yıl Nutku

Söylev, yazıldığı dönemde Cumhuriyet Halk Fırkası Genel başkanı olan Mustafa Kemal Paşa'nın 15 - 20 Ekim 1927 tarihlerinde, yerli ve yabancı basın mensuplarının da katılmış olduğu partisinin 2. 1927 yılları aralığında Mustafa Kemal ve tabanca arkadaşlarının faaliyetlerini özetleyen konuşma,[1] Kültür Bakanlığı Yayınevi tarafınca (belgeler kısmı haricinde) ortalama 900 sayfalık bir kitap olarak yayımlanmıştır ve Türkiye Cumhuriyeti'nin bu dönemle ilgili en temel resmi tarih membaı olmak niteliğindedir.

Söylev'un güncel Türkçeye çevrilmiş sürümleri bir çok yayınevi tarafınca basılmış bazıları Söylev adını tercih etmişlerdir.
Söylev, belgeleri yardımıyla, Mustafa Kemal Atatürk'ün tarihçi kimliğini de ortaya koymaktadır. Mustafa Kemal Atatürk; yaşanılan vakalarla ilgili kayıtlı belgeleri toplamış ve Söylev'u yazarken bu belgelere dayanarak icraatlarını özetlemiştir.

Söylev'ta adı geçen kişiler

Kâzım Karabekir Paşa, Rauf Bey (Orbay), Refet Paşa (Bele), Cemâl Paşa (Mersinli), Nurettin Paşa (Sakallı), Kara Nitelik Bey (Karakol), Akıllı Bey (Kadirbeyoğlu), Celâleddin Arif Bey, Cafer Tayyar Paşa (Eğilmez), Ali İhsan Paşa (Sabis), Bekir Sami Bey (Kunduh), Rıza Nur Bey, Çerkez Ethem Bey ve kardeşleri, Selahattin Bey (Köseoğlu), Hüseyin Avni Bey (Ulaş), Ali Rıza Paşa, Şžerif Paşa, Ahmet İzzet Paşa (Furgaç), Çürüksulu Mahmut Paşa.

Söylev hakkında

Mustafa Kemal Atatürk, gençliğe hitabında, Söylev'un felsefesi hakkında ipuçları vermektedir.
Mustafa Kemal Atatürk, Söylev ile geçmişi anlatıp hem de gelecekte düşebileceğimiz tehlikeleri evvelinde sezmemiz için alınacak derslerden bahsetmektedir.

Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı süreci'ni birinci ağızdan aktardığı, Cumhuriyet zamanı açısından mühim bir eserdir.

Bazı sayfalarda açıkça belirttiği "sonraki yıllarda durumun kolay ve açıkça değerlendirilmesi için bu kadar ayrıntıya yer verilmiştir" sözü ile Mustafa Kemal Atatürk ileri görüşlülüğünü bir kere daha ortaya koymuştur.[2] [3]
Bununla beraber bu kitap, şu an Türkiye Cumhuriyeti'n de ders olarak okutulan T.C İnkılap Zamanı ve Atatürkçülük dersinin ders ve emek harcama kitaplarının hazırlamasında en buyuk görevi oynamıştır. Bu kitap Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkmış olduğu tarih olan 19 Mayıs 1919'dan, Cumhuriyet sonrası inkılap dönemine kadarki (1927) süre diliminde olan vakaları anlatmaktadır.
Söylev, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1927 senesinde CHP kurultayında yapmış olduğu konuşmanın metnidir.

Onuncu Yıl Nutkunun Dili

Mustafa Kemal Atatürk'ün yetiştiği dönemde kullanılan söz dağarcığı ve cümle yapısı bakımından ulusal edebiyat devrinin temsil etmiş olduğu dildir. Klâsik Osmanlıca'ya nazaran oldukça sadeleştirilmiştir. O devirde kullanılan Arapça ve Farsça sözcükler ve bu dillerden alınan kurallarla oluşturulan tamlamalar, devlet dilinde kullanımından dolayı Söylev'a girmiş sözcükler sebebiyle dili günümüze nazaran oldukça ağırdır. Dil kullanılırken anlatılan duruma nazaran kimi zaman kısa ve keskin tümceler kimi zaman de uzun ve hareketli söyleyişlere yer verilmiştir.

Değişik baskıları

Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk'ün Söylev'unun 1927 Osmanlıca baskısının kapaktan sonrasında gelen ilk iki sayfası.
1927'de Osmanlıca harflerle basılan Söylev'un, sonraki yıllarda birçok kurum ve kitabevi tarafınca sayısız baskıları yapılmıştır. 1960'lı yıllardan başlayarak bazı baskılarda, o tarihlerde TDK'nun yaygınlaştırmaya çalmış olduğu Öztürkçe kullanma akımına uyularak "Söylev" yerine "Söylev" adı da kullanılmıştır. Bazı baskılarda hem Söylev hem de Söylev adının beraber kullanılması tercih edilmiştir. Belli başlı "Söylev" baskıları şunlardır:
"Söylev", Osmanlıca, 1927. 543 sayfa, bez ciltli, 19x27 santimetre ebatlarında, başta Mustafa Kemal portresi ve sonda 7 katman halinde 10 ayrı harita eki mevcut.
"Söylev", Yeni harflerle, Devlet Matbaa, İstanbul, 1938. 658 sayfa. Renkli, katlanmış harita eki var.
"Söylev, Kemal Mustafa Kemal Atatürk", Türk Devrim Zamanı Enstitüsü, Ulusal Eğitim Matbaa, 1950. 3 Cilt (Son cilt "Vesikalar")
"Söylev (Söylev)", Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara Üniversitesi Matbaa,1963. 2 Cilt. Günümüz Türkçesine sadeleştirilmiş sürüm.
"Söylev", Tercüman 1000 Temel Yaratı, 1973. Cumhuriyetin 50. yılı için hususi baskı, tam metin. 2 cilt?
"Söylev Söylev", Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1984 . 2 Cilt.
"Söylev", Uygar Yayınları, İstanbul, 1984. 2 Cilt(Cilt I-II ve Cilt III). Hıfzı Veldet Velidedeoğlu yayına hazırlamış. İlk cildi 17 baskı yapmış oldu.
"Söylev "Söylev"", Dil Derneği, İstanbul, 1997.
"Söylev (Söylev)", Kaya Yayınları, 2000.
"Söylev (Söylev) Seçmeler", Betik Yayıncılık, 2002.

Kaynakça

Söylev
^ Kongresinde gerçekleştirdiği otuz altı buçuk saat devam eden tarihî hitabı ve onun metnidir. 1919 - [[Söylev'un Deşifresi, Sinan Meydan, Truva Yayınları, önsöz
^ Söylev, Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk
^ http://www.ataturk.com/söylev/buynutuk/index.htm
Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk, Söylev
Sinan Meydan, Söylev'un Deşifresi
Mete Tunçay, Türkiye Cumhuriyeti'nde Tek-Parti Yönetiminin Kurulması, Yurt Yayınları, İstanbul, 1981.
Taha Parla, Türkiye'de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları - Cilt 1: Mustafa Kemal Atatürk'ün Söylev'u, İletişim Yayınları, İstanbul,