OLAY Gösterim: 692 Boyut: 17.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/> 1. Olan, ortaya çıkan, vuku kabul eden he...
OLAY
Gösterim: 692Boyut: 17.1 KB" style="max-width:100%;margin: 2px;"/>
1. Olan, ortaya çıkan, vuku kabul eden her şey; hadise, olay: garip bir vakayla karşılaşmak. Ufak-bir sınır İhlali vakası.
2. Günün mevzusu olan, ilgi ve dikkatleri üstüne toplayan, aktüaliteyi belirleyen fiil: Bu katliam ayın vakası. Yurtta ve dünyada haftanın vakaları.
3. Şaşırtan, dikkati üstüne çeken, olağandışı özellikleriyle imtiyaz kazanan kimse, şey: fenomen (çoğu zaman bir belirteçle kullanılır): Bach müzik dünyasında başlı başına bir vakadır; ad tamlamasının tamlananı olarak da kullanılır: Bach vakasını incelemek.
4. Özgünlüğüyle, alışılmadık kişiliğiyle hiç kimseye benzemezliğiyle ilgi çeken kimse: Bu adam başlı başına bir vaka, her an beklenmedik bir şey yapıyor.
5.
Vaka çıkarmak, hoş olmayan, fena bir durumun doğmasına yol açmak.
Vaka haline getirmek, birini, bir şeyi ya da bir durumu gürültülü, abartılı bir şekilde ortaya koymak: Sen de her şeyi vaka haline getiriyorsun.
Vaka kapanmıştır, münakaşa, uyuşmazlık bitmiştir, konuşmayı keselim.
—Huk. Hukuksal vaka, hukuksal bir netice doğuran vaka. (Bu vaka, bir fiil ya da tabiat vakası olabileceği şeklinde hukuksal bir işlem de olabilir. Bir davada davacı ve davalı bu vakalara dayanarak iddia ve savunmada bulunurlar. Mahkeme de ileri sürülen bu vakaları değerlendirerek kararını verir. Mahkemenin hukuksal vakaları yanlış değerlendirmesi, kararın bozulmasını gerektiren bir nedendir.)
—Olasıl Kendini bileştiren olanaklardan biri gerçekleştiğinde gerçekleşen bir O evreninin parçası.
—Ruhbil. Bir öznenin iç gerçekliğini değiştirebilecek olan her şey (dış olgular, tasarımlar, vb.).
Kaynak: Büyük Larousse
BAKINIZ
Vaka ve olgu nedir?
Vaka ve olgu arasındaki fark nedir?
Alevden Gömlek kitabının vaka örgüsü nedir?
OLAY
♦ vakalar çoğl. a.
1. Şu ya da bu durumun, şu ya da bu konjönktürü doğuran olayların tümü: Olayların peşinde kalmak. Olayların gelişimi beni şaşırtıyor.
2. Gündelik yaşamla ilgili tutumsal ve toplumsal bunalımlarla belirginleşen olayların tümü: 1968 yılı mayıs vakaları. 1 mayıs vakaları.
—ANSİKL Fiz. Herhangi bir fizyolojik olgu betimlenirken, bunun, uzay ve süre çerçevesinde tam sınırı olan, uzamsız ve sınırsız bir "vakalar" kümesi olduğu düşünülür. Bu soyutlama, geometrik bir şeklin betimlenmesini, süre açısından, bir noktalar kümesi şeklinde göz önüne almaya neden olur. Nitekim, bir cismin hareketi, uzay-zaman içinde, cismin o noktadan, o anda geçişinin oluşturduğu olayların tümüyle betimlenir. İki parçacık arasındaki noktasal çarpışma, kararsız bir parçacığın bozunması, somut olayların en kolay örnekleridir.
Bir vaka, uygun bir karşılaştırma sistemindeki uzay ve süre koordinatlarıyla betimlenir. Görelilik kuramının (Einstein' ın geliştirdiği olsun ya da olmasın) ilk amacı, aynı bir olayın, eşdeğer iki karşılaştırma sistemindeki koordinatlarını birbirine bağlamaktır. Öte taraftan bu kuram, aynı karşılaştırma sistemindeki iki vaka arasındaki karşılaştırmaya, bu vakalar içinde değişmez bir aralık tanımlayarak, fizyolojik bir anlam verme olanağını da sağlar.
♦ vakalar çoğl. a.
1. Şu ya da bu durumun, şu ya da bu konjönktürü doğuran olayların tümü: Olayların peşinde kalmak. Olayların gelişimi beni şaşırtıyor.
2. Gündelik yaşamla ilgili tutumsal ve toplumsal bunalımlarla belirginleşen olayların tümü: 1968 yılı mayıs vakaları. 1 mayıs vakaları.
—ANSİKL Fiz. Herhangi bir fizyolojik olgu betimlenirken, bunun, uzay ve süre çerçevesinde tam sınırı olan, uzamsız ve sınırsız bir "vakalar" kümesi olduğu düşünülür. Bu soyutlama, geometrik bir şeklin betimlenmesini, süre açısından, bir noktalar kümesi şeklinde göz önüne almaya neden olur. Nitekim, bir cismin hareketi, uzay-zaman içinde, cismin o noktadan, o anda geçişinin oluşturduğu olayların tümüyle betimlenir. İki parçacık arasındaki noktasal çarpışma, kararsız bir parçacığın bozunması, somut olayların en kolay örnekleridir.
Bir vaka, uygun bir karşılaştırma sistemindeki uzay ve süre koordinatlarıyla betimlenir. Görelilik kuramının (Einstein' ın geliştirdiği olsun ya da olmasın) ilk amacı, aynı bir olayın, eşdeğer iki karşılaştırma sistemindeki koordinatlarını birbirine bağlamaktır. Öte taraftan bu kuram, aynı karşılaştırma sistemindeki iki vaka arasındaki karşılaştırmaya, bu vakalar içinde değişmez bir aralık tanımlayarak, fizyolojik bir anlam verme olanağını da sağlar.
Kaynak: Büyük Larousse
Vaka
1. isim Ortaya çıkan, oluşan durum, ilgi çeken ya da çekebilecek özellikte olan her türlü iş, hadise, olay
"O vakadan sonrasında tekrar yalnız kalmamıştık onunla." - N. Cumalı
2. Mühim tarihsel olgu, fenomen
"Nötron bombası günümüzün vakasıdır."
Atasözü, Deyim ve Birleşik fiiller
- vaka çıkarmak
- vaka yapmak
- vaka yaratmak
- olayın üzerine gitmek
- vaka bilimi
- gölge vaka
- toplumsal vaka
- devinme vakası
- sertlik vakası
Vaka
Ortaya çıkan, oluşan durum; olağan olmadığı için topluluğun ilgisini çeken olgu. Felsefede fenomen teriminin karşılığıdır. Türkçede vaka sözcüğü, hadise (ortaya çıkan durum), vak'a (olup geçen şey) ve vakıa (olmuş, olan iş, gerçek) sözcüklerinin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Oysa üç sözcük içinde anlam ayrılıkları vardır ve birbirleriyle karıştırılmamaları gerekmektedir. Buna gore vaka hadise'nin, olgu ise vakıa'nın eşanlamlısıdır. Vak'a için kullanılan bir sözcük yoktur. Olgu hem vak'a, hem de vakıa yerine kullanılmaktadır. Felsefede olgu, olmuş ya da gerçekleşmiş, başka deyişle gerçek olan her şey'dir. Araştırma ve deneyimde olgulara, gerçeklere dayanan öğretiye de olumculuk (pozitivizm) denir.
Edebiyat terimi olarak vaka; roman, öykü, masal şeklinde anlatı türlerinde mevzuyu geliştiren olguların bütünüdür. Yalnız bu olgular. felsefedeki anlamıyla somut değil, soyut, tasarı olgulardır. Birisi tarafınca tasarlanmışlardır. Gerçeklikleri, olmuş bulunmaları zihinsel bir gerçekleşmedir. Bu açıdan bilimsel veri niteliği taşımazlar. Nitekim edebiyatta vaka ve olgu karşılığı, aksiyon terimi yeğlenmektedir.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Ortaya çıkan, oluşan durum; olağan olmadığı için topluluğun ilgisini çeken olgu. Felsefede fenomen teriminin karşılığıdır. Türkçede vaka sözcüğü, hadise (ortaya çıkan durum), vak'a (olup geçen şey) ve vakıa (olmuş, olan iş, gerçek) sözcüklerinin karşılığı olarak kullanılmaktadır. Oysa üç sözcük içinde anlam ayrılıkları vardır ve birbirleriyle karıştırılmamaları gerekmektedir. Buna gore vaka hadise'nin, olgu ise vakıa'nın eşanlamlısıdır. Vak'a için kullanılan bir sözcük yoktur. Olgu hem vak'a, hem de vakıa yerine kullanılmaktadır. Felsefede olgu, olmuş ya da gerçekleşmiş, başka deyişle gerçek olan her şey'dir. Araştırma ve deneyimde olgulara, gerçeklere dayanan öğretiye de olumculuk (pozitivizm) denir.
Edebiyat terimi olarak vaka; roman, öykü, masal şeklinde anlatı türlerinde mevzuyu geliştiren olguların bütünüdür. Yalnız bu olgular. felsefedeki anlamıyla somut değil, soyut, tasarı olgulardır. Birisi tarafınca tasarlanmışlardır. Gerçeklikleri, olmuş bulunmaları zihinsel bir gerçekleşmedir. Bu açıdan bilimsel veri niteliği taşımazlar. Nitekim edebiyatta vaka ve olgu karşılığı, aksiyon terimi yeğlenmektedir.
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
vaka örgüsü
romanda, yazarın bilgili olarak seçip düzenlemiş olduğu, birbirine bağlı olayların oluşturduğu yapı. Çoğu zaman öyküde olduğundan daha gelişmiş bir ifade düzeni gerektirir. E.M. Forster Aspects of the Novega (1927; Roman Sanatı, 1982) öyküde olayların “zaman sırasıâ€na gore düzenlendiğini, vaka örgüsünde ise “nedensellikâ€in ehemmiyet kazandığını yazar.
Vaka örgüsüne verilen ehemmiyet dönemden döneme büyük değişim göstermiştir. Mesela, Aristoteles Poetika'da vaka örgüsüne (mythos), öncelikli bir yer vermiş ve onu tragedyanın “ruhu†olarak ele almışsa da, sonraki bir çok eleştirmen vaka örgüsüne daha teknik bir işlev yüklemiştir. Romantizm döneminde vaka örgüsü romanın içeriğini bir arada tutan bir taslağa indirgenmiş, bir yapıtın taslağının bir başkasıyla değiştirilebilir ya da başka yapıtlarda da kullanılabilir olduğu, vaka örgüsünün sadece karakter, diyalog ve diğer öğelerle canlılık kazanabileceği görüşü yaygınlaşmış ve “temel vaka örgüleriâ€nin listelerini içeren kitapların yayımlanmasıyla vaka örgüsü iyice önemsizleşmiştir.
Buna karşılık 20. yüzyılda vaka örgüsü hareket temelinde tekrardan tanımlanmaya çalışılmış ve bazı eleştirmenler Aristoteles'ten yola çıkarak romanda önceliği vaka örgüsüne vermişlerdir. Mesela, eleştirmen Ronald S. Crane'in öncülüğündeki Yeni-Aristotelesçiler (ya da Chicago eleştirmenleri), vaka örgüsünü yazarın okurun duygusal tepkilerini denetlemesi (okurda ilgi ya da kaygı uyandırması ve bunu belli bir süre koruması) olarak tanımlamışlardır.
: Ana Britannica
vaka ingilizcesi
1. event, occurrence.
2. unusual event, incident.
3. phenomenon.
- çıkarmak to make trouble, cause trouble.
-lar dizisi
1. sequence of events.
2. lit. plot.
1. event, occurrence.
2. unusual event, incident.
3. phenomenon.
- çıkarmak to make trouble, cause trouble.
-lar dizisi
1. sequence of events.
2. lit. plot.
Vaka ve olgu nedir?
Vaka ve olgu arasındaki fark nedir?
Alevden Gömlek kitabının vaka örgüsü nedir?
YORUMLAR