Ölçek nedir, ölçek çeşitleri nelerdir?

Ölçek nedir, nasıl tanımlanır? Kaç tür ölçek vardır? Haritalarda kullanılan ölçek çeşitleri nelerdir? Ölçek ve Ölçek Çeşitleri Bi...

Ölçek nedir, nasıl tanımlanır?

Kaç tür ölçek vardır?

Haritalarda kullanılan ölçek çeşitleri nelerdir?

Ölçek ve Ölçek Çeşitleri

Bir yerin, haritasını veya plânını yapabilmek için o yer küçültülerek bir düzlem üzerine çizilebilir. Çünkü haritası veya plânı çizilecek yerin büyüklüğünde bir kâğıt bulmak ve kullanmak olanaksızdır. Bunun için çizilecek yerleri eşit oranlarda küçülterek çizmemiz gerekir. Bu küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, herhangi bir yerin plân veya haritası çizilirken, ne kadar küçültüldüğünü gösteren orandır. Plân ve haritaların hepsinde ölçek bulunur.

İki çeşit ölçek vardır. Bunlar:

• Kesir ölçeği
• Çizgi ölçeği

1. Kesir ölçeği

Harita üzerindeki uzunluk

Ölçek = ------------------------------

Arazi üzerindeki uzunluk

1/25 000, —1/300000 veya 1 : 250 000 şeklinde yazılan ölçeklere, kesir ölçeği denir. Bu ölçekte küçültme oranı, payı 1 olan kesir sayıları ile gösterilir. Kesir ölçeğinde, harita ya da plân üzerindeki 1 cm'lik uzaklığın, gerçekte ne kadar olduğu paydada görülür.

Örneğin, bir plânın köşesinde "Ölçek : 1/100" olarak yer almış olsun. Bu kesir ölçeği, gerçek uzunlukların her birinin 100 kez küçültülerek düzlem üzerine geçirildiğini gösterir. 100 cm'lik gerçek uzaklık, plânda, 1 cm'lik uzunlukla gösterilmiş demektir. Ölçekten yararlanılarak iki yer arasındaki gerçek uzaklıklar hesaplanmaktadır. Örneğin, 1/3 000 000 ölçekli bir haritada iki şehir arasındaki uzaklık 8 cm olsun. Bu iki şehrin birbirine olan gerçek uzaklığını şu şekilde bulabiliriz:

Gerçek uzaklık = Haritanın ölçeği x Haritadaki uzunluk

Örnek:

3 000 000 x 8 = 24 000 000 cm = 240 km'dir.

2. Çizgi (grafik) ölçeği
Çizgi ölçeği, haritanın bir köşesinde çizgi ile gösterilir. Çizgi ölçeği, haritadaki küçültme oranına göre, eşit bölümlere ayrılıp üzerine rakamlar yazılarak oluşturulmaktadır.

Ölçek rakamından, plân veya haritası yapılan yerlerin, gerçek ölçülerinin ne kadar küçültüldüğünü anlarız.

Örnek:

Sebep: İç başlık düzeni!!

• 
  Ölçek ve Ölçek Çeşitleri


• 
  Ölçme ve Değerlendirmede Ölçek ve Çeşitleri


• 
  Ölçek Nedir?

Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.

Ölçek ve Ölçek Çeşitleri

Bir yerin, haritasını veya plânını yapabilmek için o yer küçültülerek bir düzlem üzerine çizilebilir. Çünkü haritası veya plânı çizilecek yerin büyüklüğünde bir kâğıt bulmak ve kullanmak olanaksızdır. Bunun için çizilecek yerleri eşit oranlarda küçülterek çizmemiz gerekir. Bu küçültme oranına ölçek denir. Ölçek, herhangi bir yerin plân veya haritası çizilirken, ne kadar küçültüldüğünü gösteren orandır. Plân ve haritaların hepsinde ölçek bulunur.

İki çeşit ölçek vardır. Bunlar:

• Kesir ölçeği
• Çizgi ölçeği

1. Kesir ölçeği

Harita üzerindeki uzunluk

Ölçek = ------------------------------

Arazi üzerindeki uzunluk

1/25 000, —1/300000 veya 1 : 250 000 şeklinde yazılan ölçeklere, kesir ölçeği denir. Bu ölçekte küçültme oranı, payı 1 olan kesir sayıları ile gösterilir. Kesir ölçeğinde, harita ya da plân üzerindeki 1 cm'lik uzaklığın, gerçekte ne kadar olduğu paydada görülür.

Örneğin, bir plânın köşesinde "Ölçek : 1/100" olarak yer almış olsun. Bu kesir ölçeği, gerçek uzunlukların her birinin 100 kez küçültülerek düzlem üzerine geçirildiğini gösterir. 100 cm'lik gerçek uzaklık, plânda, 1 cm'lik uzunlukla gösterilmiş demektir. Ölçekten yararlanılarak iki yer arasındaki gerçek uzaklıklar hesaplanmaktadır. Örneğin, 1/3 000 000 ölçekli bir haritada iki şehir arasındaki uzaklık 8 cm olsun. Bu iki şehrin birbirine olan gerçek uzaklığını şu şekilde bulabiliriz:

Gerçek uzaklık = Haritanın ölçeği x Haritadaki uzunluk

Örnek:

3 000 000 x 8 = 24 000 000 cm = 240 km'dir.

2. Çizgi (grafik) ölçeği
Çizgi ölçeği, haritanın bir köşesinde çizgi ile gösterilir. Çizgi ölçeği, haritadaki küçültme oranına göre, eşit bölümlere ayrılıp üzerine rakamlar yazılarak oluşturulmaktadır.

Ölçek rakamından, plân veya haritası yapılan yerlerin, gerçek ölçülerinin ne kadar küçültüldüğünü anlarız.

Örnek:

Ölçme ve Değerlendirmede Ölçek ve Çeşitleri

Ölçek, belli bir büyüklüğü küçültme oranı, birim veya ölçme aracı olarak kullanılmaktadır. Varlıkların özelliklerini belirlerken kullanılan sayı ve sembolleri açıklamak aracıyla kullanılan açıklamalardır.

Dört tür ölçek vardır:

• Sınıflama
• Sıralama
• Eşit aralıklı
• Eşit oranlı

1. Sınıflama (Adlandırma) Ölçekleri
Nesnelerin genel olarak birbirlerine göre benzerlik ve farklılıklarını belirlemek ve sınıflandırmak amacıyla kullanılan ölçeklerdir.
Örnek: Bir sınıftaki öğrencilerin evli-bekâr, kadın-erkek, A-B, 1-2 olarak sınıflandırılması.

Bu ölçekte kullanılan sayıların sayısal değeri yoktur. İki temel özelliği vardır:

• Simetrilik
• Geçişlilik

Örnek: A=B ise B=A , A=B ve B=C ise A=C.

2. Sıralama Ölçeği

Varlıkları belli bir özelliğe sahip oluş miktarları bakımından büyükten küçüğe ya da küçükten büyüğe doğru sıralamak amacıyla kullanılan ölçeklerdir. Başlangıç noktaları değişkendir. Ölçme aracı üzerindeki aralıklar birbirine eşit değildir.
İki temel özelliği vardır:

• Asimetrilik
• Geçişlilik

3. Eşit Aralıklı Ölçekler

Varlıkları belirli bir başlangıç noktasına göre belli bir özelliğe sahip oluş dereceleri bakımından eşit aralıklarla sıralamak amacıyla kullanılan ölçeklerdir. Bu ölçeklerdeki başlangıç noktası sabittir, aralıklar da eşittir. Örneğin termometre, takvim, başarı, zekâ, saat, tutum vs.

4. Oranlı Ölçekler

Eşit aralıklı ölçekler üzerindeki sıfır noktası gerçek sıfır olarak tanımlanan ve doğal sıfırdır. Örneğin metre, kilogram, amper, süre, vs.

Ölçek Çeşitleri


Kesir Ölçek.

Çizgi Ölçek.

Sebep: Cevap düzeni!

• 
  Ölçek ve Ölçek Çeşitleri


• 
  Ölçme ve Değerlendirmede Ölçek ve Çeşitleri


• 
  Ölçek Nedir?