OLGUNLUK a. 1. Olgun bir şeyin (meyve, sebze vb.) durumu, niteliği. 2. Karar vermede düşünmede, ruhsal, toplumsal davranışta (bilhas...
OLGUNLUK a.
1. Olgun bir şeyin (meyve, sebze vb.) durumu, niteliği.
2. Karar vermede düşünmede, ruhsal, toplumsal davranışta (bilhassa yaşa bağlı olarak) kazanılan itimatı ortaye koyan davranış: Yaşına bakılırsa çok büyük bir olgunluk gösterdi. Herkesten aynı olgunluğu bekleyemezsin.
3. Olgunluk çağı, yaşı, insan yaşamının, gençlik ve yaşlılık içinde yer edinen bedensel, zihinsel ve duygusal yönden tam bir yetkinlik kazanmasıyla nitelenen periyodu.
*Çevrebil. Biyosenozda dengeye ulaşmış bir ekosistemin niteliği. (Bk. ansikl.böl.)
*Eğit. Olgunluk imtihanı, eskiden Türkiye' de üniversite ve yüksekokullara girebilmek için lise öğreniminden sonrasında verilen imtihan. (1930'larda orta dereceli okullarda bakalorya imtihanı uygulanmaktayken ondan sonra bu yöntem kaldırılarak yalnız liseler için olgunluk imtihanı konuldu. Bu uygulama 1954-1955 öğretim yılına kadar sürdü.)
*Jeomorfol. Olgunluk evresi, aşınma çevrimi kuramında, başlangıç yüzeyinin kaybolduğu, sadece engebelerin hâlâ belirgin kalmış olduğu topografya durumu.
*Kad. doğ. Dölüt olgunluğu, dölüt organlarından bir kısmının onun yaşayabilmesini sağlayacak kadar gelişmesiyle erişilen evre. (Dölyatağı içinde ne olduğunun radyolojik incelenmesiyle değerlendirilen kemik olgunluğu ve amniyosentezle alınan amni- yos sıvısının kimyasal ya da hücresel açıdan irdelenmesiyle değerlendirilen akciğer, deri ve metabolizma olgunluğu bunlar arasındadır.)
*Ormanc. Amenajman planı çerçevesinde kesime elverişli duruma gelmiş bir ağacın ya da ağaç topluluğunun niteliği. (Bk. ansikl. böl.)
*Patol. İçinde irin toplanmış bir apsenin ya da flegmonun durumu.
*ANSİKL. Çevrebil. Bir ekosistemin olgunluğu ölçülebilen bazı parametrelerle direkt ilintilidir:
*çeşitlilik, ekosistemde bulunan tür sayısının ölçüsüdür. Sistemde çeşitlilik ne kadar yüksekse olgunluk da o aşama yüksek dembktir: bilhassa "eski" ekosistem- lerde durum böyledir;
*kararlılık, bir ekosistemin bir bozulmadan sonrasında tekrardan dengeye erişmesi anlamına gelir;
*verimlilik, çeşitliliğin en düşük olduğu tek türlü ziraat, üretilen ve depolanan enerjinin bir kısmı hasat kanalıyla ekosis- temden ihraç edilmiş olduğu için olgunluk derecesi bakımından azca yüksek, fakat üretim bakımından çok yüksektir. Buna karşılık, orman şeklinde çeşitlilikçe yüksek naturel bir ekosistem, üretilen enerjinin çok azca bir kısmını ihraç edebilir, şundan dolayı sözkonusu enerji topluluğun yapısını, bilhassa beslenme zincirinin yapısını korumak ye.sürdürmek için olduğu yerde kullanılır. Bir eksistemden birincil üretiminin bir kısmı alınırsa o ekosistem gelişemez ya da geriler, kararsızlaşır ve olgunlaşmadan kalır.
*Ormanc. Ormancılıkta olgunluğun ölçütü ya ağaç topluluğunun yaşıdır (olgunluk yaşı) ya da ağacın ortalama büyüklüğüdür (olgunluk boyutu).
Birçok olgunluk tipi vardır: fizyolojik olgunluk, topluluğu oluşturan ağaç türünün yaşam süresi ile belirlidir; yetiştirme olgunluğu, ağaçların gelişme ve üreme yetilerini kaybettikleri yaşla belirlidir; salt olgunluk, ağaç topluluğunun senelik maksimum gelişmesine karşılık gelir, şu demek oluyor ki birim yüzey başına ve yılda en yüksek hacimde odun verir; teknik olgunluk, ağaçların belli bir kategoride en yüksek hacimde odun ürettikleri yaşla belirlidir; ekonomik olgunluk, ormanın bir yılda sağlamış olduğu en yüksek gelirle belirlidir; mali olgunluk, anapara yatırım oranının maksimum düzeye erişmesiyle belirlidir; ticari olgunluk, fonların kıymeti hesaba katılmadan gelirin mutlak kıymet olarak en yüksek düzeyde olmasıyla belirlidir.
1. Olgun bir şeyin (meyve, sebze vb.) durumu, niteliği.
2. Karar vermede düşünmede, ruhsal, toplumsal davranışta (bilhassa yaşa bağlı olarak) kazanılan itimatı ortaye koyan davranış: Yaşına bakılırsa çok büyük bir olgunluk gösterdi. Herkesten aynı olgunluğu bekleyemezsin.
3. Olgunluk çağı, yaşı, insan yaşamının, gençlik ve yaşlılık içinde yer edinen bedensel, zihinsel ve duygusal yönden tam bir yetkinlik kazanmasıyla nitelenen periyodu.
*Çevrebil. Biyosenozda dengeye ulaşmış bir ekosistemin niteliği. (Bk. ansikl.böl.)
*Eğit. Olgunluk imtihanı, eskiden Türkiye' de üniversite ve yüksekokullara girebilmek için lise öğreniminden sonrasında verilen imtihan. (1930'larda orta dereceli okullarda bakalorya imtihanı uygulanmaktayken ondan sonra bu yöntem kaldırılarak yalnız liseler için olgunluk imtihanı konuldu. Bu uygulama 1954-1955 öğretim yılına kadar sürdü.)
*Jeomorfol. Olgunluk evresi, aşınma çevrimi kuramında, başlangıç yüzeyinin kaybolduğu, sadece engebelerin hâlâ belirgin kalmış olduğu topografya durumu.
*Kad. doğ. Dölüt olgunluğu, dölüt organlarından bir kısmının onun yaşayabilmesini sağlayacak kadar gelişmesiyle erişilen evre. (Dölyatağı içinde ne olduğunun radyolojik incelenmesiyle değerlendirilen kemik olgunluğu ve amniyosentezle alınan amni- yos sıvısının kimyasal ya da hücresel açıdan irdelenmesiyle değerlendirilen akciğer, deri ve metabolizma olgunluğu bunlar arasındadır.)
*Ormanc. Amenajman planı çerçevesinde kesime elverişli duruma gelmiş bir ağacın ya da ağaç topluluğunun niteliği. (Bk. ansikl. böl.)
*Patol. İçinde irin toplanmış bir apsenin ya da flegmonun durumu.
*ANSİKL. Çevrebil. Bir ekosistemin olgunluğu ölçülebilen bazı parametrelerle direkt ilintilidir:
*çeşitlilik, ekosistemde bulunan tür sayısının ölçüsüdür. Sistemde çeşitlilik ne kadar yüksekse olgunluk da o aşama yüksek dembktir: bilhassa "eski" ekosistem- lerde durum böyledir;
*kararlılık, bir ekosistemin bir bozulmadan sonrasında tekrardan dengeye erişmesi anlamına gelir;
*verimlilik, çeşitliliğin en düşük olduğu tek türlü ziraat, üretilen ve depolanan enerjinin bir kısmı hasat kanalıyla ekosis- temden ihraç edilmiş olduğu için olgunluk derecesi bakımından azca yüksek, fakat üretim bakımından çok yüksektir. Buna karşılık, orman şeklinde çeşitlilikçe yüksek naturel bir ekosistem, üretilen enerjinin çok azca bir kısmını ihraç edebilir, şundan dolayı sözkonusu enerji topluluğun yapısını, bilhassa beslenme zincirinin yapısını korumak ye.sürdürmek için olduğu yerde kullanılır. Bir eksistemden birincil üretiminin bir kısmı alınırsa o ekosistem gelişemez ya da geriler, kararsızlaşır ve olgunlaşmadan kalır.
*Ormanc. Ormancılıkta olgunluğun ölçütü ya ağaç topluluğunun yaşıdır (olgunluk yaşı) ya da ağacın ortalama büyüklüğüdür (olgunluk boyutu).
Birçok olgunluk tipi vardır: fizyolojik olgunluk, topluluğu oluşturan ağaç türünün yaşam süresi ile belirlidir; yetiştirme olgunluğu, ağaçların gelişme ve üreme yetilerini kaybettikleri yaşla belirlidir; salt olgunluk, ağaç topluluğunun senelik maksimum gelişmesine karşılık gelir, şu demek oluyor ki birim yüzey başına ve yılda en yüksek hacimde odun verir; teknik olgunluk, ağaçların belli bir kategoride en yüksek hacimde odun ürettikleri yaşla belirlidir; ekonomik olgunluk, ormanın bir yılda sağlamış olduğu en yüksek gelirle belirlidir; mali olgunluk, anapara yatırım oranının maksimum düzeye erişmesiyle belirlidir; ticari olgunluk, fonların kıymeti hesaba katılmadan gelirin mutlak kıymet olarak en yüksek düzeyde olmasıyla belirlidir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR