Suyun debisinin ölçülmesinde kullanılan ölçü birimleri ; Su kaynağının debisinin ölçülmesinde birim olarak "lüle" kullanılmıştır....
Suyun debisinin ölçülmesinde kullanılan ölçü birimleri ;
Su kaynağının debisinin ölçülmesinde birim olarak "lüle" kullanılmıştır. 1 lüle ortalama olarak 26 mm çapında bir borudur ve dakikada 36 litre su akıtır. Günlük ortalama 52 m3 su olarak kabul edilir. Şžehir içinde yer edinen su bölme istasyonlarında bulunan dağıtım sandıklarında kullanılan boruların günlük debisi ise dağıtım meydana getirilen bölgenin ihtiyacına bakılırsa ayarlanmıştır ve hemen aşağıdaki gibidir.1 Hilal 0,5625 lt/Dak. (Günde-0,81 m3)
Çuvaldız 1,125 lt/Dak. (Günde-1,62 m3)
1 Masura 4,5 lt/Dak. (Günde-6,48 m3)
1 Kamış 9 lt/Dak. (Günde-12,96 m3)
1 Lüle 36 lt/Dak. (Günde- 51,84 m3 ~ 52 m3)
Uzunluk ölçüleri ;
Uzunluk ölçü birimi olarak "arşın" kullanılmış olmakla birlikte , çarşı arşını ile mimar arşını ( Zira-ı Mimari / Zira ) ve bu sebeple alt birimleride birbirlerinden farklıdır.Çarşı ölçüleri
1 Arşın 0,6858 mt.1 Rub (urub) 0,0857 mt. (1/8 Arşın)
1 Kerrab (Kirâh) 0,0428 mt. (1/16 Arşın)
1 Endaze 0,6525 mt.
Mimar ölçüleri
1 Arşın (Zira) 0,757738 mt.1 Parmak (1/24 zira) 0,031572 mt.
1 Hat (1/12 parmak) 0,002631 mt.
1 Nokta (1/12 hat) 0,000219 mt.
Çarşı ölçü birimi ve 68,58 santimetre'e karşılık gelen Arşın ölçü birimi ile gene bir çarşı ölçü birimi olan ve 65,25 santimetre'e karşılık gelen Endaze ölçüleri birbirlerine çok yakın değerlerdedir.
1 Çeki (4 Kantar) 225,79832 kilogram.
1 Kantar (44 Okka) 56,44958 kilogram.
1 Batman (6 Okka) 7,69767 kilogram.
1 Okka/Kıyye (400 Dirhem) 1,282945 kilogram.
1 Dirhem 3,2073625 gr.
1 Miskal 4,5819464 gr.
7 Miskal (10 Dirhem) 32,073625 gr.
1 Müsavi (1/4 Dirhem) 0,80184 gr.
1 Kırat (1/4 müsavi) 0,20046 gr.
1 Buğday (1/4 kırat) 0,05011 gr.
Mehmet İzzet'in 1912 baskısı İlm-i Hisab kitabına bakılırsa ise ağırlık ölçüleri değişik tanım edilmektedir.
1 Çeki 225,978 kilogram.
1 Kantar 56,450 kilogram.
1 Batman 7,692 kilogram.
1 Kıyye 1,282 kilogram.
Evzan-ı Mutavassıta ( Orta ağırlık ölçüleri) ;
1 Dirhem 3,207 gr.1 Miskal 4,810 gr. ( 1,5 Dirhem )
1 Müsavi 0,80175 gr. ( 1/4 Dirhem )
Evzan-ı Hafife ( Hafifçe ağırlık ölçüleri) ;
1 Kırat 0,20043 gr. ( 1/4 Müsavi )
1 Bağdadi 0,0501 gr. ( 1/4 Kırat )
1 Fitil 0,0125 gr. ( 1/4 Bağdadi )
1 Nakir 0,00626 gr. ( 1/2 Fitil )
1 Kıtmır 0,00313 gr. ( 1/2 Nakir )
1 Zerre 0,00156 gr. ( 1/2 Kıtmır )
Alan Ölçüleri ;
1 Hektar = ( 11 Dönüm ) = 10.105,337 m2 = ( 17.600 zirakare )1 Dönüm = ( 4 Evlek ) = 918,667 m2 = ( 1.600 zirakare ) = ( 40 x 40 zira )
1 Evlek = 229,666 m2 = ( 400 zirakare ) = ( 20 x 20 zira )
1 Zirakare= 0,57416 m2
YORUMLAR