Ova, yeşil düzlüktür. Düzlük coğrafyada, deniz yüzeyine nazaran değişik yüksekliklerde olan azca eğimli bölgelere verilen isimdir. D...
Ova, yeşil düzlüktür.
Düzlük coğrafyada, deniz yüzeyine nazaran değişik yüksekliklerde olan azca eğimli bölgelere verilen isimdir. Düzlükler çiftçiliğe yaylalardan ya da dağlardan daha elverişlidir. Birikinti ovaları (Alüvyonlu düzlük) uzun süreler süresince dağlardan gelen nehirlerin biriktirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş yeryüzü şekilleridir.
Düzlük coğrafyada, deniz yüzeyine nazaran değişik yüksekliklerde olan azca eğimli bölgelere verilen isimdir. Düzlükler çiftçiliğe yaylalardan ya da dağlardan daha elverişlidir. Birikinti ovaları (Alüvyonlu düzlük) uzun süreler süresince dağlardan gelen nehirlerin biriktirdiği alüvyonlu topraklarla oluşmuş yeryüzü şekilleridir.
Delta ovası, ova, tepe, dağ, vadi, geçit, yayla, göl, deniz, boğaz, körfez nedir?
Dağ, ova, yayla, ada, yarımada, körfez, burun, akarsu, göl, dere, çay, koy nedir?
Ova nedir?
Ova
isim
Çevrelerine nazaran çukurda kalmış, çoğunlukla alüvyonla örtülü, eğimi azca, akarsuların derine gömülmediği, geniş ya da dar düzlük, yazı:
"Ansızın, ovaların sessizliği içinde dalga dalga yükselen bir türkü başladı."- H. S. Tanrıöver.
isim
Çevrelerine nazaran çukurda kalmış, çoğunlukla alüvyonla örtülü, eğimi azca, akarsuların derine gömülmediği, geniş ya da dar düzlük, yazı:
"Ansızın, ovaların sessizliği içinde dalga dalga yükselen bir türkü başladı."- H. S. Tanrıöver.
OVA a.
1. Dümdüz değilse bile, topografyası çok azca farklılık gösteren, akarsuların yüzeyde akmış olduğu geniş alan. (Bk. ansikl. böl.)
2. Yüksek ova, yükseltisi çok çok fazla, azca engebeli geniş alan. (Platolardan değişik olarak ovaların yanında minik sıradağlar uzanır. Yüksek ova terimi, bilhassa And dağlarıyla Mağrib bölgeleri için kullanılır ve hem dağlarla kuşatılması, hem de akarsu ağının sıska olması sebebiyle vadilerle yarılmamış geniş alanları belirtir.)
*Denizbil. Batiyal ova, bir kenar denizi içinde yer edinen, derin deniz ovası. (Batiyal ovalar gerçek derin deniz ovalarından daha sığ olurlar [yaklş. 3 000 m] ve temellerinin okyanusal kabuktan oluşması gerekmez.) || Derin deniz ovası, okyanus havzalarının tabanı oldukça düz, yatay ya da azca eğimli (eğim %o 0,5'ten azca) olan derin kısmı. Karalardaki sandırma tesirinin ürünü olan gereçleri akıntılar derin deniz ovasına kadar taşıdıklarından, derin deniz ovaları engebesi azca; tekdüze bir görünüm alırlar. Okyanusal kabuk üstünde çökelmiş tortul dizinin ortalama kalınlığı 500-1 000 m'dir, fakat 2-3 km'yi de bulabilir, hatta geçebilir. Ortalama derinlik 5 000 m (Atlas okyanusu) ile 6 000 m (Büyük Okyanus) içinde değişmiş olur. En geniş derin deniz ovalarından biri, 1 200 000 km2'lik bir alan kaplayan Sohm ovasıdır (Şimal Atlas okyanusu).
*ANSİKL. Coğ. "Ova" terimi, çeşitli boyutlardaki yüzey şekillerine uygulanır: Da- vis kuramında öngörülenin tersine, ideal bir döngünün son evresi olması gerekmeyen aşınım ovası; taşkın sularının çökerttiği balçıklarla beslenen alüvyon ovası; erime sularının buzul önüne yaymış olduğu iri gereçlerden oluşan buzulönü ovası ya da sandur; buzullaşmamış ya da buzuldan kurtulmuş bir yan vadide buzul dilinin peşinde biriken akarsu ya da göl kökenli dolgu maddelerinden oluşan buzul seti ovası; akaçlamanın dışakışlı olup olmamasına bağlı olarak kıyıda ya da iç kesimde bulunan bir ırmak ya da uvedin oluşturduğu taban düzeyi ovası; bir kıyı okunun koruduğu alanda ya da denizden gelen gereçlerin yığılıp kalmış olduğu körfezlerde, denizden gelen alüvyonların çökelmesiyle oluşan kıyı ovası.
*tutumsal coğrafya ve insan coğrafyası. Dünya nüfusunun büyük kısmı ovalarda, yükseltisi 200 m'yi aşmayan yerlerde yaşar. Ovalar çoğunlukla elverişli ısı koşullarından yararlanır. Bununla beraber tropikal kuşakta, yükseltisi fazla bölgelerdeki (Doğu Afrika ve And dağları platoları) yaşama koşulları, sık ormanlarla kaplı nemli ve sıcak ovalara oranla çok daha elverişlidir.
Öte taraftan, dağlarda toprakların niteliğini bozan şiddetli bir aşınma meydana geldiğinden, ovalarda ziraat, dağlara oranla, çok daha verimli topraklar üstünde yapılır. Ek olarak ovalarda ulaşım dağlara nazaran çok daha kolaydır. Son olarak, ovalar çeşitli maden yataklarının (kömür, petrol, demir) korunduğu jeolojik kesimlerdir; oysa dağlarda bu şeklinde kesimler açınımla büyük zarar görür. Yeryüzündeki endüstri etkinliklerinin büyük kısmı ve bunun sonucunda da yeni metropoller hep ovalarda toplanmaktadır.
Bununla beraber, ovalık bölgelerin organik avantajları kati ve genel olmaktan çok uzaktır. Tropikal bölgelerde, iklim bakımından yaşamaya daha elverişli dağlık kesimler, ovalara oranla daha kalabalıktır; ne var ki aynı özelliğe Orta Avrupa ve Şimal Afrika'daki bazı dağlık bölgelerde de rastlanır; bunun sebebi, bazı salgın vakaları esnasında ovalarda yaşayan insanların büyük bölümünün daha güvenli dağlık bölgelere (Karpatlar, Kafkasya, vb.) çekilmesidir. Uzunca bir süre insanoğlu, ağır topraklı. varlıklı, tekdüze büyük ovaları değil, toprakları çok daha engebeli, çok daha çeşitli, fakat kapalı iktisat çerçevesinde işlenmesi daha kolay, dağlık kesimleri tercih ettiler. Çoğunlukla ovaların değerlendirilmesi, mühim akaçlama ya da sulama çalışmalarını gerektirdiğinden kısa süre öncesine kadar sıtmanın kol gezdirilmiş olduğu Tuna ırmağının suladığı Avrupa ovaları, Doğu Avrupa ovaları ve Akdeniz bölgesindeki bazı ovalar, sadece bir ya da iki yüzyıldan beri kalabalıklaşabildi. Endüstri devrimine kadar dağlık bölgeler, su, kereste, enerji ve hammadde ları içermeleri açısından ovalara oranla çok daha elverişli yerlerdi.
Günümüzde ovaların üstünlüğü çok daha açık şekilde anlaşılmaktadır: şundan dolayı, büyük şehir birimlerinin oluşmasına neden olan süratli kitle ulaşımı ve makineleşmiş ziraat için seçilen bölgeler ovalardır. Çağıl teknikler çorak ve bataklık ovaların değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır: nitekim, yüz yılı aşkın bir süredir, ziraat alanlarının daha çok ovalarda genişlediği görülmektedir. Başlangıçta yalnızca dağlarda kurulan santrallardan elde edilmiş hidroelektrik bile, günümüzde, ovalarda önlerine dev setler çekilen büyük ırmaklardan da elde edilmektedir.
1. Dümdüz değilse bile, topografyası çok azca farklılık gösteren, akarsuların yüzeyde akmış olduğu geniş alan. (Bk. ansikl. böl.)
2. Yüksek ova, yükseltisi çok çok fazla, azca engebeli geniş alan. (Platolardan değişik olarak ovaların yanında minik sıradağlar uzanır. Yüksek ova terimi, bilhassa And dağlarıyla Mağrib bölgeleri için kullanılır ve hem dağlarla kuşatılması, hem de akarsu ağının sıska olması sebebiyle vadilerle yarılmamış geniş alanları belirtir.)
*Denizbil. Batiyal ova, bir kenar denizi içinde yer edinen, derin deniz ovası. (Batiyal ovalar gerçek derin deniz ovalarından daha sığ olurlar [yaklş. 3 000 m] ve temellerinin okyanusal kabuktan oluşması gerekmez.) || Derin deniz ovası, okyanus havzalarının tabanı oldukça düz, yatay ya da azca eğimli (eğim %o 0,5'ten azca) olan derin kısmı. Karalardaki sandırma tesirinin ürünü olan gereçleri akıntılar derin deniz ovasına kadar taşıdıklarından, derin deniz ovaları engebesi azca; tekdüze bir görünüm alırlar. Okyanusal kabuk üstünde çökelmiş tortul dizinin ortalama kalınlığı 500-1 000 m'dir, fakat 2-3 km'yi de bulabilir, hatta geçebilir. Ortalama derinlik 5 000 m (Atlas okyanusu) ile 6 000 m (Büyük Okyanus) içinde değişmiş olur. En geniş derin deniz ovalarından biri, 1 200 000 km2'lik bir alan kaplayan Sohm ovasıdır (Şimal Atlas okyanusu).
*ANSİKL. Coğ. "Ova" terimi, çeşitli boyutlardaki yüzey şekillerine uygulanır: Da- vis kuramında öngörülenin tersine, ideal bir döngünün son evresi olması gerekmeyen aşınım ovası; taşkın sularının çökerttiği balçıklarla beslenen alüvyon ovası; erime sularının buzul önüne yaymış olduğu iri gereçlerden oluşan buzulönü ovası ya da sandur; buzullaşmamış ya da buzuldan kurtulmuş bir yan vadide buzul dilinin peşinde biriken akarsu ya da göl kökenli dolgu maddelerinden oluşan buzul seti ovası; akaçlamanın dışakışlı olup olmamasına bağlı olarak kıyıda ya da iç kesimde bulunan bir ırmak ya da uvedin oluşturduğu taban düzeyi ovası; bir kıyı okunun koruduğu alanda ya da denizden gelen gereçlerin yığılıp kalmış olduğu körfezlerde, denizden gelen alüvyonların çökelmesiyle oluşan kıyı ovası.
*tutumsal coğrafya ve insan coğrafyası. Dünya nüfusunun büyük kısmı ovalarda, yükseltisi 200 m'yi aşmayan yerlerde yaşar. Ovalar çoğunlukla elverişli ısı koşullarından yararlanır. Bununla beraber tropikal kuşakta, yükseltisi fazla bölgelerdeki (Doğu Afrika ve And dağları platoları) yaşama koşulları, sık ormanlarla kaplı nemli ve sıcak ovalara oranla çok daha elverişlidir.
Öte taraftan, dağlarda toprakların niteliğini bozan şiddetli bir aşınma meydana geldiğinden, ovalarda ziraat, dağlara oranla, çok daha verimli topraklar üstünde yapılır. Ek olarak ovalarda ulaşım dağlara nazaran çok daha kolaydır. Son olarak, ovalar çeşitli maden yataklarının (kömür, petrol, demir) korunduğu jeolojik kesimlerdir; oysa dağlarda bu şeklinde kesimler açınımla büyük zarar görür. Yeryüzündeki endüstri etkinliklerinin büyük kısmı ve bunun sonucunda da yeni metropoller hep ovalarda toplanmaktadır.
Bununla beraber, ovalık bölgelerin organik avantajları kati ve genel olmaktan çok uzaktır. Tropikal bölgelerde, iklim bakımından yaşamaya daha elverişli dağlık kesimler, ovalara oranla daha kalabalıktır; ne var ki aynı özelliğe Orta Avrupa ve Şimal Afrika'daki bazı dağlık bölgelerde de rastlanır; bunun sebebi, bazı salgın vakaları esnasında ovalarda yaşayan insanların büyük bölümünün daha güvenli dağlık bölgelere (Karpatlar, Kafkasya, vb.) çekilmesidir. Uzunca bir süre insanoğlu, ağır topraklı. varlıklı, tekdüze büyük ovaları değil, toprakları çok daha engebeli, çok daha çeşitli, fakat kapalı iktisat çerçevesinde işlenmesi daha kolay, dağlık kesimleri tercih ettiler. Çoğunlukla ovaların değerlendirilmesi, mühim akaçlama ya da sulama çalışmalarını gerektirdiğinden kısa süre öncesine kadar sıtmanın kol gezdirilmiş olduğu Tuna ırmağının suladığı Avrupa ovaları, Doğu Avrupa ovaları ve Akdeniz bölgesindeki bazı ovalar, sadece bir ya da iki yüzyıldan beri kalabalıklaşabildi. Endüstri devrimine kadar dağlık bölgeler, su, kereste, enerji ve hammadde ları içermeleri açısından ovalara oranla çok daha elverişli yerlerdi.
Günümüzde ovaların üstünlüğü çok daha açık şekilde anlaşılmaktadır: şundan dolayı, büyük şehir birimlerinin oluşmasına neden olan süratli kitle ulaşımı ve makineleşmiş ziraat için seçilen bölgeler ovalardır. Çağıl teknikler çorak ve bataklık ovaların değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır: nitekim, yüz yılı aşkın bir süredir, ziraat alanlarının daha çok ovalarda genişlediği görülmektedir. Başlangıçta yalnızca dağlarda kurulan santrallardan elde edilmiş hidroelektrik bile, günümüzde, ovalarda önlerine dev setler çekilen büyük ırmaklardan da elde edilmektedir.
Kaynak: Büyük Larousse
Delta ovası, ova, tepe, dağ, vadi, geçit, yayla, göl, deniz, boğaz, körfez nedir?
Dağ, ova, yayla, ada, yarımada, körfez, burun, akarsu, göl, dere, çay, koy nedir?
Ova nedir?
YORUMLAR