Oya Türk Dil Kurumu oya isim 1. Çoğu zaman ipek ibrişim kullanarak iğne, mekik, tığ ya da firkete ile meydana getirilen ince dant...
Oya
Türk Dil Kurumu
oya
isim
1. Çoğu zaman ipek ibrişim kullanarak iğne, mekik, tığ ya da firkete ile meydana getirilen ince dantel
"Dikişe, oyaya başladı, hanım hanımcık yaşıyordu, memnundu." - R. H. Karay
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
Birleşik Sözler
Türk Dil Kurumu
oya
isim
1. Çoğu zaman ipek ibrişim kullanarak iğne, mekik, tığ ya da firkete ile meydana getirilen ince dantel
"Dikişe, oyaya başladı, hanım hanımcık yaşıyordu, memnundu." - R. H. Karay
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- oya benzer biçimde
Birleşik Sözler
- oya ağacı
- oya çiçeği
- iğne oyası
- mekik oyası
Oya Aydoğan
Oya Başar
Oya Ağacı Yetiştiriciliği
OYA a. (oyma/c'tan oy-a).
1. iğne, firkete, mekik ya da tığ benzer biçimde araçlardan biriyle ve ince iplik kullanılarak dokunan ve çoğunlukla kenar süsü olarak kullanılan bir tür ince dantel. (Bk. ansikl. böl.)
2. Oya benzer biçimde, bir şeyin güzelliğini ve inceliğini vurgulamak için kullanılır.
*Müz. Bir gerçek notadan sonrasında duyulan ve ona tekrardan dönmeye zorlayan bir alt ya da bir üst ses. (Aslolan sesten 1 'ton ya da 1 yarım-ton daha pes ya da tiz olabilir.)
*ANSİKL. El sant. Oya, Anadolu'da en yaygın geleneksel el sanatı ürünlerindendir. Yapıldığı araca gore mekik, tığ, iğne, firkete oyası benzer biçimde adlar almış olduğu benzer biçimde kullanılan malzemeye gore de değişik adlar alır (mum, boncuk, püskül, koza, çaput oyası vb.). Oya çoğu zaman kullanılacak iplikten meydana getirilen bir zincir örgü ya da tutturulacağı kumaşın kenarına yapılır. Düz ve ince bir şerit biçimindeki oyaların yanı sıra zincirden aşağı doğru sarkacak halde dokunmuş üç boyutlu çiçek, meyve, yaprak vb. motiflerden oluşan oyalar da vardır. Oya motifleri çoğu zaman doğadan esinlenilerek oluşturulmuştur ve bunlar içinde stilize edilmiş örneklere de rastlanır. Kimi vakit motiflerin sert durmasını sağlamak amacıyla iplik, at kılıyla beraber örülür.
Oyalar yemeni, mendil, çevre vb. eşyanın kenarlarına dikilir. Baş süslemesinde ya da giysileri bezemek suretiyle yaka, kol kenarlarında kullanıldığı da olur Çoğu zaman çok renkli olan oyalar motiflerine gore, yaprak oya, gül oya, biber oya, sünbül oya vb.; motifinin benzerlik gösterdiği şeye gore kirpik oya, oğlan perçemi, çarkıfelek, mektepli kızlar vb.; yapıldığı yere gore.
Bursa oyası, Selanik oyası vb. değişik adlar alır. Bazı araştırmacılar Anadolu'daki oya motiflerinin ve adlarının başlı başına bir araştırma mevzusu bulunduğunu öne sürerler.
Anadolu'da kızlar çok minik yaşta oya yapmayı öğrenirler ve çeyizlerinde ne olursa olsun elleriyle dokudukları oyalar bulunur. Bazı yörelerde oyaların değişik anlamları da vardır. Mesela hamile hanımefendiler başlarına al renkli güllü, üzüntüsü olanlar ya da bir yakını ölenler kahverengi ve "mezar-taşı'' isminde olan oyayla bezeli, birisiyle kavgalı olanlar biber oyalı yazmalar takarlar.
Oyacılık Anadolu'da bugün de sürdürülen bir el sanatıdır. Çeşitli eşyaların kenarına dikilmesi yanında yaka iğnesi, kemer, çanta süsü vb. biçimlerde de kullanılmaktadır.
1. iğne, firkete, mekik ya da tığ benzer biçimde araçlardan biriyle ve ince iplik kullanılarak dokunan ve çoğunlukla kenar süsü olarak kullanılan bir tür ince dantel. (Bk. ansikl. böl.)
2. Oya benzer biçimde, bir şeyin güzelliğini ve inceliğini vurgulamak için kullanılır.
*Müz. Bir gerçek notadan sonrasında duyulan ve ona tekrardan dönmeye zorlayan bir alt ya da bir üst ses. (Aslolan sesten 1 'ton ya da 1 yarım-ton daha pes ya da tiz olabilir.)
*ANSİKL. El sant. Oya, Anadolu'da en yaygın geleneksel el sanatı ürünlerindendir. Yapıldığı araca gore mekik, tığ, iğne, firkete oyası benzer biçimde adlar almış olduğu benzer biçimde kullanılan malzemeye gore de değişik adlar alır (mum, boncuk, püskül, koza, çaput oyası vb.). Oya çoğu zaman kullanılacak iplikten meydana getirilen bir zincir örgü ya da tutturulacağı kumaşın kenarına yapılır. Düz ve ince bir şerit biçimindeki oyaların yanı sıra zincirden aşağı doğru sarkacak halde dokunmuş üç boyutlu çiçek, meyve, yaprak vb. motiflerden oluşan oyalar da vardır. Oya motifleri çoğu zaman doğadan esinlenilerek oluşturulmuştur ve bunlar içinde stilize edilmiş örneklere de rastlanır. Kimi vakit motiflerin sert durmasını sağlamak amacıyla iplik, at kılıyla beraber örülür.
Oyalar yemeni, mendil, çevre vb. eşyanın kenarlarına dikilir. Baş süslemesinde ya da giysileri bezemek suretiyle yaka, kol kenarlarında kullanıldığı da olur Çoğu zaman çok renkli olan oyalar motiflerine gore, yaprak oya, gül oya, biber oya, sünbül oya vb.; motifinin benzerlik gösterdiği şeye gore kirpik oya, oğlan perçemi, çarkıfelek, mektepli kızlar vb.; yapıldığı yere gore.
Bursa oyası, Selanik oyası vb. değişik adlar alır. Bazı araştırmacılar Anadolu'daki oya motiflerinin ve adlarının başlı başına bir araştırma mevzusu bulunduğunu öne sürerler.
Anadolu'da kızlar çok minik yaşta oya yapmayı öğrenirler ve çeyizlerinde ne olursa olsun elleriyle dokudukları oyalar bulunur. Bazı yörelerde oyaların değişik anlamları da vardır. Mesela hamile hanımefendiler başlarına al renkli güllü, üzüntüsü olanlar ya da bir yakını ölenler kahverengi ve "mezar-taşı'' isminde olan oyayla bezeli, birisiyle kavgalı olanlar biber oyalı yazmalar takarlar.
Oyacılık Anadolu'da bugün de sürdürülen bir el sanatıdır. Çeşitli eşyaların kenarına dikilmesi yanında yaka iğnesi, kemer, çanta süsü vb. biçimlerde de kullanılmaktadır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR