Panama Kanalı Bildiginiz gibi Panama Kanali Atlantik Okyanusu ile Pasifik okyanusunu birbirine baglar ve bir okyanustan digerine ...
Panama Kanalı
Bildiginiz gibi Panama Kanali Atlantik Okyanusu ile
Iki okyanusu birbirine baglayan göl/kanal'in deniz seviyesinden yüksekligi ise 26 metredir.
Bir okyanustan digerine geçmek için gemiler yokus yukari çikamiyacagina göre kanali nasil geçerler?
Bunu çocuklarimiza göstermeliyiz, insanoglu neler yapiyor?
[flash=http://img82.imageshack.us/img82/2732/funcionamientorl2.swf]width=400 height=200[/flash]
[flash=http://img247.imageshack.us/img247/2869/recorridoxs2.swf]width=640 height=480[/flash]
Panama kanalının yapılış amacı nedir?
Panama ve Panama Tarihi
Panama kanalıyla önemini kaybeden boğaz hangisidir?
Panama Kanalı
Panama Kanalı
Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan su yoludur.
Kanalın yapımı, tarihin en büyük ve en zor mühendislik projelerinden bir olmuştur. Gemicilik üzerindeki etkileri ise, Güney Amerika kıtasının en güney ucu olan Horn Burnu'ndan dolaşma külfetini ortadan kaldırmış olması nedeniyle çok önemlidir.
Panama'da bir kanal inşa etme fikri 1500'lü yıllara kadar giderse de, ilk ciddi çalışmalar, Fransızların öncülüğünde 1880'de başlamış fakat bir sonuç vermemiştir. İnşaat ABD tarafından tamamlanmış ve kanal 1914'te hizmete açılmıştır. 77 kilometre uzunluğundaki kanalın yapımı sırasında, sıtma ve sarı humma gibi hastalıklardan büyük toprak kaymalarına kadar her türlü güçlükle karşılaşılmış ve yaklaşık 27.500 kanal çalışanı bu süreçte can vermiştir. Bu kanal Güney Amerika ve Kuzey Amerika'yı birbirinden ayırır.
Bugün New York'tan San Francisco'ya giden bir geminin, Panama kanalını kullanarak 9.500 km yol yapması, Horn Burnu'nun dolaşılmasını zorunlu kılan eski günlerdeki 22.500 km yola oranla büyük bir kolaylıktır.
Açılışından 2002 yılına dek, yaklaşık 800.000 geminin geçtiği tahmin edilen Panama Kanalı'ndan her yıl 14.000'den fazla gemi geçmekte olup taşınan yük miktarı 203 milyon tonu bulmaktadır.
Kanal boyunca yolculuk yaklaşık 9 saat sürmektedir.
Panama Kanalı'nda bir yük gemisi
Panama Kanalı
Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan su yoludur.
Kanalın yapımı, tarihin en büyük ve en zor mühendislik projelerinden bir olmuştur. Gemicilik üzerindeki etkileri ise, Güney Amerika kıtasının en güney ucu olan Horn Burnu'ndan dolaşma külfetini ortadan kaldırmış olması nedeniyle çok önemlidir.
Panama'da bir kanal inşa etme fikri 1500'lü yıllara kadar giderse de, ilk ciddi çalışmalar, Fransızların öncülüğünde 1880'de başlamış fakat bir sonuç vermemiştir. İnşaat ABD tarafından tamamlanmış ve kanal 1914'te hizmete açılmıştır. 77 kilometre uzunluğundaki kanalın yapımı sırasında, sıtma ve sarı humma gibi hastalıklardan büyük toprak kaymalarına kadar her türlü güçlükle karşılaşılmış ve yaklaşık 27.500 kanal çalışanı bu süreçte can vermiştir. Bu kanal Güney Amerika ve Kuzey Amerika'yı birbirinden ayırır.
Bugün New York'tan San Francisco'ya giden bir geminin, Panama kanalını kullanarak 9.500 km yol yapması, Horn Burnu'nun dolaşılmasını zorunlu kılan eski günlerdeki 22.500 km yola oranla büyük bir kolaylıktır.
Açılışından 2002 yılına dek, yaklaşık 800.000 geminin geçtiği tahmin edilen Panama Kanalı'ndan her yıl 14.000'den fazla gemi geçmekte olup taşınan yük miktarı 203 milyon tonu bulmaktadır.
Kanal boyunca yolculuk yaklaşık 9 saat sürmektedir.
Panama Kanalı'nda bir yük gemisi
PANAMA KANALI, Orta Amerika'da, Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u Panama Kıstağı'ndan geçerek birleştiren, dünyanın en önemli yapay suyollarından biridir. Tümüyle Panama Cumhuriyeti topraklan içinde yer alır.
Batı yarıkürenin merkezi sayılabilecek coğÂrafi bir konumda bulunan kanal, dünya deniz ticaretinde büyük önem taşır. Her yıl 11 binden fazla gemi kanal-havuzlarından geçer. Böylece denizde daha az yol kat eden malların taşıma maliyetleri düşer ve büyük bir tasarruf sağlanır.
Yaklaşık 80 km uzunluğundaki kanalın en dar yeri 90 metre genişliğindedir. En sığ yerinin derinliği ise 12 metredir. Kıstağındoğal yapısından dolayı kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda yapılan kanalın Atlas OkyanuÂsu girişi. Büyük Okyanus girişinin 30 km batısında yer alır. Kanalın düzenlenişinde üç küme ikiz kanal-havuzdan yararlanılmıştır. Her kanal-havuz yaklaşık 33 metre eninde ve 300 metre uzunluğundadır. Atlas Okyanusu'ndan giren gemiler Gatun havuzlarında üç basamakta yaklaşık 25 metre yükseltilerek yapay Gatun Gölü'ne ulaşır. 37 kilometrelik Gatun Gölü'nden sonra, 13 kilometrelik Gaillard Geçidi'nden geçerler. Önce Pedro Miguel'de bir, ardından Miraflores'de iki havuzda yaklaşık 25 metre alçaltılan gemiler deniz düzeyine iner ve yaklaşık 13 km daha yol alarak Büyük Okyanus'a ulaşır.
Panama Kanalı'ndan dünyanın hemen her yerinden gönderilen kargo gemileri geçer; bunların yarıdan çoğu ABD'ye gelen ya da oradan gönderilen kargoları taşır. Kanal yoÂlundan yararlananlar arasında Doğu Asya, Güney Amerika ve Batı Avrupa ülkeleri önemli yer tutar. 1985'te 141 milyon ton mal kanal yoluyla taşınmıştır.
Kanal giriş ve çıkışında, Atlas Okyanusu kıyısında Colön ilindeki Cristobal'de ve BüÂyük Okyanus kıyısındaki Balboa'da modern liman hizmetleri verilmektedir. Panama DeÂmiryolu 76 km boyunca kanalı izler, ayrıca çevresinde birkaç önemli karayolu da vardır. Panamerikan Karayolu, kanalı Panama kenti yakınlarında 1,6 km uzunluğunda bir köprüyÂle aşar.
Tarih
Panama Kanalı'nı açmak için ilk ciddi öneri, Paris'te 1879'da toplanan uluslararası bir kongÂrede gündeme geldi. Süveyş Kanah'nın başaÂrılı yapımcısı Fransız mühendis Ferdinand de Lesseps, bir şirket kurarak Kolombiya Cum-huriyeti'nden Panama Kıstağı'nda kanal açma hakkı aldı. Ama, 1881'de başlayan bu ilk girişim sağlık koşulları ve kanal için toplanan paranın yanlış kullanımı sonucu başarısızlığa uğradı. 22 binden fazla işçi sarıhumma ve sıtmadan öldü. Çalışmalar 1889'da durduÂruldu.
1898'deki İspanya-Amerika Savaşı sırasınÂda ABD, donanmasının Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus arasında ikiye bölünmesinÂden rahatsız oldu ve 1902'de Fransa'nın kanal haklarını satın aldı. O dönemde Panama Kıstağı Kolombiya toprakları içinde yer alıÂyordu. Kanalın açılması konusunda KolombiÂya'nın isteksiz davranması üzerine, ABD Başkanı Theodore Roosevelt, Panama halkıÂna Kolombiya'dan ayrılma ve kendi devletleÂrini kurma çağrısında bulundu. Yeni Panama Cumhuriyeti ABD'ye kıstakta kanal açma hakkının yanı sıra, kanal bölgesini işletme ve denetleme ayrıcalığı tanıdı. John Stevens ve George Goethals yönetimindeki kanal yapımı yedi yıl sürdü. Aynı anda 65 bin kişinin çalıştığı kanaldan 153 milyon metreküp topÂrak ve kaya temizlendi. Ağustos 1914'te kanal gemilere açıldı ve denizyoluyla New York-San Francisco arasını 13.000 km kısalttı. Kanalın her iki yakasında sekizer kilometre genişliğinde bir alanı "Kanal Bölgesi" olarak ilan eden ABD bu bölgeyi denetimine aldı. Karşılık olarak da Panama'ya yıllık kira ödeÂmeye başladı. 1979'da kanalın çevresindeki topraklar Panama'ya geri verildiyse de işletilÂmesinde ABD'nin söz hakkı sürdü. İki devlet arasındaki antlaşmaya göre Panama Kanalı' nın denetimi 2000 yılında tümüyle Panama' ya verilecektir. Günümüzde bazı büyük gemiÂler kanaldan geçememektedir. Ayrıca kanalÂdan geçebilecek gemi sayısı yılda 15 bin ile sınırlıdır. Bu gibi nedenlerle, başka bir kanal daha açılmasına ilişkin yeni tasarılar gündemÂdedir.
MsxLabs TemelBritannica
Panama Kanalı
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Orta Amerika'da, Panama kıstağında, Atlas ve Pasifik okyanuslarını birbirine bağlayan kanal. Antil Denizi kıyısındaki Colon'dan, güneydoğuya doğru Pasifik kıyısındaki Balboa'ya uzanan 84 km uzunluğunda bir gemi kanalıdır. Çok engebeli bir kıstaktan geçtiği için gemiler Gatun, Pedro Miguel ve Miraflores'deki kapaklı havuzlarla denizden 26 m. yükseğe çıkarılıp tekrar deniz düzeyine indirilir. Derinliği en az 12,5 m., genişliği en az 30,5 m.dir. Kanal ve çevresindeki Panama Kanalı Bölgesi, ABD denetimindedir. Süveyş Kanalı'nın da yapımcısı olan Ferdinand de Lesseps'in yönetimindeki bir Fransız ortaklığı, o zamanlar Kolombiya olan bölgede bir kanal açma girişiminde bulunmuş, ancak sekiz yıllık çalışma (1881-1889), ortaklığın iflâsıyla sonuçlanmıştı. Daha sonra bu işe başka bir Fransız ortaklığı aday oldu (1894). Bu arada ABD de İngiltere ile kanal bölgesinin denetimi üzerine bir antlaşma imzalamış (1901) ve Nikaragua'da bir kanal açmayı
MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Orta Amerika'da, Panama kıstağında, Atlas ve Pasifik okyanuslarını birbirine bağlayan kanal. Antil Denizi kıyısındaki Colon'dan, güneydoğuya doğru Pasifik kıyısındaki Balboa'ya uzanan 84 km uzunluğunda bir gemi kanalıdır. Çok engebeli bir kıstaktan geçtiği için gemiler Gatun, Pedro Miguel ve Miraflores'deki kapaklı havuzlarla denizden 26 m. yükseğe çıkarılıp tekrar deniz düzeyine indirilir. Derinliği en az 12,5 m., genişliği en az 30,5 m.dir. Kanal ve çevresindeki Panama Kanalı Bölgesi, ABD denetimindedir. Süveyş Kanalı'nın da yapımcısı olan Ferdinand de Lesseps'in yönetimindeki bir Fransız ortaklığı, o zamanlar Kolombiya olan bölgede bir kanal açma girişiminde bulunmuş, ancak sekiz yıllık çalışma (1881-1889), ortaklığın iflâsıyla sonuçlanmıştı. Daha sonra bu işe başka bir Fransız ortaklığı aday oldu (1894). Bu arada ABD de İngiltere ile kanal bölgesinin denetimi üzerine bir antlaşma imzalamış (1901) ve Nikaragua'da bir kanal açmayı
Panama kanalının yapılış amacı nedir?
Panama ve Panama Tarihi
Panama kanalıyla önemini kaybeden boğaz hangisidir?
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR