Paragraf nedir, nasıl yazılır? Paragrafın yapısı, özellikleri, planı nasıldır? Paragraf örnekleri, hakkında bilgi. Paragraf, bir düşünce e...
Paragraf nedir, nasıl yazılır? Paragrafın yapısı, özellikleri, planı nasıldır? Paragraf örnekleri, hakkında bilgi.
Paragraf, bir düşünce ekseni etrafında kümelenen cümleler topluluğudur. Paragraflardaki düşünceler asıl yazının yardımcı fikirlerini meydana getirir. Bundan ötürüdür ki, paragraflarda yazının genel fikrine göre ayarlanmış ayrı ayrı fikirler bulunmakla beraber bu fikirler yazının bütünü içinde birbirleriyle ilgilidir. Bir yönden paragraflar bir zincirin halkalarına benzetilebilir. Zincirin meydana gelmesi, nasıl halkalarının birbirine ustaca geçirilmesiyle mümkünse, yazının da bir bütün teşkil edebilmesi için paragrafların birbirleriyle daima yakın ilgisinin bulunması gerektir. Aralarında fikir yönünden ilgi bulunmayan paragrafların oluşturdukları yazılar, kopuk zincire benzer. Başarılı sayılamaz.
Birbirleriyle ilgili her paragraf aynı zamanda bir bütünlük te taşır. Deyim uygun düşerse her paragrafı – küçük bir kompozisyon – sayabiliriz. Bundan ötürü tam bir eserde olduğu gibi paragraflarda da giriş -gelişme – sonuç bölümleri bulunur.
Bir yazarımızın dediği gibi paragraflar, «okuyucunun dağa tırmanmadan önce geçmesi gereken yamaçlarıdır.»
Şimdi paragrafların planı üzerinde duralım :
1 — GİRİŞ BÖLÜMÜ : Bu bölüm paragrafin giriş cümlesinden ibarettir. Bu cümleye «konu» cümlesi de denebilir. Bu cümle ile paragrafta işlenen fikir ortaya atılır. Bir veya iki cümleden oluşur.
Paragrafımız bir cümleden ibaret bulunuyorsa, giriş – gelişme – sonuç bölümleri içiçe girmiş demektir. Giriş bölümü her zaman gelişme bölümüne bir hazırlıktır.
2 — GELİŞME BÖLÜMÜ : Giriş cümlesi ile ortaya atılan düşüncenin geliştirilip kanıtlarla açıklandığı cümleler bölümüdür.
3 — SONUÇ BÖLÜMÜ : Paragrafın son cümleleridir ki, paragraftaki ana fikri özetleyen cümle ya da cümlelerdir. Sonuç bölümü çoğunlukla tek cümleden oluşur. En kuvvetli cümlemizi sonuç bölümü için ayırmak yerinde olur. Bazen paragrafın ana fikri başka bir biçimde sonuç bölümünde yer alabilir.
Aşağıya üç paragrafı alman New York adlı bir gezi yazısının paragrafları arasındaki yakın ilgiye dikkat ediniz:
«Einstein «New York iki aksi istikametin zaviyesidir» diyor. Ne doğru söz!
En göz kamaştırıcı refah ve servetten, en elim sefalete geçmek için yarım saatlik yol kâfi…
Şehri kateden bir Beşinci Cadde var. Buranın otellerinde yirmi dolardan aşağı oda bulmak kabil değil. Kürkçü mağazalarından biri geçenlerde yetmiş beş bin dolara bir kürk satmış. Bizde muvaffak olmuş bü” doktorun yaptırabileceği apartman bedeli! Hatta, bu delice sarfedilen parayı görmek için otellere, dükkânlara girmeğe bile lüzum yok. Bu senenin modası olan mink kürkünü giymiş, gezen kadınlar hiç de az değil. Böyle bir kürkün on beş bin dolardan aşağı alınamayacağım söylediler.»
YORUMLAR