Petek -ği TDK, Türk Dil Kurumu isim 1 . Arıların yumurtalarını bırakmak ve bal depo etmek için yaptığı, düzgün altıgen ağızlı b...
Petek -ği
TDK, Türk Dil Kurumu
isim
1 . Arıların yumurtalarını bırakmak ve bal depo etmek için yaptığı, düzgün altıgen ağızlı bal mumu yuvacıklar topluluğu.
2 . Bu yuvacıklar topluluğunun bal olmayanı.
3 . Isıtma tesisatında ısı dağıtımını, içinden sıcak su geçerek sağlayan dilim, radyatör:
4 . (mimarlık) Minarelerde külah ile şerefe arasındaki bölüm.
5 . (halk ağzında) Balçıktan yapılan ve dikine duran sandık biçimindeki tahıl ambarı.
6 . (halk ağzında) Arı kovanı.
Birleşik Sözler
TDK, Türk Dil Kurumu
1 . Arıların yumurtalarını bırakmak ve bal depo etmek için yaptığı, düzgün altıgen ağızlı bal mumu yuvacıklar topluluğu.
2 . Bu yuvacıklar topluluğunun bal olmayanı.
3 . Isıtma tesisatında ısı dağıtımını, içinden sıcak su geçerek sağlayan dilim, radyatör:
"Kalorifer peteği."- .
4 . (mimarlık) Minarelerde külah ile şerefe arasındaki bölüm.
5 . (halk ağzında) Balçıktan yapılan ve dikine duran sandık biçimindeki tahıl ambarı.
6 . (halk ağzında) Arı kovanı.
Birleşik Sözler
- petek dokuma
- petek göz
- petek güvesi
- akciğer peteği
- bal peteği
- kalorifer peteği
Bir arı kovanında ne kadar petek vardır?
Petek Dinç;öz
Rüyada Petek Görmek
PETEK a.
1. Toplum halinde yaşayan zarkanatlı böceklerin, yavru yetiştirmek ve bal depo etmek üzere hazırladıkları düzgün altıgen ağızlı yuvacıklar topluluğu. (Bal anlannda petekler balmumundan yapılır, kovanda yukardan aşağıya doğru sarkar ve peteğin her iki yüzünde petek gözleri [gümeç] bulunur; yaban arılarında petekler yoğrulmuş elyaftan yapılır, yatay durur ve yalnız bir yüzünde petek ^gözü bulunur.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Petek gözü, anlann balmumundan yaptıkları peteği oluşturan küçük gözlerden her biri. (Eşanl. GüMEÇ.) [Bk. ansikl. böl ] || Suni petek, her iki yüzüne petek gözlerinin altıgen tabanları kalıpla basılmış yaprak halinde petek taslağı. (Arılar çerçevelere takılan suni peteğin iki yüzünde bu taslaktan başlayarak kısa sürede petek gözlerini tamamlar; böylece balmumundan ve zamandan tasarruf sağlanır.)
*Böc bil. Böceklerde, petek gözlerdeki yüzeyciklerin her biri. (Petek gözlerde saydam tabaka çok sayıda peteğe ayrılır; böylece, her merceğin arkasında özel bir görüntü oluşur. Her görüntüyü bir retinula algılar. Petek ve retinula bir temel göz ya da yüzeycik oluşturur.)
*Havc. Aerodinamik bir havatünelinin girişine yerleştirilen ve kolektör içindeki hava türbülansını azaltmaya yarayan düzenek. (Genellikle çokgen bölmelerden oluşan peteğin etkisi ince metal ızgaralar yardımıyla artırılır.)
*inş. Baca peteği, BACA- F^fJERİ'nin eşanlamlısı.
*Jeomorfol. Sert bir kayaçta oluşan santimetre boyutunda oyuk. (Bu tür oyuklar düzenli bir biçimdeyse, oluştukları çeperlere sünger görünümü verirler. Peteklenme bu ölçekte, tanelerin çözülmesinin ürünüdür.) || Hektometre ya da kilometre boyutunda oyuk. (Bu tür petek, kristalli temelde kolay ayrışan kayaçların yüzeylediği ya da fayların kesiştiği yerlerde farklı aşınma sonucu meydana gelen çanaklardır. Örneğin Kozak ve Orhaneli plütonları bu şekilde çevrelerine göre daha çok aşınarak çukurlaşmıştır.)
*Mim. Osmardı minarelerinde, şerefeden külaha kadar olan bölüm. || OsmanlI mimarlığında bacaların külah bölümünün altında yer alan çıkıntılı parça.
*Tekst. Bal peteği kumaş, üzerinde petek gözünü andıran ortası çukur, eşkenar dörtgen biçimli desenler bulunan özel ar- mürlü kumaş. (Bu tür kumaş daha çok pike sofra örtüsü, peçete vb. yapımında kullanılır.)
*ferz. Bal peteği - BALPETEĞİ
* sıf. Petek biçiminde olan.
*Böcbil. Petek göz- Göz.
*Tekst. Petek dokuma, üzerinde dokumayla oluşturulmuş küçük petek motifle ri bulunan, genellikle pamuklu dokuma.
*ANSİKL. Kovan petekleri pek çok sayıda petek gözünden oluşur (30 litrelik bir kovanda, peteklerin iki yüzünde yan yana dizili olmak üzere 65 000 kadar petek gözü bulunur).
Kesiti hep düzgün altıgen biçiminde olan petek gözleri, değişik bölgelerde yer yer bulunmak üzere iki ayrı büyüklükte olur:
1. işçi an petek gözleri, 12-13 mm derinlikte. 5 mm genişliktedir; sayıca pek çok olan bu gözler işçi arı üretmeye (yumurta, larvalar ve nemfler) ve bal ve çiçektozu biriktirmeye yarar;
2. erkek arı petek gözleri, 15 mm derinlikte ve 6,5 mm genişliktedir; erkek arı üretmeye ve gerektiğinde bal ve çiçektozu depo etmeye yarar.
Bu iki tip petek gözü dışında arılar, genellikle petek boyunca çıkıntı yapan, dikey konumda, anaan petek gözleri yaparlar (ana memeli petek); yüksük biçiminde sarkan bu gözlerin ortalama uzunluğu 2 cm ve çapı 8 mm'dir. Bu gözler ancak yeni bir anaarıya ihtiyaç olduğu zaman, yani anaarı oğul verme sırasında yeni oğulla gittiği ya da yaşlanarak yumurt- layamaz duruma geldiği zaman yapılır. Bu son durumda topluluk bir “kurtarma yetiştirmesiâ€ne başUrrur özel besin kullanarak, özel olarak yapılan bir petek gözünde bir işçi an larvasını anaarı larvasına dönüştür. Yavru petek gözlerinin ağzı, yavruları beslemeye gerek kalmadığı anda, biraz bombeli bir kapakçıkla kapatılır. Bal petek gözleriyse, bal normal kıvamını bulunca biraz çökük ve çok ince bir kapakçıkla kapatılır.
Petek gözlerinin kesitleri düzgün altıgen biçimindedir, ama dipleri piramit biçiminde yer alan üç eşkenar dörtgen düzleminden oluşur. üç düzlemin her biri, peteğin öteki yüzünde yan yana dizili üç gözün dibinin üçte birine denk düşer.
Normal konumda, yani dikey duran bir petekte petek gözleri yatay düzleme göre biraz eğiktir, böylece ağızları diplerinden biraz yukarıda durur.
Arılar petekleri genellikle birbirine paralel yaparlar; kalınlıkları yaklaşık 3 emdir; biçim ve büyüklükleri bulundukları kovana göre değişir. Çerçeveli kovanlarda, petekler çerçevelerle sınırlıdır; bundan dolayı hem aynı biçimde, hem düzgün olurlar. Yumurta, larva ve nemf dolu olan petek gözleri genellikle kovanın orta kısmında bulunur. Bunlara "yavru peteği" denir. Yavru peteklerinin iki yanında ve üstünde bulunan petekler bal ve daha az miktarda çiçektozu biriktirmek için kullanılır. (Arıcı bal alacağı zaman bu bal peteklerini çıkarır, ama arılarına gelecek bal yapma mevsimine kadar yaşamlarını sürdürebilmeleri için yeteri kadar bal peteği bırakmaya da özen gösterir.)
1. Toplum halinde yaşayan zarkanatlı böceklerin, yavru yetiştirmek ve bal depo etmek üzere hazırladıkları düzgün altıgen ağızlı yuvacıklar topluluğu. (Bal anlannda petekler balmumundan yapılır, kovanda yukardan aşağıya doğru sarkar ve peteğin her iki yüzünde petek gözleri [gümeç] bulunur; yaban arılarında petekler yoğrulmuş elyaftan yapılır, yatay durur ve yalnız bir yüzünde petek ^gözü bulunur.) [Bk. ansikl. böl.]
2. Petek gözü, anlann balmumundan yaptıkları peteği oluşturan küçük gözlerden her biri. (Eşanl. GüMEÇ.) [Bk. ansikl. böl ] || Suni petek, her iki yüzüne petek gözlerinin altıgen tabanları kalıpla basılmış yaprak halinde petek taslağı. (Arılar çerçevelere takılan suni peteğin iki yüzünde bu taslaktan başlayarak kısa sürede petek gözlerini tamamlar; böylece balmumundan ve zamandan tasarruf sağlanır.)
*Böc bil. Böceklerde, petek gözlerdeki yüzeyciklerin her biri. (Petek gözlerde saydam tabaka çok sayıda peteğe ayrılır; böylece, her merceğin arkasında özel bir görüntü oluşur. Her görüntüyü bir retinula algılar. Petek ve retinula bir temel göz ya da yüzeycik oluşturur.)
*Havc. Aerodinamik bir havatünelinin girişine yerleştirilen ve kolektör içindeki hava türbülansını azaltmaya yarayan düzenek. (Genellikle çokgen bölmelerden oluşan peteğin etkisi ince metal ızgaralar yardımıyla artırılır.)
*inş. Baca peteği, BACA- F^fJERİ'nin eşanlamlısı.
*Jeomorfol. Sert bir kayaçta oluşan santimetre boyutunda oyuk. (Bu tür oyuklar düzenli bir biçimdeyse, oluştukları çeperlere sünger görünümü verirler. Peteklenme bu ölçekte, tanelerin çözülmesinin ürünüdür.) || Hektometre ya da kilometre boyutunda oyuk. (Bu tür petek, kristalli temelde kolay ayrışan kayaçların yüzeylediği ya da fayların kesiştiği yerlerde farklı aşınma sonucu meydana gelen çanaklardır. Örneğin Kozak ve Orhaneli plütonları bu şekilde çevrelerine göre daha çok aşınarak çukurlaşmıştır.)
*Mim. Osmardı minarelerinde, şerefeden külaha kadar olan bölüm. || OsmanlI mimarlığında bacaların külah bölümünün altında yer alan çıkıntılı parça.
*Tekst. Bal peteği kumaş, üzerinde petek gözünü andıran ortası çukur, eşkenar dörtgen biçimli desenler bulunan özel ar- mürlü kumaş. (Bu tür kumaş daha çok pike sofra örtüsü, peçete vb. yapımında kullanılır.)
*ferz. Bal peteği - BALPETEĞİ
* sıf. Petek biçiminde olan.
*Böcbil. Petek göz- Göz.
*Tekst. Petek dokuma, üzerinde dokumayla oluşturulmuş küçük petek motifle ri bulunan, genellikle pamuklu dokuma.
*ANSİKL. Kovan petekleri pek çok sayıda petek gözünden oluşur (30 litrelik bir kovanda, peteklerin iki yüzünde yan yana dizili olmak üzere 65 000 kadar petek gözü bulunur).
Kesiti hep düzgün altıgen biçiminde olan petek gözleri, değişik bölgelerde yer yer bulunmak üzere iki ayrı büyüklükte olur:
1. işçi an petek gözleri, 12-13 mm derinlikte. 5 mm genişliktedir; sayıca pek çok olan bu gözler işçi arı üretmeye (yumurta, larvalar ve nemfler) ve bal ve çiçektozu biriktirmeye yarar;
2. erkek arı petek gözleri, 15 mm derinlikte ve 6,5 mm genişliktedir; erkek arı üretmeye ve gerektiğinde bal ve çiçektozu depo etmeye yarar.
Bu iki tip petek gözü dışında arılar, genellikle petek boyunca çıkıntı yapan, dikey konumda, anaan petek gözleri yaparlar (ana memeli petek); yüksük biçiminde sarkan bu gözlerin ortalama uzunluğu 2 cm ve çapı 8 mm'dir. Bu gözler ancak yeni bir anaarıya ihtiyaç olduğu zaman, yani anaarı oğul verme sırasında yeni oğulla gittiği ya da yaşlanarak yumurt- layamaz duruma geldiği zaman yapılır. Bu son durumda topluluk bir “kurtarma yetiştirmesiâ€ne başUrrur özel besin kullanarak, özel olarak yapılan bir petek gözünde bir işçi an larvasını anaarı larvasına dönüştür. Yavru petek gözlerinin ağzı, yavruları beslemeye gerek kalmadığı anda, biraz bombeli bir kapakçıkla kapatılır. Bal petek gözleriyse, bal normal kıvamını bulunca biraz çökük ve çok ince bir kapakçıkla kapatılır.
Petek gözlerinin kesitleri düzgün altıgen biçimindedir, ama dipleri piramit biçiminde yer alan üç eşkenar dörtgen düzleminden oluşur. üç düzlemin her biri, peteğin öteki yüzünde yan yana dizili üç gözün dibinin üçte birine denk düşer.
Normal konumda, yani dikey duran bir petekte petek gözleri yatay düzleme göre biraz eğiktir, böylece ağızları diplerinden biraz yukarıda durur.
Arılar petekleri genellikle birbirine paralel yaparlar; kalınlıkları yaklaşık 3 emdir; biçim ve büyüklükleri bulundukları kovana göre değişir. Çerçeveli kovanlarda, petekler çerçevelerle sınırlıdır; bundan dolayı hem aynı biçimde, hem düzgün olurlar. Yumurta, larva ve nemf dolu olan petek gözleri genellikle kovanın orta kısmında bulunur. Bunlara "yavru peteği" denir. Yavru peteklerinin iki yanında ve üstünde bulunan petekler bal ve daha az miktarda çiçektozu biriktirmek için kullanılır. (Arıcı bal alacağı zaman bu bal peteklerini çıkarır, ama arılarına gelecek bal yapma mevsimine kadar yaşamlarını sürdürebilmeleri için yeteri kadar bal peteği bırakmaya da özen gösterir.)
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR