Rasyonel (Akılcı) Duygucu Davranışçı Kuram (RDDK) (Rational Emotive Behavior Theory) ilk Bilişsel Davranışçı Kuram'dir. Bu kuramı...
Rasyonel (Akılcı) Duygucu Davranışçı Kuram (RDDK) (Rational Emotive Behavior Theory) ilk Bilişsel Davranışçı Kuram'dir. Bu kuramın temellerini oluşturduğu psikoterapi uygulaması Akılcı Duygucu Davranışçı Terapi' (ADDT) de ilk Bilişsel Davranışçı Terapi'dir. Dr. Albert Ellis tarafınca ilk kez 1955 senesinde Rasyonel Terapi adıyla ilim hayatına kazandırılmıştır. ADDT'yi daha yakından tanımak için, kuramının gerekçelerini ortaya koyarken Albert Ellis'in hangi düşüncelerden ve kişilerden etkilendiğine bakmak yararlı olacaktır.
Ellis, teorisini oluştururken Stoizm, Epiktetus, Marcus Aurelius, Konfüçyüs, Lao Tze, Immanuel Kant, Karl Popper, Alfred Adler ve Neo-Freudçular Erich Fromm, Harry Stack Sullivan ve Karen Horney'den etkilendiğini belirtir. Sonrasında ise Ellis'in teorisi, Davranışçı ekolün kurucusu B.F. Skinner, Bilişsel Terapi'nin öncülerinden Aaron Beck'ten etkilenerek yapılanmıştır. Ellis ve arkadaşları Rasyonel Terapi'yi geliştirmek için bilimsel araştırmalarına devam ettiler ve teorinin temellerini devamlı bilimsel kanıtlara bakılırsa oluşturmayı ilke edindiler. Öte taraftan Ellis, teorisini ilk olarak cinsel terapi ve aile terapisi üstünde uygulamaya adım atmıştır. Ellis'e bakılırsa bir kuram uygulanmadan gelişemez ve hiçbir uygulama da temelinde bir kuramsal gerekçe olmadan yarar sağlayamazdı (Ellis, 1990). Psikolojide hisleri konusunu ilk ele alan kişilerden birisi olan Ellis, Rasyonel Terapi ismini verdiği kuramını bu konudaki araştırmalarından sonrasında Akılcı (Rasyonel) Duygucu Terapi olarak değiştirdi (Jones, 1982; Corsini ve Wedding, 1989). Arkasından Davranışçı Kuram'ın kurucularından B.F. Skinner'in deneysel çalışmalarından etkilenerek onun bulmuş olduğu sistemleri,metotları psikoterapi kendi alanında değerlendirmeye başladı. Böylelikle Rasyonel (Akılcı) Duygucu Davranışçı Terapi (RDDT) ortaya çıkmış oldu (Ellis, 1995).
Görüldüğü şeklinde Dr. Ellis teorisini devamlı geliştirmiştir. En başlangıcında yalnız bir ‘bilişsel terapi' olarak Rasyonel Terapi'yi oluşturmuşken süre içinde duyguları ve davranışları da teorisinin içine dahil etmiştir. Ona bakılırsa düşünsel, duygusal ve davranışsal metotların kombinasyonu her açıdan tek başına bilişsel tekrardan yapılandırmadan üstündür. ADDT, pozitif psikolojiye ve 3. Dalga Bilişsel Davranışçı Kuramlara (şuurlu farkındalık temelli ve meditasyon merkezli kuramlardır) yakınlık gösterdiği şeklinde; Gestalt Terapisi, his ve cevap odaklı terapiler, İnsancıl-Varoluşçu Terapi, Adlerian Terapi şeklinde bir sürü terapi kuramından etkilenmiştir. Tedavi etme etkililiği üstünde meydana getirilen, klinik ortamlarda meydana gelen bine yakın deneysel araştırmada Rasyonel (Akılcı) Duygucu Bilişsel Davranışçı Terapi'nin başka tüm terapi çeşitlerinden daha etkili olduğu kanıtlanmıştır (Beck, 1991; Ellis, 1979; Hajzler ve Bernard, 1991; Meichenbaum, 1977; Lyons and Woods, 1991). Albert Ellis Enstitüsü ADDT temelinde yürüttüğü psikoloji alanındaki araştırma, danışmanlık ve eğitim hizmetleri çerçevesinde kuramın ilerlemesine ve gelişmesine devam etmektedir.
Yazar: Dr. Murat Artıran
Rasyonel Psikoloji
Feminist Terapi
Art Terapi
Bilişsel Davranışçı Terapi
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR