RoÂmanda kullanılan belli başlı anlatım çeşitleri şunlardır: Tasvir: Romanda en çok başvurulan anlatını yollarından biri olan tasvir, sözl...
RoÂmanda kullanılan belli başlı anlatım çeşitleri şunlardır:
Tasvir: Romanda en çok başvurulan anlatını yollarından biri olan tasvir, sözle resim yapma ya da eşyayı görülür hale koyma sanatıdır. Romancı olayları, çevreyi ve kişileri tasvir sanatından yararlanaÂrak göz önünde canlandırır ve görülür hale koyar.
Tahlil: Roman kahramanlarının iç dünyalarındaki durumları yansıtmak ve yorumlamak için başÂvurulan bir anlatım biçimidir. Tahlile dayalı anlatımlarda olaylardan daha çok kişi karakterleri ve olaylaÂrın anlamı önemlidir. Bu yüzden tahlillerle vicdanın, ruhun, bilinçaltının bilinmez istekleri, esrarlı, anlaÂşılmaz bölgeleri açığa vurulmak istenir. Bu anlatımda ya anlatıcı, roman kahramanının duygu, düşünÂce ve psikolojik durumunu inceden ince- ye aktarır ya da kahramanın kendisi ruhi durumunu dile getiÂrir. Roman kahramanının iç dünyasını dışa vurması da içinde b ulunduğu psikolojik durum doğrultuÂsunda ya kendi kendisiyle (monolog) veya karşısında biri varmışçasına konuşmasıyla (diyalog) gerÂçekleşir. Böylece romancılar iç konuşmalara yer vermek suretiyle tahlile dayalı anlatım biçimlerini zenÂginleştirirler.
Diyalog: Roman kahramanlarının, birbirleriyle karşılıklı olarak konuş malandır. Diyaloglar, roÂmanlarda geniş ölçüde yer alırlar, iyi bir romanda karşılıklı konuşmalar, kahramanların yaşlarına, sosÂyal çevrelerine, eğitimlerine, mesleklerine, kültür seviyelerine uygun olur.
Romanlar, yazılışlarındaki şekil bakımından da bazı kısımlara ayrılırlar. Kimi romanlar mektup, kimi romanlar da anı biçiminde yazılırlar.
Romanlarda anlatım ya 1. tekil kişi veya 3. tekil kişi anlatım tekniğiyle gerçekleşir. 1. tekil kişi anÂlatımda roman kahramanı, kendi başından geçen olayları anlatır. 3. tekil kişi anlatımında ise olaylar, olayların dışında üçüncü bir kişi tarafından anlatılır.
(Mustafa Özkan- Hatice Tören- Osman Esin, "Yazılı ve Sözlü Anlatım" adlı eserden yararÂlanılmıştır.)
YORUMLAR