SACA a. (masal anlamında eski iskandinavca söze ). 1. Ed. XII.-XIV. yy. içinde İzlanda'da yazılmakla beraber kimi zaman daha es...
SACA a. (masal anlamında eski iskandinavca söze ).
1. Ed. XII.-XIV. yy. içinde İzlanda'da yazılmakla beraber kimi zaman daha eski efsanelerden türeyen bir takım düzyazı hikâyenin genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Birçok kuşağı kapsayan ve bir romanda, bir filmimizde, bir tv dizisinde, vb. anlatılan bir tür aile destanı.
*ANSİKL. Geleneksel olarak "krallık" sağalan, izlandalılar'ın sagaları, "çağdaşâ€ sağalar ve "eski zaman†sagaları içinde bir fark yapılır. Tüm bu sagalardan derhal hiçbirinin yazarı belli değildir.
Daha XII. yy.'da yazılmaya başlanan “krallık" sagaları, Norveç krallarının hikâyelerinden oluşur ve bu hikâyeler bununla beraber hem eski sözlü anlatılara, hem de anlattıkları tarihsel vakalarla modern olan skald şiirlere dayanır. Bunların en ünlüleri içinde, 1220'ye doğru yazılan Sverre' nin sağası ve 1230'a doğru Snorri Sturlu- son tarafınca kaleme alınan geniş kapsamlı Heimskringia dizisi yer alır. Son krallık sagaları yazarı, Sturla Thördarson'du. Bu yazar, aynı dönemde yaşamış olduğu iki kral üstüne, Yaşlı Haakon'un (1263'te öldü) ve oğlu Reformcu Magnus'un (1280'de öldü) sagalarını yazdı. Faerperne adaları, Orkney takımadaları, İsveç ve Danimarka tarihini işleyen sağalar da krallık sagaları içinde sayılabilirler (Danimarka kralları üstüne yazılan Knytlinga sağası benzer biçimde).
Çoğu zaman XIII. yy.'da yazılan İzlandalIların sagalarında, ülkenin yerleşime açılması ve ortalama 1030'a kadar İzlanda Cumhuriyeti'nin ilk yüzyılıyla ilgili vakalar anlatılır Bu yapıtlar da sözlü rivayetlerden ve daha ufak bir seviyede skald şiirden lanmakla beraber, daha çok tarihsel romana yaklaşırlar, izlandalılar'ın sağalan içinde, Egill sağası, Gfsli sağası, Hrafnkel sağası ve XIV. yy.'da yazılan son sagalardan önde gelen Grettır sağası benzer biçimde bazıları muhteşem bir kişinin yaşamını anlatırken, bazıları da tüm bir bölgenin öyküsünü anlatır (Eyrbyggja sağa ve Laxdoela sağa), izlandalılar'ın Grönland ve ABD yolculukları üstüne bilgi veren sagalarını (bilhassa Kızıl Erik'in sağası) ayrı olarak saymak gerekir. Sadece geniş bir epik fresk olan Njâl'ın sağası, hiçbir sınıflamaya sığmaz.
XIII. yy.'da yazılan “çağdaş" sagalarda, kimi zaman röportaja benzer bir üslupla, İzlanda'nın bu dönemdeki ve çoğu zaman yazarların da karıştıkları siyasal vakaları anlatılmaktadır. Bu sagaların bir çok, XII. yy. sonundan 1264'e kadarki İzlanda tarihinin anlatıldığı geniş (Sturtunga sağa) derlemesi içinde bir araya getirilmişlerdir. "Piskoposların sagaları" da bu kategori içinde yer alır.
XIII. yy. sonu ve XIV. yy.'da yazılan "eski zaman†sağalan, tarihsel sagaların mevzuları azaldığı için, İzlanda'nın keşfinden önceki 'arihöncesi bir dönemde yer edinen fantasuır macera romanlarından oluşur. Sadece aralarından bazıları şiirsel fantezinin özgürce at oynattığı katıksız uydurmacalar olmakla beraber, bazıları da tersine, çok eski şiir ve efsanelere dayanır (Völsunga sağa).
1. Ed. XII.-XIV. yy. içinde İzlanda'da yazılmakla beraber kimi zaman daha eski efsanelerden türeyen bir takım düzyazı hikâyenin genel adı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Birçok kuşağı kapsayan ve bir romanda, bir filmimizde, bir tv dizisinde, vb. anlatılan bir tür aile destanı.
*ANSİKL. Geleneksel olarak "krallık" sağalan, izlandalılar'ın sagaları, "çağdaşâ€ sağalar ve "eski zaman†sagaları içinde bir fark yapılır. Tüm bu sagalardan derhal hiçbirinin yazarı belli değildir.
Daha XII. yy.'da yazılmaya başlanan “krallık" sagaları, Norveç krallarının hikâyelerinden oluşur ve bu hikâyeler bununla beraber hem eski sözlü anlatılara, hem de anlattıkları tarihsel vakalarla modern olan skald şiirlere dayanır. Bunların en ünlüleri içinde, 1220'ye doğru yazılan Sverre' nin sağası ve 1230'a doğru Snorri Sturlu- son tarafınca kaleme alınan geniş kapsamlı Heimskringia dizisi yer alır. Son krallık sagaları yazarı, Sturla Thördarson'du. Bu yazar, aynı dönemde yaşamış olduğu iki kral üstüne, Yaşlı Haakon'un (1263'te öldü) ve oğlu Reformcu Magnus'un (1280'de öldü) sagalarını yazdı. Faerperne adaları, Orkney takımadaları, İsveç ve Danimarka tarihini işleyen sağalar da krallık sagaları içinde sayılabilirler (Danimarka kralları üstüne yazılan Knytlinga sağası benzer biçimde).
Çoğu zaman XIII. yy.'da yazılan İzlandalIların sagalarında, ülkenin yerleşime açılması ve ortalama 1030'a kadar İzlanda Cumhuriyeti'nin ilk yüzyılıyla ilgili vakalar anlatılır Bu yapıtlar da sözlü rivayetlerden ve daha ufak bir seviyede skald şiirden lanmakla beraber, daha çok tarihsel romana yaklaşırlar, izlandalılar'ın sağalan içinde, Egill sağası, Gfsli sağası, Hrafnkel sağası ve XIV. yy.'da yazılan son sagalardan önde gelen Grettır sağası benzer biçimde bazıları muhteşem bir kişinin yaşamını anlatırken, bazıları da tüm bir bölgenin öyküsünü anlatır (Eyrbyggja sağa ve Laxdoela sağa), izlandalılar'ın Grönland ve ABD yolculukları üstüne bilgi veren sagalarını (bilhassa Kızıl Erik'in sağası) ayrı olarak saymak gerekir. Sadece geniş bir epik fresk olan Njâl'ın sağası, hiçbir sınıflamaya sığmaz.
XIII. yy.'da yazılan “çağdaş" sagalarda, kimi zaman röportaja benzer bir üslupla, İzlanda'nın bu dönemdeki ve çoğu zaman yazarların da karıştıkları siyasal vakaları anlatılmaktadır. Bu sagaların bir çok, XII. yy. sonundan 1264'e kadarki İzlanda tarihinin anlatıldığı geniş (Sturtunga sağa) derlemesi içinde bir araya getirilmişlerdir. "Piskoposların sagaları" da bu kategori içinde yer alır.
XIII. yy. sonu ve XIV. yy.'da yazılan "eski zaman†sağalan, tarihsel sagaların mevzuları azaldığı için, İzlanda'nın keşfinden önceki 'arihöncesi bir dönemde yer edinen fantasuır macera romanlarından oluşur. Sadece aralarından bazıları şiirsel fantezinin özgürce at oynattığı katıksız uydurmacalar olmakla beraber, bazıları da tersine, çok eski şiir ve efsanelere dayanır (Völsunga sağa).
Kaynak: Büyük Larousse
Boyalı saça bit bulaşır mı?
Rüyada saça kına yakmak ne anlama gelir?
Jole-Wax -Dax-Saç spreyinin saça bir ziyanı var mıdır?
YORUMLAR