Saksonya (Freistaat Sachsen Swobodny stat Sakska) Temel Britannica ülke: Almanya Başşehir: Dresden En Büyük şehri: Leipzig R...
Saksonya (Freistaat Sachsen Swobodny stat Sakska)
Temel Britannica
Saksonya (Almanca: Sachsen; Yukarı Sorpça: Swobodny stat Sakska, Aşağı Sorpça: ZwĞ›zkowy kraj Sakska), Almanya'nın doğusunda yer edinen eyâletidir. Çek Cumhuriyeti sınırına yakındır. Kuzeyde Brandenburg ve Berlin, güneyde Bavyera ile komşudur. Başkenti Dresden'dir. Genel olarak yöreye özgü şive olan Sächsisch konuşulur.
Yönetim
Saksonya üç mıntıkaya bölünür:
Başlıca Kentleri
Bir Germen kabilesi olan Saksonlar yerleşÂtikleri bu topraklardan batıya doğru genişleÂyerek 5. yüzyılda Britanya'yı ele geçirdiler. 8. yüzyılın sonlarında Frank Kralı Şarlman'ın egemenliğine giren Saksonlar Hıristiyanlık'ı kabul ettiler. 843'te Alman Krallığı'na katılan Saksonya 10. yüzyılın başlarında Liudolfing hanedanının yönetiminde bir düklüğe dönüşÂtü. 919'da Saksonya Dükü Heinrich Alman kralı seçildi. Alman ordusunu güçlendiren, kentlerin gelişmesini destekleyen ve Alman sınırlarını putperest saldırılarına karşı koruÂyan I. Heinrich, Slav topraklarını denetimi altına alıp Şimal ve Şark Sakson sınır kontluklarını oluşturdu. Saksonya Düklüğü 961'de Billung ailesine geçti. Düklüğü güçlenÂdiren Billunglar Saksonya'yı Hıristiyanlık'ın mühim bir yayılma merkezi durumuna getirÂdiler. Elbe Irmağı'nın şark kıyısını Slavlar' dan aldılar. Billunglar 1106'ya kadar düklüğü yönettiler. Magnus Billung İmparator V. Hein-rich'e karşı başkaldırıp yenilince Saksonya Düklüğü'nün yönetimi Supplinburg Kontu Lothar'a verildi. 1125'te Alman kralı, 1133'te de Mukaddes Roma-Germen imparatoru olan Lothar ölünce Saksonya Düklüğü damadı Bavyera Dükü II. Heinrich'e miras kaldı. Ama, Alman kralı seçilen III. Konrad aynı kişinin iki ayrı düklükte egemen olamayacağıÂnı öne sürerek Saksonya Düklüğü'nü ona vermek istemedi. Heinrich kralın bu tutumuÂna karşı çıkınca ilkin Saksonya, peşinden Bavyera düklüğü elinden alındı. Bunun üzeriÂne iki düklükte de iç cenk başladı. Bavyera'yı terk etmek zorunda kalan II. Heinrich SakÂsonya'ya egemen olmayı başardı. Yerine 1142'de oğlu III. Heinrich geçti. Mukaddes RoÂma-Germen İmparatoru I. Friedrich ile uzun süre iyi ilişkiler içinde yaşayan III. Heinrich enerjisini artırdı. Ama 1150'de bir grup Sakson prensi birleşerek III. Heinrich'e karşı çıktı. Ihtilaf İmparator I. Friedrich'in müdaÂhalesiyle çözümlendiyse de, bir süre sonra prensler III. Heinrich'i barışı bozmakla suçlaÂdılar. Bunun üstüne I. Friedrich 1180'de III. Heinrich'in elindeki toprakları aldı, Saksonya Düklüğü'nü parçaladı. Bunun sonucunda Saksonya ismi, birbirlerinden uzak iki minik toprak parçası için kullanılmaya başlandı: Holstein'in güneydoğusundaki Saksonya-Lauenburg ve Orta Elbe kıyısındaki SaksonÂya-Wittenberg. Bu şekilde Saksonya'da iki ayrı hanedan ortaya çıktı. Lauenburg hanedanı varlığını 1689'a kadar koruyabildi.
1422'de Wittenberg hanedanından kimse kalmayınca Saksonya dükü ve elektörü unvaÂnı Wettin hanedanından Meissen Kontu I. Friedrich'e geçti. Bundan sonrasında şimdiki Leipzig'in çevresindeki bölge ile Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin en güneydeki kesimÂlerinin büyük kısmını kapsayan Wettin topÂraklarına Saksonya dendi. Wettin hanedanı üyeleri içinde ihtilaf çıkınca 1485'te bu topraklar kalıcı olarak ikiye bölündü. Doğudaki topraklara Albrecht Saksonyası, batıdakilere de Ernst Saksonyası ismi verildi.
Napolyon Bonapart 1806'da ele geçirdiği Saksonya'yı bir krallık haline getirdi. SaksonÂya Krallığı Napolyon devrilinceye kadar onun en yakın yandaşı oldu. Napolyon'dan sonrasında Saksonya toprakları galip devletlerce toplaÂnan Viyana Kongresi'nde (1814-15) mühim seviyede daraltılarak büyük kısımı Prusya'ya bağlı Saksonya ili durumuna getirildi. KrallıÂğın geri kalan kısımı 1815'te Alman KonfeÂderasyonuna katıldı, 1871'de ise yeni Alman İmparatorluğu içinde yer aldı. Almanya I. Dünya Savaşı'nda yenilince krallık kaldırıldı ve Saksonya 1933'e kadar Alman Cumhuriyeti'ne bağlı özerk bir eyalet oldu. Hitler döneminde Saksonya bir eyalet olarak varlığıÂnı sürdürdü. Almanya'nın ikiye bölünmesiyle Alman Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde kalan Saksonya'nın eyalet statüsü 1952'de kaldırıldı.
Temel Britannica
- ülke: Almanya
- Başşehir: Dresden
- En Büyük şehri: Leipzig
- Reis: Stanislaw Tillich (Hıristiyan Demokrat Birliği)
- Yüzölçümü: 18.415,66 km²
Nüfus: (30 Eylül 2007)
- Toplam: 4.266.000
- Yoğunluk: 229/km²
- Saat dilimi: UTC +1
- İnternet alan ismi:
Saksonya (Almanca: Sachsen; Yukarı Sorpça: Swobodny stat Sakska, Aşağı Sorpça: ZwĞ›zkowy kraj Sakska), Almanya'nın doğusunda yer edinen eyâletidir. Çek Cumhuriyeti sınırına yakındır. Kuzeyde Brandenburg ve Berlin, güneyde Bavyera ile komşudur. Başkenti Dresden'dir. Genel olarak yöreye özgü şive olan Sächsisch konuşulur.
Yönetim
Saksonya Bayrağı ve Amblemi
Saksonya üç mıntıkaya bölünür:
- Direktionsbezirke — Chemnitz (bölgesi),
- Dresden (bölgesi),
- Leipzig (bölgesi) — 10 ilçeye ayrılır.
Başlıca Kentleri
- Dresden
- Leipzig
- Chemnitz
- Zwickau
- Görlitz
- Plauen
Bir Germen kabilesi olan Saksonlar yerleşÂtikleri bu topraklardan batıya doğru genişleÂyerek 5. yüzyılda Britanya'yı ele geçirdiler. 8. yüzyılın sonlarında Frank Kralı Şarlman'ın egemenliğine giren Saksonlar Hıristiyanlık'ı kabul ettiler. 843'te Alman Krallığı'na katılan Saksonya 10. yüzyılın başlarında Liudolfing hanedanının yönetiminde bir düklüğe dönüşÂtü. 919'da Saksonya Dükü Heinrich Alman kralı seçildi. Alman ordusunu güçlendiren, kentlerin gelişmesini destekleyen ve Alman sınırlarını putperest saldırılarına karşı koruÂyan I. Heinrich, Slav topraklarını denetimi altına alıp Şimal ve Şark Sakson sınır kontluklarını oluşturdu. Saksonya Düklüğü 961'de Billung ailesine geçti. Düklüğü güçlenÂdiren Billunglar Saksonya'yı Hıristiyanlık'ın mühim bir yayılma merkezi durumuna getirÂdiler. Elbe Irmağı'nın şark kıyısını Slavlar' dan aldılar. Billunglar 1106'ya kadar düklüğü yönettiler. Magnus Billung İmparator V. Hein-rich'e karşı başkaldırıp yenilince Saksonya Düklüğü'nün yönetimi Supplinburg Kontu Lothar'a verildi. 1125'te Alman kralı, 1133'te de Mukaddes Roma-Germen imparatoru olan Lothar ölünce Saksonya Düklüğü damadı Bavyera Dükü II. Heinrich'e miras kaldı. Ama, Alman kralı seçilen III. Konrad aynı kişinin iki ayrı düklükte egemen olamayacağıÂnı öne sürerek Saksonya Düklüğü'nü ona vermek istemedi. Heinrich kralın bu tutumuÂna karşı çıkınca ilkin Saksonya, peşinden Bavyera düklüğü elinden alındı. Bunun üzeriÂne iki düklükte de iç cenk başladı. Bavyera'yı terk etmek zorunda kalan II. Heinrich SakÂsonya'ya egemen olmayı başardı. Yerine 1142'de oğlu III. Heinrich geçti. Mukaddes RoÂma-Germen İmparatoru I. Friedrich ile uzun süre iyi ilişkiler içinde yaşayan III. Heinrich enerjisini artırdı. Ama 1150'de bir grup Sakson prensi birleşerek III. Heinrich'e karşı çıktı. Ihtilaf İmparator I. Friedrich'in müdaÂhalesiyle çözümlendiyse de, bir süre sonra prensler III. Heinrich'i barışı bozmakla suçlaÂdılar. Bunun üstüne I. Friedrich 1180'de III. Heinrich'in elindeki toprakları aldı, Saksonya Düklüğü'nü parçaladı. Bunun sonucunda Saksonya ismi, birbirlerinden uzak iki minik toprak parçası için kullanılmaya başlandı: Holstein'in güneydoğusundaki Saksonya-Lauenburg ve Orta Elbe kıyısındaki SaksonÂya-Wittenberg. Bu şekilde Saksonya'da iki ayrı hanedan ortaya çıktı. Lauenburg hanedanı varlığını 1689'a kadar koruyabildi.
1422'de Wittenberg hanedanından kimse kalmayınca Saksonya dükü ve elektörü unvaÂnı Wettin hanedanından Meissen Kontu I. Friedrich'e geçti. Bundan sonrasında şimdiki Leipzig'in çevresindeki bölge ile Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin en güneydeki kesimÂlerinin büyük kısmını kapsayan Wettin topÂraklarına Saksonya dendi. Wettin hanedanı üyeleri içinde ihtilaf çıkınca 1485'te bu topraklar kalıcı olarak ikiye bölündü. Doğudaki topraklara Albrecht Saksonyası, batıdakilere de Ernst Saksonyası ismi verildi.
Napolyon Bonapart 1806'da ele geçirdiği Saksonya'yı bir krallık haline getirdi. SaksonÂya Krallığı Napolyon devrilinceye kadar onun en yakın yandaşı oldu. Napolyon'dan sonrasında Saksonya toprakları galip devletlerce toplaÂnan Viyana Kongresi'nde (1814-15) mühim seviyede daraltılarak büyük kısımı Prusya'ya bağlı Saksonya ili durumuna getirildi. KrallıÂğın geri kalan kısımı 1815'te Alman KonfeÂderasyonuna katıldı, 1871'de ise yeni Alman İmparatorluğu içinde yer aldı. Almanya I. Dünya Savaşı'nda yenilince krallık kaldırıldı ve Saksonya 1933'e kadar Alman Cumhuriyeti'ne bağlı özerk bir eyalet oldu. Hitler döneminde Saksonya bir eyalet olarak varlığıÂnı sürdürdü. Almanya'nın ikiye bölünmesiyle Alman Demokratik Cumhuriyeti sınırları içinde kalan Saksonya'nın eyalet statüsü 1952'de kaldırıldı.
Saksonya Kralı Cennet Kuşu (Pteridophora alberti)
I. Albrecht (Saksonya Dükü)
Saksonya
MsXLabs.Org MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Almanya'da bir eyalet (Aşağı Saksonya). Tarihî bir bölge olan Saksonya, Erzgebirge Dağları'nın kuzeybatı yamaçlarıyla sınırlanır. Dresden, Halle, Karl-Marx Stadt, Leipzig ve Zwickan kentleri ve Hannover (merkez), Oldenburg, Braunschweig kentleri bu bölgededir. Nüfusu 7.257.000'dir. Maden yatakları bakımından varlıklı bir bölgedir (demir, molibden, bakır, linyit, potas) ve gelişmiş bir sanayiye haizdir (kimya, makine, seramik, optik, dokuma). Almanya'nın batısında temel endüstri etkinliği makine yapımıdır. Bununla birlikte petrol, demir ve potas yatakları vardır. Uzun seneler feodal prenslerin elinde kalan bölümde, 1806 senesinde Saksonya Krallığı, 1918 senesinde Hür Saksonya Devleti kuruldu ve bu devlet 1952'de resmen kaldırıldı.
MsXLabs.Org MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Almanya'da bir eyalet (Aşağı Saksonya). Tarihî bir bölge olan Saksonya, Erzgebirge Dağları'nın kuzeybatı yamaçlarıyla sınırlanır. Dresden, Halle, Karl-Marx Stadt, Leipzig ve Zwickan kentleri ve Hannover (merkez), Oldenburg, Braunschweig kentleri bu bölgededir. Nüfusu 7.257.000'dir. Maden yatakları bakımından varlıklı bir bölgedir (demir, molibden, bakır, linyit, potas) ve gelişmiş bir sanayiye haizdir (kimya, makine, seramik, optik, dokuma). Almanya'nın batısında temel endüstri etkinliği makine yapımıdır. Bununla birlikte petrol, demir ve potas yatakları vardır. Uzun seneler feodal prenslerin elinde kalan bölümde, 1806 senesinde Saksonya Krallığı, 1918 senesinde Hür Saksonya Devleti kuruldu ve bu devlet 1952'de resmen kaldırıldı.
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR