Sedimantoloji Nedir

Jeolojinin bir alt bilimi olan sedimantoloji biliminin konuları, yerkabuğundaki tortulların ve tortul kayaçların tanımlanması, sınıflandırıl...

Jeolojinin bir alt bilimi olan sedimantoloji biliminin konuları, yerkabuğundaki tortulların ve tortul kayaçların tanımlanması, sınıflandırılması ve orijinin araştırılması olarak sıralanabilir.

Sedimantoloji, jeoloji içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bunun nedeni yer kürenin yüzeyinin %75'i kadarının tortul (sedimanter) kayaçlardan oluşmuş olması ve şu anda kullanılan karbon bazlı (hidrokarbonik) enerji kaynaklarının tamamına yakınının bu tortul kayaçlardan çıkarılıyor olmasıdır.

Ayrıca sedimenter sahalar çok verimli topraklara sahiptir. İklim şartlarının da uygunluğu yanında diğer şartların uyğun olması durumunda tarım için çok önemli alanlar olabilirler.

Sedimantoloji Nedir ?
Jeolojinin bir alt bilimi olan sedimantoloji biliminin konuları, yerkabuğundaki tortulların ve tortul kayaçların tanımlanması, sınıflandırılması ve orijinin araştırılması olarak sıralanabilir. Sedimantoloji, jeoloji içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bunun nedeni yer kürenin yüzeyinin %75'i kadarının tortul (sedimanter) kayaçlardan oluşmuş olması ve şu anda kullanılan karbon bazlı (hidrokarbonik) enerji kaynaklarının (petrol, kömür) tamamına yakınının bu tortul kayaçlardan çıkarılıyor olmasıdır. Ayrıca sedimenter sahalar çok verimli topraklara sahiptir. İklim şartlarının da uygunluğu yanında diğer şartların uyğun olması durumunda tarım için çok önemli alanlar olabilirler.

Sedimantoloji sedimanter kayaçları ve onları oluşturan mekanizmaları bilimsel olarak araştırmak sınıflandırmak, kaynağını sorgulamak ve yorumlamak olarak tanımlanır. Sedimantoloji genelde sedimantasyonla karıştırılır. Sedimantasyon sedimanın çökelim prosesidir dolayısıyla
mekanizmaya işaret eder. Bu konuyla ilişkili olarak sedimanter petrografi sedimanter kayaçların tanımlanması ve sınıflandırılması demektir. Bu işlem genelde mikroskobik çalışmalarla yapılır.
Yeryüzünün yaklaşık olarak %70’i sedimanter (çökel) kayaçlarla kaplıdır. Bunlar; çoğunlukla çakıltaşı (conglomerate), kumtaşı (sandstone), silttaşı (siltstone), kireçtaşı (limestone), eyl (shale) ve görece daha az miktarlarda tuz oluşumları (salt deposits), demirtaşı (ironstone), kömür (coal) ve çörtten (chert) oluşmaktadır.

Jeolojik dönemlerde çökelen kayaçlar, bu gün etrafımızda görebildiğimiz tüm sedimanter ortamlarla benzer ortamlarda çökelmişlerdir. Dolayısıyla, güncel ortamlarda yapılan çalışmalar,
olan kayaçların oluşum mekanizmalarını anlamamızda jeolojik dönemlerde oluşmuş kullanabileceğimiz en önemli araçlardır. Bununla birlikte, bazı sedimanter kayaçlar vardır ki bunların oluşum mekanizmalarını açıklıyabilecegimiz/gözlemleyebileceğimiz güncel sedimanter ortamlar bulunmamaktadır.

Sedimantasyondan sonra, çökelmiş olan malzemeler diyajenez (diagenesis) işlemine maruz kalırlar. Diyajenez kısaca sıkışma (compaction), çimentolanma (cementation), tekrar kristallenme
(recrystallization) gibi çökelin fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak değişime uğraması demektir.

Sedimanter kayaçların özelliklerini ve oluşum mekanizmalarını anlamak, içlerindeki bir çok ekonomik maden yatağı, petrol ve doğal gaz içermesi bakımından önemlidir. Dolayısıyla günümüzde yeni maden, petrol ve kömür yataklarını bulunması amacı ile bir çok sedimantolojik ve petrografik çalışma yapılmaktadır. Dünyamızın ihtiyacı olan petrol, doğal gaz, kömür, tuz, demir, aluminyum, sodyum, potasyum, inşaat malzemeleri ve diğer bir çok ham madde
sedimanter kayaçlardan sağlanmaktadır.