Özgür ödat Farsça özgür 1 . Hiçbir şarta bağlı olmayan, istediği şeklinde davranabilen, erkin. 2 . Tutuklu ya da bağımlı olmay...
Özgür
ödat Farsça özgür
1 . Hiçbir şarta bağlı olmayan, istediği şeklinde davranabilen, erkin.
2 . Tutuklu ya da bağımlı olmayan, özgür, hür.
3 . Zamanını istediği şeklinde kullanabilen, meydana getirecek bir işi olmayan:
4 . Bazı kurallara bağlı olmayan:
5 . Sıkılmadan, şaşırmadan konuşan ve davranan.
6 . Ağırbaşlı olmayan, hoppa (hanım).
7 . Hareketi herhangi bir şekilde engellenmeyen:
8 . zarf Rahat, özgür, bağımsız bir şekilde:
ödat Farsça özgür
1 . Hiçbir şarta bağlı olmayan, istediği şeklinde davranabilen, erkin.
2 . Tutuklu ya da bağımlı olmayan, özgür, hür.
3 . Zamanını istediği şeklinde kullanabilen, meydana getirecek bir işi olmayan:
"Öğleyin serbestim, gelebilirsin."- .
4 . Bazı kurallara bağlı olmayan:
"Özgür tecim. Özgür nazım."- .
5 . Sıkılmadan, şaşırmadan konuşan ve davranan.
6 . Ağırbaşlı olmayan, hoppa (hanım).
7 . Hareketi herhangi bir şekilde engellenmeyen:
"Özgür geçiş"- .
8 . zarf Rahat, özgür, bağımsız bir şekilde:
"Ötekilere de pek özgür davranır isem de onlar benden utanırlar."- M. Ş. Esendal.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- özgür bırakmak
- özgür çalışmak
Birleşik Sözler
- özgür bölge
- özgür eczacı
- özgür elektron
- özgür enerji
- özgür güreş
- özgür kart
- özgür meslek
- özgür mıntıka
- özgür nazım
- özgür su
- özgür vuruş
- özgür yük
Özgür nazım ve toplumcu şiirin özellikleri nedir?
Pelvik bölgesinde özgür sıvı bulunmasının açıklaması nedir?
Özgür Yoldam Kayak Nedir? Özgür Yoldam Kayak Sporu
SERBEST, -ti sıf. (tars. söze.).
1. Bir şeyi yapmış olup yapmamakta özgür olan, herhangi bir izne, denetime, koşula bağlı olmayan bir kimse için kullanılır; erkin, özgür: Şahit, konuşup konuşmamakta serbesttir.
2. Artık hapis, esir olmayan bir kimse için kullanılır: Sanık serbesttir, gidebilir.
3. Hareketleri herhangi bir şeyle engellenmemiş olan bir şey, bir kimse, bedenin bir kısmı için kullanılır: Sol elim özgür, bavulumu kendim taşıyabilirim. Piston kolu özgür.
4. Hususi, sınırlayıcı bir koşula bağlı olmayan bir şey için kullanılır: Özgür piyasa ekonomisi, Özgür nazım.
5. Aslıyla içinde belli bir fark bulunan şey; bilhassa de aslolan metne bağlı kalınmadan meydana getirilen tercüme, uyarlama, yorum için kullanılır: Özgür tercüme. Bu gece TV'de izleyeceğimiz film meşhur bir romanın özgür bir uyarlaması.
6. Herhangi bir ücret ödemeyi gerektirmeyen bir şey için kullanılır: Giriş serbesttir.
7. Belli bir zamanı dilediği şeklinde kullanabilen, belli bir süre içinde meşgul olmayan bir kimse için kullanılır: Bugün serbestim. Saat beşten sonrasında özgür misin?
8. Boş olan, geçişe açık bir yer; istendiği şeklinde değerlendirilebilen bir vakit dilimi için kullanılır: Sağ taraf özgür, geçebilirsin. Özgür bir günümde istediğin yere gideriz.
9. Herhangi bir yere, sözleşmeyle bağlı olmayan kimse için kullanılır: Gazeteden ayrıldı, özgür yazar olarak çalışıyor.
10. Başkalarıyla ilişkilerinde tedirginlik, sıkılganlık göstermeyen bir kimse; bu kimsenin tutumu için kullanılır: Özgür bir çocuk, düşüncelerini rahatça söyleyebiliyor.
11. Hafifmeşrep, hoppa bir bayan için kullanılır.
12. Nişan, evlilik vb. ile tarafları bağımlı kılmayan bir ilişki için kullanılır: Özgür beraberlikten yana olmak.
13. Özgür emek harcama, özgür meslek, resmi ya da yarı resmi iş ve mesleklerin haricinde kalan tüm işler, meslekler. || Birinin, bir şeyin özgür dolaşımı, bir şey için serbestçe yapılabilme, bilhassa ülkeden ülkeye geçme; biri için bir ülkeden diğerine özgürce geçebilme olgusu: Malların özgür dolaşımı. İşçilerin özgür dolaşımı.
*Bine. Özgür emek harcama, engel atının bir manejde ya da kulvarda binicisiz olarak engelleri atlaması ve bu emek harcamayı sürdürmesi.
*Bot. Özgür organ, yalnız tabanıyla bağlı olan ve benzer ya da değişik hiçbir organla kaynaşmamış bulunan organ, (Özgür yumurtalığa üstdurumlu yumurtalık denir; çanak ve taçyaprakları halka dizilişli çiçeklerde bu parçaların serbestliği ayrı öneki ile belirtilir: özgür taçyapraklı çiçeklere ayrıtaçyapraklılar denir vb.)
*Dalga ve titr. Özgür salınım, bir düzenekte, tüm dış etkisinde bırakır ortadan kaldırıldığında varlığını sürdüren salınım.
*Dy. Özgür yol, bir yol bölgesine giren trenin öngörülen hız haricinde hiçbir engelleme olmaksızın yoluna devam edeceğini bildiren işaret, || Özgür yolu seyretme, bir treni başka bir trenin daima özgür yol işareti alabileceği bir uzaklıktan izlemesi.
*Ed Uzunlukları eşit olmayan ve uyakları değişirlik gösteren dizelere denir; tüm ölçübillm (prozodi) kurallarından sıyrılmış dizeler için kullanılır. (Bk. ansikl. böl.)|| Özgür müstezat, müstezadı çağrıştıran, sadece dizelerdeki aruz kalıpları kurala bağlı olmadan seçilen ve sıralanan şiir biçimi, ( MüSTEZAT.) || Özgür nazım ya da özgür şiir, vezin ve uyak bakımından kurallara bağlı olmayan şiir. (Bk. ansikl. böl.)
*Etol. Özgür ritim, ritmik eşzamanlama işaretleri bulunmayan bir çevrede yetişmiş bireyde yerleşen ve devam eden dönemsel etkinlik biçimi.
*Flz, Hiçbir kuvvetin ya da etkileşimin et şahıs altında olmayan bir fizyolojik nesne için kullanılır, l| Ortalama özgür yol, belli bir ortamda hareket eden özgür ya da neredeyse özgür parçacıkların (mesela bir gaz içindeki moleküller, iletken bir katı cisim içindeki elektronlar vb.) belli tip teki ardışık iki çarpışma içinde katettik- leri ortalama uzaklık, (Fiziğin çeşitli alanlardaki gereksinimlere nazaran, ortalama özgür yol tüm etkileşimler için tanımlanabileceği şeklinde (toplam ortalama özgür yol), çarpışma ya da kapılma şeklinde tek bir etkileşim tipine nazaran de tanımlanabilir [çekirdek fiziği). 0 °C sıcaklıkta ve düzgüsel atmosfer basıncında gazların ortalama özgür yolu 10“7 m dolaylarındadır.)
*Fizs. kim. Bileşmiş durumda olmayan kimyasal bir element, bir madde için kullanılır.
*Hidrol, Özgür menderes, alüvyal bir ovada aşağı çığıra doğru yer değiştiren bir akarsuyun gömülmeyen büklümü. || Özgür örtü, yeryüzünden geçirimsiz bir katmanla ayrılmayan bir tür su örtüsü.
*Huk. Özgür bölge, bir devletin siyasal sınırları içinde, sadece gümrük sınırları haricinde bırakılan belirli alan. (Bk. ansikl. böl.) || Özgür meslek * meslek
*ikt. Özgür girişim sistemi, hususi girişimler oluşturmak ve yönetmek özgürlüğüne dayanan, sadece bu girişimlerin, mesleki ve devletçe konulmuş ve özgür rekabetin korunmasına yönelik kurallara uymasını ve gerektiğinde tüketicilere sunulan ürünlerin kalite denetiminden geçirilmesini kabul etmesini mecburi kılan tutumsal rejim, || Özgür servis, müşterinin malın çıkış kasalarına taşınmasına varıncaya kadar, satış işleminin tüm aşamalarını, satıcının hiçbir müdahalesine gerek kalmaksızın, kendi başına yerine getirmesini elde eden satış yöntemi. (Bk. ansikl. böl.) || Özgür tecim, gümrük vergilerinin kaldırılmasını ve internasyonal alışverişlerin özgürce yapılmasını korumak için çaba sarfeden tutumsal sistem. (Eşanl. SERBEST DEĞİŞİM; karşt, ani, KORUMACILIK.) [Bk. ansikl. böl. ] || Toptancı özgür servis, imalatçılara, ikinci elden satıcılara ve perakendecilere yönelik malların satılmasında uygulanan özgür servis (bunlar, satın aldıkları malları kendileri gelip görür ve bedelini peşin öderler). [Bk. ansikl. böl.)
*Jeomotfol. Özgür menderes, bir akarsuyun, düz bir bölgede biçimlenen ortalama yatağında yer değiştirebilen, gömülmemiş menderesi.
*Koregr, Özgür dans, bilimsel nitelikli kuralların baskısı haricinde kalan, çıplak ayak ve bir tunikle meydana getirilen, isadora Duncan'ın öncülük etmiş olduğu dans türü (özgür dans hem Michel Fokine'i. hem de çağdaş dance'in öncülerim etkilemiştir); sosyete dansında, ritme bağlı kalmakla beraber, adımların ve figürlerin serbestçe yapıldığ dans.
*Meteorol, Özgür hava ya da atmosfer, atmosferin, 3 km'den daha yüksekte yer edinen ve yerin ısıl ve mekanik etkilerinden etkilenmeyen kısmı.
*Sesbil. Bir son meşhur, bir açık hece için kullanılır. (Karşt. ENGELLİ,)
*Spor, Özgür alış, hentbolda 7 m atışını gerektirmeyen kuraldışı davranışlarda verilen ceza atışı. || Özgür atış çizgisi, hentbolda kalenin merkez noktasına 9 m, kale sahasını belirleyen çizgiye 3 m uzaklıkta bulunan kesik kesik çizgi. || Özgür figür, jimnastik, artistik patinaj vb, gösterilerde, yarışmacıların, mecburi hareketlere rağmen kendilerinin yaptıkları program dışı figür. || Özgür güreş, tutuşu vücudun baş bölgesinden ayak tabanlarına kadar yapılabilen güreş stili, (Bu yoldam minder güreşinde uygulanan iki stilden biridir,) || Özgür program, jimnastik, artistik patinaj vb yarışmalarda, yarışmacıların belirledikleri yarışma programı, |j Özgür vuruş futbolda ve çim hokeyinde kuraldışı hareketlere verilen ceza vuruşu, (Futbolda özgür vuruş, direk özgür vuruş [tek vuruş) ve dolaylı özgür vuruş [çift vuruş) olmak suretiyle iki türlü uygulanır. Yargıcı, rakibe kasıtlı meydana getirilen kuraldışı harekete direkt, diğeri kuraldışı hareketlere ise dolaylı özgür vuruş cezası verir. Direkt özgür vuruşta top direkt kaleye atılarak gol yapılabilir. Dolaylı özgür vuruşta ise yapılamaz; vuruşu icra eden oyuncunun haricinde topa ne olursa olsun herhangi bir oyuncunun daha vurması gerekir.) [Eşanl, FRİKİK]
*Tıp. Özgür hekimlik, resmi herhangi bir hastane, dispanser ya da sıhhat ocağına bağlı olmadan hususi muayenehanelerde meydana getirilen hekimlik.
*Zootekn. Özgür yemleme, hayvanların devamlı olarak erişebildikleri yemleri, serbestçe ve istedikleri oranda yemelerini elde eden besleme tekniği. || Özgür yemleme donanımı, bu beslenme biçimi için tasarlanmış donanımlar (yemlikler, silolar, yalaklar ya da engeller vb ).
* be.
1. Bağımlılık gerektiren bir duruma karşıt olarak, bağımsız, özgür bir şekilde: Bir kimseyi özgür bırakmak. Özgür dolaşmak. Özgür kalmak.
2. Herhangi bir yere sözleşmeyle bağlı olmadan: Özgür çalışmak.
3. Rahat, sıkılganlık, tedirginlik duymadan: Özgür konuşmak, hareket etmek.
*Dy. Özgür bırakmak, bir yol bölgesine girişi yasaklayan işareti, duruştan ilkin özgür yol konumuna getirmek,
*ANSİKL. Ed. Ölçülerin, uyakların La Fontaine'de olduğu şeklinde düzenliliğini korumakla beraber özgür şekilde sıralandığı klasik özgür mısra ile neredeyse tüm geleneksel kurallardan bağımsız, uyumlu ve uyumlu bir düzyazıdan pek farkı bulunmayan çağdaş özgür dize1 yi bir- biriyle karıştırmamak gerekir.
* Özgür nazım, Türk halk edebiyatında altay şamanlarının duaları. Dede Korkut hikâyeleri, masal tekerlemeleri şeklinde yer yer hece veznine uyan parçalarda özgür söylenmiş ya da zaman içinde aşınarak kurallı nazımdan uzaklaşmış örnekler görülür, Batı tesirindeki türk edebiyatında özgür nazma yönelik ilk uygulamalar aruz vezniyle özgür müstezat denemeleridir (Örn, Fotoğraf yaparken [Tevfik Fikret, 1897), El- han-ı şita [Cenap Şahabettin, 1897], Yolları [Ahmet Haşim, 1908], Şairi Âzam [A, H, Tarhan, yay. 1922]). Benzer denemeler hece vezniyle de yapılmış oldu (Gemiciler [E. B. Koryürek, 1915]), Aruz veznine ve hece veznine bağlı kalmadan uzunlu kısalı dizelerin serbestçe sıralandığı şiirin ilk örneklerini sovyet şiirinden esinlenerek N.G. Ran verdi (Açların gözbebekleri, 1922); onun ilk kitabından (835 satır, 1929) sonrasında bu yolu izleyenler görüldü. Öte taraftan devrin alman şiirinin etkisiyle E. B. Lavda aynı yolda şiirler yayımladı (S.O.S., 1931). O. V. Kanık, O. Rlfat, M. C. Anday' ın 1937'den sonrasında yayımladıkları ürünlerde ve ortak kitaplarındaki (Acayip 1941) uygulama İse yer yer transız şiirinden etkisinde bırakır taşır. Bu şiirde özgür nazım konuşma dilinin organik söyleyiş özelliklerini yansıtmakta büyük seviyede destek oluyordu. Başlangıçta tepkiler yaratan bu ululamalar 1940'tan sonrasında gelişen yeni şiirin ortak nazım tekniğinin temelidir.
*Etol. Özgür ritim süreci organik ritim dönemine yakındır Bu ritmin sürmesi, "biyolojik saat" adı altında toplanan fizyolojik ve biyokimyasal mekanizmaların varlığına bağlıdır. Ritmin peridyodunun uğramış olduğu değişimler Aschoff* tarafınca belirlenmiş ve kurallara bağlanmıştır.
Özgür ritim olgusu çeşitli türden periyodik etkinlikler bakımından açıklığa kavuşturulmuştur. Mesela, gece-gündüz ritmi, özgür ritme dönüşünce sirkadlyen ritim olur ve kuşlarla memelilerde deneysel olarak senelerce sürebilir. Bir sirkadlyen ritim, aralıklı olarak büyüyen omurgasızlarda da yerleşebilir. Özgür ritim olgusu bazı gelgit, ay ve yıl ritimleri İçin de belirlenmiştir. İnsan türünde de, bireyler dış lı eşzamanlarsa İşaretlerinin bulunmadığı durumlarda kaldıkları vakit, bu aarbeat ritim tepkisi görülür. Bu olgu, M. Slffre'ln yeraltı mağarlarında yapmış olduğu deneylere dayanılarak A.R. Relnbergln çalışmalarıyla ortaya konmuştur İşeme ya da sıcaklığın ayarlanması ve genel dav ranış etkinliği şeklinde bazı fizyolojik İşlevler, Aschoff kurallarında belirtilenlere uygun değişimler göstermektedir
*Huk, Özgür bölgeler genel olerak dış ticareti, yabancı sarmaya girdisini desteklemek ve çoğaltmak amacıyla kurulur, Özgür bölgeler gümrük sınırı haricinde bırakıldığı için buraya giren mallardan gümrük vergisi alınmaz ve gümrük işlemleri uygulanmaz. Türkiye'de özgür bölgelerin kumlacağı yer ve bunun sınırlarının belirlenmesi, yönetimi, etkinlik mevzuları ve işletmesiyle İlgili kurallar 6 haziran 1986 tarih ve 3218 sayılı Özgür bölgeler kanunu'yla düzenlenmiştir. Bu yasaya nazaran, özgür bölgelerin yer ve sınırını belirleme yetkisi Bakanlar kurulu'na aittir, Ek olarak özgür bölgelerin kamu kurum ve kuruluşlarınca, yerli ya da yabancı gerçek ya da tüzel kişilerce kullanılmasına, işletilmesine de Bakanlar kurulu izin verir (md 2). Özgür bölgelerle Türkiye'nin diğeri bölgeleri içinde yapılacak tecim, dış tecim rejmine bağlıdır. Bu bölgelerdeki İşlemlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. Türkiye'deki özgür bölgeler, mevzuları bakımından iki gruba ayrılmıştır:
1. Endüstri özgür bölgeleri: Aliağa-Nemrut özgür bölgesi, Adana-Yumurtalık özgür bölgesi.
2. Tecim özgür bölgeleri: Antalya özgür bölgesi. Mersin özgür bölgesi.
*Ikt.
*Özgür tecim öğretisi, XVIII. yy.'da müdahaleci sistemlere bir tepki olarak ortaya çıktı. Bu öğretiye, fizyokratlarda, D. Hume'da ve A. Smith'de rastlanır. En kati biçimiyle Ricardo ve Stuart Mill'in yapıtlarında açıklanmıştır. Bu yazarlarda, uluslar içinde tecim serbestliği, internasyonal işbölümü temeline dayanır; bu işbölümü, her ulusu en yetenekli olduğu ve en ucuza mal edebileceği malların üretiminde uzmanlaştırır.
XIX. yy.'da, Ingiltere'de Cobden ve Manchester birliği, Fransa'da Bastiat ve M. Chevalier tarafınca savunulan özgür tecim, bilhassa 1860 fransız-ingiliz antlaşması'nın imzalanması esnasında başarıya ulaşır şeklinde göründüyse de, o tarihten sonrasında İkinci Dünya savaşı'na kadar devamlı olarak geriledi. Fakat harp sonrasında internasyonal ekonominin tekrardan düzene konulması, özgür tecim mevzusundaki yeniklasik kuramların, bilhassa Heckscher-Ohlin kuramlarının da etkisiyle özgür ticaretin uygulanma alanını tekrardan genişletti. Bununla beraber bazı genel ya da kesimsel bunalımlar esnasında, hem geri kalmış ülkeler, hem de sanayileşmiş
olanlar tarafınca görevli tutulmaktan geri kalmadı Böylece 1974 tutumsal bunalımı karşısında, 80'il yılların başlangıcında, gerilemeden ziyan olan birçok ülkede, bir tür yenikorumacılık eğiliminin ortaya çıkmış olduğu görüldü.
* Özgür servis. Satın alan, mağazanın içinde serbestçe dolaşır, ilgilenilmiş olduğu malları seçer ve mağazaya girerken kendisine verilen bir örnek sepet ya da otomobillere koyarak çıkıştaki kasalara kadar götürür. Bu mağazalarda satıcı yoktur, yalnızca rafların tekrardan düzenlenmesinden görevli görevliler vardır. Bununla beraber bazı durumlarda malların satışı, müşterilere bazı önerilerde bulunacak (onarım-dekorasyon vb.) uzman bir kişinin varlığını gerektirebilir. Fakat çoğu zaman sistemin işleyişi, görerek satın almaya dayanır: müşterinin satın alma girişimi sunma, afişleme ve malları türlerine nazaran ayırma yöntemleriyle kolaylaştırılır, Müşteriler, çıkıştaki kasalara doğru yönlendirilerek tüm aldıklarının bedelini ödemeleri sağlanır. İlk özgür servis mağazaları 1916'da ABD'de görüldü, Avrupa'ya İse daha geç bir tarihte girdi. Yhygın bir şekilde tüketilen mallar için bu satış yöntemi çok uygun görünmektedir.
* Tbptana özgür servis. Bunun bir biçimi de, örnek üstünden özgür servistir. Burada, satın alan malı deponun içinde dolaştırmaz, delikli kartlardan yararlanarak reyonlar içinde seçimini yapar, Siparişin hazırlanması vs faturalanması bu delikli kartlar vasıtasıyla dur. Mallar derhal alınıp götürülebilecek şekilde bir yükleme yerinde müşteriye teslim edilir. toptancı özgür servis yöntemi baharat (kuru, sıvı), tekstil, İlaç, oyuncak, kâğıt ve kitap alanlarında bağımsız ya da aralarında gönüllü tecim zinciri kurmuş tüooarların ve perakendeci gruplarının girişimleri sonucu ortaya çıktı. Ödemenin peşin olması teslim giderlerini gerektirmemesi sebebiyle, toptancı özgür serviste düşük kâr marjları (Iskonto) uygulamak (ayrıca minik siparişlerin odaya çıkardığı sorunlara deva bulmak koşuluyla) ihtimaller içindedir.
*Mat, Özgür elle Bir vektör uzayının özgür ailelerinin araştırılması, bir vektör uzayının tabanının araştırılmasıyla odaya çıkar; bir özgür ailenin tüm alt aileleri de serbesttir ve E, değişmeli bir K cismi üstünde sonlu boyuttaki bir vektör uzayı İse, E nln tüm özgür makslmal aileleri E nin bir tabanıdır; E nin her özgür parçası ve doğuranı da E nln bir tabanıdır.
Özgür cumhuriyet fırkası, Özgür fırka da denir, 1923'ten sonrasında CHP' ye karşı kurulan siyasal padilerden İkincisi (birincisi, Terakkiperver cumhuriyet fır- kası'ydı (1924]). CHP içinde ve haricinde gelişen karşıcılık hareketinin kanallze edilmesi ve resmileştirilmesi amacıyla, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in (Mustafa Kemal Atatürk) direktifi üstüne kurulan parti, eski başbakanlardan, o sıralarda Paris büyükelçisi olan Ali Fetih edilmesi Bey'in (Okyar) başkanlığında, 12 ağustos 1930'da çalışmalarına başladı. Padinin kurucuları ve tümü de milletvekili olan yöneticileri şöyleydi: genel yazman Nuri Bey (Conker), yönetim kurulu üyeleri Senih.Nakiyettin, Tahsin (üzer), Haydar (Yuluğ), Ahmet (Ağaoğlu), İbrahim Süreyya (Yiğit), Dr. Reşit Galip Refik İsmail, Mehmet Güvenli (Yurdakul), Süreyya Paşa (ilmen). Merkezi İstanbul'da bulunan SF, Son posta ve Yarın şeklinde bazı gösterim organlarınca da desteklendi ve kısa sürede geniş halk kitlelerince benimsendi. Sadece, padinin faaliyete geçmesinden kısa bir süre sonrasında, genel başkan Fetih edilmesi Bey' in İzmir'e gelişi esnasında meydana gelen vakalar, bilhassa de CHP binasının,taşlanması, TBMM'de büyük tartışmalara yol açtı. CHP şeklinde laikliği korumak için çaba sarfetmek, Cumhuriyet ilkelerine ve devrimlerine bağlı kalmak koşuluyla kurulan partiye, gericilerin sızmasından endişelenen FPthi Bey, Meclis'te de ağır hücumlara uğraması karşısında 17 kasım 1930'da SFyi feshetti.
1. Bir şeyi yapmış olup yapmamakta özgür olan, herhangi bir izne, denetime, koşula bağlı olmayan bir kimse için kullanılır; erkin, özgür: Şahit, konuşup konuşmamakta serbesttir.
2. Artık hapis, esir olmayan bir kimse için kullanılır: Sanık serbesttir, gidebilir.
3. Hareketleri herhangi bir şeyle engellenmemiş olan bir şey, bir kimse, bedenin bir kısmı için kullanılır: Sol elim özgür, bavulumu kendim taşıyabilirim. Piston kolu özgür.
4. Hususi, sınırlayıcı bir koşula bağlı olmayan bir şey için kullanılır: Özgür piyasa ekonomisi, Özgür nazım.
5. Aslıyla içinde belli bir fark bulunan şey; bilhassa de aslolan metne bağlı kalınmadan meydana getirilen tercüme, uyarlama, yorum için kullanılır: Özgür tercüme. Bu gece TV'de izleyeceğimiz film meşhur bir romanın özgür bir uyarlaması.
6. Herhangi bir ücret ödemeyi gerektirmeyen bir şey için kullanılır: Giriş serbesttir.
7. Belli bir zamanı dilediği şeklinde kullanabilen, belli bir süre içinde meşgul olmayan bir kimse için kullanılır: Bugün serbestim. Saat beşten sonrasında özgür misin?
8. Boş olan, geçişe açık bir yer; istendiği şeklinde değerlendirilebilen bir vakit dilimi için kullanılır: Sağ taraf özgür, geçebilirsin. Özgür bir günümde istediğin yere gideriz.
9. Herhangi bir yere, sözleşmeyle bağlı olmayan kimse için kullanılır: Gazeteden ayrıldı, özgür yazar olarak çalışıyor.
10. Başkalarıyla ilişkilerinde tedirginlik, sıkılganlık göstermeyen bir kimse; bu kimsenin tutumu için kullanılır: Özgür bir çocuk, düşüncelerini rahatça söyleyebiliyor.
11. Hafifmeşrep, hoppa bir bayan için kullanılır.
12. Nişan, evlilik vb. ile tarafları bağımlı kılmayan bir ilişki için kullanılır: Özgür beraberlikten yana olmak.
13. Özgür emek harcama, özgür meslek, resmi ya da yarı resmi iş ve mesleklerin haricinde kalan tüm işler, meslekler. || Birinin, bir şeyin özgür dolaşımı, bir şey için serbestçe yapılabilme, bilhassa ülkeden ülkeye geçme; biri için bir ülkeden diğerine özgürce geçebilme olgusu: Malların özgür dolaşımı. İşçilerin özgür dolaşımı.
*Bine. Özgür emek harcama, engel atının bir manejde ya da kulvarda binicisiz olarak engelleri atlaması ve bu emek harcamayı sürdürmesi.
*Bot. Özgür organ, yalnız tabanıyla bağlı olan ve benzer ya da değişik hiçbir organla kaynaşmamış bulunan organ, (Özgür yumurtalığa üstdurumlu yumurtalık denir; çanak ve taçyaprakları halka dizilişli çiçeklerde bu parçaların serbestliği ayrı öneki ile belirtilir: özgür taçyapraklı çiçeklere ayrıtaçyapraklılar denir vb.)
*Dalga ve titr. Özgür salınım, bir düzenekte, tüm dış etkisinde bırakır ortadan kaldırıldığında varlığını sürdüren salınım.
*Dy. Özgür yol, bir yol bölgesine giren trenin öngörülen hız haricinde hiçbir engelleme olmaksızın yoluna devam edeceğini bildiren işaret, || Özgür yolu seyretme, bir treni başka bir trenin daima özgür yol işareti alabileceği bir uzaklıktan izlemesi.
*Ed Uzunlukları eşit olmayan ve uyakları değişirlik gösteren dizelere denir; tüm ölçübillm (prozodi) kurallarından sıyrılmış dizeler için kullanılır. (Bk. ansikl. böl.)|| Özgür müstezat, müstezadı çağrıştıran, sadece dizelerdeki aruz kalıpları kurala bağlı olmadan seçilen ve sıralanan şiir biçimi, ( MüSTEZAT.) || Özgür nazım ya da özgür şiir, vezin ve uyak bakımından kurallara bağlı olmayan şiir. (Bk. ansikl. böl.)
*Etol. Özgür ritim, ritmik eşzamanlama işaretleri bulunmayan bir çevrede yetişmiş bireyde yerleşen ve devam eden dönemsel etkinlik biçimi.
*Flz, Hiçbir kuvvetin ya da etkileşimin et şahıs altında olmayan bir fizyolojik nesne için kullanılır, l| Ortalama özgür yol, belli bir ortamda hareket eden özgür ya da neredeyse özgür parçacıkların (mesela bir gaz içindeki moleküller, iletken bir katı cisim içindeki elektronlar vb.) belli tip teki ardışık iki çarpışma içinde katettik- leri ortalama uzaklık, (Fiziğin çeşitli alanlardaki gereksinimlere nazaran, ortalama özgür yol tüm etkileşimler için tanımlanabileceği şeklinde (toplam ortalama özgür yol), çarpışma ya da kapılma şeklinde tek bir etkileşim tipine nazaran de tanımlanabilir [çekirdek fiziği). 0 °C sıcaklıkta ve düzgüsel atmosfer basıncında gazların ortalama özgür yolu 10“7 m dolaylarındadır.)
*Fizs. kim. Bileşmiş durumda olmayan kimyasal bir element, bir madde için kullanılır.
*Hidrol, Özgür menderes, alüvyal bir ovada aşağı çığıra doğru yer değiştiren bir akarsuyun gömülmeyen büklümü. || Özgür örtü, yeryüzünden geçirimsiz bir katmanla ayrılmayan bir tür su örtüsü.
*Huk. Özgür bölge, bir devletin siyasal sınırları içinde, sadece gümrük sınırları haricinde bırakılan belirli alan. (Bk. ansikl. böl.) || Özgür meslek * meslek
*ikt. Özgür girişim sistemi, hususi girişimler oluşturmak ve yönetmek özgürlüğüne dayanan, sadece bu girişimlerin, mesleki ve devletçe konulmuş ve özgür rekabetin korunmasına yönelik kurallara uymasını ve gerektiğinde tüketicilere sunulan ürünlerin kalite denetiminden geçirilmesini kabul etmesini mecburi kılan tutumsal rejim, || Özgür servis, müşterinin malın çıkış kasalarına taşınmasına varıncaya kadar, satış işleminin tüm aşamalarını, satıcının hiçbir müdahalesine gerek kalmaksızın, kendi başına yerine getirmesini elde eden satış yöntemi. (Bk. ansikl. böl.) || Özgür tecim, gümrük vergilerinin kaldırılmasını ve internasyonal alışverişlerin özgürce yapılmasını korumak için çaba sarfeden tutumsal sistem. (Eşanl. SERBEST DEĞİŞİM; karşt, ani, KORUMACILIK.) [Bk. ansikl. böl. ] || Toptancı özgür servis, imalatçılara, ikinci elden satıcılara ve perakendecilere yönelik malların satılmasında uygulanan özgür servis (bunlar, satın aldıkları malları kendileri gelip görür ve bedelini peşin öderler). [Bk. ansikl. böl.)
*Jeomotfol. Özgür menderes, bir akarsuyun, düz bir bölgede biçimlenen ortalama yatağında yer değiştirebilen, gömülmemiş menderesi.
*Koregr, Özgür dans, bilimsel nitelikli kuralların baskısı haricinde kalan, çıplak ayak ve bir tunikle meydana getirilen, isadora Duncan'ın öncülük etmiş olduğu dans türü (özgür dans hem Michel Fokine'i. hem de çağdaş dance'in öncülerim etkilemiştir); sosyete dansında, ritme bağlı kalmakla beraber, adımların ve figürlerin serbestçe yapıldığ dans.
*Meteorol, Özgür hava ya da atmosfer, atmosferin, 3 km'den daha yüksekte yer edinen ve yerin ısıl ve mekanik etkilerinden etkilenmeyen kısmı.
*Sesbil. Bir son meşhur, bir açık hece için kullanılır. (Karşt. ENGELLİ,)
*Spor, Özgür alış, hentbolda 7 m atışını gerektirmeyen kuraldışı davranışlarda verilen ceza atışı. || Özgür atış çizgisi, hentbolda kalenin merkez noktasına 9 m, kale sahasını belirleyen çizgiye 3 m uzaklıkta bulunan kesik kesik çizgi. || Özgür figür, jimnastik, artistik patinaj vb, gösterilerde, yarışmacıların, mecburi hareketlere rağmen kendilerinin yaptıkları program dışı figür. || Özgür güreş, tutuşu vücudun baş bölgesinden ayak tabanlarına kadar yapılabilen güreş stili, (Bu yoldam minder güreşinde uygulanan iki stilden biridir,) || Özgür program, jimnastik, artistik patinaj vb yarışmalarda, yarışmacıların belirledikleri yarışma programı, |j Özgür vuruş futbolda ve çim hokeyinde kuraldışı hareketlere verilen ceza vuruşu, (Futbolda özgür vuruş, direk özgür vuruş [tek vuruş) ve dolaylı özgür vuruş [çift vuruş) olmak suretiyle iki türlü uygulanır. Yargıcı, rakibe kasıtlı meydana getirilen kuraldışı harekete direkt, diğeri kuraldışı hareketlere ise dolaylı özgür vuruş cezası verir. Direkt özgür vuruşta top direkt kaleye atılarak gol yapılabilir. Dolaylı özgür vuruşta ise yapılamaz; vuruşu icra eden oyuncunun haricinde topa ne olursa olsun herhangi bir oyuncunun daha vurması gerekir.) [Eşanl, FRİKİK]
*Tıp. Özgür hekimlik, resmi herhangi bir hastane, dispanser ya da sıhhat ocağına bağlı olmadan hususi muayenehanelerde meydana getirilen hekimlik.
*Zootekn. Özgür yemleme, hayvanların devamlı olarak erişebildikleri yemleri, serbestçe ve istedikleri oranda yemelerini elde eden besleme tekniği. || Özgür yemleme donanımı, bu beslenme biçimi için tasarlanmış donanımlar (yemlikler, silolar, yalaklar ya da engeller vb ).
* be.
1. Bağımlılık gerektiren bir duruma karşıt olarak, bağımsız, özgür bir şekilde: Bir kimseyi özgür bırakmak. Özgür dolaşmak. Özgür kalmak.
2. Herhangi bir yere sözleşmeyle bağlı olmadan: Özgür çalışmak.
3. Rahat, sıkılganlık, tedirginlik duymadan: Özgür konuşmak, hareket etmek.
*Dy. Özgür bırakmak, bir yol bölgesine girişi yasaklayan işareti, duruştan ilkin özgür yol konumuna getirmek,
*ANSİKL. Ed. Ölçülerin, uyakların La Fontaine'de olduğu şeklinde düzenliliğini korumakla beraber özgür şekilde sıralandığı klasik özgür mısra ile neredeyse tüm geleneksel kurallardan bağımsız, uyumlu ve uyumlu bir düzyazıdan pek farkı bulunmayan çağdaş özgür dize1 yi bir- biriyle karıştırmamak gerekir.
* Özgür nazım, Türk halk edebiyatında altay şamanlarının duaları. Dede Korkut hikâyeleri, masal tekerlemeleri şeklinde yer yer hece veznine uyan parçalarda özgür söylenmiş ya da zaman içinde aşınarak kurallı nazımdan uzaklaşmış örnekler görülür, Batı tesirindeki türk edebiyatında özgür nazma yönelik ilk uygulamalar aruz vezniyle özgür müstezat denemeleridir (Örn, Fotoğraf yaparken [Tevfik Fikret, 1897), El- han-ı şita [Cenap Şahabettin, 1897], Yolları [Ahmet Haşim, 1908], Şairi Âzam [A, H, Tarhan, yay. 1922]). Benzer denemeler hece vezniyle de yapılmış oldu (Gemiciler [E. B. Koryürek, 1915]), Aruz veznine ve hece veznine bağlı kalmadan uzunlu kısalı dizelerin serbestçe sıralandığı şiirin ilk örneklerini sovyet şiirinden esinlenerek N.G. Ran verdi (Açların gözbebekleri, 1922); onun ilk kitabından (835 satır, 1929) sonrasında bu yolu izleyenler görüldü. Öte taraftan devrin alman şiirinin etkisiyle E. B. Lavda aynı yolda şiirler yayımladı (S.O.S., 1931). O. V. Kanık, O. Rlfat, M. C. Anday' ın 1937'den sonrasında yayımladıkları ürünlerde ve ortak kitaplarındaki (Acayip 1941) uygulama İse yer yer transız şiirinden etkisinde bırakır taşır. Bu şiirde özgür nazım konuşma dilinin organik söyleyiş özelliklerini yansıtmakta büyük seviyede destek oluyordu. Başlangıçta tepkiler yaratan bu ululamalar 1940'tan sonrasında gelişen yeni şiirin ortak nazım tekniğinin temelidir.
*Etol. Özgür ritim süreci organik ritim dönemine yakındır Bu ritmin sürmesi, "biyolojik saat" adı altında toplanan fizyolojik ve biyokimyasal mekanizmaların varlığına bağlıdır. Ritmin peridyodunun uğramış olduğu değişimler Aschoff* tarafınca belirlenmiş ve kurallara bağlanmıştır.
Özgür ritim olgusu çeşitli türden periyodik etkinlikler bakımından açıklığa kavuşturulmuştur. Mesela, gece-gündüz ritmi, özgür ritme dönüşünce sirkadlyen ritim olur ve kuşlarla memelilerde deneysel olarak senelerce sürebilir. Bir sirkadlyen ritim, aralıklı olarak büyüyen omurgasızlarda da yerleşebilir. Özgür ritim olgusu bazı gelgit, ay ve yıl ritimleri İçin de belirlenmiştir. İnsan türünde de, bireyler dış lı eşzamanlarsa İşaretlerinin bulunmadığı durumlarda kaldıkları vakit, bu aarbeat ritim tepkisi görülür. Bu olgu, M. Slffre'ln yeraltı mağarlarında yapmış olduğu deneylere dayanılarak A.R. Relnbergln çalışmalarıyla ortaya konmuştur İşeme ya da sıcaklığın ayarlanması ve genel dav ranış etkinliği şeklinde bazı fizyolojik İşlevler, Aschoff kurallarında belirtilenlere uygun değişimler göstermektedir
*Huk, Özgür bölgeler genel olerak dış ticareti, yabancı sarmaya girdisini desteklemek ve çoğaltmak amacıyla kurulur, Özgür bölgeler gümrük sınırı haricinde bırakıldığı için buraya giren mallardan gümrük vergisi alınmaz ve gümrük işlemleri uygulanmaz. Türkiye'de özgür bölgelerin kumlacağı yer ve bunun sınırlarının belirlenmesi, yönetimi, etkinlik mevzuları ve işletmesiyle İlgili kurallar 6 haziran 1986 tarih ve 3218 sayılı Özgür bölgeler kanunu'yla düzenlenmiştir. Bu yasaya nazaran, özgür bölgelerin yer ve sınırını belirleme yetkisi Bakanlar kurulu'na aittir, Ek olarak özgür bölgelerin kamu kurum ve kuruluşlarınca, yerli ya da yabancı gerçek ya da tüzel kişilerce kullanılmasına, işletilmesine de Bakanlar kurulu izin verir (md 2). Özgür bölgelerle Türkiye'nin diğeri bölgeleri içinde yapılacak tecim, dış tecim rejmine bağlıdır. Bu bölgelerdeki İşlemlerle ilgili her türlü ödemeler dövizle yapılır. Türkiye'deki özgür bölgeler, mevzuları bakımından iki gruba ayrılmıştır:
1. Endüstri özgür bölgeleri: Aliağa-Nemrut özgür bölgesi, Adana-Yumurtalık özgür bölgesi.
2. Tecim özgür bölgeleri: Antalya özgür bölgesi. Mersin özgür bölgesi.
*Ikt.
*Özgür tecim öğretisi, XVIII. yy.'da müdahaleci sistemlere bir tepki olarak ortaya çıktı. Bu öğretiye, fizyokratlarda, D. Hume'da ve A. Smith'de rastlanır. En kati biçimiyle Ricardo ve Stuart Mill'in yapıtlarında açıklanmıştır. Bu yazarlarda, uluslar içinde tecim serbestliği, internasyonal işbölümü temeline dayanır; bu işbölümü, her ulusu en yetenekli olduğu ve en ucuza mal edebileceği malların üretiminde uzmanlaştırır.
XIX. yy.'da, Ingiltere'de Cobden ve Manchester birliği, Fransa'da Bastiat ve M. Chevalier tarafınca savunulan özgür tecim, bilhassa 1860 fransız-ingiliz antlaşması'nın imzalanması esnasında başarıya ulaşır şeklinde göründüyse de, o tarihten sonrasında İkinci Dünya savaşı'na kadar devamlı olarak geriledi. Fakat harp sonrasında internasyonal ekonominin tekrardan düzene konulması, özgür tecim mevzusundaki yeniklasik kuramların, bilhassa Heckscher-Ohlin kuramlarının da etkisiyle özgür ticaretin uygulanma alanını tekrardan genişletti. Bununla beraber bazı genel ya da kesimsel bunalımlar esnasında, hem geri kalmış ülkeler, hem de sanayileşmiş
olanlar tarafınca görevli tutulmaktan geri kalmadı Böylece 1974 tutumsal bunalımı karşısında, 80'il yılların başlangıcında, gerilemeden ziyan olan birçok ülkede, bir tür yenikorumacılık eğiliminin ortaya çıkmış olduğu görüldü.
* Özgür servis. Satın alan, mağazanın içinde serbestçe dolaşır, ilgilenilmiş olduğu malları seçer ve mağazaya girerken kendisine verilen bir örnek sepet ya da otomobillere koyarak çıkıştaki kasalara kadar götürür. Bu mağazalarda satıcı yoktur, yalnızca rafların tekrardan düzenlenmesinden görevli görevliler vardır. Bununla beraber bazı durumlarda malların satışı, müşterilere bazı önerilerde bulunacak (onarım-dekorasyon vb.) uzman bir kişinin varlığını gerektirebilir. Fakat çoğu zaman sistemin işleyişi, görerek satın almaya dayanır: müşterinin satın alma girişimi sunma, afişleme ve malları türlerine nazaran ayırma yöntemleriyle kolaylaştırılır, Müşteriler, çıkıştaki kasalara doğru yönlendirilerek tüm aldıklarının bedelini ödemeleri sağlanır. İlk özgür servis mağazaları 1916'da ABD'de görüldü, Avrupa'ya İse daha geç bir tarihte girdi. Yhygın bir şekilde tüketilen mallar için bu satış yöntemi çok uygun görünmektedir.
* Tbptana özgür servis. Bunun bir biçimi de, örnek üstünden özgür servistir. Burada, satın alan malı deponun içinde dolaştırmaz, delikli kartlardan yararlanarak reyonlar içinde seçimini yapar, Siparişin hazırlanması vs faturalanması bu delikli kartlar vasıtasıyla dur. Mallar derhal alınıp götürülebilecek şekilde bir yükleme yerinde müşteriye teslim edilir. toptancı özgür servis yöntemi baharat (kuru, sıvı), tekstil, İlaç, oyuncak, kâğıt ve kitap alanlarında bağımsız ya da aralarında gönüllü tecim zinciri kurmuş tüooarların ve perakendeci gruplarının girişimleri sonucu ortaya çıktı. Ödemenin peşin olması teslim giderlerini gerektirmemesi sebebiyle, toptancı özgür serviste düşük kâr marjları (Iskonto) uygulamak (ayrıca minik siparişlerin odaya çıkardığı sorunlara deva bulmak koşuluyla) ihtimaller içindedir.
*Mat, Özgür elle Bir vektör uzayının özgür ailelerinin araştırılması, bir vektör uzayının tabanının araştırılmasıyla odaya çıkar; bir özgür ailenin tüm alt aileleri de serbesttir ve E, değişmeli bir K cismi üstünde sonlu boyuttaki bir vektör uzayı İse, E nln tüm özgür makslmal aileleri E nin bir tabanıdır; E nin her özgür parçası ve doğuranı da E nln bir tabanıdır.
Özgür cumhuriyet fırkası, Özgür fırka da denir, 1923'ten sonrasında CHP' ye karşı kurulan siyasal padilerden İkincisi (birincisi, Terakkiperver cumhuriyet fır- kası'ydı (1924]). CHP içinde ve haricinde gelişen karşıcılık hareketinin kanallze edilmesi ve resmileştirilmesi amacıyla, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in (Mustafa Kemal Atatürk) direktifi üstüne kurulan parti, eski başbakanlardan, o sıralarda Paris büyükelçisi olan Ali Fetih edilmesi Bey'in (Okyar) başkanlığında, 12 ağustos 1930'da çalışmalarına başladı. Padinin kurucuları ve tümü de milletvekili olan yöneticileri şöyleydi: genel yazman Nuri Bey (Conker), yönetim kurulu üyeleri Senih.Nakiyettin, Tahsin (üzer), Haydar (Yuluğ), Ahmet (Ağaoğlu), İbrahim Süreyya (Yiğit), Dr. Reşit Galip Refik İsmail, Mehmet Güvenli (Yurdakul), Süreyya Paşa (ilmen). Merkezi İstanbul'da bulunan SF, Son posta ve Yarın şeklinde bazı gösterim organlarınca da desteklendi ve kısa sürede geniş halk kitlelerince benimsendi. Sadece, padinin faaliyete geçmesinden kısa bir süre sonrasında, genel başkan Fetih edilmesi Bey' in İzmir'e gelişi esnasında meydana gelen vakalar, bilhassa de CHP binasının,taşlanması, TBMM'de büyük tartışmalara yol açtı. CHP şeklinde laikliği korumak için çaba sarfetmek, Cumhuriyet ilkelerine ve devrimlerine bağlı kalmak koşuluyla kurulan partiye, gericilerin sızmasından endişelenen FPthi Bey, Meclis'te de ağır hücumlara uğraması karşısında 17 kasım 1930'da SFyi feshetti.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR