Sert Ãœnsüzler Nedir

Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f harfleridir. Sert ünsüzler, ses telleri titreşmeden oluşurlar. Sert ünsüzlerden bazılarının yumuşak ka...

Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f harfleridir.
Sert ünsüzler, ses telleri titreşmeden oluşurlar.
Sert ünsüzlerden bazılarının yumuşak karşılıları vardır : b-p, c-ç, d-t, g-k

Sert ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
1) Sürekli Sert Ünsüzler: s, ş, h, f
2) Süreksiz Sert ünsüzler: p, ç, t, k

Detaylı Ünsüzler Konusu:

ÜNSÜZ ( Sessiz ) HARFLER : Tek başına okunamayan, hece olamayan ve ancak bir sesli harf yardımı ile seslendirebildiğimiz harflerdir.

Bunlar: " b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z "dir.
       Ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
       a) Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f
       b) Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
      
        Sert ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
        i) Sürekli Sert Ünsüzler: s, ş, h, f
        ii) Süreksiz Sert ünsüzler: p, ç, t, k

        Yumuşak ünsüzler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
        i) Sürekli Yumuşak Ünsüzler: ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
       ii) Süreksiz Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g

 

ÜNSÜZ HARFLERLE İLGİLİ KURALLAR

1.    SERT SÜREKSİZ HARFLERİN YUMUŞžAMASI:
       Süreksiz sert ünsüz harflerle( p, ç, t, k ) biten sözcükler, sesli harf veya sesli harf ile başlayan bir ek aldıkları zaman sonlarındaki sert ünsüz harf yumuşayarak (b, c, d, g, ğ ) olur. BUkurala " sert sesizlerin yumuşaması " denir.
        
       ÖRNEK:

Çorap + -ın  = Çorabın  
Sarnıç + -a     = Sarnıca 
Kağıt + -ın   = Kağıdın
Toprak + -a = Toprağın
Denk + -i = Dengi
 

NOT 1: Tek heceli bazı sözcükler bu kurala uymaz. 
ÖRNEK: Süt, çöp, üst, tek, ak, ip, sırt, sap, kat, üç, saç, aç, suç, et...

NOT 2: Yabancı sözcükler bu kurala uymaz.
ÖRNEK: Hukuk, millet, illet, saat, ...

NOT 3: Özel isimlerin yazılışında bu kural geçerli değildir. sadece okunuşunda, söylenişinde geçerlidir.
ÖRNEK: " Ahmet'in " şeklinde yazarız ama, " Ahmed'in " şeklinde okur, söyleriz. ( Bu noktaya ' özel isimler ' konusunda detaylı olarak değineceğiz.


2.     ÜNSÜZLERİN BENZEŞžMESİ:
         Türkçe'de " p, ç, t, k, s, ş, h, f " harfleri ile biten sözcüklerden sonra, " c, d, g " harfleri ile başlayan ekler gelirse; ekin ilk harfi " ç, t, k " olur. Bu kurala yumuşak sessizlerin sertleşmesi,  kısaca benzeşme denir.

ÖRNEK: Dolap + -cı   = Dolapçı
                 Ağaç + -dan = Ağaçtan
                 Dost + -ca    = Dostça
                 Tarak + -da  = Tarakta
                 As  + -gı         = Askı
                 Koş + -du    = Koştu
                 Sabah + -dan = Sabahtan
                 Yulaf + -dan   = Yulaftan

NOT: Bileşik sözcüklerde bu kural uygulanmaz.