Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f harfleridir. Sert ünsüzler, ses telleri titreşmeden oluşurlar. Sert ünsüzlerden bazılarının yumuşak ka...
Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f harfleridir.
Sert ünsüzler, ses telleri titreşmeden oluşurlar.
Sert ünsüzlerden bazılarının yumuşak karşılıları vardır : b-p, c-ç, d-t, g-k
Sert ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
1) Sürekli Sert Ünsüzler: s, ş, h, f
2) Süreksiz Sert ünsüzler: p, ç, t, k
Ünsüzler Nelerdir Ünsüz Kuralları
ÜNSÜZ ( Sessiz ) HARFLER : Tek başına okunamayan, hece olamayan ve ancak bir sesli harf yardımı ile seslendirebildiğimiz harflerdir.
Bunlar: " b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z "dir.
Ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
a) Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, s, ş, h, f
b) Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
Sert ünsüz harfler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
i) Sürekli Sert Ünsüzler: s, ş, h, f
ii) Süreksiz Sert ünsüzler: p, ç, t, k
Yumuşak ünsüzler kendi aralarında iki kısma ayrılır:
i) Sürekli Yumuşak Ünsüzler: ğ, j, l, m, n, r, v, y, z
ii) Süreksiz Yumuşak Ünsüzler: b, c, d, g
ÜNSÜZ HARFLERLE İLGİLİ KURALLAR
1. SERT SÜREKSİZ HARFLERİN YUMUŞžAMASI:
Süreksiz sert ünsüz harflerle( p, ç, t, k ) biten sözcükler, sesli harf veya sesli harf ile başlayan bir ek aldıkları zaman sonlarındaki sert ünsüz harf yumuşayarak (b, c, d, g, ğ ) olur. BUkurala " sert sesizlerin yumuşaması " denir.
ÖRNEK:
Çorap + -ın = Çorabın
Sarnıç + -a = Sarnıca
Kağıt + -ın = Kağıdın
Toprak + -a = Toprağın
Denk + -i = Dengi
NOT 1: Tek heceli bazı sözcükler bu kurala uymaz.
ÖRNEK: Süt, çöp, üst, tek, ak, ip, sırt, sap, kat, üç, saç, aç, suç, et...
NOT 2: Yabancı sözcükler bu kurala uymaz.
ÖRNEK: Hukuk, millet, illet, saat, ...
NOT 3: Özel isimlerin yazılışında bu kural geçerli değildir. sadece okunuşunda, söylenişinde geçerlidir.
ÖRNEK: " Ahmet'in " şeklinde yazarız ama, " Ahmed'in " şeklinde okur, söyleriz. ( Bu noktaya ' özel isimler ' konusunda detaylı olarak değineceğiz.
2. ÜNSÜZLERİN BENZEŞžMESİ:
Türkçe'de " p, ç, t, k, s, ş, h, f " harfleri ile biten sözcüklerden sonra, " c, d, g " harfleri ile başlayan ekler gelirse; ekin ilk harfi " ç, t, k " olur. Bu kurala yumuşak sessizlerin sertleşmesi, kısaca benzeşme denir.
ÖRNEK: Dolap + -cı = Dolapçı
Ağaç + -dan = Ağaçtan
Dost + -ca = Dostça
Tarak + -da = Tarakta
As + -gı = Askı
Koş + -du = Koştu
Sabah + -dan = Sabahtan
Yulaf + -dan = Yulaftan
NOT: Bileşik sözcüklerde bu kural uygulanmaz.
YORUMLAR