SERüVEN a. 1. Bir ya da daha çok kişiyi ilgilendiren, garip ya da şaşırtıcı özellikte, beklenmedik vaka; hikâye, serüven: Acayip bi...
SERüVEN a.
1. Bir ya da daha çok kişiyi ilgilendiren, garip ya da şaşırtıcı özellikte, beklenmedik vaka; hikâye, serüven: Acayip bir macera. Acıklı bir macera. Bu seyahat esnasında çeşitli serüvenler yaşadılar. Serüvenlerle dolu bigün yaşamak.
2. Bir ya da birçok kişinin katılmış olduğu, güçlüklerle, tehlikelerle, bilinmezliklerle dolu girişim, seyahat; serüven: İlk çocuğun serüvenleri. Macera dolu bir yaşam.
3. Tehlikesi büyük ve başarısı kuşkulu her tür girişim: Artık serüvene girmeyecek kadar deneyimliydi. ülkeyi serüvene sürüklemek.
4. Bir çok süre yüzeysel ve geleceği olmayan aşk ilişkisi; serüven: Bir gençlik serüveni.
5. Macera aramak, sonu belli olmayan, heyecanlı, tehlikelerle dolu bir yaşam İstemek: Ya başına geleceklerden haberi yok ya da macera an- yor. || Macera filmi, romanı, bir çok hareketli vakaları, serüvenleri içeren tür. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Ed. Macera romanı. Macera romanı, okurun devamlı olarak ilgisini çekmeyi amaçlar. Bunun için çoğunlukla okuru şaşırtacak vakaları art arda sıralar. Anlatılan serüvenler, kimi zaman, uzak ülkelere meydana getirilen uzun yolculuklar esnasında yaşanmıştır Hırsızlık, katliam, casusluk vakalarına yer verilir. Roman kahramanı tehlikeli durumlarla karşılaşır ve bunlardan muhteşem kabiliyetleri, gücü, zekâsı, rastlantıların yardımıyla kurtulur Türk edebiyatındaki ilk macera romanları Ahmet Mithat Efendi'nin Haşan Meilah (1874), Hüseyin Fellah (1875), Süleyman Musli (1878) şeklinde yapıtlardır. Bu romanlardaki serüvenlerin bazıları Ispanya-Cezayir şeklinde uzak ülkelerde, bazıları, Haçlı savaşları süreci şeklinde tarihsel zamanlarda geçer. Namık Kemal' in Cezmesinde (1880) de tarihsel serüvenler anlatılır. M. Turhan Tan, A. Ziya Kozanoğlu şeklinde yazarlamı tarihsel macera romanları ise edebiyatın kapsamı haricinde kalır. (TARİHİ ROMAN.) Macera romanları kimi zaman serüvenin yaşandığı çevreye yönelik siyasal ve ideolojik bir bakışı yansıtır. mesela, Müfide Ferit'in (Tek), mevzusu Türkistan'da geçen Aydemiri i (1918) türkçülük anlayışıyla temellenmiştir. Geniş okur kitlesine ulaşmayı amaçlayan piyasa romanları içinde aşk ilişkilerini heyecanlı serüvenlerle birleştirenler vardır. Bunlar içinde, mesela Esat Mahmut Karakurt'un Yırtıcı bir kız sevdim (1926, Makedonya'da bulgar komitacıların giriştiği eylemler esnasında geçer), Çölde bir İstanbul kızı (1926, Yemen'de geçer), Allahaısmarladık (1936, Kurtuluş Harbinde geçer), Dağlan bekleyen kız (1936 Ağrı ayaklanması esnasında geçer) şeklinde romanları anılabilir. Refik Halit Karay'ın Türk prensesi Nilgün (1950), Mapa melikesi Nil- gün (1952), Nilgün'ün sual (1961) romanları doğu saraylarının, büyük otellerin, gezinsel gemilerin gözalıcı dekoruna dayanır. Cengiz Dağcı'nın Korkulu seneler (1956), Yurdunu kaybeden adam (1957) şeklinde romanlarında Kırım Türkleri'nin yaşamına ve ikinci dünya savaşı'na tanıklık edilir. Toplumsal sorunları mevzu edinen uygar türk romanında ise, Yaşar Kemal'in uzun bir takım oluşturan ince Memed'indeki (4 cilt, 1955-1987) macera öğeleri haricinde macera romancılığının yaygın uygulama alanı bulmuş olduğu pek söylenemez.
1. Bir ya da daha çok kişiyi ilgilendiren, garip ya da şaşırtıcı özellikte, beklenmedik vaka; hikâye, serüven: Acayip bir macera. Acıklı bir macera. Bu seyahat esnasında çeşitli serüvenler yaşadılar. Serüvenlerle dolu bigün yaşamak.
2. Bir ya da birçok kişinin katılmış olduğu, güçlüklerle, tehlikelerle, bilinmezliklerle dolu girişim, seyahat; serüven: İlk çocuğun serüvenleri. Macera dolu bir yaşam.
3. Tehlikesi büyük ve başarısı kuşkulu her tür girişim: Artık serüvene girmeyecek kadar deneyimliydi. ülkeyi serüvene sürüklemek.
4. Bir çok süre yüzeysel ve geleceği olmayan aşk ilişkisi; serüven: Bir gençlik serüveni.
5. Macera aramak, sonu belli olmayan, heyecanlı, tehlikelerle dolu bir yaşam İstemek: Ya başına geleceklerden haberi yok ya da macera an- yor. || Macera filmi, romanı, bir çok hareketli vakaları, serüvenleri içeren tür. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Ed. Macera romanı. Macera romanı, okurun devamlı olarak ilgisini çekmeyi amaçlar. Bunun için çoğunlukla okuru şaşırtacak vakaları art arda sıralar. Anlatılan serüvenler, kimi zaman, uzak ülkelere meydana getirilen uzun yolculuklar esnasında yaşanmıştır Hırsızlık, katliam, casusluk vakalarına yer verilir. Roman kahramanı tehlikeli durumlarla karşılaşır ve bunlardan muhteşem kabiliyetleri, gücü, zekâsı, rastlantıların yardımıyla kurtulur Türk edebiyatındaki ilk macera romanları Ahmet Mithat Efendi'nin Haşan Meilah (1874), Hüseyin Fellah (1875), Süleyman Musli (1878) şeklinde yapıtlardır. Bu romanlardaki serüvenlerin bazıları Ispanya-Cezayir şeklinde uzak ülkelerde, bazıları, Haçlı savaşları süreci şeklinde tarihsel zamanlarda geçer. Namık Kemal' in Cezmesinde (1880) de tarihsel serüvenler anlatılır. M. Turhan Tan, A. Ziya Kozanoğlu şeklinde yazarlamı tarihsel macera romanları ise edebiyatın kapsamı haricinde kalır. (TARİHİ ROMAN.) Macera romanları kimi zaman serüvenin yaşandığı çevreye yönelik siyasal ve ideolojik bir bakışı yansıtır. mesela, Müfide Ferit'in (Tek), mevzusu Türkistan'da geçen Aydemiri i (1918) türkçülük anlayışıyla temellenmiştir. Geniş okur kitlesine ulaşmayı amaçlayan piyasa romanları içinde aşk ilişkilerini heyecanlı serüvenlerle birleştirenler vardır. Bunlar içinde, mesela Esat Mahmut Karakurt'un Yırtıcı bir kız sevdim (1926, Makedonya'da bulgar komitacıların giriştiği eylemler esnasında geçer), Çölde bir İstanbul kızı (1926, Yemen'de geçer), Allahaısmarladık (1936, Kurtuluş Harbinde geçer), Dağlan bekleyen kız (1936 Ağrı ayaklanması esnasında geçer) şeklinde romanları anılabilir. Refik Halit Karay'ın Türk prensesi Nilgün (1950), Mapa melikesi Nil- gün (1952), Nilgün'ün sual (1961) romanları doğu saraylarının, büyük otellerin, gezinsel gemilerin gözalıcı dekoruna dayanır. Cengiz Dağcı'nın Korkulu seneler (1956), Yurdunu kaybeden adam (1957) şeklinde romanlarında Kırım Türkleri'nin yaşamına ve ikinci dünya savaşı'na tanıklık edilir. Toplumsal sorunları mevzu edinen uygar türk romanında ise, Yaşar Kemal'in uzun bir takım oluşturan ince Memed'indeki (4 cilt, 1955-1987) macera öğeleri haricinde macera romancılığının yaygın uygulama alanı bulmuş olduğu pek söylenemez.
Kaynak: Büyük Larousse
I-DeDe - Al Sana Macera
YORUMLAR