Tanzimat sanatçılarının yapamadıklarını gerçekleştirmek suretiyle önceleri Ahmet İhsan Tokgöz’ün çıkardığı “ Servet-i Fünun ” adlı ilim ve f...
Tanzimat sanatçılarının yapamadıklarını gerçekleştirmek suretiyle önceleri Ahmet İhsan Tokgöz’ün çıkardığı “Servet-i Fünun” adlı ilim ve fen dergisinin çevresinde toplanan genç aydınların oluşturduğu bir dönemdir. Başına Tevfik Fikret‘in getirilmesinden sonrasında edebi bir kimlik kazanan Servet-i Fünuncular Batıya yöneliş hareketlerini hızlandırırlar. Bu sanatçıların meydana getirmiş olduğu topluluğa Edebiyat-ı Cedide topluluğu da denir.
Her şeyden ilkin Servet-i Fünuncular Tanzimatçıların açmış olduğu okullarda yetiştiler. Bu devirde Osmanlı devleti can çekişiyordu. Aydınlarda ve halkta genel bir umutsuzluk hakimdi. Uygulanan sıkıdüzen aydınların fikirlerini açıkça anlatmalarına engel oluyordu. Bu şartlarda bu topluluk, umutsuz, karamsar, içedönük bir sanat anlayışı sürecini yaşadı.
Ozan ve yazarları şunlardır: Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Cenap Şahabettin, Süleyman Nazif, Hüseyin Cahit Yalçın, Ali Ekrem Bolayır, Hüseyin Suat, Hüseyin Siret, Celal Sahir, Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Ahmet Şuayip‘tır.
GENEL ÖZELLİKLERİ
1. Devrin siyasal şartları gereği toplumsal mevzular işlenemedi. “Sanat sanat içindir” anlayışına bağlı kaldılar.
2. Halktan kopuk, aydınlara seslenen bir dil kullandılar.
3. Fransız edebiyatına hayranlık derecesinde bağlandılar.
4. Şiir, mensun şiir, roman,öykü dallarında eserler verdiler.
5. Karamsar, hayalci bir yapıya haiz oldukları için eserlerindeki kahramanlar da bu ruhî yapıyı göstermektedir.
ŞİİR ÖZELLİKLERİ
1. Şiir düzyazıya yaklaştırılmıştır.
2. Şiirde parnasizmin ve sembolizmin tesirleri görülür.
3. Dil, biçim, sanat anlayışı bakımından Tanzimat devri şiirinden ayrılan bu dönem şiirinde güçlü bir müzik dili vardır.
4. Şiirde mevzu bütünlüğü sağlanmıştır.
5. Türk diline uzun heceyi de katarak aruz ölçüsünün ulusal ölçü olması yönünde çalışmışlardır.
6. Şiirde beyit birimi hakimiyeti yıkılmış, yeni bir özgür nazım anlayışı hakim olmuştur.
7. Şiirde sevgi, merhamet, umutsuzluk karamsarlık şeklinde bireysel mevzular işlenmiştir.
NOT: Bu zamanda yaşamalarına karşın bu topluluğa katılmayan Mehmet Güvenli Yurdakul, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Rasim, Mehmet Akif Ersoy ve Rıza Tevfik Bölükbaşı halk için edebiyat görüşüyle eserler vermişlerdir.
YORUMLAR